1. Tera bukina teuana ae a katiteuanaaki iai ana utu Iehova?

TI KUKUREI ngkai ti kaaina ana utu Iehova. E aera bwa e rangi n rau ara utu aei ao a katiteuanaaki kaaina? Bukina teuana bwa ti bane ni karaoa ara kabanea ni konaa ni karinea ana babaire Iehova ibukin te mwaaka ni kairiri are e anga. Ni koauana, ngkana ti a ota riki n ae nanonaki ni kaineti ma te babaire ibukin te mwaaka ni kairiri, e na korakora riki iai katiteuanaakira.

2. Baikara titiraki aika ti na kaekai n te kaongora aei?

² N te kaongora aei, ti na maroroakina te mwaaka ni kairiri n te ekaretia. Mai buakon ake tabeua riki ao ti na kaekai titiraki aikai: Tera mwiokoaia ni kairiri taari aine? Te koaua bwa a riki taari mwaane ni kabane bwa atuia taari aine? Titeboo te mwaaka ni kairiri are irouia unimwaanen te ekaretia i aoia taari mwaane ao taari aine ma te mwaaka ni kairiri are iroun atun te utu i aoia ana utu? Te moan, ti na maroroakina arora ae riai n iangoaia taari aine iroura.

3. Ti na kangaa ni karikirakea ara kakaitau n aia mwakuri are a a tia ni kakororaoia taari aine?

³ Ti kaitauia taari aine aika mwakuri korakora n aroia n tabeakinia aia utu, n tataekina te rongorongo ae raoiroi, ao ni boutokaa te ekaretia. E a kakorakoraaki riki ara kakaitau ibukia ngkana ti iaiangoa aron iangoaia iroun Iehova ao Iesu. Ti na  kakabwaiaaki naba ngkana ti iaiangoa aron te abotoro Bauro nakoia aine.

4. E kangaa te Baibara ni kamataataa ae a kakawaki aine n ikotaki naba ma mwaane iroun Iehova?

⁴ E taekinaki n te Baibara bwa e iangoiia aine Iehova n aron iangoaia naba mwaane irouna. N te katoto, e taekinaki bwa n te moan tienture ao e anga Iehova taamneina ae raoiroi nakoia aine n ikotaki naba ma mwaane bwa a na kona ni karaoi kakai, n aroia n taetae n taetae aika kakaokoro. (Mwa. 2:1-4, 15-18) A a tia nakanne ni kabiraki n te taamnei ae raoiroi ma kantaningaan ae a na tautaeka ma Kristo. (IKar. 3:26-29) A na karekea te maiu ae akea tokina n te aonnaba aine n ikotaki naba ma mwaane. (TeKao. 7:9, 10, 13-15) Ao a mwiokoaki naba mwaane ao aine bwa a na tataekina te rongorongo ae raoiroi ao n angareirei iai. (Mat. 28:19, 20) N te boki ae Mwakuri ao e koreaki iai taekan ana mwakuri te tari te aine ae Beritikira, n ikotaki naba ma buuna ae Akura ake a ibuobuoki ni kamataata raoi te koaua nakon te mwaane ae rietata ana reirei ae Aboro.​—Mwa. 18:24-26.

5. Tera ae kaotaki n Ruka 10:38, 39, 42 ni kaineti ma aron Iesu nakoia aine?

⁵ E karineia aine Iesu. E aki kakairi n aia katei Baritaio ake a kakeai bongaia aine ao a aki naba kataetaeia i mataia aomata ao a aki naba maroroakini kanoan te Koroboki ae Tabu ma ngaiia. Ma Iesu, e karinia aine n ana maroro ni bwaai n taamnei aika nano ma taan rimwina ake tabeman. * (Wareka Ruka 10:38, 39, 42.) E kariaia naba bwa a na raonna aine ni mwamwanangana n uarongorongo. (Ruka 8:1-3) E angania naba Iesu mwiokoaia ae a na katanoataa nakoia abotoro bwa e a tia ngaia ni kautaki man te mate.​—Ioa. 20:16-18.

6. E kangaa te abotoro Bauro ni kaotia bwa e karineia aine?

⁶ E kauringaki Timoteo iroun te abotoro Bauro bwa e na karineia aine. E tuangnga ae e na iangoiia ‘unnaine bwa kaanga tinana’ ao ‘aine ake a ataei riki bwa kaanga mwaanena.’ (1Tim. 5:1, 2) E bati te bwai ae e karaoia Bauro ni buoka iai Timoteo bwa e na riki bwa te Kristian ae ikawai n te onimaki, ma e ataia bwa bon tinan Timoteo ao tibuna te unnaine ake a moan reireinna kanoan te koroboki ae tabu. (2Tim. 1:5; 3:14, 15) E boni kamauriia naba n araia taari aine Bauro n ana reta nakoia I-Rom. E aki tii nora aia mwakuri taari aine aika Kristian, ma e taekinna naba bwa e kakaitau ibukin aia mwakuri are a karaoia.​—IRom 16:1-4, 6, 12; IBir. 4:3.

7. Baikara titiraki ake ti na rinanoi ngkai?

⁷ N aron ae kaotaki ni barakirabe ake imwain aei, e aki taekinaki n te Baibara bwa a mangori riki taari aine nakoia taari mwaane. E rangi ni korakora aia ibuobuoki taari aine aika tatangira man tituaraoi aikai, ao unimwaanen te ekaretia a onimakina aia ibuobuoki ibukini karikirakean te rau ao te katiteuanaaki n te ekaretia. Ma iai titiraki tabeua aika riai ni kaekaaki, n aron aikai: E aera bwa Iehova e tangira te tari te aine bwa e na rabuna atuna n tabetai? Kioina ngkai a rineaki tii taari mwaane bwa unimwaanen te ekaretia ao tabonibai, e nanonaki iai ngkanne bwa a riai taari mwaane ni kabane n riki bwa atuia taari aine n te ekaretia?

8. Ni kaineti ma I-Ebeto 5:23, a riai taari mwaane ni kabane n riki bwa atuia taari aine? Kabwarabwaraa.

⁸ Te kaeka iai, a aki! Tiaki te tari te mwaane atuia taari aine ni kabane n te ekaretia, bwa boni Kristo. (Wareka I-Ebeto 5:23.) N te utu,  ao te buu te mwaane e anganaki te mwaaka ni kairiri i aoni buuna. Te nati te mwaane ae e a tia ni bwabetitoaki bon tiaki ngaia atun tinana. (IEbe. 6:1, 2) Ao iai tiani mwaakaia ni kairiri unimwaane n te ekaretia i aoia taari aine ao taari mwaane. (1Tet. 5:12; Ebera 13:17) Aine aika akea buuia ake aikoa maeka ma tamaia ao tinaia, a teimatoa ni karineia aia karo ao unimwaanen te ekaretia. Ma n aroia mwaane ake n te ekaretia, bon tii temanna aia tia kairiri ae Iesu.

9. E aera bwa iai n tabetai taai ake a riai taari aine n rabuna atuia?

⁹ Ni koauana, e a tia Iehova ni mwiokoia mwaane bwa a na kaira te angareirei ao te taromauri n te ekaretia, ao e aki angania aine te mwioko aei. (1Tim. 2:12) Bukin tera? Ibukina bwa e a tia ni mwiokoiia mwaane bwa a na kateimatoa bairean raoi te ekaretia, n aron are e mwiokoa Iesu bwa atun te mwaane. Ngkana iai bukina bwa e na karaoa te mwioko anne te tari te aine, are bon taben te tari te mwaane, e a tua ngkanne Iehova bwa e riai neienne n rabuna atuna. * (1Kor. 11:4-7) E tua bwa a na karaoa aei taari aine, ma tiaki nanona bwa e a kakeai bongaia, ma e kaotia nakoia bwa a riai n ataa kakawakin te boto n reirei ibukin te mwaaka ni kairiri are e tua karaoana. N iaiangoani koaua aikai, ti na manga nora kaekaan te titiraki aei: Tera te mwaaka ni kairiri are iai irouia atun utu ao unimwaanen te ekaretia?

10. E aera bwa n tabetai ao e kona te unimwaane n te ekaretia ni kani karaoi tuua ibukia kaain te ekaretia?

¹⁰ A tangira Kristo unimwaanen te ekaretia, ao a tangiriia “tiibu” ake e kaakiia Iehova ao Iesu i aaia bwa a na tararuaiia. (Ioa. 21:15-17)  Ibukina bwa e tabeakinia kaain ana botaki te Atua te unimwaane n te ekaretia, e kona n iangoia bwa kaanga te karo ngaia nakoia kaain te ekaretia. Ngaia are ngkana e iangoia te unimwaane n te ekaretia bwa iai riain atun te utu ni karaoi ana tua ibukini kamanoaia ana utu, e a kona naba ngaia ni karaoi tuua ake a na kona ni kamanoaki naba iai ana tiibu te Atua. Ao a a kona tabeman taari mwaane ao taari aine ni kaungaia unimwaane bwa a na riki bwa tamaia n te onimaki, n aroia n tuangia bwa a na karaoi aia motinnano ibukia. Ma titeboo mwaakaia ni kairiri unimwaanen te ekaretia ma atun utu?

11. A kangaa ni kuri n titeboo mwiokoaia ni kairiri atun utu ao unimwaanen te ekaretia?

¹¹ E kaotia te abotoro Bauro bwa iai tabeua mwiokoaia ni kairiri atun te utu ao te unimwaane n te ekaretia, ake a kuri n titeboo iai. (1Tim. 3:4, 5) N te katoto, e tangiriia Iehova kaain te utu bwa a na ongeaba iroun atun aia utu. (IKoro. 3:20) Ao e tangiriia kaain te ekaretia bwa a na ongeaba irouia unimwaanen te ekaretia. E kantaningaiia Iehova atun utu ao unimwaanen te ekaretia bwa a na taraia raoi bwa a marurung n te aro n taamnei naake a mena i aan aia tararua. A riai n taraia raoi naba bwa a na namakinna ae a tangiraki. Ao  n aroia atun utu aika tatangira, a riai unimwaane n taraia raoi bwa e na reke buokaia naake iai aia kangaanga. (Iak. 2:15-17) Irarikin anne, e kantaningaiia Iehova unimwaanen te ekaretia ao atun utu bwa a na boutokai ana kaetieti ao n aki “karakai baike a koreaki” n te Baibara.​—1Kor. 4:6.

12-13. Ni kaineti ma I-Rom 7:2, tera aroni kakaokoroni mwiokoaia ni kairiri atun utu ao unimwaanen te ekaretia?

¹² E ngae n anne, iai naba baika kakaokoro aika kakawaki ni kaineti ma te mwaaka ni kairiri iroun te unimwaane n te ekaretia ao atun te utu. N te katoto, e a tia Iehova ni mwiokoia unimwaanen te ekaretia bwa a na riki bwa taani moti, ao e a tia naba n angania tabeia ae kaotinakoia man te ekaretia taani bure ake aki rairi nanoia.​—1Kor. 5:11-13.

¹³ N te itera are teuana, e a tia Iehova n angania atun utu mwiokoaia tabeua ake a aki anganaki unimwaanen te ekaretia. E anga te mwioko nakon atun te utu bwa e na karaoi ao ni kamatoai tuua ibukin ana utu. (Wareka I-Rom 7:2.) N te katoto, iai mwaakana ni bairea te tai are a riai iai n okira te auti n te bong natina. Iai naba mwaakana n angania natina te reirei ni kaetieti ngkana a kabwaka n ira nanon ana tua anne. (IEbe. 6:1) Ma atun te utu ae tatangira, e na maroro moa ma buuna imwaini karaoan tuua ibukia aia utu; ibukina bwa a a riki ngaiia uoman bwa “tii te irikona.” *​—Mat. 19:6.

14. (a) N iaiangoan te baere taekinaki ni Mareko 10:45, e aera bwa e tonu raoi rinean Iesu iroun Iehova bwa atun te ekaretia? (b) Tera taben te Rabwata n Tautaeka? (Nora te bwaoki ae “ Taben te Rabwata n Tautaeka.”)

¹⁴ Rinanon te karea ni kaboomwi, e a kabooi  Iehova maiuia kaain te ekaretia n tatabemania nako, ao aomata naba ake a onimakina Iesu. (Wareka Mareko 10:45; Mwa. 20:28; 1Kor. 15:21, 22) Ngaia are e tonu raoi ngke e rinea Iesu, are anga maiuna ibukin te kaboomwi, bwa atun te ekaretia. Ngkai ara tia kairiri Iesu, iai mwaakana ni karaoi ao ni kamatoai tuua ake a na kaira aroaroia aomata nako, kaain te utu, ao ai kaain te ekaretia. (IKar. 6:2) Ma e karaoa ae bati riki Iesu nakon tii karaoan tuua. E kaamwarakeira ao n tabeakinira n tatabemanira nako.​—IEbe. 5:29.

15-16. Tera reireiam n ana taeka te tari te aine ae Marley ao te tari te mwaane ae Benjamin?

¹⁵ A kaotia taari aine bwa a karinea Kristo n aroia n ongeaba n te kaetieti are a anga mwaane ake a mwiokoaki ibukin tararuaaia. E boraoi n iango te tari te aine ae Marley, are maeka n te United States, ma aia iango taari aine aika bati. E taku: “E kakawaki irou tabeu ngai ae te buu te aine ao tabeu naba n te ekaretia. I teimatoa ni mwakuria te aroaro ae eti ni kaineti ma ana babaire Iehova ibukin te mwaaka ni kairiri. Ao e a tia buu ma taari mwaane n te ekaretia ni kabebetea riki uotau iai man aroia n anganai karineau ao ni kaotiota aia kakaitau n te baere I karaoia.”

¹⁶ A kaotia taari mwaane bwa a ota n te babaire ibukin te mwaaka ni kairiri man aroia ni karineia taari aine. E taku Benjamin, ae te tari te mwaane ae mena i Engiran: “E bati reireiau man aia taeka taari aine ake a anga n te taromauri ao aia ibuobuoki ibukin aron te ukeuke n reirei ao aron te uarongorongo ao te angareirei ae uaana. I iangoia bwa te mwakuri are a karaoia e bon rangi ni kakawaki.”

17. E aera bwa ti riai n ongeaba nakon te boto n reirei ibukin te mwaaka ni kairiri?

¹⁷ Ngkana a bane kaain te ekaretia ae taekaia mwaane, aine, atun utu, ao unimwaanen te ekaretia n ota ao n ongeaba nakon te boto n reirei ibukin te mwaaka ni kairiri, e na noraki te rau ao te katiteuanaaki n te ekaretia. Ma ae kakawaki riki, ti a karaoiroa iai Tamara ae tatangira are i karawa, ae Iehova.​—TaiAre. 150:6.