NKHANI YAKUPFUNZA 7
Udindo Bomwe Akulu Anabo m’Gwere
‘Kristu [ni] msolo wa gwere, pakukhala mpulumusi wa thupiro.’—WAYEFEZO 5:23.
NYIMBO 137 Akazi Wakukhulupirika
BZOMWE TIN’PFUNZA *
1. Thangwe ranyi banja la Yahova ndakuphatana?
TIMBAKOMEDWA kucita mbali ya banja la Yahova. Thangwe ranyi banja lathu nda mtendere kwene-kwene na lakuphatana? Thangwe libodzi ndakuti timbacita ciri-centse kuti timbalemekeze wale omwe Yahova adawapasa maudindo. Kulewa cadidi tikambabvesesa makonzedwe ya utsogoleri, timbakhala wakuphatana kwene-kwene.
2. Kodi mu nkhani ino tin’cezerana mibvunzo iponi?
2 Mu nkhani ino tin’cezerana kuti ni mbani omwe ana udindo m’gwere. Ndipo tiniwonambo mitawiro ya mibvunzo yakuti: ‘Kodi mpfumakazi zina basa liponi? Kodi n’cadidi kuti m’bale ali-wentse ni msolo wa mpfumakazi iri-yentse? Kodi akulu wa gwere ana udindo bwakutsogolera abale na mpfumakazi ninga momwe msolo wa banja umbacitira na banja lace?’ Cakuyamba, mbatiwoneni kuti tin’funika kumbaziwona tani mpfumakazi zathu.
KODI TIN’FUNIKA KUMBAZIWONA TANI MPFUMAKAZI ZATHU?
3. Kodi tingalatize tani kuti timbatenda kwene-kwene basa lomwe mpfumakazi zathu zimbacita na nyongo?
3 Ifepano timbatenda kwene-kwene mpfumakazi zathu zomwe zimbaphata basa na nyongo pa kusamalira banja lawo, kupalizira bzipsa bzabwino na kuthandizambo winango m’gwere. Ifepano tingalatize kuti timbatenda kwene-kwene mpfumakazizo mwa kukumbukira momwe Yahova na Jezu ambaziwonera. Ndipo tingagumanembo phindu tikambakumbukira momwe mpostolo Paulo akhambacitira bzinthu na akazi m’mbuyomu.
4. Kodi Bibliya limbalatiza tani kuti Yahova ambawona amuna na akazi kuti wentse mbakufunika?
4 Bibliya limbalewa kuti Yahova ambawona amuna na akazi kuti wentse mbakufunika. Mwa ciratizo, mu nthawe ya apostolo, Yahova adapasa mzimu wace wakucena amuna na akazi kuti acite bzinthu bzakudabwisa, ninga kulewalewa bzirewedwe bzakusiyana-siyana. (Mabasa 2:1-4, 15-18) Iwo ana cidikhiro cakudzatonga pabodzi na Kristu. (Wagalata 3:26-29) Amuna pabodzi na akazi an’dzatambira mabaibai yawo ya kudzakhala na moyo pa dziko la pantsi. (Cibvumbulutso 7:9, 10, 13-15) Ndipo wentse ana basa lakupfunzisa na kupalizira bzipsa bzabwino. (Mateu 28:19, 20) Mwa ciratizo, bukhu la Mabasa limbalewa bza mpfumakazi yakucemeredwa Prisila, yomwe idathandiza bayace Akila kufotokoza bwino cadidi kuna Apolo omwe akhali munthu omwe akhadapfunza kwene-kwene.—Mabasa 18:24-26.
5. Kodi cinembo ca Luka 10:38, 39, 42, cimbalatiza tani kuti Jezu akhalemekeza akazi?
5 Jezu akhalemekeza akazi. Jezu alibe kutewezera Afarizi omwe akhanyoza akazi. Afarizi akhambaceza lini na akazi padeca ne kuwafotokozera bzinembo. Tsono mwakusiyana na Afariziwo, Jezu akhambaceza na akazi ninga momwe akhambacezera na amuna pakulewa bza cadidi ca m’Bibliya. * (Werengani Luka 10:38, 39, 42. *) Jezu akhabvumambo kufamba na akazi mu upalizi bwace. (Luka 8:1-3) Ndipo iye adapasa akaziwo mwayi wakuti akafotokozere apostolo kuti iye walamusidwa kwa anyakufa.—Juwau 20:16-18.
6. Kodi mpostolo Paulo adalatiza tani kuti iye akhalemekeza akazi?
6 Mpostolo Paulo adakumbusa Timotio kuti ambalemekeze akazi. Paulo adamuuza kuti ambalemekeze ‘akazi wacikulire ninga mai [wace]’ na kumbawona ‘atsikana ninga abale [wace] wacikazi.’ (1 Timotio 5:1, 2) Paulo adacita bzinthu bzizinji kuti athandize Timotio kukhala Mkristau wakukhwima. Koma napo bzikhali tenepo, iye adazindikira kuti Timotio adayamba kupfunzisidwa bzinembo na mai wace pabodzi na yavu wace. (2 Timotio 1:5; 3:14, 15) Mu tsamba lomwe Paulo adanembera Akristau wa ku Roma, iye adapereka kulimba kuna mpfumakazi mwakucita kuziguma madzina. Paulo akhawona bzomwe mpfumakazizo zikhacita ndipo iye adatenda basa lomwe izo zikhacitalo.—Waroma 16:1-4, 6, 12; Wafiripo 4:3.
7. Kodi tsapano tin’cezerana mibvunzo iponi?
7 Ninga momwe zalewera ndime za mbuyozi, Bibliya limbalewa lini kuti abale mbakufunika kwene-kwene kuposa mpfumakazi. Mpfumakazi za lufoyi, zimbathandizira kwene-kwene gwere, ndipo akulu wa gwere ambatenda kwene-kwene thandizo lawolo lomwe limbacitisa kuti gwere likhale pa mtendere na lakuphatana. Koma pana mibvunzo inango yomwe in’funika kutawiridwa. Mwa ciratizo, thangwe ranyi Yahova ambafuna kuti nthawe zinango mpfumakazi zimbabvale cinthu mu msolo? Pakuti ni abale okha omwe ambasankhulidwa kukhala akulu wa gwere na atumiki wakuthandiza, kodi bzikufuna kulewa kuti m’bale ali-wentse ni msolo wa mpfumakazi iri-yentse m’gwere?
KODI M’BALE ALI-WENTSE NI MSOLO WA MPFUMAKAZI IRI-YENTSE?
8. Mwakubverana na Wayefezo 5:23, kodi m’bale ali-wentse ni msolo wa mpfumakazi iri-yentse? Fotokozani.
8 Mwacigwatho, mtawiro wa mbvunzoyi ngwakuti ne. M’bale ni msolo lini wa mpfumakazi iri-yentse m’gwere ninga momwe Kristu aliri. (Werengani Wayefezo 5:23. *) M’banja, mwamuna ana ugo bwakutsogolera banja lace. Mulumbwana wakubatizidwa ni msolo lini wa mai wace. (Wayefezo 6:1, 2) Ndipo akulu m’gwere, udindo bwawo bwakutsogolera abale na mpfumakazi buna malire. (1 Watesalonika 5:12; Wahebereu 13:17) Tsono tani pakulewa bza mpfumakazi yomwe ikanati kulowodwa ndipo imbakhala pa yokha? Iyo imbapitiriza kulemekeza abereki wace pabodzi na akulu wa gwere. Tsono ninga momwe bzimbakhalira na abale na mpfumakazi zentse m’gwere, msolo wa mpfumakaziyo ni Jezu.
Mpfumakazi yomwe ikanati kulowodwa ndipo ikukhala lini pabodzi na abereki wace, iri pantsi pa utsogoleri bwa Jezu (Onani ndime 8)
9. Thangwe ranyi nthawe zinango, mpfumakazi zimbafunika kubvala cinthu mu msolo?
9 N’cadidi kuti Yahova adasankhula amuna kuti ambatsogolere gwere pa kupfunzisa na kunamata, ndipo iye alibe kupasa akazi udindo bumwebu. (1 Timotio 2:12) Thangwe ranyi? Thangwe ndibodzi-bodzi na lomwe iye adasankhulira Jezu kuti akhale msolo wa mwamuna kuti gwere lipitirize kukhala lakulinganizika. Tsono thangwe ra momwe bzinthu bziri, nthawe zinango mpfumakazi ingafunikire kucita bzinthu bzomwe ni mwamuna yekha omwe ambacita. Tenepo, Yahova akukumbira mpfumakaziyo kuti ibvale cinthu mu msolo. * (1 Wakolinto 11:4-7) Yahova akufuna kuti mpfumakazi zimbacite bzimwebzi sikuti thangwe ra kufuna kuzicitisa kubzibva kuti n’zakusaya kufunika, koma ninga njira yabwino kuna izo yakulatizira kuti zimbalemekeza mitemo yace. Tsapano mbaticezeraneni mbvunzo wakuti: Kodi misolo ya mabanja na akulu wa gwere ana udindo buponi?
UDINDO BWA MISOLO YA MABANJA NA AKULU WA GWERE
10. Thangwe ranyi nthawe zinango mkulu wa gwere angakumbuke bza kukhazikisa malamulo m’gwere?
10 Akulu wa gwere ambafuna Kristu ndipo iwo ambafunambo mabira yomwe Yahova na Jezu adawapasa kuti ayasamalire. (Juwau 21:15-17) Pakuti mkulu ali-wentse ana udindo bwakusamalira gwere, pinango angakumbuke kuti ali ninga baba kwa abale m’gwere. Ndipo pinango iye angakumbukembo kuti penu msolo wa banja ana ugo bwa kukhazikisa malamulo kuti akhotcerere banja lace, ndiye kuti mkulu ali-wentse angakhazikisembo malamulo yomwe akuyakumbukira kuti akhotcerere mabira ya Mulungu. Ndipo nthawe zinango abale na mpfumakazi angacitisembo akuluwo kukumbuka tenepo mwa kuwakumbira kuti ambawasankhulire bzakucita. Kodi akulu wa gwere na misolo ya mabanja ana udindo mubodzi-bodzi?
Akulu wa gwere ambathandiza abale kuti apitirize kukhala pa uxamwali na Yahova na kuwathandizambo kubzibva kuti ambafuniwa. Yahova adapasa akuluwo ugo bwakuti ambakhotcerere gwere kuti lipitirize kukhala lakucena (Onani ndime 11-12)
11. Kodi pana kundendemerana kuponi pakati pa ugo bwa misolo ya mabanja na udindo bwa akulu wa gwere?
11 Mpostolo Paulo adalatiza kuti ugo bwa msolo wa banja budandendemerana mu njira zinango na udindo bwa mkulu wa gwere. (1 Timotio 3:4, 5) Mwa ciratizo, Yahova ambafuna kuti wanthu wa m’banja ambabvere msolo wa banjalo. (Wakoloso 3:20) Ndipo iye ambafunambo kuti abale na mpfumakazi, ambabvere akulu wa gwere. Yahova ambadikhirira kuti misolo ya mabanja pabodzi na akulu wa gwere, ambapfunzise wale omwe iwo ambawatsogolera kuti ambafune Yahovayo, na kuwathandiza kuti ambabzibve kuti ambafuniwa. Tenepo, ninga misolo yabwino ya mabanja, akulu ambathandiza abale m’gwere omwe akufunikira thandizo. (Tiyago 2:15-17) Kuthimizira bzimwebzi, Yahova akudikhirira akulu wa gwere pabodzi na misolo ya mabanja kuti athandize winango kubvera malamulo yace. Ndipo iye akufunambo kuti iwo aleke ‘kupitirira malire pa bzinthu bzakunembedwa’ m’Bibliya.—1 Wakolinto 4:6.
Misolo ya banja idapasiwa mphanvu na Yahova kuti imbatsogolere mabanja yawo. Msolo wa banja wa lufoyi akanati kusankhula kucita cinthu, iye an’funika kuyamba kuceza na mkazace (Onani ndime 13)
12-13. Mwakubverana na Mimwani 6:20, kodi pana kusiyana kuponi pakati pa ugo bwa akulu wa gwere na ugo bwa misolo ya mabanja?
12 Tsono pana kusiyana kukulu pakati pa udindo bwa mkulu wa gwere na ugo bwa msolo wa banja. Mwa ciratizo, Yahova adapasa akulu wa gwere udindo bwakuti ambacite bzinthu ninga ayeruzi, ndipo adawapasambo ugo bwakumbacosa m’gwere omwe ambacita pikado acisaya kukungula.—1 Wakolinto 5:11-13.
13 Kusiyana kunango n’kwakuti Yahova adapasa misolo ya mabanja ugo bunango bomwe alibe kupasa akulu wa gwere. Mwa ciratizo, Yahova adapasa msolo wa banja ugo mwakukhazikisa malamulo na kutsimikiza kuti wentse m’banja akubvera malamuloyo. (Werengani Mimwani 6:20. *) Ndipo iye ana ugo pomwe bwakuuza wana wace nthawe yomwe wanawo an’funika kubwerera kumui kukadoka. Ndipo iye ana ugombo bwa kulanga wanawo akasaya kubvera lamuloli. (Wayefezo 6:1) Napo bziri tenepo, msolo wa banja omwe ana lufoyi, pomwe akanati kusankhula kucita cinthu m’banjamo, ambayamba kubvunza mkazace, thangwe awiriwo ni ‘thupi libodzi.’ *—Mateu 19:6.
MBALEMEKEZANI KRISTU THANGWE IYE NI MSOLO WA GWERE
Jezu, ambabvera utsogoleri bwa Yahova, ndipo iye ambatsogolera gwere lacikristau (Onani ndime 14)
14. (a) Mwakubvera na Marko 10:45, thangwe ranyi mpsakubveka kuti Yahova adasankhula Jezu kuti akhale msolo wa gwere? (b) Kodi Bungwe Lakutonga lina udindo buponi? (Onani kwadru yakuti “ Udindo bwa Bungwe Lakutonga.”)
14 Yahova adagula moyo wa munthu ali-wentse m’gwere pabodzi na moyo wa wentse omwe ambakhulupirambo Jezu na cakulombolera. (Werengani Marko 10:45; * Mabasa 20:28; 1 Wakolinto 15:21, 22) Tenepo, mpsakubveka kuti Yahova adasankhula Jezu omwe adapereka moyo wace ninga cakulombolera kuti akhale msolo wa gwere. Ndipopa Jezu ana mphanvu yakukhazikisa malamulo yakulewa bzomwe wanthu, mabanja pabodzi na abale wentse wa m’gwere an’funika kucita. Ndipo iye ana ugo pomwe bwa kuwona kuti ifepano tikubvera malamuloyo ayai ne. (Wagalata 6:2) Koma Jezu ambacita bzinthu bzizinji sikuti kundokhazikisa malamulo basi. Iye ambatisamalira na kutifuna.—Wayefezo 5:29.
15-16. Kodi mukupfunza ciyani na mafala yomwe mpfumakazi Marley na m’bale Benjamin adalewa?
15 Mpfumakazi zimbalatiza kuti zimbalemekeza Kristu mwa kumbabvera utsogoleri bomwe iye adapasa amuna omwe adawasankhula kuti ambazitsogolere. Mpfumakazi zizinji zimbatawiriza bzomwe mpfumakazi Marley yomwe imbakhala ku Estados Unidos idalewa. Iyo idati: “Udindo bwangu ninga mkazi omwe ali pa banja na mpfumakazi ya m’gwere, bwakufunika kuna inepano. Ndikupitiriza kucita nyongo yakulemekeza udindo bomwe Yahova adapasa abayangu na akulu wa gwere. Tenepo abayangu na abale m’gwere, bzimbawanesa lini kundilemekeza na kutenda bzomwe inepano nimbacita.”
16 Abale ambalatiza kuti ambabvesesa makonzedwe ya utsogoleri mwa kumbalemekeza mpfumakazi. Benjamin omwe ambakhala ku Inglaterra, adalewa kuti: “Pa mitsonkhano, ndidapfunza bzinthu bzizinji na mitawiro yomwe mpfumakazi zimbapereka, ndipo mitawiroyo yandithandiza kuwona momwe ningacitire pfunziro langu na kudziwambo momwe ningapalizirire bwino. Ndikuwona kuti basa lomwe mpfumakazi zimbacita ndakufunika kwene-kwene.”
17. Thangwe ranyi tin’funika kumbalemekeza mtemo wakulewa bza utsogoleri?
17 Wanthu wentse m’gwere, amuna, akazi, misolo ya mabanja pabodzi na akulu wa gwere, akabvesesa na kulemekeza mtemo wakulewa bza utsogoleri, m’gwere mumbakhala na mtendere. Ndipo cinthu cakufunika kwene-kwene, timbatumbizisa Baba wanthu wa lufoyi, Yahova.—Psalymo 150:6.
NYIMBO 123 Kubvera Mwakukhulupirika Mitemo ya Gulu la Mulungu
^ ndi. 5 Kodi ni basa liponi lomwe Yahova adapasa mpfumakazi m’gwere? Kodi m’bale ali-wentse ni msolo wa mpfumakazi iri-yentse? Kodi akulu wa gwere na misolo ya mabanja ana udindo bubodzi-bodzi? Mu nkhani ino tiniwona momwe Bibliya lingatithandizire kutawira mibvunzoyi.
^ ndi. 5 Onani Ntsanza ya Mulindiri ya Setembro, 2020 pa msolo wakuti “Thandizani Mpfumakazi Zanu Zacikristau,” ndime 6.
^ ndi. 5 Luka 10:38 Pomwe iwo akhayenda, iye adapita m’mudzi munango. Ndipo kumweko mkazi munango dzina lace Marta, adamutambira m’nyumba mwace ninga mulendo. 39 Iyembo akhana m’bale wace omwe akhacemeredwa Mariya. Mariyayo adakhala pantsi na Mbuyayo, acimbatetekera bzomwe iye akhalewabzo. 42 Tsono, bzinthu bzin’gono-ng’ono mpsakufunika, ayai cinthu cibodzi cokha. Ku mbali yace, Mariya wasankhula cinthu cabwino kwene-kwene, ndipo an’dzatengeredwa lini cinthu cimweci.
^ ndi. 8 Wayefezo 5:23 Thangwe mwamuna ni msolo wa mkazi wace, ninga momwe Kristu aliri msolo wa gwere, pakukhala mpulumusi wa thupiro.
^ ndi. 9 Onani Kwadru yakuti “ Kodi ni Nthawe Iponi Yomwe Mpfumakazi In’funika Kubvala Cinthu mu Msolo?”
^ ndi. 13 Mimwani 6:20 Mwana wangu, bvera malamulo ya pai wako ndipo leka kusiya malango ya mai wako.
^ ndi. 13 Kuti mudziwe omwe ana ugo bwakusankhula gwere lomwe banja lingayende kukatumikira, onani Ntsanza ya Mulindiri ya mwezi wa Agosto 2020 “Lemekezani Mbuto Yomwe Winango Anayo m’Gwere la Yahova,” pa ndime 17-19.
^ ndi. 14 Marko 10:45 Pakuti napo Mwana wa munthu alibe kubwera kuti adzatumikiriwe, koma kudzatumikira na kudzapereka moyo wace, ninga cakulombolera wanthu azinji.
^ ndi. 63 Kuti mudziwe bzinthu bzizinji bza nkhani imweyi, onani bukhu lakuti “Pitirizani Kufunidwa na Mulungu,” matsamba 209-212.
^ ndi. 68 Kuti mudziwe bzizinji bza udindo bwa Bungwe Lakutonga, onani revista ya Ntsanza ya Mulindiri ya 15 Julho, 2013, matsa. 20-25, Chichewa.
