Tuʼn qxiʼ toj xnaqʼtzbʼil

Tuʼn qikʼx atz jatumel ta tajlal xnaqʼtzbʼil

XNAQʼTZBʼIL 7

Aju kyoklen ansyan at toj kʼloj okslal

Aju kyoklen ansyan at toj kʼloj okslal

«[Ate] Crist nejenel kye kykyaqil okslal; ex ax Crist Klol kye» (EFES. 5:23).

BʼITZ 137 Qe xuʼj tzʼaqli

AJU KʼELEL QNIKʼ TIʼJ *

1. ¿Tiquʼn at mujbʼabʼil kyxol tmajen Jehová?

QKYAQILX in qo tzalaj tuʼnju atoʼ toj ttnam Jehová. At mujbʼabʼil qxol tuʼnju in nok tilil quʼn tuʼn qnimen kye qeju o txi tqʼoʼn Jehová kyoklen. Qa mas in nel qnikʼ tiʼj jlu, mas at mujbʼabʼil qxol.

2. ¿Alkyeqe xjel kxel qtzaqʼweʼn toj xnaqʼtzbʼil lu?

2 Toj xnaqʼtzbʼil lu, qo yolil tiʼj kyoklen erman at toj kʼloj okslal. Ax ikx, kxel qqʼoʼn tzaqʼwebʼil kyiʼj xjel lu: ¿Alkye kyoklen ermana at toj kʼloj okslal? ¿Axpe tok in che ok kykyaqil ermano te wibʼaj kyibʼaj ermana? Ex ¿axpe kyoklen ansyan at kyibʼaj ermano ex ermana ik tzeʼn toklen jun wibʼaj toj ja at tibʼaj t-xuʼjil ex qe tkʼwal? Tnejel, qo xnaqʼtzan tiʼj alkye kyoklen ermana at toj kʼloj okslal ex tiʼ qximbʼetz ktel kyiʼj.

¿TIʼ QXIMBʼETZ KTEL KYIʼJ ERMANA?

3. ¿Tiʼ jaku tzʼonin qiʼj tuʼn tok qqʼoʼn mas kyoklen ermana?

3 Tbʼanel tuʼn t-xi qqʼoʼn chjonte tiʼj tkyaqil aqʼuntl in bʼant kyuʼn ermana, in che xqʼuqin kyiʼj toj kyja, in che ex pakbʼal tiʼj tbʼanel tqanil ex in che onin kyiʼj erman toj kʼloj okslal. Jun tiʼ jaku tzʼonin qiʼj tuʼn tok qqʼoʼn mas kyoklen, aju qa ma qo ximen tiʼj tiʼ t-ximbʼetz Jehová ex Jesús at kyiʼj, ex tiʼ tmod apóstol Pablo kubʼ tyekʼin kyiʼj.

4. ¿Tzeʼn in nel qnikʼ tiʼj qa nya mas nim kyoklen xinaq kywitz qe xuʼj toj twitz Jehová?

4 Mintiʼ in tzaj tqʼamaʼn Xjan Uʼj qa mas nim kyoklen xinaq kywitz xuʼj toj twitz Jehová. Jun techel, toj tnejel syent abʼqʼi, tzaj tqʼoʼn Jehová xewbʼaj xjan kye xinaq ex kye xuʼj tuʼntzun tbʼant milagr kyuʼn, ik tzeʼn tuʼn kyyolin toj juntl yol (Hech. 2:1-4, 15-18). Ax ikx, o che jaw skʼoʼn xinaq ex xuʼj tuʼn kykawin junx tukʼil Jesús toj kyaʼj (Gál. 3:26-29). Ex kxel tqʼoʼn ambʼil kye xinaq ex xuʼj tuʼn kyanqʼin te jumajx tzalu twitz Txʼotxʼ (Apoc. 7:9, 10, 13-15). Nya oʼkxju, ax ikx o txi tqʼoʼn Jesús oklenj kye xinaq ex kye xuʼj tuʼn kypakbʼan ex tuʼn kyqʼon xnaqʼtzbʼil tiʼj tbʼanel tqanil (Mat. 28:19, 20). Jun techel, in yolin uʼj te Hechos tiʼj jun okslal Priscila tbʼi. Ex in tzaj tqʼamaʼn qa junx tukʼil tchmil «xi kychikʼbʼaʼn te [Apolos] mas tuj tumelxix aju xnaqʼtzbʼil tuʼn Dios» (Hech. 18:24-26).

5. In tzeʼn in tzaj tyekʼin Lucas 10:38, 39 ex 42, ¿tiʼ t-ximbʼetz Jesús ten kyiʼj xuʼj?

5 Ok tqʼoʼn Jesús kyoklen xuʼj. Mintiʼ ok Jesús ik tzeʼn qe fariseo tuʼnju el kyikʼun qe xuʼj, mintiʼtoq in che yolin kyukʼil kywitz xjal nix tiʼj Tyol Dios. Sino yolin kyiʼj xnaqʼtzbʼil nim kyoklen kyukʼil kykyaqil xjal (kjawil uʼjit Lucas 10:38, 39, 42). * Ax ikx xi tqʼoʼn ambʼil kye xuʼj tuʼn kyok lepeʼ tiʼj akux in pakbʼan (Luc. 8:1-3). Ex xi tqʼoʼn oklenj kye junjun xuʼj tuʼn t-xi kyqʼamaʼn kye t-apóstol qa otoq jaw anqʼin (Juan 20:16-18).

6. ¿Alkye tten kubʼ tyekʼin Pablo qa ok tqʼoʼn kyoklen ermana?

6 Xi tqʼamaʼn apóstol Pablo te Timoteo tuʼn tok tqʼoʼn kyoklen ermana. Tqʼama tuʼn tok tqʼoʼn «qe tij xuʼj ik tzaʼn» ttxuʼ, atzun qe txin ik tzeʼn qe tanabʼ (1 Tim. 5:1, 2). Onin Pablo tiʼj Timoteo tuʼn tchʼiy qʼuqbʼil tkʼuʼj, pero el tnikʼ Pablo tiʼj qa otoq tzʼonin ttxuʼ ex tyaʼ tiʼj tuʼntzun tel tnikʼ tiʼj Xjan Uʼj (2 Tim. 1:5; 3:14, 15). Ax ikx, tej t-xi tsamaʼn Pablo qe tcarta kye okslal te Roma, xi tqʼolbʼeʼn junjun ermana ex xi tqʼamaʼn kybʼi. El tnikʼ tiʼj tkyaqil aqʼuntl in bʼanttoq kyuʼn ex xi tqʼoʼn chjonte kye (Rom. 16:1-4, 6, 12; Filip. 4:3).

7. ¿Alkyeqe xjel che xel qtzaqʼweʼn?

7 Ik tzeʼn ma tzʼel qnikʼ tiʼj, mintiʼ in tzaj tqʼamaʼn Tyol Dios qa mas nim kyoklen ermano kywitz ermana. Tukʼil kʼujlabʼil in che onin ermana kyiʼj txqantl okslal ex in che onin kyiʼj ansyan tuʼn tten mujbʼabʼil kyxol kykyaqil. Pero naʼmx kyxi qtzaqʼweʼn xjel lu: ¿Tiquʼn in tzaj tqʼamaʼn Jehová kye ermana tuʼn tjax kyqʼoʼn jun xbʼalun toj kywiʼ junjun maj? Ex tuʼnju oʼkx qe ermano in che ok te ansyan ex te onil kye ansyan, ¿ape t-xilen jlu qa kykyaqil ermano in che ok te wibʼaj kyibʼaj ermana?

¿KYKYAQILPE ERMANO IN CHE OK TE WIBʼAJ KYIBʼAJ ERMANA?

8. Ik tzeʼn in tzaj tqʼamaʼn Efesios 5:23, ¿tiquʼn mintiʼ in che ok kykyaqil ermano te wibʼaj kyibʼaj kykyaqil ermana?

8 Oʼkx Jesús in nok te wibʼaj kyibʼaj kykyaqil ermana toj kʼloj okslal (kjawil uʼjit Efesios 5:23). Tuʼntzunju, mintiʼ in che ok ermano te wibʼaj kyibʼaj kykyaqil ermana. Jun techel, in nok jun chmilbʼaj te wibʼaj tibʼaj t-xuʼjil, pero mlay tzʼok tkʼwal te wibʼaj tibʼaj ttxuʼ maske otoq jaw aʼ twiʼ (Efes. 6:1, 2). O txi tqʼoʼn Jehová kyoklen ansyan kyibʼaj erman, pero at jatumel in pon bʼaj (1 Tes. 5:12; Heb. 13:17). ¿Yajtzun qe ermana naʼmx kykubʼ mojeʼ ex ya mintiʼ in che anqʼin kyukʼil kytat? Ya o che etz tjaqʼ kykawbʼil kytat, pero kukx in nok kyqʼoʼn kyoklen. Ex in nok kyqʼoʼn kyoklen ansyan, pero oʼkx Jesús in nok te wibʼaj kyibʼaj ik tzeʼn kye txqantl ermano.

Kykyaqilx erman naʼmx kykubʼ mojeʼ ex ya mintiʼ in che anqʼin kyukʼil kyman, ateʼ tjaqʼ tkawbʼil Jesús. (Qʼonka twitza tiʼj taqikʼ 8).

9. ¿Tiquʼn il tiʼj tuʼn tjax kyqʼoʼn ermana jun xbʼalun toj kywiʼ junjun maj?

9 O txi tqʼoʼn Jehová ambʼil kye xinaq tuʼn kykubʼ nej kywitz kʼloj okslal ex nya qe xuʼj (1 Tim. 2:12). ¿Tiquʼn? Tuʼntzun tten nukʼbʼil toj kʼloj okslal. Qatzun ma txi tbʼinchaʼn jun ermana jun aqʼuntl in bʼant oʼkx tuʼn jun ermano, in tzaj tqʼamaʼn Jehová te tuʼn tjax tqʼoʼn jun xbʼalun toj twiʼ (1 Cor. 11:4-7). * Pero nya tuʼn jlu in nel qʼiʼn toklen, sino in najbʼen tuʼn tkubʼ tyekʼin qa in nimen kye qeju at kyoklen. Atzun jaʼlo, qqʼonx tzaqʼwebʼil tiʼj juntl xjel: ¿Jniʼ kyoklen wibʼaj toj ja at ex qe ansyan?

AJU KYOKLEN WIBʼAJ TOJ JA EX QE ANSYAN

10. ¿Tiquʼn jaku kubʼ t-ximen jun ansyan qa at toklen tuʼn tkubʼ tqʼoʼn kawbʼil kyibʼaj erman toj kʼloj okslal?

10 Kʼujlaʼn Jesús kyuʼn ansyan, pero ax ikx in nok kykʼujlaʼn qe t-ẍneʼl Jehová ex Jesús o che kyaj qʼoʼn toj kykwent (Juan 21:15-17). Tukʼil tbʼanel t-ximbʼetz jun ansyan, jaku kubʼ tnaʼn qa jaku tzʼok te kyman kykyaqil erman ateʼ toj jun kʼloj okslal. Jakulo kubʼ t-ximen jlu: «Qa at toklen jun mambʼaj tuʼn tkubʼ tqʼoʼn kawbʼil kyibʼaj toj tja tuʼntzun kyok t-xqʼuqin, ax ikx te ansyan at toklen tuʼn tkubʼ tqʼoʼn kawbʼil kyibʼaj erman tuʼntzun kyok t-xqʼuqin». Ex jakulo kubʼ kyximen junjun erman qa at kyoklen ansyan tuʼn t-xi tqʼamaʼn kye tiʼ kbʼantel kyuʼn. Pero ¿axpe kyoklen ansyan at ik tzeʼn kye wibʼaj toj jun ja?

In che onin ansyan kyiʼj erman tuʼn tchʼiy qʼuqbʼil kykʼuʼj, tuʼn tkubʼ kynaʼn qa in che ok kʼujlaʼn ex qa in nok qʼoʼn kyoklen. O txi tqʼoʼn Jehová kyoklen ansyan tuʼn tex kylajoʼn qeju mintiʼ in najtz tiʼj kyanmi aj tkubʼ kybʼinchaʼn jun il. (Qʼonka twitza tiʼj taqikʼ 11 ex 12).

11. ¿Tiquʼn chʼixmi ax kyoklen mambʼaj at ik tzeʼn qe ansyan at toj kʼloj okslal?

11 Tqʼama apóstol Pablo qa chʼixmi ax toklen jun wibʼaj toj ja at ik tzeʼn toklen jun ansyan at toj kʼloj okslal (1 Tim. 3:4, 5). Jun techel, taj Jehová tuʼn tnimen xuʼjilbʼaj ex qe kʼwal kye kyman, ex taj tuʼn kynimen erman kye ansyan ateʼ toj jun kʼloj okslal (Col. 3:20). Ax ikx, taj Jehová tuʼn tok kyxqʼuqin mambʼaj ex qe ansyan qeju ateʼ toj kykwent tuʼntzun tkubʼ kynaʼn qa in che ok kykʼujlaʼn ex qa in nok qʼoʼn kyoklen. Ex ik tzeʼn in bʼant kyuʼn mambʼaj kyiʼj toj kyja, in che onin ansyan kyiʼj erman kyaj onbʼil (Sant. 2:15-17). Nya oʼkxju, ax ikx taj Jehová tuʼn kyonin ansyan ex qe mambʼaj kyiʼj txqantl tuʼn t-xi kynimen qe tkawbʼil, pero mintiʼ tuʼn kyikʼ kyibʼaj kyoklen ik tzeʼn in tzaj tqʼamaʼn Xjan Uʼj (1 Cor. 4:6).

O tzaj tqʼoʼn Jehová kyoklen mambʼaj tuʼn kyxqʼuqin kyiʼj toj kyja. In xi tqanin jun tbʼanel chmilbʼaj te t-xuʼjil tiʼ t-ximbʼetz at tiʼj jun tiʼ naʼmxtoq t-xi tbʼinchaʼn. (Qʼonka twitza tiʼj taqikʼ 13).

12, 13. Ik tzeʼn in tzaj tqʼamaʼn Romanos 7:2, ¿alkye junjun tiʼchaq junxitl in bʼant tuʼn jun mambʼaj twitz jun ansyan?

12 Pero at junjun tiʼchaq junxitl in bʼant kyuʼn ansyan kywitz qe mambʼaj. Jun kyxol qe jlu, o tzaj tqʼoʼn Jehová kyoklen ansyan tuʼn kyok ik tzeʼn qe jwes ex at kyoklen tuʼn tex kylajoʼn qeju mintiʼ in najtz tiʼj kyanmi aj tkubʼ kybʼinchaʼn jun il (1 Cor. 5:11-13).

13 Ax ikx kye mambʼaj, o txi tqʼoʼn Jehová junjun oklenj kye ex mintiʼ o txi tqʼoʼn jlu kye ansyan. Jun kyxol qe jlu, at kyoklen mambʼaj tuʼn tkubʼ kyqʼoʼn kawbʼil kyibʼaj toj kyja ex tuʼn tel kynikʼ tiʼj qa in japun kyuʼn (kjawil uʼjit Romanos 7:2). Jun techel, at kyoklen mambʼaj tuʼn t-xi kyqʼamaʼn kye kykʼwal jniʼ or tuʼn kyokx toj ja ex jaku kubʼ kyqʼoʼn kykastiw qa mintiʼ in che bʼin (Efes. 6:1). Noqtzun tuʼnj, naʼmxtoq tkubʼ tqʼoʼn jun tbʼanel mambʼaj jun kawbʼil toj tja, in xi tqanin te t-xuʼjil tiʼ t-ximbʼetz at tiʼj tuʼnju o che ok te junx (Mat. 19:6). *

QQʼONK TOKLEN CRISTO, AJU WIBʼAJ KYIBʼAJ KʼLOJ OKSLAL

Tuʼn tonbʼil Jehová nejni Jesús kywitz kʼloj okslal. (Qʼonka twitza tiʼj taqikʼ 14).

14. a) Ik tzeʼn in tzaj tqʼamaʼn Marcos 10:45, ¿tiquʼn xi tqʼoʼn Jehová toklen Jesús tuʼn tok te wibʼaj kyibʼaj okslal? b) ¿Alkye toklen Kʼloj Xjal Qʼil Twitz Aqʼuntl o txi qʼoʼn? (Qʼonka twitza tiʼj recuadro, « Aju toklen Kʼloj Xjal Qʼil Twitz Aqʼuntl»).

14 Noq tuʼn chojbʼil bʼant tuʼn Jesús, laqʼet kychwinqlal kykyaqil okslal tuʼn Jehová ex qeju in nok qeʼ kykʼuʼj tiʼj Tkʼwal (kjawil uʼjit Marcos 10:45; Hech. 20:28; 1 Cor. 15:21, 22). Tuʼnju kyim Jesús tuʼn qpaj, xi tqʼoʼn Jehová toklen tuʼn tok te wibʼaj kyibʼaj kykyaqil okslal. Tuʼntzunju, at toklen Jesús tuʼn ttzaj tqʼamaʼn tiʼ tuʼn tbʼant quʼn, kyuʼn ja xjal ex kyuʼn kʼloj okslal, ex at toklen tuʼn tok tqʼoʼn twitz tiʼj qa in japun quʼn (Gál. 6:2). Pero nya oʼkx in kubʼ tqʼoʼn kawbʼil qibʼaj, sino in tzaj tqʼoʼn xnaqʼtzbʼil te teyele junjun qe ex kʼujlaʼn qo tuʼn (Efes. 5:29).

15, 16. ¿Tiʼ xnaqʼtzbʼil jaku tzʼel tiʼna tiʼjju in tzaj tqʼamaʼn Marley ex Benjamin?

15 In kubʼ kyyekʼin ermana qa in nokx kyqʼon kyibʼ tjaqʼ tkawbʼil Jesús aj t-xi kybʼiʼn aju in tzaj kyqʼamaʼn ermano at kyoklen toj kʼloj okslal. In tzaj tqʼamaʼn Marley jlu, jun ermana in nanqʼin Estados Unidos: «In chin tzalaje tuʼnju okslal qine ex tuʼnju xuʼjilbʼaj qine. Kukx kʼokel tilil wuʼne tuʼn tten nximbʼetze toj tumel tiʼj toklen nchmile ex tiʼj kyoklen ansyan o tzaj tqʼoʼn Jehová. Pero mas nya kwest in nela te weye tuʼnju in nonin nchmile ex qe ansyan wiʼje, in nok kyqʼoʼn woklene ex in kubʼ kyyekʼin qa in che tzalaj tiʼj waqʼune». Jaku txi qqʼamaʼn qa ax jlu in kubʼ kynaʼn nim ermana.

16 In kubʼ kyyekʼin ermano qa in nel kynikʼ tiʼj kyoklen o tzaj tqʼoʼn Jehová aj tok kyqʼoʼn toklen kyaqʼun ermana. In tzaj tqʼamaʼn Benjamin jlu, jun ermano in nanqʼin Inglaterra: «O tzʼel wiʼne nim xnaqʼtzbʼil tiʼj kyyol ermana in xi kyqʼoʼn kyoj chmabʼil ex tiʼjju nabʼil in tzaj kyqʼoʼn tiʼj tzeʼn tuʼn qxnaqʼtzan, tzeʼn tuʼn qpakbʼan ex tzeʼn tuʼn qqʼon xnaqʼtzbʼil. In kubʼ nximane qa in bʼant jun tbʼanel aqʼuntl kyuʼn».

17. ¿Tiquʼn il tiʼj tuʼn tel qnikʼ tiʼj alkye qoklen o tzaj tqʼoʼn Jehová?

17 Ktel mujbʼabʼil toj kʼloj okslal qa ma tzʼel kynikʼ ermano, ermana, qe chmilbʼaj ex qe ansyan tiʼj alkye kyoklen o tzaj tqʼoʼn Jehová. Ex aju mas nim toklen, kjawil qnimsaʼn Jehová, aju Qtat at toj kyaʼj (Sal. 150:6).

BʼITZ 123 Qo nimen ex qo onin tiʼj nukʼbʼil o kubʼ tqʼoʼn Dios

^ taqik' 5 ¿Alkye kyoklen ermana at toj kʼloj okslal? ¿Kykyaqilpe ermano in che ok te wibʼaj kyibʼaj kykyaqil ermana? ¿Junxpe kyoklen ansyan at kyukʼil qe wibʼaj toj ja? Toj xnaqʼtzbʼil lu, qo xnaqʼtzal kyiʼj junjun techel in yolin Tyol Dios tiʼj tuʼntzun kytzaqʼwet xjel lu.

^ taqik' 5 Qʼonka twitza tiʼj taqikʼ 6 toj xnaqʼtzbʼil «Qo onin kyiʼj ermana», aju etz toj uʼj Xqʼuqil te septiembre te 2020.

^ taqik' 13 Kyoj taqikʼ 17 a 19 toj xnaqʼtzbʼil «Qqʼonk kyoklen txqantl toj ttnam Jehová» aju etz toj uʼj Xqʼuqil te agosto te 2020, etz chikʼbʼaʼn alkye kbʼel ximente toj alkye kʼloj okslal kxel jun ja xjal.

^ taqik' 58 Ax ikx at toklen jlu tukʼilju qa nqayin in naqʼunan tchmil moqa jun ermano o jaw aʼ twiʼ ex in keʼyin moqa in bʼin tiʼjju in bʼaj. In tzaj qʼoʼn mas tqanil tiʼj xnaqʼtzbʼil lu toj uʼj, «Ax che tenkje tuj tkʼujlalil Dios», toj t-xaq 209 a 212.

^ taqik' 64 Toj uʼj La Atalaya te 15 te julio te 2013, t-xaq 20 a 25, in tzaj qʼoʼn mas tqanil tiʼjju in bʼant tuʼn Kʼloj Xjal Qʼil Twitz Aqʼuntl.