1. Ekuma o nkangu a Yave benena mu ungudi?

TUNA ye kiese wau vo tu nkangu a Yave. Ekuma oyeto nkangu a Yave twinina mu luvuvamu ye ungudi? Kimosi muna kuma i kia sia vo yeto awonso tusianga e ngolo mu zitisa e nkubika ya vit’o ntu kasikidisa o Yave muna nkutakani. Kieleka, avo tutomene bakula e nkubika yayi, ediadi diwokesa o ungudi weto.

2. Nkia yuvu ivaninua e mvutu mu longi diadi?

² Mu longi diadi, tuvovela awana bena ye wisa muna nkutakani. Tuzaya mpe e mvutu za yuvu ilende: Nkia salu o Yave kavana kwa mpangi zamakento? Nga dialudi vo konso mpangi ayakala i ntu a mpangi zawonso zamakento muna nkutakani? Nga e wisa kia akuluntu muna nkutakani kiafwanana ye wisa kina o yakala yovo se kena kiau muna nkaz’andi yo wana? Entete, yambula twazaya una tufwete badikilanga mpangi zamakento.

3. Aweyi tulenda wokesela o luyangalalu lweto muna salu besalanga mpangi zeto zamakento?

³ Tuyangalelanga e mpangi zeto zamakento ana besalanga kwayingi mu lunga-lunga esi nzo zau, samuna e nsangu zambote yo sadisa mpangi zankaka muna nkutakani. Tulenda wokesa o luyangalalu lweto muna mpangi zamakento muna zaya una Yave yo Yesu Kristu bekubabadikilanga. Tuzaya mpe una tufwete kadilanga ye mpangi zamakento muna longoka una Paulu wa ntumwa kakadilanga yau.

4. Aweyi e Bibila kisongelanga vo Yave ovuanga akento o mfunu nze una kevuilanga akala o mfunu?

 ⁴ E Bibila kisonganga vo Yave ovuanga akento o mfunu nze una kevuilanga akala o mfunu. Kasikil’owu, Bibila kisonganga vo muna tandu kiantete, Yave wavana mwand’andi avelela kwa akento ye akala yo kubafwanisa kimana bavanga masivi nze vova e ndinga zaswaswana. (Mav. 2:1-4, 15-18) Akala ye akento bakuswa muna mwand’avelela kimana benda yala kumosi yo Kristu. (Ngal. 3:26-29) Kiakala akento yovo akala, betambula o nsendo wa vua moyo a mvu ya mvu ova ntoto. (Lus. 7:9, 10, 13-15) Akala ye akento bavewa e kiyekwa kia samuna e nsangu zambote yo longa o wantu. (Mat. 28:19, 20) Kasikil’owu, o nkand’a Mavangu utoma sasilanga e salu kia mpangi ankento una ye nkumbu a Peresekila. Oyandi kumosi yo Akila wa yakala diandi batoma sasila e ludi kwa Apolo ona wakala yo zayi wayingi.—Mav. 18:24-26.

5. Landila e sono kia Luka 10:38, 39, 42, aweyi Yesu kabadikilanga akento?

⁵ Yesu wazitisanga akento. Katanginina ko e fu ya kisi nsi ya Afarisi ana babadikilanga akento vo ke bena mfunu ko. Afarisi ke bamokenanga ye akento ko vana fulu kia ndonga ngatu mokena yau mu kuma kia Sono. Kansi, Yesu walonganga e ludi kiasina kwa akento ye kwa akala. * (Tanga Luka 10:38, 39, 42.) Wayambulanga mpe vo akento bakangala yandi muna salu kia samuna e nsangu zambote. (Luka 8:1-3) Yesu wabavana nkutu e lau dia kwenda zayisa antumwa vo oyandi ofulukidi.—Yoa. 20:16-18.

6. Aweyi Paulu wa ntumwa kasongela vo wazitisanga akento?

⁶ Paulu wa ntumwa wasungamesa Timoteo vo kazitisanga akento. Paulu wamvovesa vo kabadikilanga “mbuta za makento nze ngudi, e ndumba nze nsanga.” (1 Tim. 5:1, 2) Dialudi vo Paulu yandi watoma sadisa Timoteo mu nungunuka muna mwanda. Kansi, wazaya wo vo o ngudi yo nkak’a Timoteo yau i wantu antete balonga e “sono yavelela” kwa Timoteo. (2 Tim. 1:5; 3:14, 15) Muna nkanda kasonekena ampangi kuna Roma, Paulu watwika mavimpi kwa mpangi zamakento muna yika nkumbu a konso muntu muna yau. Kamona kaka e salu basalanga mpangi zamakento ko. Kansi, muna mvovo miandi wasonga mpe luyangalalu lwandi muna salu kiau.—Roma 16:1-4, 6, 12; Fili. 4:3.

7. Nkia yuvu tubakila e mvutu owau?

⁷ Nze una tumwene muna tini iviokele, ke vena Sono ko isonganga vo mpangi zamakala basundidi mpangi zamakento o mfunu. Mpangi zamakento bena vo akwa zola ye bekayilanga akaka, betoma sadisanga e nkutakani. Akuluntu beyangalelanga e ngolo bevanganga e mpangi zamakento muna siamisa o luvuvamu yo ungudi muna nkutakani. Kansi, diamfunu twazaya e mvutu za yuvu ilende: Ekuma o Yave kelombelanga vo ezak’e ntangwa o mpangi ankento kafwete fuka o ntu andi? Wau vo mpangi zamakala kaka betumbikwanga se akuluntu ye selo ya salu, nga ediadi disongele vo konso mpangi ayakala i ntu a mpangi zawonso zamakento muna nkutakani?

8. Landila e sono kia Efeso 5:23, nga konso mpangi ayakala i ntu a mpangi zawonso zamakento? Sasila.

⁸ Muna mvovo miankufi tulenda vova vo ‘ve.’ O mpangi ayakala ke yandi ko i ntu a mpangi zawonso zamakento muna nkutakani kadi o Kristu yandi i ntu. (Tanga Efeso 5:23.) Muna nzo, o yakala yandi una ye wisa muna  nkaz’andi. O mwan’au ayakala ona wavubwa ke yandi ko i ntu a ngudi andi. (Efe. 6:1, 2) Muna nkutakani, akuluntu ke bena ye wisa kiawonso ko muna mpangi zamakala ye zamakento. (1 Tes. 5:12; Ayib. 13:17) Mpangi ankento una vo mpumpa ona ke zinganga diaka kumosi ye mase mandi ko, kafwete kwamanana zitisa mase mandi kumosi ye akuluntu. Kansi, nze mpangi zamakala muna nkutakani, o ntu a mpangi ankento i Kristu.

9. Ekuma ezak’e ntangwa divavilanga vo mpangi ankento kafuka o ntu andi?

⁹ Dialudi vo Yave watumbika akala kimana bavit’o ntu muna nkutakani. Kansi, kavana e wisa kiaki kwa wan’amakento ko. (1 Tim. 2:12) Ekuma? Mu kuma kiau kimosi katumbikila Yesu se ntu a konso yakala, i sia vo, mambu mavangamena mu mpila yambote muna nkutakani. Avo mpangi ankento ovangidi e salu kina kifwete salwa kaka kwa mpangi ayakala, ozevo Yave olombanga vo mpangi ankento kafwete fuka o ntu andi. * (1 Kor. 11:4-7) Yave olombanga vo mpangi zamakento bavanga e diambu diadi kadi ozolele vo basonga o zitu kwa awana kavana e wisa ke mu kuma kia sia ko vo oyau ke bena mfunu ko. Owau, yambula twazaya e mvutu za kiuvu eki: Nkia wisa bena kiau akala muna nzo ye akuluntu muna nkutakani?

10. Nki kilenda fila o nkuluntu mu vava sikidisa e nsiku muna nkutakani?

¹⁰ Akuluntu bezolanga Kristu yo “mameme” mana Yave yo Yesu kabavana kimana balunga-lunga. (Yoa. 21:15-17) Wau vo e salu kia nkuluntu i lunga-lunga ampangi muna nkutakani, o nkuluntu olenda yindula vo yandi  una nze se kwa mpangi zazi. Muna kuma kiaki, olenda mona vo wauna o se kesikidisilanga e nsiku muna tanina esi nzo andi, o nkuluntu mpe olenda sikidisa e nsiku muna tanina e nkutakani. Kuna diak’e sambu, mpangi zankaka lembi wo zaya bekasakesanga akuluntu mu vanga e diambu diadi. Kadi bekubalombanga vo babaka e nzengo vana fulu kiau. Kansi, akuluntu muna nkutakani ye mase muna nzo nga wisa kiau kimosi bena kiau?

11. Mu nkia mambu e wisa kia se kiafwananena ye wisa kia akuluntu?

¹¹ Paulu wa ntumwa wasonga vo vena ye mambu mafwanana muna wisa o yakala yovo se kena kiau muna nzo ye wisa o nkuluntu kena kiau muna nkutakani. (1 Tim. 3:4, 5) Kasikil’owu, Yave ozolele vo o wana balemvokelanga o se. (Kol. 3:20) Ozolele mpe vo ampangi muna nkutakani balemvokelanga akuluntu. Yave ovingilanga vo mase ye akuluntu batoma lunga-lunga e kimwanda kia awana bena kuna nsi a wisa kiau. Bafwete mpe kubasonganga o zola. Nze una kevanganga o yakala yovo se diambote muna nzo, akuluntu mpe bevanganga mawonso muna sadisa ampangi ana benuananga ye mpasi. (Yak. 2:15-17) Vana ntandu, Yave ovingilanga vo akuluntu yo mase basadisa akaka mu lemvokela e nsiku miandi. Okubalukisanga  mpe vo balembi ‘lutakana mana masonama’ muna Bibila.—1 Kor. 4:6.

12-13. Landila e sono kia Roma 7:2, mu nkia mpila e wisa kia se kiaswaswanena ye wisa kia akuluntu?

¹² Kansi, vena mpe ye mambu maswaswana muna wisa o nkuluntu kena kiau muna nkutakani ye wisa o yakala yovo se kena kiau muna nzo. Kasikil’owu, Yave watumbika akuluntu se afundisi muna nkutakani, wabavana e mbebe ya vaikisa muna nkutakani asumuki ana ke bevilukanga o ntima ko.—1 Kor. 5:11-13.

¹³ Kuna diak’e sambu, Yave wavana kwa mase e wisa kia vanga e mambu mana akuluntu ke balendi vanga ko. Kasikil’owu, Yave wavana kwa yakala yovo se e wisa kia sikidisa e nsiku muna nzo yo kala ye ziku vo esi nzo belemvokelanga mio. (Tanga Roma 7:2.) Muna bonga e nona, o se una ye nswa wa sikidisa ola ina o wan’andi bafwete lwaka muna nzo mu fuku. Una mpe ye wisa kia tumba o wan’andi avo ke balemvokele nsiku wau ko. (Efe. 6:1) Kansi, vitila kasikidisa e nsiku muna nzo, o se dianzodi kafwete mokena yo nkaz’andi, kadi yau awole “nitu mosi.” *—Mat. 19:6.

14. (a) Landila e sono kia Maku 10:45, ekuma Yave katumbikila Yesu se ntu a nkutakani? (b) Nkia salu besalanga e Selo Yambuta? (Tala e babu “ Salu kia Selo Yambuta.”)

¹⁴ Muna nzil’a kimenga kia lukûlu, Yave wasumba o moyo wa konso muntu muna nkutakani ye wa konso ona ozolele kituka nlongoki a Kristu. (Tanga Maku 10:45; Mav. 20:28; 1 Kor. 15:21, 22) Kiaki i kuma o Yesu ona wavana moyo andi se lukûlu, kafwana tumbikwa se ntu a nkutakani. Wau vo Yesu i ntu a nkutakani, una ye wisa kia sikidisa e nsiku yo vava  zaya kana vo konso muntu, konso esi nzo ye awonso muna nkutakani belemvokelanga e nsiku miami. (Ngal. 6:2) Kansi, o Yesu ke sikidisanga kaka nsiku ko, mayingi mpe kevanganga. Odikilanga yo zola konso muntu mu yeto.—Efe. 5:29.

15-16. Adieyi olongokele muna mvovo mia mpangi ankento Marley ye mpangi ayakala Benjamin?

¹⁵ Mpangi zamakento besonganga vo bezitisanga Kristu muna lemvokelanga o luludiku bevewanga kwa mpangi zamakala ana batumbikwa mu kubalunga-lunga. Mpangi zayingi zamakento bekwikilanga muna mvovo mia mpangi Marley ona ozingilanga kuna Estados Unidos. Wavova vo: “Itoma yangalelanga e fulu kiame se nkento muna nzo ye mpangi ankento muna nkutakani. Isianga e ngolo za zitisa e wisa kina Yave kavana kwa nkaz’ame ye kwa akuluntu. Kansi, kiakala nkaz’ame ye ampangi muna nkutakani, bekunzitisanga yo songa luyangalalu lwau muna salu isalanga. Muna kuma kiaki, diasazu dikalanga kwa mono mu kubasakalela.”

¹⁶ Mpangi zamakala besonganga vo bebakulanga e nkubika yayi ya vit’o ntu muna zitisanga e mpangi zamakento. Mpangi Benjamin ona ozingilanga kuna Inglaterra, wavova vo: “Mayingi ilongokanga muna mvutu za mpangi zamakento muna tukutakanu, e ndekwa besadilanga muna kala ye longi dia yau kibeni ye mpila yambote besamunuinanga e nsangu zambote yo longa akaka. Kieleka, e salu besalanga muna nkutakani kiamfunu kikilu.”

17. Ekuma tufwete zitisilanga awana o Yave kavana e wisa?

¹⁷ Vava yeto awonso, i sia vo, mpangi zamakala, mpangi zamakento, yakala yovo se muna nzo ye akuluntu muna nkutakani tuzitisanga e wisa kina Yave kavana kwa akaka, e nkutakani yawonso mu luvuvamu ikala. Edi disundidi o mfunu, tuvana o nkembo kwa Yave wa Se dieto dianzodi.—Nku. 150:6.