Hanenty ty anatiny ao

Ho amy loha hevitsy any

LAHATSORATSY FIANARA 6

“Ty Lahilahy ro Lohani-Ampela”

“Ty Lahilahy ro Lohani-Ampela”

“Ty lahilahy ro lohani-ampela.”​—1 KOR. 11:3.

HIRA 13 Kristy no Modelintsika

HO HITANAO ATO *

1. Ino iaby ty fanontanea tokony hoeritseretini-ranabavy lafa mandiniky ty olo ho valiny ie?

AMBANY fahefàni-Jesosy Kristy, azy mpitariky lavorary iny ty Kristiana iaby. Fe lafa manambaly ty ampela kristiana le manjary ambany fahefàni-lahilahy tsy lavorary koa. Tsy mora raha zay. Ka lafa mieritseritsy hanambaly zany ty ampela raiky, le soa ie laha mandiniky hoe: ‘Ho loham-pianakavia manao akory ranadahy toy? Hahay hitariky ahy va ie? Vatan-draha aminy va ty raha ara-panahy? Laha tsy dareany loatsy raha zay henanizao, akory ty ahaizako hoe ho vitany ty hanampy ahy hifandramby soa amy Jehovah avao lafa mpivaly zahay?’ Mazava ho azy fa tokony hieritseritsy koa ie hoe: ‘Ino iaby ty toetsy mila ananako mba hahasambatsy ty fanambaleanay? Mahaliny raha noho matariky va aho? Mifandramby soa amy Jehovah va aho?’ (Mpito. 4:9, 12) Hana tokantrano sambatsy noho ho falifaly ty ampela raiky laha mahay manapa-kevitsy aloha ty hanambaleany.

2. Ino ty hodinihintsika amy lahatsoratsy toy ato?

2 Maro biby ty ranabavy manaja soa ty valiny. Tena derà aloha rozy! Falifaly tsika miaraky manompo amy ranabavy tsy mivaliky rey! Handiniky valini-fanontanea telo retoa tsika amy lahatsoratsy toy ato: 1) Ino ty raha sarotsy mety hatrehini-ampela manambaly? 2) Manino rozy ro mifily haneky ty fahefàni-valiny? 3) Ino ty ianarani-lahilahy noho ampela manambaly baka amy ty raha nataoni-Jesosy, Abigaila, noho Maria valini-Josefa?

INO TY RAHA SAROTSY METY HATREHINI-ANABAVY MANAMBALY?

3. Manino ty olo manambaly ro miatriky raha manahira?

3 Fanomeza tena soa baka amy Ndranahary ty fanambalea, fe tsika olombelo ro tsy lavorary. (1 Jaona 1:8) Nampitandrina amy zay ty Safà-Ndranahary hoe “hanam-pijalea amy ty nofotsiny” ty olo manambaly, zany hoe tsy maintsy hisy ty raha manahira. (1 Kor. 7:28) Ndao hodinihintsika hoe ino ty sisany amy raha sarotsy mety hatrehini-ampela manambaly.

4. Ino ty mety hahavy ty ampela hieritseritsy hoe manambany azy ty hoe maneky ty fahefàni-valiny?

4 Mety hieritseritsy ty ampela manambaly kindraiky hoe manambany azy ty hoe maneky ty fahefàni-valiny. Zay vasa ty nitezà azy. Hoy Marisol, ranabavy mipetraky a Etazinỳ any: “Ampianary ty ampela amy tanà nahabe ahy any hoe tokony hitovy amy lahilahy avao rozy amy kila raha iaby. Haiko fa nameani-Jehovah fahefà amy valiny ty lahilahy, le tokony hohajà koa ty ampela, fe tokony haneky ty valiny avao ie. Sarotsy amiko amy zay ty manaja ty fahefàni-valiko satria tsy voatery manao ani-zay aho hoasan’olo.”

5. Ino ty hevitsy diso ananani-lahilahy sisany mikasiky ty ampela?

5 Misy koa lahilahy mieritseritsy hoe ambany ty ampela. Mety ho tojiky valy ho zay ty ampela sisany. Ho zao ty nivolanini-ranabavy mipetraky an’Ameriky Antimo any zay: “Ty lahilahy tse ro mihina aloha aminay atoy, zay vo ty ampela. Tsy maintsy miketriky noho manadio ty ajà ampela, fa ty ajà lahilahy tompoeni-reniny noho ty anabaviny. Volany amin-drozy hoe ‘mpanjaka rozy an-trano ao.’ ” Hoy koa ranabavy an’Azỳ any zay: “Misy fivolana zay aminay atoy mampiseho hoe tsy mila mianatsy ty ampela sady tsy mila mahay raha, satria hanao raha an-trano ao ty ilà an-drozy. Tsy mahazo mivola ty hevitsiny amy valiny ie.” Mandreraky ani-valiny ty lahilahy laha tsy mampiseho fitiava noho tsy manoriky ty raha volanini-Baiboly ho zay. Tsy manahaky ani-Jesosy ie sady manao raha tsy teani-Jehovah.​—Efes. 5:28, 29; 1 Pet. 3:7.

6. Mila manao ino ty ranabavy manambaly mba hahavy azy hifandramby soa amy Jehovah?

6 Fa niresahini-lahatsoratsy taloha teo iny hoe andraikitsini-lahilahy ty manome ze raha ilàni-fianakaviany noho manampy an-drozy hifandramby soa amy Jehovah. (1 Tim. 5:8) Fe tsy maintsy mbo manoka fotoa koa ty ranabavy manambaly sanandro mba hamakia ty Safà-Ndranahary, hametsevetsea, noho hivavaha amy Jehovah amy fo. Tsy mora raha zay satria maro raha atao ie ka mety ho vozaky sady ho tery ty fotoany. Fe manino ie ro tena mila manao ani-raha reo? Satria teani-Jehovah hifandramby soa aminy iaby tsika kiraidraiky.​—Asa. 17:27.

7. Ino ty hanampy ty ampela hanaja noho hanoriky ty safàni-valiny?

7 Mety hiezaky marè aloha ty ampela mba hahafahany maneky ty valiny, satria tsy lavorary valiny io. Fe ho mora aminy ty hanatanteraky ani-raha nampanaovini-Jehovah azy io, laha azony soa sady ekeny ty antony ivolanani-Baiboly hoe tokony hanaja ty fahefàni-valiny ie.

MANINO TY AMPELA RO MIFILY HANEKY TY FAHEFÀNI-VALINY?

8. Laha hentea ty Efesianina 5:22-24, manino ty ranabavy ro mifily haneky ty fahefàni-valiny?

8 Mifily haneky ty fahefàni-valiny ty ranabavy satria zay ty teani-Jehovah hataony. (Vakio Efesianina 5:22-24.) Matoky ani-Babany an-danitsy any iny ie satria hainy hoe tea azy ie sady mila ze tena hahasoa azy, kanao mampanao ani-zay azy.—Deot. 6:24; 1 Jaona 5:3.

9. Ino ty vokany laha manaja ty fahefàni-valiny ty ranabavy?

9 Mampirisiky ty ampela tsy hanaraky ty fitsipikini-Jehovah tontolo toy. Ataony ze hahavy ty ampela hieritseritsy hoe lasa ambany ie laha maneky ty fahefàni-valiny. Tsy midary ani-Ndranaharintsika be fitiava iny ze mieritseritsy manahaky ani-zay. Jehovah va le hampanao raha hahavy ty anakampelany ho ambany, kanefa rozy tena teany? Tsy hanao ani-zay mihintsy ie. Laha miezaky manao soa ty andraikitsy ampanaovini-Jehovah azy ty ranabavy, le hilamy ty tokantranony. (Sal. 119:165) Hahasoa an-drozy trano raiky raha zay, zany hoe ie, valiny, noho ty anakin-drozy.

10. Ino ty ianarantsika baka amy raha nivolanini-ranabavy Carol?

10 Jehovah ro nanome fahefà ty olo sisany anatini-zay ty lahilahy. Ka laha maneky ty valiny tsy lavorary ty ampela, le atorony hoe teany noho hajàny Jehovah. Hoy Carol, mipetraky an’Ameriky Antimo any: “Haiko hoe tsy maintsy hanao hadisoa valiko. Haiko koa hoe arakaraky ty fomba andaisako azy amy fotoa rey ro ahità hoe manao akory ty fifandrambesako amy Jehovah. Farany miezaky manaja azy avao aho satria ta hampifalifaly ani-Babako an-danitsy any iny.”

11. Ino ty nanampy ani-ranabavy Aneese hanenga hadisoa, le ino ty ianarantsika baka amy raha nivolaniny?

11 Mety ho sarotsy amy ty ampela ty hanaja noho haneky ty fahefàni-valiny laha tsy midary ty fihetseham-pony noho ze raha mampiasa loha azy ie. Ho zay ty nahazo ani-ranabavy Aneese. Fe henteo moa hoe ino ty ataony. “Miezaky tsy hitanjaky lolompo aho”, hoasany. “Tiaroviko hoe manao hadisoa iaby tsika. Ataoko raha kendrè amy zay ty hanenga hadisoa tanteraky manahaky ani-Jehovah. Lafa manao ani-zay aho, le milamindamy ty saiko.” (Sal. 86:5) Tsy ho sarotsy amy ty ampela zany ty haneky ty fahefàni-valiny laha manenga hadisoa ie.

INO TY AZONTSIKA IANARA BAKA AMIN’OLO SISANY VOARESAKY AMY BAIBOLY AO?

12. Ino iaby ty ohatsy resahy amy Baiboly ao?

12 Misy mieritseritsy hoe malemy ty olo manaja fahefà. Fe diso tanteraky raha zay. Amy Baiboly ao aza ahità tantaran’olo maro nanaja fahefà kanefa nana herim-po, ohatsy hoe Jesosy, Abigaila noho Maria. Ndao hodinihintsika hoe ino ty azontsika ianara baka amin-drozy.

13. Manino Jesosy ro maneky ty fahefàni-Jehovah? Hazavao.

13 Nanaja ty fahefàni-Jehovah Jesosy, fe tsy midika zay hoe tsy nahay raha ie. Tsotra noho nazava soa, ohatsy, ty fampianarany. Laha olo tsy mahay raha tsy ho nahavita ani-zay. (Jaona 7:45, 46) Haini-Jehovah hoe tena mahay Jesosy kanao nengany hiaraky hiasa aminy lafa ie namoro kila raha iaby zao. (Ohab. 8:30; Heb. 1:2-4) Lafa nivelomy koa Jesosy, le mbo nameani-Jehovah azy “ty fahefà iaby an-danitsy any noho an-tany etoy.” (Mat. 28:18) Fe ndre nahay raha maro aza Jesosy, le mbo manoriky ty tari-dalani-Jehovah avao. Ino ty antony? Satria teany Babany.—Jaona 14:31.

14. Ino ty azoni-lahilahy ianara baka amy a) ty fomba fahitani-Jehovah ty ampela? b) ty raha resahini-​Ohabolana toko faha-​31?

14 Ino ty fianara ho ani-lahilahy manambaly? Mampirisiky ty ampela hanaja ty fahefàni-valiny Jehovah. Fe tsy midika zay hoe ambany ty fahitani-Jehovah an-drozy. Mampiseho ani-zay ty raha nataony lafa ie nifily lahilahy noho ampela mba hiaraky manjaka amy Jesosy. (Gal. 3:26-29) Natoroni-Jehovah hoe atokisany Anakilahiny iny lafa nameany fahefà. Manahaky ani-zay koa ty lahilahy hendry. Azony atao ty manome fahefà na andraikitsy ani-valiny. Resahini-Baiboly ty raha sisany azoni-ampela atao. Afaky manara-maso ty asa atao an-trano ao, ohatsy, ie. Na laha mahay koa ie, ampiandraikety tany hovilỳ noho havarotsy, na raha hafa mifandramby amy resaky drala. (Vakio Ohabolana 31:15, 16, 18.) Tsy hoe andevo ie ka tsy afaky mivola ty hevitsiny. Tokony hatòky azy noho hijanjy ty hevitsiny mihintsy aza ty valiny. (Vakio Ohabolana 31:11, 26, 27.) Laha manaja ani-valiny ty lahilahy le ho teani-ampela iny ty haneky ty fahefàny.

Naneky ty fahefàni-Jehovah avao Jesosy. Ino ty ianarani-ampela manambaly baka amy Jesosy ndre mahay raha aza ie? (Fehintsoratsy 15)

15. Ino ty azoni-ampela manambaly atao mba hanahafa ani-Jesosy?

15 Ino ty fianara ho ani-ampela manambaly? Nahavita raha miavaky Jesosy, fe tsy nieritseritsy ie hoe manambany azy ty maneky ani-Jehovah ho lohany. (1 Kor. 15:28; Fil. 2:5, 6) Manahaky ani-zay koa ty ampela manaraky ty modelini-Jesosy. Tsy hieritseritsy ie hoe manambany azy ty hoe maneky ty fahefàni-valiny. Hanoha ani-valiny avao ie satria tea azy. Fe tsy zay avao, fa tea ani-Jehovah noho manaja azy ie. Zay ty antony bevata marè mahavy azy hanao ani-zay.

Namonjy ani-Davida Abigaila lafa baka nandefa hany ho ani-Davida noho lahilahy niaraky aminy rey. Bakeo niondriky amy tany eo ie sady nisoloho taminy mba tsy handatsaky lion’olo (Fehintsoratsy 16)

16. Laha hentea ty 1 Samoela 25:3, 23-28, ino ty raha sarotsy natrehini-Abigaila? (Henteo sary amy fononi-gazety toy.)

16 Nabala ty anarani-valini-Abigaila. Lahilahy tea tena, niavonavo noho tsy nahay nankasitraky ie. Fe tsy nengani-Abigaila haharava ty fanambaleany raha zay. Laha tsy zay, le ho nengany hamono ani-valiny Davida noho lahilahy niaraky aminy rey. Fe tsy zay ty nataony. Nanao ze azony natao ie mba hiarova ani-Nabala noho ty fianakaviany. Mba alao sary an’eritseritsy Abigaila mamonjy ani-lahilahy 400 manday fitaovam-pialia rey. Manaja ani-Davida ie lafa niresaky aminy ani-raha manahira iny. Tena nila herim-po raha zay. Parè koa ie hiala tsiny amy ty raha nataoni-valiny. (Vakio 1 Samoela 25:3, 23-28.) Nieky Davida hoe nampiasa ani-ampela be herim-po io Jehovah mba hanoro hevitsy azy noho hanaka azy tsy hanao fahotà bevata.

17. Ino ty ianarani-lahilahy manambaly baka amy tantarani-Davida noho Abigaila?

17 Ino ty fianara ho ani-lahilahy manambaly? Hendry Abigaila. Ho zay koa Davida, satria nijanjy soa ty torohevitsy nameany. Nisaka azy tsy handatsaky lion’olo tsy manan-tsiny raha zay. Tokony hanao ho zay koa ty lahilahy hendry. Handiniky soa ty hevitsy ameani-valiny ie lafa misy fanapahan-kevitsy bevata horambesy. Mety hanampy azy tsy hanao fanapahan-kevitsy raty ty soso-kevitsy baka amy valiny.

18. Ino ty azoni-ampela manambaly atao mba hanahafa ani-Abigaila?

18 Ino ty fianara ho ani-ampela manambaly? Mila ze hahasoa ty fianakaviany ty ampela tea ani-Jehovah noho manaja azy, ndre tsy manompo ani-Jehovah aza valiny sady tsy manaraky ty fitsipikiny. Tsy mila fomba hisaraha amy valiny ie. Vomaiky aza ie manaja ani-valiny sady manoriky ty safàny. Hahavy ani-valiny haniry hahay ani-Jehovah raha zay. (1 Pet. 3:1, 2) Fe ndre tsy misy vokany amy valiny aza modely soa ameany zay, le falifaly avao Jehovah mahita azy tsy mivaliky fa maneky ty fahefàni-valiny.

19. Amy raha manao akory ty ampela ro tsy manoriky ty safàni-valiny?

19 Fe manao akory laha mampirisiky ani-ranabavy iny handika lalàna na torolalani-Baiboly ty valiny? Ino, ohatsy, ty hataony laha mampirisiky azy havandy, na hangalatsy valiny iny, na mampirisiky azy hanao raha tsy teani-Jehovah? Tsy tokony haneky ie. Tsy midika zay hoe tsy maneky ty fahefàni-valiny ie, fa Jehovah Ndranahary tse ro tsy maintsy orihiny safà. Tokony tsy hivaliky aminy ty Kristiana iaby, anatini-zay ty ranabavy manambaly. Ka laha mampirisiky azy tsy hanoriky ty torolalani-Baiboly zany valiny, le tsy tokony haneky ie. Hohazavaniny moramora aminy hoe ino ty antony mahavy azy tsy hanao ani-raha iny.​—Asa. 5:29.

Fehintsoratsy 20 *

20. Akory ty ahaizantsika hoe nifandramby marìny tamy Jehovah Maria?

20 Nifandramby marìny tamy Jehovah Maria. Nahay soa ty Soratsy Masy ie. Nanono andinin-teny 20 mahery baka amy Soratsy Hebreo ao, ohatsy, ie lafa nifampiresaky tamy Elizabeta, renini-Jaona Mpanao Batisa. (Lioka 1:46-55) Eritsereto koa moa toy: Ndre fa hanambaly ani-Maria aza Josefa, le tsy taminy tany ro nisehoani-anjelini-Jehovah iny voalohany. Niresaky mivanta tamy Maria tse anjely iny, le nambarany azy hoe ie ro hiteraky ty Anakilahi-Ndranahary. (Lioka 1:26-33) Haini-Jehovah soa Maria ka natoky ie hoe ho tea noho hikarakara ani-Anakilahiny io ie. Le azo antoky fa mbo nifandramby soa tamy Jehovah avao Maria, ndre tafarani-nahafatesani-Jesosy noho nameloma azy an-danitsy any aza.​—Asa. 1:14.

21. Ino ty ianarani-lahilahy manambaly baka amy ty raha volanini-Baiboly mikasiky ani-Maria?

21 Ino ty fianara ho ani-lahilahy manambaly? Falifaly ty lahilahy hendry lafa mahay soa ty Soratsy Masy valiny. Tsy meloky ie ka hieritseritsy hoe ta ho loham-pianakavia valiny. Hainy hoe laha mahay soa ty Baiboly noho ty torolala anatiny ao valiny, le afaky hanampy ty fianakaviany. Fe ndre mahay raha ampela iny, le mbo andraikitsini-lahilahy iny avao ty mitariky ty fianakaviany hanompo ani-Jehovah, ohatsy hoe mandamy ty fotoam-pivavahani-fianakavia.​—Efes. 6:4.

Nazoto nianatsy noho nametsivetsy Maria, renini-Jesosy. Ino ty azoni-ampela manambaly atao mba hanahafa azy? (Fehintsoratsy 22) *

22. Ino ty azoni-ampela manambaly atao mba hanahafa ani-Maria?

22 Ino ty fianara ho ani-ampela manambaly? Maneky ty ampela hoe ty lahilahy ro tokony hitariky ty fianakaviany amy fanompoa ani-Jehovah. Fe ndre zay le mbo andraikitsini-ampela iny avao ty manao ze hampatanjaky ty finoany. (Gal. 6:5) Tsy maintsy manoka fotoa zany ie mba hanaovany fianara am-bata noho hametsevetsea. Ho tea ani-Jehovah noho hanaja azy avao ie amy zay, sady ho teany ty maneky ty fahefàni-valiny.

23. Laha manaja ty fahefàni-valiny ty ampela, ino ty soa ho azony, ho azoni-fianakaviany noho ty fiangona?

23 Tea ani-Jehovah ty ampela manambaly ka miezaky manoha ty fahefàni-valin-drozy avao. Falifaly noho afa-po rozy laha ampitovizy amy ampela tsy midary ty fandahara nataoni-Jehovah mikasiky fahefà rey. Lasa modely soa ho ahi-ty tanora rozy, ndre lahilahy zay ndre ampela. Ho falifaly koa ty olo miaraky amin-drozy, ndre an-trano ao zay ndre amy fiangona eo. (Tit. 2:3-5) Ampela ty ankamaroani-mpanomponi-Jehovah tsy mivaliky henanizao. (Sal. 68:11) Fe ndre lahilahy tsika ndre ampela, le samby afaky mampisy fifalea amy fiangona eo iaby. Hodinihintsika amy lahatsoratsy manaraky ao hoe akory ty ahafahantsika manao ani-zay.

HIRA 131 “Nampiraisin’Andriamanitra” ny Mpivady

^ feh. 5 Nanao fandahara Jehovah hoe tokony manoriky ty safàni-valiny noho manaja azy ty ampela. Ino iaby ty tafilitsy amy zay? Nanome modely mikasiky ani-zay Jesosy noho ty ampela sisany voaresaky amy Baiboly ao. Afaky mianatsy raha maro baka amy ty raha nataon-drozy ty lahilahy noho ampela manambaly.

^ feh. 68 SARY: Maria miresaky amy Elizabeta, azy renini-Jaona Mpanao Batisa iny. Nahavita nanono andinin-teny maro baka amy Soratsy Hebreo ao ie satria nahalany tsianjery andinin-teny.

^ feh. 70 SARY: Mila manoka fotoa hianara Baiboly koa ty ranabavy manambaly mba hahavy azy hana finoa matanjaky avao.