1. Le i bubinga’ka bumo, bwikadile kisaka kya Yehova mu bumo?

TUSENSWE kubadilwa kotubadilwa mu kisaka kya Yehova. Mwanda waka tudi mu ndoe kadi mu bumo mu kisaka kyetu? Bubinga bumo bidi, i mwanda batwe bonso tuloñanga bukomo bwa kulēmeka mpangiko ya bumutwe itudile’ko Yehova. Na bubine, shi twivwanije biyampe ino mpangiko ya bumutwe tukekala mu bumo.

2. Le i bipangujo’ka byotusa kulondolola mu kino kishinte?

² Mu kino kishinte, tusa kwisambila pa boba badi na lupusa mu kipwilo. Kadi tusa kulondolola bino bipangujo: Le bakaka badi na mwingilo’ka? Le bine, tutu ense i mutwe wa kaka ense? Le bakulumpe badi na lupusa lwa muswelo umo pa batutu ne bakaka, na ludi na mutwe wa kisaka pa wandi mukaji ne bandi bana? Tushilulei bidi na kwisambila pa muswelo otufwaninwe kumona bakaka.

3. Le i bika bibwanya kwitukwasha tumone na mvubu bininge mwingilo wingila bakaka?

³ Tumwene na mvubu bakaka balonga bukomo bwa kulela bisaka byabo, bwa kusapula myanda miyampe ne bwa kukwatakanya kipwilo. Tubwanya kwibamona na mvubu bininge, na kulangulukila pa muswelo wibamwene ba Yehova ne Yesu. Tusa kuyuka mwa kwikadila nabo na kulangulukila pa muswelo wādi wikele mutumibwa Polo na bana-bakaji.

4. Le Bible ulombola namani amba Yehova umwene bana-bakaji ne bana-balume na mvubu?

⁴ Bible ulombola’mba Yehova umwene bana-bakaji ne bana-balume na mvubu. Kimfwa, ulombola’mba mu  myaka katwa kabajinji, Yehova wāpele bana-balume ne bana-bakaji mushipiditu ujila, ne kwibapa bukomo bwa kulonga bintu bikatampe, kimfwa kwisamba mu ndimi mishileshile. (Bil. 2:1-4, 15-18) Bana-bakaji ne bana-balume bāshingilwe māni na mushipiditu ujila, bāikala na dyese dya kukabikala na Kidishitu. (Ngt. 3:26-29) Bana-bakaji ne bana-balume bakapalwa mpalo ya kwikala na būmi bwa nyeke pano pa ntanda. (Kus. 7:9, 10, 13-15) Kadi bana-balume ne bana-bakaji i bapebwe bonso mwingilo wa kusapula ne kufundija myanda miyampe. (Mat. 28:19, 20) Mukanda wa Bilongwa ulombola mwingilo wāingile kaka witwa bu Piseka pamo ne wandi mulume Akwila, wa kushintulwila biyampe Apolosa bubine, muntu mufunde bininge.—Bil. 18:24-26.

5. Le Luka 10:38, 39, 42 ulombola’mba Yesu wādi umwene bana-bakaji namani?

⁵ Yesu wādi ulēmekele bana-bakaji. Kālondelepo kibidiji kya Bafadiseo bādi bapēlula bana-bakaji, kebādipo besamba nabo pa bantu, kadi bene kebādipo bebasapwila myanda ya mu Bisonekwa. Aye wādi wibasapwila pamo na bandi bana ba bwanga bakwabo myanda ya ku mushipiditu. * (Tanga Luka 10:38, 39, 42.) Kadi wādi wenda na bana-bakaji mu ñendo yandi ya busapudi. (Luka 8:1-3) Wēbapele ne dyese dya kukasapwila batumibwa amba wasangulwa mu bafwe.​—Yoa. 20:16-18.

6. Le mutumibwa Polo wālombwele namani amba ulēmekele bana-bakaji?

⁶ Mutumibwa Polo wāvulwije Temote alēmeke bana-bakaji. Polo wāmusapwidile amone ‘bana-bakaji banunu pamo bwa bainandi,’ ne ‘bansongwakaji nabo pamo bwa banababo bana-bakaji.’ (1 Tm. 5:1, 2) Polo wālongele bukomo bwa kukwasha Temote ekale mwine Kidishitu mutame ku mushipiditu, inoko wādi uyukile amba boba bābadikile kufundija Temote “bilembwa bijila” i ba inandi ne nkambo wandi mwana-mukaji. (2 Tm. 1:5; 3:14, 15) Polo wāimwine bakaka pa majina mu mukanda wātumīne bene Loma. Polo wādi umwene mingilo yādi ingila bakaka, kadi wēbafwijije’ko pa mwingilo wa bwine Kidishitu obādi bengila.​—Loma 16:1-4, 6, 12; Fid. 4:3.

7. Le i bipangujo’ka byotusa kwisambila’po pano?

⁷ Monka mulombwela’kyo misango ibadikile, mu Bisonekwa i mutupu mulangwe wa amba bakaka badi munshi mwa batutu. Bakaka baswe kadi ba buntu bakwashanga’ko bininge, kadi bakulumpe bakulupile amba bakwashanga’ko pa kulama ndoe ne bumo mu kipwilo. Inoko kudi bipangujo bimobimo byotufwaninwe kulondolola. Kimfwa: Mwanda waka Yehova usaka kaka epūte ku mutwe mu bitatyi bimobimo? Le kutongwa kutoñwanga enka batutu bu bakulumpe ne bengidi ba mingilo, kulombola’mba tutu ense i mutwe wa kaka ense mu kipwilo?

8. Mungya Bene Efisesa 5:23, le tutu ense i mutwe wa kaka ense? Shintulula.

⁸ Mu kīpi ke amopo. Tutu ke mutwepo  wa bakaka bonso mu kipwilo, ino Kidishitu ye mutwe wabo. (Tanga Bene Efisesa 5:23.) Mu kisaka, mulume ye udi na lupusa pa wandi mukaji. Mwana mwana-mulume mubatyijibwe ke mutwepo wa inandi. (Ef. 6:1, 2) Kadi mu kipwilo, bakulumpe kebadipo na lupusa lonso pa batutu ne bakaka. (1 Ts. 5:12; Bah. 13:17) Bankungakaji kebakishikatangapo na bashabo ne bainabo, bakendelela kulēmeka bambutwile babo ne bakulumpe. Inoko pamo bwa bana-balume mu kipwilo, nabo badi na mutwe wabo umo kete, Yesu.

9. Mwanda waka bakaka bafwaninwe kwipūta ku mutwe mu bitatyi bimobimo?

⁹ Shako na bubine, Yehova i mutonge bana-balume batangidile bufundiji ne butōtyi mu kipwilo, kadi kapelepo bana-bakaji luno lupusa. (1 Tm. 2:12) Mwanda waka? I pa bubinga bumo bonka bwatongele Yesu bu mutwe wa mwana-mulume—mwanda wa kwikale nyeke ndudi mu kisaka kyandi. Shi pa mwanda wa ngikadilo kampanda kaka ufwaninwe kwingila mingilo ingilwanga na tutu, nabya Yehova umusakila epūte ku mutwe. * (1 Ko. 11:4-7) Kusaka kusaka Yehova kaka alonge namino ke kumupwapo bulēme, ino i kumupa muswelo wa kulēmeka musoñanya wa bumutwe watūdile’ko. Byotwayuka ino myanda yonso, pano tulondololei kino kipangujo: Le i lupusa’ka ludi na mitwe ya bisaka ne bakulumpe?

10. Mwanda waka mukulumpe ubwanya padi kukimba kutūla bijila mu kipwilo?

¹⁰ Bakulumpe basenswe Kidishitu, kadi basenswe “mikōko” ibapele ba Yehova ne Yesu kulela. (Yoa. 21:15-17) Na milangwe’tu miyampe, mukulumpe ubwanya padi kulonga bintu pamo bwa mutwe wa kisaka mu kipwilo. Ubwanya kulanga’mba, shi mutwe wa kisaka udi na lupusa lwa kutūla’ko bijila mwanda wa kukinga kisaka kyandi, mukulumpe nandi ubwanya kutūla’ko bijila byamona’mba bikakinga mikōko ya Leza. Batutu ne bakaka bamo nabo babwanya kulengeja bakulumpe balonge bintu pamo bwa mutwe wabo wa ku mushipiditu, na kwibanena bebakwatyile butyibi pa kyabo kyaba. Ino le bakulumpe mu kipwilo ne mitwe ya bisaka badi na lupusa lwa muswelo umo?

11. Le mwingilo wa mitwe ya bisaka ne bakulumpe i mwiifwane namani?

¹¹ Mutumibwa Polo wālombwele amba mwingilo wa mutwe wa kisaka ne mwingilo wa mukulumpe i mwiifwane mu bintu  bimo. (1 Tm. 3:4, 5) Kimfwa, Yehova usakanga bantu ba mu kisaka bakōkele mutwe wa kisaka. (Kol. 3:20) Kadi usakanga bantu ba mu kipwilo nabo bakōkele bakulumpe. Yehova usakanga mitwe ya bisaka ne bakulumpe bafundije boba badi mu lupusa lwabo amba bamusanswe. Kadi abo bonso bakwashanga boba badi mu lupusa lwabo bekale na mutyima-ntenke. Pamo bwa mitwe ya bisaka miyampe, bakulumpe nabo bakwashanga boba badi mu lupusa lwabo mu bitatyi bya makambakano. (Yak. 2:15-17) Kadi Yehova usakanga bakulumpe ne mitwe ya bisaka bakwashe boba badi mu lupusa lwabo, balēmeke misoñanya yandi ‘pampikwa kutabuka byobya bilembelwe,’ mu Bible.​—1 Ko. 4:6.

12-13. Monka mokilombwedilwe mu Bene Loma 7:2, lelo mingilo ya mitwe ya bisaka ne ya bakulumpe i mishile namani?

¹² Inoko kadi, kudi kwishila kukatampe pa bukata bwa mwingilo wa mukulumpe ne mwingilo wa mutwe wa kisaka. Kimfwa, Yehova i mupe bakulumpe mwingilo wa kutyiba mambo ne wa kufundula banonga-bibi bampikwa kwisāsa mu kipwilo.​—1 Ko. 5:11-13.

¹³ Inoko Yehova i mupe mitwe ya bisaka lupusa lumo lwakapēlepo bakulumpe. Kimfwa imupe mutwe wa kisaka lupusa lwa kutūla’ko bijila ne kutala shi ba mu kisaka bebilēmekele. (Tanga Bene Loma 7:2.) Mutwe wa kisaka udi na lupusa lwa kutunga nsá ifwaninwe kujokela bandi bana ku njibo kyolwa. Kadi udi na lupusa lwa kupa bandi bana mfuto shi abakomenwa kukōkela bijila’bya. (Ef. 6:1) Na bubine, mutwe wa kisaka wa buswe wisambanga na wandi  mukaji kumeso kwa kutūla’ko bijila mu njibo, mwanda abo bonso babidi i “ngitu imo.” *​—Mat. 19:6.

14. (a) Kukwatañana na Mako 10:45, mwanda waka i byendele’mo Yehova atonge Yesu bu mutwe wa kipwilo? (b) Le kitango kyendeji kidi na mwingilo’ka? (Tala kapango kanena’mba, “ Mwingilo wa Kitango Kyendeji.”)

¹⁴ Kupityila ku kinkūlwa, Yehova wāpotele būmi bwa muntu ne muntu mu kipwilo, ne bwa boba bonso balombola lwitabijo mudi Yesu. (Tanga Mako 10:45; Bil. 20:28; 1 Ko. 15:21, 22) Nanshi i byendele’mo atonge Yesu mwine wāpēne būmi bwandi bu kinkūlwa, ekale mutwe wa kipwilo. Byadi mutwe, Yesu udi na lupusa lwa kutūla’ko bijila bifwaninwe kulonda bantu, bisaka, ne kipwilo kyonso. Kadi udi na lupusa lwa kutala shi bebilēmekele. (Ngt. 6:2) Kutentekela pa kutūla’ko bijila, Yesu uloñanga ne bintu bikwabo. Witudishanga batwe bonso kadi witusenswe.​—Ef. 5:29.

15-16. Le i Ñeni’ka yowaboila ku binenwa bya kaka Marley ne tutu Benjamin?

¹⁵ Bakaka balombolanga’mba balēmekele Kidishitu, na kulonda bulombodi buleta bana-balume batongelwe kwibalela. Kaka Marley ushikatanga mu États-Unis ulombola mu kīpi mumweno wikalanga na bakaka bavule. Unena’mba: “Mwene na bulēme mwingilo wami wa bu mukaji ne bu kaka mu kipwilo. Mfwaninwe kulonga nyeke bukomo bwa kwikala na mumweno muyampe pa mpangiko ya bumutwe itūdile’ko Yehova. Inoko wami mulume ne batutu mu kipwilo bampēlejejanga’ko kiselwa, mwanda bandēmekele kadi bamfwijanga’ko pa byononga.”

¹⁶ Batutu balombolanga’mba bevwanije mpangiko ya bumutwe na kulēmeka bakaka. Benjamin, tutu ushikatanga mu Angeletele unena’mba: “Nefundile bivule ku malondololo aleta bakaka ku kupwila, ne ku milangwe yobaleta pa mwa kwifundila ne mwa kwisapwila biyampe. Mona’mba mwingilo obengila udi na kamweno bininge.”

17. Mwanda waka tufwaninwe kulēmeka musoñanya wa bumutwe?

¹⁷ Shi bantu bonso mu kipwilo—bana-balume, bana-bakaji, mitwe ya bisaka ne bakulumpe bevwanije ne kulēmeka musoñanya wa bumutwe, kipwilo kikekala mu ndoe. Kadi kya mvubu kutabuka, tukatumbija Yehova, Tata wetu wa mūlu wa buswe.​—Ñim. 150:6.