Tuʼn qxiʼ toj xnaqʼtzbʼil

Tuʼn qikʼx atz jatumel ta tajlal xnaqʼtzbʼil

XNAQʼTZBʼIL 6

«Atzunte xinaq nejenel te xuʼj»

«Atzunte xinaq nejenel te xuʼj»

«Atzunte xinaq nejenel te xuʼj» 2(1 COR. 11:3).

BʼITZ 13 A Jesús techel qwitz

AJU KʼELEL QNIKʼ TIʼJ *

1. ¿Alkyeqe xjel bʼaʼn tuʼn t-ximen jun ermana tiʼj qa taj tuʼn tkubʼ mojeʼ?

IN XI tbʼinchaʼn Jesús taqʼun toj jun tten tzʼaqlixix ex kykyaqilx tmajen Jehová ateʼ tjaqʼ tkawbʼil. Noqtzun tuʼnj, aj tkubʼ mojeʼ jun xuʼj in najbʼen te Jehová, in nokx tqʼon tibʼ tjaqʼ tkawbʼil jun xjal nya tzʼaqli ex at maj kwest in nela toj twitz. Tuʼntzunju, aj tkubʼ t-ximana qa kbʼel mojeʼya tukʼil jun ermano moqa miʼn, bʼaʼn tuʼn tkubʼ t-xjelina jlu: «¿Tiquʼn in xi nqʼamaʼne qa kʼokel ermano te jun tbʼanel wibʼaj toj ja? ¿Maspe nim toklen toj twitz aju tajbʼebʼil te Jehová? Qa nya ikju, ¿tiquʼn in kubʼ nximane qa kukx kʼonil tuʼn tten jun tbʼanel qamiwbʼile tukʼil Jehová otoqxi qo kubʼ mojeʼye?». Ax ikx, bʼaʼn tuʼn tkubʼ t-xjelina jlu: «¿Alkyeqe tbʼanel nmode jaku che onin tiʼj nmejebʼleʼne? ¿Atpe npasense ex bʼaʼnpe chin bʼinchane xtalbʼil? ¿Atpe jun tbʼanel wamiwbʼile tukʼil Jehová?» (Ecl. 4:9, 12). Qa ma jaw tjyoʼn jun ermana aju mas tbʼanel naʼmxtoq tkubʼ mojeʼ, kʼonil jlu tiʼj tuʼn ttzalaj toj tmejebʼleʼn.

2. ¿Tiʼ qo xnaqʼtzal tiʼj toj xnaqʼtzbʼil lu?

2 Ateʼ nim millón ermana in kubʼ kyqʼoʼn jun tbʼanel techel kywitz txqantl tuʼnju in che nimen te kychmil. In qo tzalaj tuʼnju in qo ajbʼen junx te Jehová kyukʼil ermana lu ex in xi qqʼoʼn chjonte kye tiʼj tkyaqilju in bʼant kyuʼn. Toj xnaqʼtzbʼil lu, kxel qqʼoʼn tzaqʼwebʼil kyiʼj oxe xjel lu: ¿Alkye junjun nya bʼaʼn jaku che ok weʼ xuʼjilbʼaj twitz? ¿Tiquʼn in nokx kyqʼon kyibʼ xuʼjilbʼaj tjaqʼ tkawbʼil kychmil? ¿Tiʼ xnaqʼtzbʼil jaku tzʼel kyiʼn chmilbʼaj ex xuʼjilbʼaj tiʼj techel kyaj tqʼoʼn Jesús, Abigaíl ex María, aju ttxuʼ Jesús tiʼjju tuʼn kynimen kye qeju at kyoklen?

¿ALKYE JUNJUN NYA BʼAʼN JAKU CHE OK WEʼ XUʼJILBʼAJ TWITZ?

3. ¿Tiquʼn mintiʼ jun mejebʼleʼn tzʼaqli at?

3 Jun oyaj mejebʼleʼn tuʼn Jehová ex tzʼaqli oyaj lu. Noqtzun tuʼnj, nya tzʼaqli qe xjal (1 Juan 1:8). Tuʼntzunju in tzaj tqʼamaʼn Tyol Dios qa tzul yajbʼil toj kychwinqlal qeju in che kubʼ mojeʼ (1 Cor. 7:28). Atzun jun kyxol qe nya bʼaʼn in che ok weʼ xuʼjilbʼaj twitz.

4. ¿Tiquʼn jaku kubʼ t-ximen jun xuʼjilbʼaj qa in nel qʼiʼn toklen aj tnimen te tchmil?

4 Tuʼnju alkye tten jaw chʼiy jun xuʼj, jaku kubʼ t-ximen qa kʼelel qʼiʼn toklen qa ma tzʼokx tqʼon tibʼ tjaqʼ tkawbʼil tchmil. In tzaj tqʼamaʼn Marisol jlu aju in nanqʼin toj tnam Estados Unidos: «Tkyaqil maj in xitoq qʼamaʼn kye xuʼj jatumel in jaw chʼiye qa junx kyoklen at ik tzeʼn kye xinaq toj tkyaqil. Pero ojtzqiʼn wuʼne qa o tzaj tqʼoʼn Jehová toklen chmilbʼaj tuʼn tkubʼ nej toj ja, atzunte xuʼjilbʼaj il tiʼj tuʼn tnimen te tchmil ex mintiʼ in nel qʼiʼn toklen tuʼn jlu. Maske ikju, at maj kwest tuʼn tten qximbʼetz toj tumel kyiʼj qeju at jun kyoklen».

5. ¿Tiʼ kyximbʼetz xinaq nya toj tumel at kyiʼj xuʼj?

5 Ax ikx, ateʼ junjun xuʼj o che kubʼ mojeʼ kyukʼil xinaq in kubʼ kyximen qa nyaxix nim kyoklen xuʼj. In tzaj tqʼamaʼn ermana Ivón jlu aju in nanqʼin Sudamérica: «Toj lugar jatumel in chin anqʼine, tnejel in che waʼn xinaq ex yajxitl in che waʼn xuʼj. Akux in che jaw chʼiy tal txin, in xi xnaqʼtzaʼn kye tuʼn kybʼinchan wabʼj ex tuʼn tbʼaj kysaqin ja, atzun kye tal qʼa in xi qʼoʼn kywa tuʼn kytxuʼ ex tuʼn kyanabʼ ex in xi qʼamaʼn kye qa aʼye aj kawil toj ja». In tzaj tqʼamaʼn jun ermana Yingling tbʼi aju in nanqʼin Asia: «Toj yol in chin yoline tiʼj, at jun yol in najbʼen kyuʼn xjal tuʼntzun t-xi kyqʼamaʼn qa nya il tiʼj tuʼn tten kyojtzqibʼil xuʼj ex qa nya il tiʼj tuʼn tbʼant jun tbʼanel aqʼuntl kyuʼn. Sino oʼkx tuʼn tok tilil tuʼn xuʼjilbʼaj tuʼn t-xi tbʼinchaʼn tkyaqil aqʼuntl toj ja ex mintiʼ in xi qʼoʼn ambʼil te tuʼn t-xi tqʼamaʼn jun tiʼ te tchmil». Aju chmilbʼaj in nok lepeʼ kyiʼj ximbʼetz lu, mintiʼ in xi tbʼiʼn aju in tzaj tqʼamaʼn Tyol Dios, mintiʼ in nonin tuʼn ttzalaj t-xuʼjil, mintiʼ in nel tkanoʼn tiʼj Jesús ex mintiʼ in tzalaj Jehová tuʼn (Efes. 5:28, 29; 1 Ped. 3:7).

6. ¿Tiʼ il tiʼj tuʼn tbʼant kyuʼn xuʼjilbʼaj tuʼntzun tchʼiy kyamiwbʼil tukʼil Jehová?

6 Ik tzeʼn el qnikʼ tiʼj toj xnaqʼtzbʼil ma kyaj, taj Jehová tuʼn kyonin chmilbʼaj kyiʼj toj kyja tuʼn tchʼiy kyamiwbʼil tukʼil, tuʼn kyximen tiʼjju in kubʼ kynaʼn ex tuʼn t-xi kyqʼoʼn aju at tajbʼen kye (1 Tim. 5:8). Atzun kye ermana o che kubʼ mojeʼ, nim toklen tuʼn tel kypaʼn ambʼil tuʼn kyuʼjin tiʼj Tyol Dios tkyaqil qʼij, tuʼn kyximen tiʼj ex tuʼn kynaʼn Dios te Jehová tuʼn tkyaqil kykʼuʼj. At maj kwest tuʼn tbʼant jlu kyuʼn tuʼnju at nim kyaqʼun. Jakulo kubʼ kyximen qa mintiʼ ambʼil kyiʼj ex qa mintiʼ kyipumal tuʼn tbʼant tkyaqil jlu kyuʼn, pero nim toklen tuʼn tbʼant kyuʼn. ¿Tiquʼn? Tuʼnju taj Jehová tuʼn tten tamiwbʼil teyele junjun tmajen tukʼil (Hech. 17:27).

7. ¿Tiʼ kʼonil tiʼj xuʼjilbʼaj tuʼn tjapun toklen o tzaj tqʼoʼn Jehová?

7 Ax tok, bʼalo il tiʼj tuʼn tok tilil tuʼn xuʼjilbʼaj tuʼn tnimen te tchmil ex tuʼn tok tqʼoʼn toklen. Noqtzun tuʼnj, mas nya kwest jaku japun toklen o tzaj tqʼoʼn Jehová qa ma tzʼel tnikʼ tiʼj tiquʼn bʼaʼn tuʼn tnimen te tchmil.

¿TIQUʼN IN NOKX KYQʼON KYIBʼ XUʼJILBʼAJ TJAQʼ TKAWBʼIL KYCHMIL?

8. Ik tzeʼn in tzaj tqʼamaʼn Efesios 5:22 a 24, ¿tiquʼn in nokx tqʼon tibʼ xuʼjilbʼaj tjaqʼ tkawbʼil tchmil?

8 In nokx tqʼon tibʼ xuʼjilbʼaj tjaqʼ tkawbʼil tchmil tuʼnju atzun jlu taj Jehová tuʼn tbʼant tuʼn (kjawil uʼjit Efesios 5:22-24). Qʼuqli tkʼuʼj tiʼj qa in xi tbʼinchaʼn Jehová tiʼj tkyaqil tukʼil kʼujlabʼil ex qa in tzaj tqanin tuʼn tbʼant junjun tiʼchaq tuʼn tuʼnju taj tuʼn ttzalaj (Deut. 6:24; 1 Juan 5:3).

9. ¿Tiʼ tbʼanel tzul qa ma tzʼok tqʼoʼn xuʼjilbʼaj toklen tchmil?

9 In xi kyqʼamaʼn xjal kye xuʼj tuʼn miʼn t-xi kynimen qe tkawbʼil Jehová ex tuʼn miʼn tokx kyqʼon kyibʼ tjaqʼ kykawbʼil kychmil, tuʼnju in kubʼ kyximen qa tuʼn jlu in nel qʼiʼn kyoklen. In xi kyqʼamaʼn xjal jlu tuʼnju mintiʼ ojtzqiʼn Jehová kyuʼn. Atzun qe ojtzqiʼn quʼn qa mlayx tzaj tqanin Jehová jun tiʼ kye xuʼj noq tuʼn tel qʼiʼn kyoklen. Qa ma tzʼok tilil tuʼn xuʼjilbʼaj tuʼn tjapun toklen o tzaj tqʼoʼn Jehová, kʼonil jlu tuʼn tten mujbʼabʼil kyukʼil toj tja (Sal. 119:165). Iktzun tten, ktzalajel junx tukʼil tchmil ex qe tal.

10. ¿Tiʼ xnaqʼtzbʼil jaku tzʼel qiʼn tiʼjju tqʼama Carol?

10 Aju xuʼjilbʼaj in nokx tqʼon tibʼ tjaqʼ tkawbʼil tchmil, in kubʼ tyekʼin qa kʼujlaʼn Jehová tuʼn ex qa in nimen te tuʼnju a xi qʼonte kyoklen junjun xjal. In tzaj tqʼamaʼn Carol jlu, aju in nanqʼin Sudamérica: «Ojtzqiʼn wuʼne qa jaku tzʼel txalpaj nchmile, ax ikx ojtzqiʼn wuʼne qa tukʼil nmode in kubʼ nyekʼine qa in nok nqʼoʼne toklen wamiwbʼile at tukʼil Jehová. Tuʼntzunju, in nok tilil wuʼne tuʼn tok nqʼoʼne toklen nchmile tuʼnju waje tuʼn ttzalaj Jehová».

11. a) ¿Tiʼ in nonin tiʼj Aneese tuʼn tkubʼ tnajsaʼn til tchmil? b) ¿Tiʼ xnaqʼtzbʼil jaku tzʼel qiʼn tiʼj techel in kubʼ tqʼoʼn?

11 Qa ma kubʼ t-ximen jun xuʼjilbʼaj qa mintiʼ in nel tnikʼ tchmil tiʼjju in kubʼ tnaʼn ex tiʼjju in bʼaj tkʼuʼj tiʼj, tuʼn jlu kwest jaku tzʼela toj twitz tuʼn tnimen te ex tuʼn tokx tqʼon tibʼ tjaqʼ tkawbʼil. Pero qbʼinx tiʼ in bʼant tuʼn jun ermana o kubʼ mojeʼ aj tbʼaj jlu tiʼj, aju Aneese tbʼi. Tqʼama jlu: «In nok tilil wuʼne tuʼn tmiʼn ttzaj nqʼoje ex in tzaj nnaʼne qa qkyaqilx in qo ex txalpaj. Ax ikx, in nok tilil wuʼne tuʼn tkubʼ nnajsaʼne til nchmile ik tzeʼn in bʼant tuʼn Jehová. Aj tbʼant jlu wuʼne, in chewix wanmiye juntl maj» (Sal. 86:5). Qa ma tzʼok tilil tuʼn jun xuʼjilbʼaj tuʼn tkubʼ tnajsaʼn til tchmil, tuʼn jlu mas nya kwest jaku tzʼela toj twitz tuʼn tnimen te ex kʼokex tqʼon tibʼ tjaqʼ tkawbʼil.

¿TIʼ XNAQʼTZBʼIL JAKU TZʼEL QIʼN TIʼJ TECHEL KYAJ TQʼOʼN JESÚS, ABIGAÍL EX MARÍA?

12. ¿Alkye techel in kanet quʼn toj Tyol Dios?

12 Jakulo kubʼ kyximen junjun qa aj tokx tqʼon tibʼ jun xjal tjaqʼ tkawbʼil juntl, tuʼn jlu in kubʼ tyekʼin qa mintiʼ tipumal. Pero nya ax tok jlu. In che kanet nim techel quʼn toj Tyol Dios kyiʼj xjal okx kyqʼon kyibʼ tjaqʼ kykawbʼil junjuntl ex nya tuʼn jlu kubʼ kyyekʼin qa mintiʼ kyipumal. Qo xnaqʼtzan tiʼj tiʼ jaku tzʼel qkanoʼn tiʼj Jesús, tiʼj Abigaíl ex María.

13. Chikʼbʼantza tiquʼn in nok tqʼoʼn Jesús toklen Jehová.

13 In nokx tqʼon tibʼ Jesús tjaqʼ tkawbʼil Jehová ex mintiʼ in bʼant jlu tuʼn noq tuʼnju mintiʼ tnabʼil moqa tuʼnju mlay bʼant jun tbʼanel aqʼuntl tuʼn. At nim tnabʼil Jesús tuʼnju xi tqʼoʼn xnaqʼtzbʼil nya kwest kye xjal ex kykyaqilx el kynikʼ tiʼj (Juan 7:45, 46). In nok tqʼoʼn Jehová toklen tkyaqilju in bʼant tuʼn Jesús, tuʼntzunju xi tqʼoʼn ambʼil te tuʼn taqʼunan junx tukʼil tej tkubʼ tbʼinchaʼn tkyaqilju at toj kyaʼj ex twitz Txʼotxʼ (Prov. 8:30; Heb. 1:2-4). Ex tej tjaw anqʼin Jesús, o txi tqʼoʼn Jehová toklen «tiʼj tkyaqilju at tuj kyaʼj ex twitz txʼotxʼ» (Mat. 28:18). Maske in bʼant tbʼanel aqʼuntl tuʼn Jesús, kukx in xi tqanin onbʼil te Jehová tuʼnju kʼujlaʼn tuʼn (Juan 14:31).

14. a) ¿Tiʼ xnaqʼtzbʼil jaku tzʼel kyiʼn chmilbʼaj tiʼj techel in kubʼ tqʼoʼn Jehová? b) ¿Tiʼ xnaqʼtzbʼil jaku tzʼel kyiʼn tiʼjju in tzaj tqʼamaʼn Proverbios 31?

14 ¿Tiʼ xnaqʼtzbʼil jaku tzʼel kyiʼn chmilbʼaj tiʼj Jehová? Tej ttzaj tqʼoʼn Jehová kyoklen junjun xjal, mintiʼ kubʼ t-ximen qa mas nya nim kyoklen xuʼj kywitz xinaq. ¿Tiquʼn in xi qqʼamaʼn jlu? Tuʼnju o che jaw tjyoʼn xinaq ex xuʼj tuʼn kykawin junx tukʼil Jesús toj kyaʼj (Gál. 3:26-29). O tzʼok qeʼ tkʼuʼj Jehová tiʼj Tkʼwal tuʼnju o txi tqʼoʼn junjun toklen. Ax ikx te chmilbʼaj, qa at tnabʼil kxel tqʼoʼn junjun oklenj te t-xuʼjil. In tzaj tqʼamaʼn Tyol Dios qa aju tbʼanel xuʼjilbʼaj, in bʼant t-xqʼuqin kyiʼj toj tja, in bʼant tlaqʼoʼn, in bʼant tkʼayin txʼotxʼ ex in ximen tiʼj tzeʼn tuʼn tchʼiy tkʼaʼẍ (kjawil uʼjit Proverbios 31:15, 16, 18). Mintiʼ in nok te majen ex jaku txi tqʼamaʼn aju in kubʼ t-ximen. Ax ikx qʼuqli tkʼuʼj tchmil tiʼj ex in ximen tiʼj tyol in xi tqʼamaʼn (kjawil uʼjit Proverbios 31:11, 26, 27). Aj tok tqʼoʼn jun chmilbʼaj toklen t-xuʼjil, in tzalaj t-xuʼjil aj tokx tqʼon tibʼ tjaqʼ tkawbʼil.

¿Tiʼ xnaqʼtzbʼil jaku tzʼel kyiʼn tbʼanel xuʼjilbʼaj tiʼj Jesús tuʼnju in nimen te Jehová? (Qʼonka twitza tiʼj taqikʼ 15).

15. ¿Tiʼ xnaqʼtzbʼil jaku tzʼel kyiʼn xuʼjilbʼaj tiʼj techel in kubʼ tqʼoʼn Jesús?

15 ¿Tiʼ xnaqʼtzbʼil jaku tzʼel kyiʼn xuʼjilbʼaj tiʼj techel in kubʼ tqʼoʼn Jesús? Maske o bʼant tbʼanel aqʼuntl tuʼn Jesús, mintiʼ in kubʼ t-ximen qa in nel qʼiʼn toklen aj tokx tqʼon tibʼ tjaqʼ tkawbʼil Jehová (1 Cor. 15:28; Juan 6:38). Ax jlu in bʼant tuʼn jun tbʼanel xuʼjilbʼaj aj tok lepeʼ tiʼj techel in kubʼ tqʼoʼn Jesús, mintiʼ in kubʼ t-ximen qa in nel qʼiʼn toklen aj tokx tqʼon tibʼ tjaqʼ tkawbʼil tchmil. In nonin tiʼj tchmil tuʼnju kʼujlaʼn tuʼn, pero mas tuʼnju kʼujlaʼn Jehová tuʼn ex in nok tqʼoʼn toklen.

Tej otoqxi txi tsamaʼn Abigaíl twa David kyukʼil qe t-xjalil, etz jyol te. Kubʼtzun ẍmejeʼ twitz David ex kubʼsan twitz tuʼn miʼn tok tbʼinchaʼn jun nya bʼaʼn tiʼj Nabal. (Qʼonka twitza tiʼj taqikʼ 16).

16. Ik tzeʼn in tzaj tqʼamaʼn 1 Samuel 25:3 ex 23 a 28, ¿tiʼ nya bʼaʼn ok weʼ Abigaíl twitz? (Qʼonka twitza tiʼj tilbʼilal tok tiʼj t-xkʼomil).

16 Otoq kubʼ mojeʼ Abigaíl tukʼil Nabal, jun xinaq jaw tnimsan tibʼ, oʼkx ximen tiʼjx ex mintiʼtoq in qʼon chjonte. Maske ikju, mintiʼ kubʼ t-ximen Abigaíl tuʼn tel oq twitz tchmil. Tej tkubʼ t-ximen David tuʼn tkubʼ tbʼyoʼn Nabal, jakutoq kyaj ten Abigaíl tja ex mintiʼ tuʼn t-xi tqʼamaʼn jun tiʼ tuʼntzun tkyim tchmil. Pero mintiʼ bʼant jlu tuʼn, sino ok tilil tuʼn tuʼn tkolin tiʼj Nabal ex kyiʼj kykyaqil toj tja. Mintiʼ tzaj xobʼ Abigaíl tej tkubʼ weʼ kywitz 400 xjal qʼiʼn kyspad ex tuʼn tyolin tukʼil David toj tumel. Axpe ikx ok tqʼoʼn te tpaj aju nya bʼaʼn otoq bʼant tuʼn Nabal (kjawil uʼjit 1 Samuel 25:3, 23-28). Jun rat el tnikʼ David tiʼj qa otoq tzʼajbʼen xuʼj lu tuʼn Jehová tuʼn t-xi tqʼoʼn consej te ex tuʼn miʼn tkubʼ tbʼinchaʼn jun nya bʼaʼn.

17. ¿Tiʼ xnaqʼtzbʼil jaku tzʼel kyiʼn chmilbʼaj tiʼj David ex Abigaíl?

17 ¿Tiʼ xnaqʼtzbʼil jaku tzʼel kyiʼn chmilbʼaj tiʼj Abigaíl? Attoq nim tnabʼil Abigaíl. Tuʼntzunju, tbʼanel bʼant tuʼn David tuʼnju xi tbʼiʼn consej xi tqʼoʼn te. Tuʼn jlu, ya mintiʼ e kubʼ tbʼyoʼn qe xjal mintiʼ kyil. Ax ikx kye chmilbʼaj at kynabʼil, kʼokel kyqʼoʼn kywiʼ tiʼj kyyol kyxuʼjil aj tkubʼ kyximen tuʼn tkubʼ kybʼinchaʼn junjun tiʼchaq nim toklen. Bʼalo jaku tzʼonin jlu kyiʼj tuʼn tjaw kyjyoʼn aju mas tbʼanel.

18. ¿Tiʼ xnaqʼtzbʼil jaku tzʼel kyiʼn xuʼjilbʼaj tiʼj techel kyaj tqʼoʼn Abigaíl?

18 ¿Tiʼ xnaqʼtzbʼil jaku tzʼel kyiʼn xuʼjilbʼaj tiʼj Abigaíl? Aju xuʼjilbʼaj kʼujlaʼn Jehová tuʼn ex in nok tqʼoʼn toklen, jaku tzʼonin kyiʼj toj tja, axpe ikx qa mintiʼ in najbʼen tchmil te Jehová nix in chex tbʼiʼn tkawbʼil. Kukx kxel tbʼiʼn nabʼil ateʼ toj Tyol Dios tuʼntzun miʼn tnaj tmejebʼleʼn. Ex kʼokel tilil tuʼn tuʼn tnimen ex tuʼn tok tqʼoʼn toklen tchmil, iktzun tten jaku tzʼonin tiʼj tuʼn tel tnikʼ tiʼj Jehová (1 Ped. 3:1, 2). Maske mintiʼ in nok tqʼoʼn tchmil toklen tbʼanel tmod, jaku tzʼok qeʼ tkʼuʼj tiʼj qa in tzalaj Jehová tuʼnju kukx in najbʼen te.

19. ¿Toj alkye ambʼil mlay txi tbʼiʼn jun ermana tyol tchmil?

19 Qa ma txi tqʼamaʼn tchmil jun ermana te tuʼn tkubʼ tbʼinchaʼn jun tiʼ nya bʼaʼn in nela toj twitz Jehová, mlay txi tbʼiʼn tyol. Jun techel, mlay txi tbʼiʼn jun ermana tyol tchmil qa ma txi tqanin te tuʼn telqʼan moqa tuʼn t-xi tqʼamaʼn nya ax tok yol. Tnejel kxel kybʼiʼn ermana o che kubʼ mojeʼ qe tkawbʼil Jehová twitz alkyexku juntl, ik tzeʼn in bʼant kyuʼn txqantl okslal. Tuʼntzunju, qa ma txi tqʼamaʼn tchmil jun ermana te tuʼn miʼn t-xi tbʼiʼn qe nabʼil tkuʼx toj Tyol Dios, mlay txi tbʼiʼn ermana tyol ex kxel tchikʼbʼaʼn te tukʼil kʼujlabʼil tiquʼn mlay kubʼ tbʼinchan (Hech. 5:29).

(Qʼonka twitza tiʼj taqikʼ 20). *

20. ¿Tiquʼn in xi qqʼamaʼn qa attoq jun tbʼanel tamiwbʼil María tukʼil Jehová?

20 Attoq jun tbʼanel tamiwbʼil María tukʼil Jehová. El nikʼbʼaj tiʼj qa attoq tojtzqibʼil María tiʼj Tyol Dios tuʼnju tej tyolin tukʼil Elizabet, aju ttxuʼ Juan el Bautista, ajbʼen qe yol tkuʼx toj Tyol Dios toj yol hebreo tuʼn mas te 20 maj (Luc. 1:46-55). Ex qo ximen tiʼj jlu, maske otoq kyaj bʼant tiʼj tyol José tukʼil María tuʼn kykubʼ mojeʼ, nya tukʼil José tzaj yolin anjel tnejel. Sino tnejel yolin tukʼil María ex xi tqʼamaʼn te qa tzul itzʼj jun tal, aju kʼokel te Tkʼwal Dios (Luc. 1:26-33). Ojtzqiʼntoq María tuʼn Jehová ex ok qeʼ tkʼuʼj tiʼj qa kʼokel tkʼujlaʼn Tkʼwal ex qa kʼokel t-xqʼuqin. Qʼuqli qkʼuʼj tiʼj qa kukx ten jun tbʼanel tamiwbʼil María tukʼil Jehová, axpe ikx tej otoq kyim Jesús ex otoq meltzʼaj toj kyaʼj (Hech. 1:14).

21. ¿Tiʼ xnaqʼtzbʼil jaku tzʼel kyiʼn chmilbʼaj tiʼjju in tzaj tqʼamaʼn Tyol Dios tiʼj María?

21 ¿Tiʼ xnaqʼtzbʼil jaku tzʼel kyiʼn chmilbʼaj tiʼj María? Aju chmilbʼaj at tnabʼil, in jaw tzalaj qa at tojtzqibʼil t-xuʼjil tiʼj Tyol Dios. Mintiʼ in tzaj xobʼ tuʼn jlu ex mintiʼ in kubʼ t-ximen qa kʼelel qʼiʼn toklen. Sino in nel tnikʼ tiʼj qa jaku tzʼonin jlu kyiʼj toj tja. Ateʼ junjun xuʼjilbʼaj tnejel ok kyojtzqiʼn Jehová twitz kychmil, tuʼntzunju at junjuntl xnaqʼtzbʼil ojtzqiʼn kyuʼn, maske ikju, a chmilbʼaj kbʼel nej tuʼn tok kykʼulbʼil te Jehová ex kyiʼj junjuntl tiʼchaq at toklen tukʼil kyajbʼebʼil te Jehová (Efes. 6:4).

¿Tiʼ xnaqʼtzbʼil jaku tzʼel kyiʼn xuʼjilbʼaj tiʼj María tiʼjju tuʼn kyxnaqʼtzan tiʼj Tyol Dios ex tuʼn kyximen tiʼj? (Qʼonka twitza tiʼj taqikʼ 22). *

22. ¿Tiʼ xnaqʼtzbʼil jaku tzʼel kyiʼn xuʼjilbʼaj tiʼj María?

22 ¿Tiʼ xnaqʼtzbʼil jaku tzʼel kyiʼn xuʼjilbʼaj tiʼj María? Il tiʼj tuʼn tok tnimen xuʼjilbʼaj toklen tchmil, pero toj tkwent taʼ qa ktel jun tbʼanel tamiwbʼil tukʼil Jehová (Gál. 6:5). Tuʼntzunju, nim toklen tuʼn tel tpaʼn ambʼil tuʼn t-xnaqʼtzan tiʼj Tyol Dios ex tuʼn t-ximen tiʼj. Kʼonil jlu tiʼj tuʼn kukx tok tkʼujlaʼn Jehová, tuʼn tok tqʼoʼn toklen ex tuʼn kukx ttzalaj aj tokx tqʼon tibʼ tjaqʼ tkawbʼil tchmil.

23. Qa in nokx tqʼon tibʼ jun xuʼjilbʼaj tjaqʼ tkawbʼil tchmil, ¿tzeʼn in nonin jlu tiʼj, kyiʼj toj tja ex kyiʼj erman?

23 Aqeju xuʼjilbʼaj in nokx kyqʼon kyibʼ tjaqʼ tkawbʼil kychmil tuʼnju kʼujlaʼn Jehová kyuʼn, mas che tzalajel kywitz qeju mintiʼ in xi kybʼiʼn nabʼil tkuʼx toj Xjan Uʼj. Ax ikx, in kubʼ kyqʼoʼn jun tbʼanel techel kywitz xinaq ex xuʼj mas kuʼxun, ex in che onin tuʼn tten mujbʼabʼil toj kyja ex kyukʼil erman (Tito 2:3-5). Toj ambʼil jaʼlo, mas nim kybʼet ermana at kywitz ermano (Sal. 68:11). Kykyaqilx tmajen Jehová il tiʼj tuʼn tbʼant jun tiʼ kyuʼn toj kʼloj okslal. Toj juntl xnaqʼtzbʼil kʼelel qnikʼ tiʼj tzeʼn in bʼant kyuʼn.

BʼITZ 131 Aju ma kubʼ tmojbʼaʼn Dios

^ taqik' 5 O kubʼ t-ximen Jehová tuʼn kynimen xuʼj te kychmil ex tuʼn tok kyqʼoʼn kyoklen. Pero ¿tiʼ t-xilen jlu? Jaku tzʼel kykanoʼn chmilbʼaj ex xuʼjilbʼaj tiʼj techel kyaj tqʼoʼn Jesús ex tiʼj techel kyaj kyqʼoʼn junjun xuʼj in yolin Tyol Dios tiʼj.

^ taqik' 68 TQANIL TIʼJ TILBʼILAL: Tej tyolin María tukʼil Elizabet, aju ttxuʼ Juan el Bautista, xi tqʼamaʼn nim taqikʼ Tyol Dios toj yol hebreo te tuʼnju otoq che kyaj toj twiʼ.

^ taqik' 70 TQANIL TIʼJ TILBʼILAL: Ax jlu in bʼant tuʼn jun xuʼjilbʼaj, in nel tpaʼn ambʼil tuʼn t-xnaqʼtzan tiʼj Xjan Uʼj tuʼntzun tten jun tbʼanel tamiwbʼil tukʼil Jehová.