Kpohọ eme nọ e riẹ eva

Kpohọ oria eware nọ e riẹe eva

UZOẸME UWUHRẸ 6

“Ọnọ O Wuzou Aye Họ Ọzae”

“Ọnọ O Wuzou Aye Họ Ọzae”

“Ọnọ o wuzou aye họ ọzae.”​—1 KỌR. 11:3.

OLE AVỌ 13 Kristi O Fi Oriruo Họ Otọ kẹ Omai

EWARE NỌ MA TI WUHRẸ *

1. Nọ oniọvo-ọmọtẹ o te bi fiẹrohọ oniọvo-ọmọzae jọ nọ ọ were riẹ, enọ vẹ u fo nọ oniọvo-ọmọtẹ na ọ rẹ nọ omariẹ?

OLELEIKRISTI kpobi ọ rrọ otọ Jesu, yọ Jesu ọ rrọ gbagba. Rekọ nọ oniọvo-ọmọtẹ o te wo ọzae no, orọnikọ otọ Jesu ọvo ọ rẹ gbẹ jọ họ, ọ rẹ jọ otọ ọzae riẹ re. Whaọ ọzae riẹ nọ ọ be te jọ otọ riẹ na yọ ohwo-akpọ nọ ọ gba ha. Onana o rẹ whae ze nọ o rẹ rọ jọ bẹbẹ kẹ aye re ọ romakpotọ kẹ ọzae riẹ ẹsejọ. Oyejabọ nọ u ro wuzou gaga re oniọvo-ọmọtẹ ọ nọ omariẹ enọ jọ nọ o te bi roro kpahe oniọvo-ọmọzae jọ nọ ọ riẹe ẹro. U fo re ọ nọ omariẹ nọ: ‘Eme mẹ jọ oma oniọvo-ọmọzae nana ruẹ nọ o lẹliẹ omẹ roro nọ ọ te jọ emamọ ọzae? Kọ ọ be rọ egagọ Jihova karo? Otẹrọnọ ijo, kọ oniọvo-ọmọzae nana yọ ohwo nọ mẹ rẹ sae ginẹ rẹroso inọ o ti ru ẹrọwọ mẹ ga nọ mẹ avọ iẹe ma tẹ rọo no?’ U fo re oniọvo-ọmọtẹ na ọ nọ omariẹ re inọ: ‘Emamọ iruemu vẹ me wo nọ e te wha evawere fihọ orọo na? Kọ mẹ yọ ohwo nọ o wo odiri, nọ o re je ru ọghọ? Kọ usu mẹ avọ Jihova o rrọ kpekpekpe?’ (Ọtausi. 4:9, 12) Oniọvo-ọmọtẹ ọ gbẹ riẹ iroro jẹ taure o te ti wo ọzae he, o rẹ sae whae ze nọ ọ gbẹ rọ wereva tere he evaọ orọo na.

2. Eme ma te ta kpahe evaọ uzoẹme nana?

2 Inievo-emetẹ mai buobu a be romakpotọ kẹ ezae rai ziezi. Eva inievo-emetẹ nana e be were omai evaọ ukoko na, yọ ma bi jiri ai gaga rọkẹ emamọ uruemu nana. Ma te jọ uzoẹme nana kuyo enọ esa jọ nọ i ti fiobọhọ gaga evaọ ẹme omaurokpotọ na. Eye họ: (1) Ebẹbẹ vẹ eyae e be hai wo? (2) Fikieme aye ọ rẹ rọ romakpotọ kẹ ọzae riẹ? (3) Eme ezae-avọ-eyae nọ e rrọ ukoko na a rẹ sai wuhrẹ mi Jesu, Abigẹle, gbe Meri oni Jesu evaọ ẹme omaurokpotọ?

EBẸBẸ VẸ EYAE ILELEIKRISTI E BE HAI WO?

3. Fikieme orọo o gbẹ be rọ kare ẹbẹbẹ hẹ?

3 Orọo yọ emamọ oware nọ Ọghẹnẹ ọ rọ ghale ohwo-akpọ, rekọ ohwo-akpọ ọ gba ha. (1 Jọn 1:8) Oyejabọ nọ Ebaibol ọ rọ ta nọ ahwo nọ a rọo no a ti “wo uye evaọ oma rai.” (1 Kọr. 7:28) Joma ta kpahe ebẹbẹ jọ nọ eyae e rẹ sai wo.

4. Fikieme aye ọ sai ro roro nọ ọ tẹ be romakpotọ kẹ ọzae riẹ a ti rri rie kuẹku?

4 Eyae jọ a re roro nọ a tẹ be romakpotọ kẹ ezae rai a ti rri rai kuẹku, ẹsejọhọ fiki oghẹrẹ nọ ahwo a bi ru evaọ oria nọ a jọ whẹro. Aye jọ nọ a re se Marisol nọ ọ be rria obọ America ọ ta nọ: “A jẹ hae jọ oria nọ me no ze ta kẹ eyae nọ, a hai lele ezae hrowo oma evaọ oware kpobi. Mẹ riẹ nọ Jihova ọ ta nọ, ọzae o wuzou aye, inọ aye ọ rẹ romakpotọ kẹ ọzae riẹ, gbe inọ ọzae ọ rẹ kẹ aye riẹ adhẹẹ nọ o te rie. Rekọ o be hae jọ bẹbẹ kẹ omẹ re mẹ romakpotọ kẹ ọzae mẹ ẹsikpobi, keme evaọ oria nọ mẹ rrọ ahwo a rẹ ta nọ ma ru ere he.”

5. Oghẹrẹ vẹ ezae jọ i re ru eyae rai nọ o were Jihova ha?

5 Whaọ u wo ezae jọ nọ i re rri eyae rai kuẹku. O rẹ lọhọ kẹ aye he nọ o te wo oghẹrẹ ọzae otiọye. Oniọvo-ọmọtẹ jọ nọ a re se Ivon evaọ obọ South America ọ ta nọ: “Evaọ obomai, ọzae ọ rẹ re emu no taure aye ọ tẹ te re. Emetẹ nọ e rrọ uwou ae a re there ẹbẹ, je hwere uwou. Emezae a re ru oware ovo ho evaọ uwou. Nọ ẹbẹ o te ye no, oni rai gbe inievo-emetẹ rai a vẹ wọ emu fihọ ae awọ. A re se ai ‘ovie evaọ uwou na.’” Oniọvo-ọmọtẹ ọfa nọ a re se Yingling evaọ obọ Asia ọ ta nọ: “U wo ẹme jọ nọ a rẹ ta evaọ obomai nọ u dhesẹ nọ u du gwọlọ nọ aye ọ rẹ riẹ obe hayo wuhrẹ iruo nọ o re ru hu. A rẹ ta nọ iruo uwou ọvo aye ọ rrọ kẹ, yọ ọ rẹ vuẹ ọzae riẹ oware nọ o riẹe iroro vievie he.” Nọ ọzae o te bi rri aye riẹ kuẹku fikinọ ere a rẹ jọ oborai ru, yọ o bi ru eware ga kẹ aye riẹ. Ọ be rọ aro kele Jesu hu, yọ eva riẹ e te were Jihova ha.​—Ẹf. 5:28, 29; 1 Pita 3:7.

6. Eme u fo nọ inievo-emetẹ nọ i wo ezae no a re ru re usu rai kugbe Jihova o jọ gaga?

6 Wọhọ epanọ ma wuhrẹ evaọ uzoẹme nọ o vrẹ na, u wo eware jọ nọ Jihova ọ gwọlọ nọ ọzae nọ ọ rrọ Oleleikristi o re ru. Ọ rẹ daoma epanọ ahwo uviuwou riẹ kpobi a re ro wo usu okpekpe kugbe Jihova, ọ rẹ kuọ ae jẹ rẹrote ae, o ve je ru udu te ae otọ. (1 Tim. 5:8) Rekọ o gwọlọ nọ inievo-emetẹ nọ i wo ezae no a re ru uvẹ fihọ nọ a re ro se Ebaibol na kẹdẹ kẹdẹ, roro didi kpahe oware nọ a se jẹ lẹ se Jihova. Onana o rẹ sae jọ bẹbẹ ẹsejọ keme aye ọ sai roro nọ oma o rẹ rrọe gaga nọ o te ru iruo okpẹdoke no yọ o tube wo oke nọ o ti ro ru eware yena kpobi hi. Rekọ u wuzou gaga re o ru ai. Fikieme? Fikinọ Jihova ọ gwọlọ nọ mai omomọvo ma hai ru eware nọ ẹrọwọ mai ọ rẹ rọ ga.​—Iruẹru 17:27.

7. Eme o ti ru ei lọhọ kẹ aye re ọ romakpotọ kẹ ọzae riẹ?

7 Uzẹme riẹ họ, ọzae ọ sai ru eware jọ nọ i re ru ei jọ bẹbẹ kẹ aye riẹ re ọ romakpotọ kẹe keme ọzae na ọ gba ha. O make rrọ ere na, nọ aye ọ tẹ riẹ oware nọ Jihova ọ rọ ta nọ ọ jọ otọ ọzae riẹ, jẹ rọwo fihọ iẹe, o te lọhọ kẹe re ọ romakpotọ kẹe.

FIKIEME AYE Ọ RẸ RỌ ROMAKPOTỌ KẸ ỌZAE RIẸ?

8. Wọhọ epanọ o rrọ obe Ahwo Ẹfisọs 5:22-24, fikieme aye ọ rẹ rọ romakpotọ kẹ ọzae riẹ?

8 Aye nọ ọ be gọ Jihova ọ rẹ romakpotọ kẹ ọzae riẹ keme Jihova ọ ta kẹe nọ o ru ere. (Se Ahwo Ẹfisọs 5:22-24.) O fievahọ Jihova Ọsẹ obọ odhiwu riẹ, ọ tẹ jẹ riẹ nọ oware kpobi nọ Jihova ọ ta kẹe nọ o ru, fikinọ o you rie ọ rọ ta nọ o ru ei. Ọ riẹ nọ oware nọ o mai woma kẹe oye.​—Izie. 6:24; 1 Jọn 5:3.

9. Eme o re noi ze nọ oniọvo-ọmọtẹ ọ tẹ be romakpotọ kẹ ọzae riẹ?

Ikoko akpọ na buobu nẹnẹ a bi ru re eyae na i kiukeku izi Ọghẹnẹ, a te bi je ru ai roro nọ a tẹ be romakpotọ kẹ ezae rai yọ a bi ru omarai fihọ kuẹku. Rekọ uzẹme riẹ họ, ahwo nọ a bi roro ere a re riẹ Ọghẹnẹ oyoyou mai na ha. Eyae e rrọ ghaghae kẹ Ọghẹnẹ gaga, ọ sae vuẹ ae nọ a koko uzi nọ u re si ọghọ no ae oma vievie he. Oniọvo-ọmọtẹ kpobi nọ ọ be daoma romakpotọ kẹ ọzae riẹ wọhọ epanọ Jihova ọ ta na, ọ rẹ wha udhedhẹ ziọ uwou riẹ. (Ol. 119:165) Emamọ uruemu nana o rẹ wha erere se ọzae riẹ, ọyomariẹ, gbe emọ nọ e rrọ uwou na kpobi.

10. Eme ma rẹ sai wuhrẹ no ẹme nọ Carol ọ ta ze?

10 Aye nọ ọ be romakpotọ kẹ ọzae riẹ o bi dhesẹ nọ o you Jihova jẹ be kẹe adhẹẹ keme ọye họ Ọnọ ọ ta nọ ọzae o wuzou aye na. Oniọvo-ọmọtẹ jọ nọ a re se Carol evaọ obọ South America ọ ta nọ: “Mẹ riẹ nọ ọzae mẹ o re ruthọ, rekọ mẹ riẹ re inọ oware nọ me re ru nọ o te ruthọ u re dhesẹ epanọ usu mẹ kugbe Jihova o ghare kẹ omẹ te. Fikiere mẹ rẹ daoma romakpotọ kẹ ọzae mẹ ẹsikpobi keme mẹ gwọlọ ru oware nọ o rẹ were Ọsẹ obọ odhiwu mẹ.”

11. Eme ọ be hai fiobọhọ kẹ Aneese rọvrẹ ọzae riẹ, kọ eme ma rẹ sai wuhrẹ no ẹme riẹ ze?

11 O rẹ sae jọ bẹbẹ kẹ aye re ọ romakpotọ kẹ ọzae riẹ jẹ kẹe adhẹẹ nọ ọzae na o te bi ru eware nọ e rẹ kẹe uye ababọ ororokẹ. Rekọ muẹrohọ oware nọ oniọvo-ọmọtẹ jọ nọ a re se Aneese o re ru nọ oware utioye o tẹ via. Ọ ta nọ: “Mẹ rẹ daoma kpọ ofu mẹ jẹ kareghẹhọ nọ mai kpobi ma re ruthọ ẹsejọ. Oware nọ o rẹ mae jọ omẹ oja họ, re mẹ rọvrẹ riẹ wọhọ epanọ Jihova o re ru na. Yọ mẹ tẹ nwane rọvrẹ riẹ no, udu u re te omẹ otọ.” (Ol. 86:5) Aye nọ ọ rẹ rọvrẹ ọzae riẹ nọ o te ru ei thọ ọye o rẹ mae lọhọ kẹ re ọ romakpotọ kẹ ọzae na.

EME MA RẸ SAI WUHRẸ MI AHWO JỌ NỌ A GBIKU RAI FIHỌ EBAIBOL NA?

12. Oghẹrẹ ahwo jọ vẹ a gbiku rai fihọ Ebaibol na?

12 Ahwo jọ a rẹ sai roro nọ ohwo nọ ọ be romakpotọ yọ ọyẹlẹ hayo ohwo nọ ọ rẹ dhozọ. Rekọ ere o rrọ vievie he. U wo ahwo buobu nọ a gbiku rai fihọ Ebaibol na nọ a wo omaurokpotọ, ghele na yọ a gudu. Joma ta kpahe ahwo otiọnana jọ gbe oware nọ ma rẹ sai wuhrẹ mi ai. Ae họ Jesu, Abigẹle gbe Meri.

13. Fikieme Jesu ọ be rọ romakpotọ kẹ Jihova? Ru ei vẹ.

13 Jesu ọ be romakpotọ kẹ Jihova, rekọ orọnọ fikinọ o wo eriariẹ tere he o bi ro ru ere he. Jesu o je wuhrẹ ahwo evaọ oghẹrẹ nọ a sai ro wo otoriẹ eware egaga lọlọhọ. Ohwo nọ o wo eriariẹ ziezi ọ rẹ sai wuhrẹ oghẹrẹ utiona. (Jọn 7:45, 46) Jihova ọ riẹ nọ Jesu o wo eriariẹ gbe onaa ziezi, oye o soriẹ nọ ọ rọ kẹe uvẹ re o lele iei ma odhiwu gbe otọakpọ gbe eware nọ e rrọ eva rai. (Itẹ 8:30; Hib. 1:2-4) U te no ere no, Jihova ọ rọ ‘udu-esuo kpobi evaọ obọ odhiwu gbe otọakpọ’ kẹ Jesu nọ ọ nwane kpare iẹe no uwhu ze no. (Mat. 28:18) Dede nọ Jesu o wo onaa gbe eriariẹ ziezi, ọ rẹ gbẹ nọ mi Jihova nọ ọ tẹ gwọlọ ru oware. Fikieme? Fikinọ o you Jihova, Ọsẹ obọ odhiwu riẹ.​—Jọn 14:31.

14. Eme ọzae ọ rẹ sai wuhrẹ nọ o te roro kpahe (a) oghẹrẹ nọ Jihova o rri eyae na? (b) eme nọ e rrọ obe Itẹ 31?

14 Oware nọ ezae e rẹ sai wuhrẹ noi ze. Orọnikọ Jihova o rri eyae kpotọ vi ezae jabọ nọ ọ rọ ta nọ a jọ otọ ezae rai hi. Ẹme nana ginọ uzẹme, keme te ezae te eyae Jihova ọ salọ nọ a ti lele Jesu su evaọ Uvie Ọghẹnẹ. (Gal. 3:26-29) Jihova ọ kẹ Jesu udu nọ o re ro ru eware jọ, onọ u dhesẹ nọ o fievahọ Jesu. Epọvo na u fo nọ ọzae ọ rẹ kẹ aye riẹ udu nọ o re ro ru eware jọ evaọ uwou, ọ vẹ rọ ere dhesẹ nọ o fievahọ iẹe. Ebaibol na ọ ta nọ emamọ aye ọ rẹ sae rẹrote eware nọ a bi ru evaọ uwou, ọ sae dẹ jẹ zẹ otọ kẹ uviuwou na, ọ vẹ jẹ riẹ epanọ a rẹ thueki wo erere. (Se Itẹ 31:15, 16, 18.) Aye yọ ọrigbo ho, nọ ọ rẹ sae ta oware nọ o riẹe eva ha. Ukpoye, ọzae o re fievahọ aye riẹ, jẹ rehọ ẹme riẹ kugbe jiroro. (Se Itẹ 31:11, 26, 27.) Ọzae o te bi ru aye riẹ ere, o rẹ lọhọ kẹ aye riẹ re ọ romakpotọ kẹe.

Eme emamọ aye uwou-orọo ọ rẹ sai wuhrẹ mi Jesu evaọ oghẹrẹ nọ ọ be romakpotọ kẹ Jihova? (Rri edhe-ẹme avọ 15)

15. Eme eyae e rẹ sai wuhrẹ mi Jesu?

15 Oware nọ eyae e rẹ sai wuhrẹ. Jesu yọ ohwo ologbo nọ o ru ikpeware buobu, rekọ o rri nọ u re ru ei kuẹku hu nọ ọ tẹ be romakpotọ kẹ Jihova. (1 Kọr. 15:28; Fil. 2:5, 6) Epọvo na re, emamọ aye nọ ọ be rọ aro kele Jesu o re rri nọ a ti rri rie kuẹku hu nọ ọ tẹ be romakpotọ kẹ ọzae riẹ. O re fiobọhọ kẹ ọzae riẹ evaọ uwou na fikinọ o you rie. Rekọ oware nọ o rẹ mae lẹliẹe ru ere họ, fikinọ o you Jihova, ọ tẹ be jẹ kẹe adhẹẹ.

Abigẹle ọ rọ emu se Devidi avọ ahwo riẹ. Kẹsena ọ tẹ nyabru Devidi je kigwẹ fihọ aro riẹ be lẹe nọ jọ o ru kele he, re o gbe kpe azẹ fihọ uzou hu (Rri edhe-ẹme avọ 16)

16. Wọhọ epanọ o rrọ 1 Samuẹle 25:3, 23-28, ebẹbẹ vẹ Abigẹle ọ rẹriẹ ovao dhe? (Rri uwoho nọ o rrọ uke emagazini na.)

16 Abigẹle o wo ọzae nọ a re se Nebale. Ọzae riẹ na ọ jọ ohwo oriobọ, o re fu uke, yọ ọ riẹ uyere he. O make jọ ere na, Abigẹle ọ jẹ gwọlọ edhere kpobi nọ ọ rẹ rọ dhẹ no orọo na ha. Nọ ọzae na o ru oware jọ nọ o jẹ te lẹliẹ Devidi kpei no, ọ kuvẹ hẹ inọ ọzae riẹ o whu no re ọyomariẹ o tube no uye. Ukpoye o ru eware jọ nọ i kiofu Devidi, onọ o wha riẹ ze nọ a gbe ro kpe ọzae riẹ gbe uviuwou riẹ soso no ho. Aye nana ọ nyabru Devidi avọ egbaẹmo egba ene (400) nọ e rrọ kugbei bi lele iei ta kpahe ẹme nọ ọ rrọ otọ na avọ adhẹẹ. Ọ tubẹ rọwo nọ afuẹwẹ kpobi nọ o no oware uyoma nọ ọzae riẹ o ru na ze ọ jọ uzou riẹ. Aye na o gbe wo udu hu, ọ sai ru oware nọ o ru na ha. (Se 1 Samuẹle 25:3, 23-28.) Devidi ọ ruẹ nọ Jihova họ Ọnọ o vi aye nana nọ ọ gudu na ze ti fiobọhọ kẹe re ọ siọ oware uyoma ba eru.

17. Eme ezae a rẹ sai wuhrẹ no iku Devidi avọ Abigẹle na ze?

17 Oware nọ ezae e rẹ sai wuhrẹ. Abigẹle yọ aye nọ o wo areghẹ. Devidi omariẹ o te je wo areghẹ re keme ọ gaviezọ kẹ ohrẹ riẹ. Oye o wha riẹ ze nọ o gbe ro ru oware nọ o hae te lẹliẹe reabe azẹ hẹ. Epọvo na re, ọzae nọ o re rri otọ mu ọ rẹ gaviezọ kẹ ẹme nọ aye riẹ ọ ta nọ a tẹ be jiroro. Ẹsejọhọ ẹme nọ aye riẹ ọ te ta ze na u ti ru nọ ọ gbẹ te rọ jiroro thọ họ.

18. Eme eyae e rẹ sai wuhrẹ mi Abigẹle?

18 Oware nọ eyae e rẹ sai wuhrẹ. Aye nọ o you Jihova je wo adhẹẹ kẹe, ọ rẹ sae wha evawere ziọ uviuwou riẹ o tẹ make rọnọ ọzae riẹ ọ be gọ Jihova ha. Ọ rẹ gwọlọ edhere kpobi nọ o re ro no orọo na ha. Ukpoye, ọ rẹ romakpotọ kẹ ọzae riẹ jẹ kẹe adhẹẹ. O te bi ru enẹ, o rẹ whae ze nọ ọzae na ọ rẹ rọ gwọlọ wuhrẹ kpahe Jihova. (1 Pita 3:1, 2) Rekọ nọ ọzae na ọ gbẹ make rọ fiki emamọ uruemu riẹ wuhrẹ kpahe Jihova ha, eva aye na e rẹ were Jihova inọ ọ be romakpotọ kẹ ọzae riẹ.

19. Oke vẹ u fo nọ aye o re yoẹme kẹ ọzae riẹ hẹ?

19 Nọ oniọvo-ọmọtẹ ọ tẹ be romakpotọ kẹ ọzae riẹ, oyena u dhesẹ nọ o re ru oware nọ o rẹ dha Jihova eva ha nọ ọzae riẹ ọ tẹ ta nọ o ru ei. Wọhọ oriruo, ọzae oniọvo-ọmọtẹ nọ ọ rrọ Oleleikristi hi ọ sae ta kẹe nọ jọ o gu ọrue, ọ rehọ oware no o rrọ oriẹ hẹ hayo jọ o ru oware ofa jọ nọ Ọghẹnẹ o mukpahe. Ma riẹ nọ Jihova họ Ọnọ Oleleikristi kpobi, te inievo-emetẹ nọ i wo ọzae no a re yoẹme kẹ vi omọfa kpobi. Ọzae oniọvo-ọmọtẹ nọ ọ rrọ ukoko na ha ọ tẹ ta kẹe nọ jọ o ru oware jọ nọ Ọghẹnẹ o mukpahe, ọ rẹ se, ọ vẹ rọ unu kpotọ vuẹ ọzae na oware nọ o soriẹ nọ o gbe ro ru oware na ha.​—Iruẹru 5:29.

Rri edhe-ẹme avọ 20 *

20. Ẹvẹ ma rọ riẹ nọ Meri o wo usu okpekpe kugbe Jihova?

20 Meri o wo usu okpekpe kugbe Jihova. Ọ riẹ Ikereakere na ziezi. Oke nọ o je lele Ẹlizabẹt nọ ọ rrọ oni Jọn Ọhọahwo-Ame na ta ẹme, ọ ta eme jọ nọ e jọ Ikereakere Hibru na. Eme itiena nọ ọ ta e vrẹ udhe dede. (Luk 1:46-55) Oware ofa jọ ona: Evaọ oke nọ Josẹf ọ make sa Meri hotọ no, ukọ-odhiwu nọ Ọghẹnẹ o vi ze ọ kake nyabru Josẹf ho. Meri ukọ-odhiwu na ọ kake nyabru, jẹ vuẹe nọ o ti yẹ Ọmọ Ọghẹnẹ. (Luk 1:26-33) Jihova ọ riẹ Meri ziezi, yọ o fievahọ iẹe inọ o ti you Ọmọ Ọghẹnẹ nọ o ti yẹ na jẹ rẹrotei ziezi. Yọ o gbe wo usu okpekpe kugbe Jihova, makọ oke nọ Jesu o whu no, nọ a kpare iẹe kpobọ odhiwu no.​—Iruẹru 1:14.

21. Eme ezae e rẹ sai wuhrẹ no oware nọ Ebaibol ọ ta kpahe Meri ze?

21 Oware nọ ezae e rẹ sai wuhrẹ. Eva e rẹ were ọzae nọ o wo orimuo nọ aye riẹ ọ tẹ riẹ Ikerakere na ziezi. O rẹ kẹe uye he inọ aye riẹ ọ riẹ Ebaibol vi ei. Ọ rẹ kareghẹhọ nọ aye riẹ ọ tẹ riẹ Ebaibol gbe izi Ebaibol ziezi u re fiobọhọ kẹ uviuwou na soso. Dede na, nọ aye ọ tẹ make riẹ obe vi ọzae riẹ, ọzae na họ ohwo nọ ọ rẹ kobaro evaọ egagọ uviuwou gbe iruẹru ukoko na efa.​—Ẹf. 6:4.

Eme o dhesẹ nọ Meri ọ riẹ Ikereakere na ziezi yọ ọ jẹ hai roro didi, kọ ẹvẹ eyae uwou-orọo a sae rọ rehọ aro kele iei? (Rri edhe-ẹme avọ 22) *

22. Eme eyae e rẹ sai wuhrẹ mi Meri?

22 Oware nọ eyae e rẹ sai wuhrẹ. Aye ọ rẹ tha ọzae riẹ uke evaọ eware kpobi nọ o bi ru re ahwo uviuwou riẹ a kruga evaọ egagọ Ọghẹnẹ. O make rrọ ere na ọye ọvo o re ru eware jọ kẹ omariẹ nọ ẹrọwọ riẹ ọ rẹ rọ ga. (Gal. 6:5) Fikiere, ọ rẹ ruẹrẹ oke fihọ nọ o re ro ru ewuhrẹ omobọ riẹ, jẹ hai roro didi kpahe eware nọ o wuhrẹ. Ere nọ o bi ru na, u ti fiobọhọ kẹe nọ o ti ro you Jihova jẹ kẹe adhẹẹ, u ve ti je ru nọ o te rọ were iẹe re ọ romakpotọ kẹ ọzae riẹ.

23. Nọ aye ọ tẹ be romakpotọ kẹ ọzae riẹ, ẹvẹ o sae rọ wha erere sei, uviuwou riẹ gbe ukoko na?

23 Eyae nọ e be romakpotọ kẹ ezae rai fikinọ a you Jihova a re wo evawere vi enọ i bi veghe uzou kẹ ezae rai. Inievo-emetẹ itieye na a bi fi emamọ oriruo hotọ kẹ izoge emetẹ gbe izoge emezae. Yọ oria kpobi nọ a rrọ, udhedhẹ gbe evawere e rẹ jariẹ, te obọ uwou hayo ukoko na. (Tait. 2:3-5) Evaọ akpọ na soso nẹnẹ, inievo-emetẹ e mai bu evaọ usu idibo Ọghẹnẹ. (Ol. 68:11) Mai kpobi te ezae te eyae ma wo iruo nọ i te omai evaọ ukoko na. Ma te jọ uzoẹme nọ o rrọ aro na ta kpahe epanọ mai omomọvo ma sai ro ru ẹkabọ mai.

OLE AVỌ 131 “Onọ Ọghẹnẹ O Kugbe No”

^ edhe-ẹme 5 Jihova o ru re aye nọ ọ rọo no ọ jọ otọ ọzae riẹ. Eme oyena u dhesẹ? Eware buobu e riẹ nọ ezae gbe eyae uwou-orọo nọ a rrọ Ileleikristi a rẹ sai wuhrẹ mi Jesu gbe eyae jọ nọ a gbiku rai fihọ Ebaibol na.

^ edhe-ẹme 68 IWOHO NA: Nọ Meri o je lele Ẹlizabẹt oni Jọn Ọhọahwo-Ame na ta ẹme, ọ ta eme buobu nọ e jọ Ikereakere Hibru na uzuzou.

^ edhe-ẹme 70 IWOHO NA: Aye nọ ọ be gọ Jihova o re se Ebaibol na kẹ omariẹ re ẹrọwọ riẹ ọ sae jọ gaga.