DISOLO YA KULONGUKA 7
Kiyeka Yina Yehowa Me Pesaka Bampangi na Dibundu
“Kristu kele mfumu ya dibundu, yandi kele ngulusi ya nitu yai.”—BAEF. 5:23.
NKUNGA 137 Bankento ya Kwikama, Bampangi-Bankento
MAMBU YINA DISOLO YAI KE TUBILA *
1. Sambu na nki dibuta ya Yehowa kele na bumosi?
BETO ke zolaka kuvanda na dibuta ya Yehowa. Sambu na nki beto ke vandaka na ngemba mpi na bumosi na dibuta yango? Sambu beto ke zitisaka kiyeka yina Yehowa me tulaka. Yo yina, kana beto me bakisa sambu na nki Yehowa me pesaka bantu ya nkaka kiyeka, yo ta sadisa beto na kuvanda na bumosi.
2. Na disolo yai, beto ta baka bamvutu na nki bangiufula?
2 Na disolo yai, beto ta tubila kiyeka na dibundu. Beto ta baka mpi bamvutu na bangiufula yai: Inki kele mukumba ya bampangi-bankento? Keti bampangi-babakala yonso kele bamfumu ya bampangi-bankento yonso? Keti kiyeka yina bankuluntu kele ti yo na dibundu kele mutindu mosi ti kiyeka yina bamfumu ya mabuta kele ti yo na mabuta na bo? Beto tubila ntete mutindu beto fwete tadila bampangi-bankento.
INKI MUTINDU BETO FWETE TADILA BAMPANGI-BANKENTO?
3. Inki ta sadisa beto na kusepela mingi ti kisalu yina bampangi-bankento ke salaka?
3 Beto ke sepelaka ti bampangi-bankento yina ke salaka ngolo sambu na kusadisa mabuta na bo, kulonga nsangu ya mbote mpi kusadisa bampangi na dibundu. Kuzaba mutindu Yehowa mpi Yezu ke tadilaka bampangi-bankento ta sadisa beto na kusepela ti bo diaka mingi. Mutindu ntumwa Polo sadilaka bankento mambu ta sadisa beto na kulanda mbandu na yandi.
4. Inki mutindu Biblia ke monisa nde Yehowa ke tadilaka babakala mpi bankento mutindu mosi?
4 Biblia ke monisaka nde Yehowa ke tadilaka babakala mpi bankento mutindu mosi. Mu mbandu, Biblia ke monisa nde na mvu-nkama ya ntete Yehowa pesaka babakala mpi bankento mpeve santu na yandi mpi ngolo ya kusala bimangu, mu mbandu kutuba na bandinga ya nkaka. (Bis. 2:1-4, 15-18) Na nsadisa ya mpeve santu, Yehowa tulaka babakala mpi bankento mafuta sambu bo yala ti Kristu. (Bag. 3:26-29) Bankento mpi babakala ta vanda ti dibaku ya kuzinga mvula na mvula na ntoto. (Kus. 7:9, 10, 13-15) Babakala mpi bankento kele ti mukumba ya kusamuna mpi ya kulonga nsangu ya mbote. (Mat. 28:19, 20) Mu mbandu, mukanda ya Bisalu ke tubila kisalu yina mpangi-nkento Prisila salaka ti bakala na yandi Akilasi. Bo tendudilaka Apolo yina zabaka mambu mingi kieleka mbote-mbote.—Bis. 18:24-26.
5. Inki mutindu Luka 10:38, 39, 42 ke monisa nde Yezu vandaka kuzitisa bankento?
5 Yezu vandaka kupesa bankento lukumu mpi kuzitisa bo. Yandi landaka ve kikalulu ya Bafarize yina vandaka kumona bankento mpamba mpi bo vandaka ve kuzola kusolula ti bankento na meso ya bantu mpi bo vandaka kuzola ve kusolula ti bo mambu ya Masonuku. Kansi yandi vandaka kulonga bankento ti babakala bakieleka ya mfunu. * (Tanga Luka 10:38, 39, 42.) Yandi vandaka kulonga mpi nsangu ya mbote ti bankento. (Luka 8:1-3) Yandi pesaka bo mukumba ya kukwenda kusonga bantumwa nde yandi me futumuka.—Yoa. 20:16-18.
6. Inki mutindu ntumwa Polo monisaka nde yandi vandaka kuzitisa bankento?
6 Ntumwa Polo monisaka nde yandi vandaka kuzitisa bankento. Mu mbandu yandi songaka Timoteo na kupesa bankento lukumu. Yandi songaka Timoteo na kubaka “bankento yina kele bambuta bonso bamama” mpi “baleke ya bankento bonso bampangi ya bankento.” (1 Tim. 5:1, 2) Polo sadisaka Timoteo na kukuma Mukristu ya kuyela kansi yandi zabaka nde mama ya Timoteo ti nkaka na yandi vandaka bantu ya ntete yina longaka Timoteo “masonama ya santu.” (2 Tim. 1:5; 3:14, 15) Na mukanda yina Polo sonikilaka Bakristu ya Roma, yandi pesaka bampangi-bankento mbote na bazina na bo. Yandi zabaka kisalu yina bampangi-bankento salaka mpi yandi pesaka bo matondo sambu na kisalu na bo.—Bar. 16:1-4, 6, 12; Bafil. 4:3.
7. Inki bangiufula beto ta tadila?
7 Mutindu baparagrafe ya me luta me monisa yo, Biblia ke monisa nde bankento kele kiteso mosi ti babakala. Bampangi-bankento yina beto ke zolaka mpi yina ke kabaka ke sadisaka dibundu na mambu mingi mpi bankuluntu ke zabaka nde bikalulu na bo ya mbote ke salaka nde dibundu kuvanda na ngemba mpi na bumosi. Beto tadila bangiufula yai: Sambu na nki Yehowa ke lombaka bampangi-bankento na kulwata kitambala na mabaku ya nkaka? Sambu bo ke ponaka bampangi-babakala na kukuma bankuluntu to bansadi ya kisalu, keti yo ke monisa nde bo yonso kele bamfumu ya bampangi-bankento yonso na dibundu?
KETI BAMPANGI-BABAKALA YONSO KELE BAMFUMU YA BAMPANGI-BANKENTO YONSO?
8. Mutindu Baefezo 5:23 ke monisa yo, keti bampangi-babakala yonso kele bamfumu ya bampangi-bankento yonso? Tendula.
8 Bampangi-babakala yonso kele ve bamfumu ya bampangi-bankento yonso na dibundu. Kansi Kristu kele Mfumu ya bampangi yonso na dibundu. (Tanga Baefezo 5:23.) Na dibuta, bakala kele mfumu ya nkento na yandi. Mwana-bakala yina me bakaka mbotika kele ve mfumu ya mama na yandi. (Baef. 6:1, 2) Na dibundu, kiyeka ya bankuluntu kele ti bandilu. (1 Bate. 5:12; Baeb. 13:17) Bampangi-bankento yina me kwelaka ve mpi yina ke zingaka diaka ve ti bibuti na bo fwete landa kuzitisa bibuti na bo mpi bankuluntu. Yezu kele Mfumu ya bampangi-babakala yonso na dibundu mpi ya bampangi-bankento yai ya ke zingaka diaka ve ti bibuti na bo.
Bampangi yina me kwelaka ve mpi ke zingaka diaka ve ti bibuti na bo kele na nsi ya lutwadisu ya Yezu (Tala paragrafe 8)
9. Sambu na nki bampangi-bankento fwete lwata kitambala na mabaku ya nkaka?
9 Ya kieleka, Yehowa me pesaka bampangi-babakala mukumba ya kutwadisa dibundu kansi yandi me pesaka ve bampangi-bankento mukumba yai. (1 Tim. 2:12) Sambu na nki? Sambu yandi me tulaka Yezu, mfumu ya bakala sambu na kutula ndonga na dibuta na yandi. Kana yo ke lomba nde mpangi-nkento kulungisa mukumba yina mpangi-bakala fwete lungisa, Yehowa ke lomba yandi na kulwata kitambala. * (1 Bak. 11:4-7) Yehowa ke lombaka bampangi-bankento na kusala mutindu yai sambu na kumonisa nde bo ke zitisa minsiku na yandi. Kansi yo ke tendula ve nde bo kele ve mfunu. Sesepi yai, beto pesa mvutu na ngiufula yai: Inki kiyeka bamfumu ya mabuta mpi bankuluntu kele ti yo?
MUKUMBA YA BAMFUMU YA MABUTA MPI YA BANKULUNTU
10. Sambu na nki bantangu ya nkaka bankuluntu lenda sosa kutula bansiku na dibundu?
10 Bankuluntu ke zolaka Kristu mpi bo ke zolaka “mameme” yina Yehowa mpi Yezu me tulaka na nsi ya lutwadisu na bo. (Yoa. 21:15-17) Sambu bankuluntu ke zolaka kusadisa bampangi na dibundu, bo lenda yindula nde bo me kuma batata ya bampangi na dibundu. Bo lenda yindula nde sambu bamfumu ya mabuta ke tulaka bansiku sambu na mabuta na bo, bankuluntu lenda tula mpi bansiku yina bo ke yindula nde yo lenda tanina mameme ya Nzambi. Bampangi ya nkaka lenda kumisa bankuluntu bamfumu na bo ya kimpeve mpi bo lenda lomba bo na kubakila bo balukanu ya nkaka. Keti bankuluntu mpi bamfumu ya mabuta kele ti kiyeka ya mutindu mosi?
Bankuluntu ke sadisaka bampangi na kimpeve mpi ke sadisaka bo na kudiwa nde bo ke zolaka bo. Yehowa me pesaka bankuluntu mukumba ya kutula bunkete na dibundu (Tala baparagrafe 11-12)
11. Inki mutindu mukumba ya bamfumu ya mabuta mpi ya bankuluntu ke wakana na mambu ya nkaka?
11 Ntumwa Polo monisaka nde mukumba ya bamfumu ya mabuta mpi ya bankuluntu ke wakana na mambu ya nkaka. (1 Tim. 3:4, 5) Mu mbandu, Yehowa ke zolaka nde bantu ya mabuta kulemfukila bamfumu ya mabuta. (Bakol. 3:20) Yandi ke zolaka mpi nde bampangi na dibundu kulemfukila bankuluntu. Yehowa ke lombaka bamfumu ya mabuta mpi bankuluntu na kusala yonso sambu na kusadisa bantu yina kele na nsi ya lutwadisu na bo na kuvanda mbote na kimpeve. Bamfumu ya mabuta mpi bankuluntu ke salaka yonso sambu na kumonisa bantu yina kele na nsi ya kiyeka na bo nde bo ke zolaka bo. Bonso bamfumu ya mabuta ya mbote, bankuluntu ke salaka yonso sambu na kusadisa bampangi yina ke kutana ti bampasi. (Yak. 2:15-17) Diaka, Yehowa ke lombaka bamfumu ya mabuta mpi bankuluntu na kusadisa bantu ya nkaka na kulemfukila bansiku na yandi mpi na ‘kulanda kaka mambu yina bo me sonikaka’ na Biblia.—1 Bak. 4:6.
Yehowa me pesaka bamfumu ya mabuta mukumba ya kutwadisa mabuta na bo. Na ntwala ya kubaka balukanu, mfumu ya dibuta ya zola fwete solula ti nkento na yandi (Tala paragrafe 13)
12-13. Mutindu Bingana 6:20 ke monisa yo, nki mutindu mukumba ya bamfumu ya mabuta me swaswana ti ya bankuluntu?
12 Kansi na mambu ya nkaka, mikumba ya bankuluntu kele ya kuswaswana kibeni ti mikumba ya bamfumu ya mabuta. Mu mbandu, Yehowa me pesaka bankuluntu mukumba ya kusambisa mpi yandi me pesaka bo kiyeka ya kubasisa na dibundu muntu yina me sala disumu kansi yandi me balula ve ntima.—1 Bak. 5:11-13.
13 Yehowa me pesaka bamfumu ya mabuta kiyeka yina yandi me pesaka ve bankuluntu. Mu mbandu, yandi me pesaka mfumu ya dibuta kiyeka ya kutula bansiku mpi ya kusala yonso sambu bantu ya dibuta na yandi kulemfukila bansiku yango. (Tanga Bingana 6:20.) Mu mbandu, mfumu ya dibuta kele ti nswa ya kutula ntangu yina bana na yandi fwete vutuka na nzo. Yandi kele mpi ti nswa ya kupesa bana na yandi ndola kana bo me lemfuka ve na nsiku yina. (Baef. 6:1) Na ntwala ya kutula bansiku sambu na dibuta, mfumu ya dibuta ya zola fwete solula ti nkento na yandi sambu bo zole kele “nsuni mosi.” *—Mat. 19:6.
ZITISA KRISTU MFUMU YA DIBUNDU
Yezu, na nsi ya lutwadisu ya Yehowa, ke twadisa dibundu (Tala paragrafe 14)
14. (a) Mutindu Marko 10:45 ke monisa yo, sambu na nki yo fwanaka nde Yehowa kutula Yezu mfumu ya dibundu? (b) Inki kele mukumba ya Nto-Kimvuka? (Tala lupangu “ Mukumba ya Nto-Kimvuka.”)
14 Na nsadisa ya kimenga ya Yezu, Yehowa sumbaka luzingu ya bampangi yonso na dibundu. (Tanga Marko 10:45; Bis. 20:28; 1 Bak. 15:21, 22) Yo yina, yo fwanaka kibeni nde yandi tula Yezu mfumu sambu Yezu pesaka luzingu na yandi sambu na dibundu. Yezu kele ti kiyeka ya kutula bansiku mpi ya kusala nde konso muntu, konso dibuta mpi dibundu ya mvimba kusadila yo. (Bag. 6:2) Yezu ke tulaka bansiku mpi yandi ke salaka diaka mambu mingi ya nkaka. Yandi ke disaka mpi ke zolaka beto yonso.—Baef. 5:29.
15-16. Inki malongi nge me baka na mambu yina mpangi-nkento Marley mpi mpangi Benjamin ke tuba?
15 Kana bampangi-bankento ke landa lutwadisu ya bampangi yina Yezu me ponaka sambu na kukeba bo, yo ta monisa nde bo ke zitisa Kristu. Bampangi-bankento mingi ke vandaka ti bangindu ya mutindu mosi ti ya mpangi Marley na États-Unis. Yandi ke tuba nde: “Mono ke sepelaka ti mukumba na mono na dibuta mpi na dibundu. Mono ke salaka ngolo na kulanda kuzitisa kiyeka yina Yehowa me pesaka bakala na mono mpi bankuluntu. Bakala na mono mpi bampangi-babakala na dibundu ke sadisaka mono sambu bo ke zitisaka mono mpi ke monisaka ntonda na mambu yina mono ke salaka.”
16 Bampangi-babakala ke monisaka nde bo me bakisaka kiyeka yina Yehowa me tulaka na dibundu ntangu bo ke zitisaka mpi ke pesaka bampangi-bankento lukumu. Mpangi Benjamin na Angleterre ke tuba nde: “Mono me longukaka mambu mingi na bamvutu yina bampangi-bankento ke pesaka na balukutakanu mpi na bangindu yina bo ke pesaka sambu na kulonguka mpi kusamuna mbote. Kisalu yina bo ke salaka kele mfunu kibeni.”
17. Sambu na nki beto fwete zitisa kiyeka yina Yehowa me pesaka bantu ya nkaka?
17 Kana na dibundu, babakala, bankento, bamfumu ya mabuta mpi bankuluntu me bakisa kiyeka yina Yehowa me tulaka mpi ke zitisa yo, dibundu ta vanda na ngemba. Diambu ya kuluta mfunu kele nde, beto ta pesa Tata na beto ya zola Yehowa lukumu.—Nk. 150:6.
NKUNGA 123 Lemfuka na Kwikama Yonso na Teokrasi
^ par. 5 Inki kele mukumba ya bampangi-bankento na dibundu? Keti bampangi-babakala yonso kele bamfumu ya bampangi-bankento yonso? Keti bankuluntu mpi bamfumu ya mabuta kele ti kiyeka ya mutindu mosi? Na disolo yai, beto ta mona mutindu Biblia ta sadisa beto na kubaka bamvutu na bangiufula yai.
^ par. 5 Tala paragrafe 6 ya disolo “Pesa Bampangi-Bankento Kikesa” na Nzozulu ya Nkengi ya Septembri 2020.
^ par. 9 Tala lupangu “ Inki Ntangu Mpangi-Nkento Fwete Lwata Kitambala?”
^ par. 13 Sambu na kuzaba kana nani fwete pona dibundu yina dibuta ta kwenda, tala baparagrafe 17-19 ya disolo “Zitisa Bampangi Yonso na Dibundu ya Yehowa” na Nzozulu ya Nkengi ya Augusti 2020.
^ par. 59 Sambu na kuzaba mambu ya nkaka ya me tala disolo yai, tala mukanda “Beno Bikala na Zola ya Nzambi,” balut. 209-212.
^ par. 64 Sambu na kuzaba mambu mingi ya me tala Nto-Kimvuka, tala Nzozulu ya Nkengi ya Yuli 15, 2013, balut. 20-25.
