Ir al contenido

Ir al índice

KʼUTUNEM 7

Ri taqanik uyaʼom ri Jehová pa ri congregación

Ri taqanik uyaʼom ri Jehová pa ri congregación

«Ri Cristo are Kolol re ri komon kojonelabʼ, are waʼ ri ucuerpo» (EFES. 5:23).

BʼIXONEM 137 Loqʼalaj taq qachalal ixoqibʼ

RI KQETAʼMAJ NA *

1. ¿Jas jun chke ri rumal che kʼo utzilal pa ri ufamilia ri Jehová?

¿LA MAT qastzij che sibʼalaj kojkikotik che oj kʼo pa ri ufamilia ri Jehová? Jun chke ri rumal che sibʼalaj kqanaʼ jamaril y utzilal are che qonojel kqakoj qachuqʼabʼ che unimaxik ri taqanik ukojom ri Jehová. Xuqujeʼ, are chiʼ más kqachʼobʼ ri taqanik riʼ, kubʼano che más kʼo utzilal chqaxoʼl.

2. ¿Jas preguntas kqil na ri urespuestas pa wajun kʼutunem riʼ?

2 Pa wajun kʼutunem riʼ, kojchʼaw na chrij ri taqanik che uyaʼom ri Jehová pa ri congregación. Jujun chke ri jastaq che kqil na, are ri urespuetas ri preguntas riʼ: ¿Jas kekunik kkibʼan ri e qachalal ixoqibʼ?, ¿la konojel ri e qachalal achijabʼ e kʼamal bʼe pa kiwiʼ konojel ri e qachalal ixoqibʼ? ¿La xaq junam ri kitaqanik ri e kʼamal bʼe pa ri congregación kukʼ ri e kʼamal bʼe pa ri familia? Nabʼe chqilaʼ ri kekunik kkibʼan ri e qachalal ixoqibʼ y jas kqabʼan che kilik.

¿JAS KQABʼAN CHE KILIK RI E QACHALAL IXOQIBʼ?

3. ¿Jas kbʼanowik rech más nim kqil wi ri kkibʼan ri e qachalal ixoqibʼ?

3 Rajawaxik nim kqil wi ronojel ri kkibʼan ri e qachalal ixoqibʼ che uchajixik ri kifamilias, utzijoxik ri utzij ri Dios y ri kkibʼan che kitoʼik ri e qachalal pa ri congregación. We kojchoman chrij ri kkibʼan ri Jehová, ri Jesús y ri xubʼan ri apóstol Pablo che kilik ri ixoqibʼ, kubʼano che más nim keqil wi.

4. ¿Jas kubʼan ri Biblia che ukʼutik che Jehová junam kubʼan che kilik ri achijabʼ y ri ixoqibʼ?

4 Ri Biblia kukʼutu che Jehová junam kubʼan che kilik ri achijabʼ y ri ixoqibʼ. Jun kʼutbʼal, pa ri nabʼe siglo Jehová xuya uxlabʼixel chke ri achijabʼ ixoqibʼ rech xekunik xkibʼan milagros, jun chke are che xekunik xechʼaw pa jalajoj taq chʼabʼal (Hech. 2:1-4, 15-18). Ri cristianos che kkiqʼat tzij rukʼ ri Cristo e achijabʼ xuqujeʼ ixoqibʼ (Gál. 3:26-29). Junam rukʼ, Jehová kuya na ri kʼaslemal che kʼo ta ukʼisik cho ri uwach Ulew chke achijabʼ xuqujeʼ ixoqibʼ (Apoc. 7:9, 10, 13-15). Y ri Jesús xuya taqanik chke achijabʼ ixoqibʼ che kkitzijoj ri utzalaj taq tzij (Mat. 28:19, 20). Jun kʼutbʼal, ri wuj re Hechos kchʼaw chrij jun cristiana Priscila ubʼiʼ. Areʼ y Áquila, ri rachajil, «rukʼ tzʼaqatil» xkikʼut ri qastzij chuwach jun achi che kʼo nim ukojonik Apolos ubʼiʼ (Hech. 18:24-26).

5. Junam che kubʼij Lucas 10:38, 39, 42, ¿jas xubʼan ri Jesús che kilik ri ixoqibʼ?

5 Jesús nim xeril wi ri ixoqibʼ. Xaq ta junam kukʼ ri fariseos che nim ta kekil wi ri ixoqibʼ, kechʼaw ta kukʼ chkiwach ri e winaq y kechʼaw ta chrij ri uTzij ri Dios kukʼ. Are kʼu ri Jesús, xchʼaw kukʼ achijabʼ xuqujeʼ ixoqibʼ chrij ri nimaʼq taq etaʼmanik re ri uTzij ri Dios (chasikʼij uwach Lucas 10:38, 39, 42). * Xuqujeʼ xuya bʼe chke e kʼi ixoqibʼ xebʼe rukʼ che utzijoxik ri utzij ri Dios (Luc. 8:1-3). Y xubʼij chke e jujun ixoqibʼ che kekiya ubʼixik chke ri apóstoles che kʼastajisam chik (Juan 20:16-18).

6. ¿Jas xubʼan ri apóstol Pablo che ukʼutik che nim xeril wi ri ixoqibʼ?

6 Ri apóstol Pablo xubʼij che ri Timoteo che rajawaxik nim keril wi ri ixoqibʼ. Xubʼij che, che rajawaxik keril ri ixoqibʼ che nim chi kijunabʼ e junam rukʼ unan y ri e majaʼ na kerilo e junam rukʼ ranabʼ (1 Tim. 5:1, 2). Paneʼ ri Pablo xuya nim tobʼanik che ri Timoteo rech kux ko pa ri ukojonik, are kʼu retaʼm che are ri unan y ri ratiʼt xekʼutuw «ri tastalik taq Tzʼibʼatalik» chuwach (2 Tim. 1:5; 3:14, 15). Xuqujeʼ, pa ri carta che Pablo xutzʼibʼaj chke ri qachalal romanos, xutaq bʼi rutzil kiwach e kʼi qachalal ixoqibʼ xuqujeʼ xubʼij ri kibʼiʼ. Xril ronojel ri xkibʼan ri ixoqibʼ riʼ y xubʼij chke che nim kril ri kichak (Rom. 16:1-4, 6, 12; Filip. 4:3).

7. ¿Jas preguntas kqil na ri urespuestas?

7 Junam rukʼ ri qilom chik, ri Biblia kukʼutu che ri ixoqibʼ y ri achijabʼ xaq junam kibʼanik chuwach ri Jehová. Rumal ri nim kiloqʼoqʼebʼal ri qachalal ixoqibʼ y rumal che sibʼalaj kesipanik, kkiya nim kitobʼanik pa ri congregación, y ri e qachalal e kʼamal bʼe nim kkil wi ri kitobʼanik rech kʼo jamaril y utzilal. Are kʼu rajawaxik kqil na ri urespuestas ri preguntas riʼ: ¿Jasche ri Jehová uyaʼom ri taqanik chke ri qachalal ixoqibʼ che jujun taq mul rajawaxik kkichʼuq ri kijolom? Y, rumal che, xaq xiw ri qachalal achijabʼ kekoj che kʼamal bʼe y siervos ministeriales, ¿la kraj kubʼij che konojel ri qachalal achijabʼ e kʼamal bʼe pa kiwiʼ konojel ri qachalal ixoqibʼ?

¿LA KONOJEL RI E QACHALAL ACHIJABʼ E KʼAMAL BʼE PA KIWIʼ KONOJEL RI E QACHALAL IXOQIBʼ?

8. Junam rukʼ ri kubʼij Efesios 5:23, ¿jasche konojel ta ri e qachalal achijabʼ e kʼamal bʼe pa kiwiʼ konojel ri e qachalal ixoqibʼ?

8 Pa kebʼ oxibʼ tzij, jeʼ taj. Xaq xiw ri Cristo kʼamal kibʼe konojel ri e qachalal ixoqibʼ pa ri congregación (chasikʼij uwach Efesios 5:23). Pa ri familia, ri achi are ri ktaqan pa uwiʼ ri rixoqil, are kʼu ri alkʼwalaxel ala che ubʼanom chi uqasanjaʼ are ta kʼamal ubʼe ri unan (Efes. 6:1, 2). Y, pa ri congregación, ri e kʼamal bʼe kʼo ta ronojel kitaqanik pa kiwiʼ ri e qachalal ixoqibʼ y achijabʼ (1 Tes. 5:12; Heb. 13:17). Y ¿jas rajawaxik kubʼan jun qachalal ixoq kʼulan taj che kʼo ta chi pa ri kachoch ri utat unan? Nim keril wi, are kʼu kʼo ta chi ri utaqanik ri utat pa uwiʼ. Y nim keril wi ri e kʼamal bʼe; are kʼu, junam kukʼ ri achijabʼ re ri congregación, xa jun ri kʼamal ubʼe: are ri Jesús.

Ri e kʼulan taj che e kʼo ta chi kukʼ ri kinan kitat e kʼo chuxeʼ ri utaqanik ri Jesús. (Chawilaʼ ri párrafo 8).

9. ¿Jasche jujun taq mul ri e qachalal ixoqibʼ rajawaxik kkichʼuq ri kijolom?

9 Are kʼu, are ri achijabʼ e uchaʼom ri Jehová rech kkikʼam bʼe pa ri congregación are ta ri ixoqibʼ (1 Tim. 2:12). ¿Jasche? Rech kʼo cholajil pa ri congregación, junam rukʼ ri achi, ri kkʼamow ubʼe are ri Jesús. Weneʼ kʼo rumal che jun qachalal ixoq rajawaxik kubʼan jun chak che amaqʼel kubʼan jun qachalal achi, ri Jehová uyaʼom ri taqanik che ri qachalal ixoq che kuchʼuq ri ujolom (1 Cor. 11:4-7). * Wariʼ kraj taj kubʼij che kʼo ta upatan, xaneʼ kuya bʼe che rech kukʼutu che nim kril wi ri taqanik uyaʼom ri Jehová pa ri congregación. Chanim chqilaʼ chi wajun pregunta: ¿jas unimal ri kitaqanik ri e kʼamal bʼe pa ri familia y ri e kʼamal bʼe pa ri congregación?

RI TAQANIK KʼO PA KIQʼABʼ RI E KʼAMAL BʼE PA RI FAMILIA Y RI E KʼAMAL BʼE PA RI CONGREGACIÓN

10. ¿Jasche weneʼ jun kʼamal bʼe kuchomaj che kkunik kuya taqanik pa kiwiʼ ri e qachalal pa ri congregación?

10 Ri e kʼamal bʼe kkiloqʼoqʼej ri Cristo xuqujeʼ kekiloqʼoqʼej ri e qachalal che e junam kukʼ chij, che e yaʼom pa kiqʼabʼ kumal ri Jehová y ri uKʼojol rech kekichajij (Juan 21:15-17). Jun kʼamal bʼe che utz ranimaʼ weneʼ kubʼano che jetaneʼ are ri tat pa kiwiʼ ri e qachalal pa ri congregación. Weneʼ kuchomaj: «We jun kʼamal bʼe pa ri familia yaʼtal che kuya taqanik pa uwiʼ ri ufamilia rech kuchajij, jun kʼamal bʼe xuqujeʼ kkunik kuya taqanik pa kiwiʼ ri e qachalal re ri congregación rech keʼuchajij». Y weneʼ, e jujun qachalal achijabʼ ixoqibʼ kkibʼano che ri e kʼamal bʼe kkichomaj che kekunik ketaqan pa kiwiʼ are chiʼ kkitaʼ chke jas kkibʼan chuwach jun jastaq. Are kʼu ¿la junam ri kitaqanik ri e kʼamal bʼe pa ri congregación y ri e kʼamal bʼe pa ri familia?

Ri e kʼamal bʼe kkiya tobʼanik chke ri e qachalal pa ri congregación rech kubʼan ko ri kikojonik y kkinaʼo che keʼajawaxik y nim keʼilik. Jehová uyaʼom ri eqelen chke ri e kʼamal bʼe che kekesaj bʼi pa ri congregación ri ajmakibʼ che kkaj taj kkikʼex ri kikʼaslemal. (Chawilaʼ ri párrafos 11 y 12).

11. ¿Jas jastaq kejunamataj pa ri taqanik che kʼo pa uqʼabʼ jun kʼamal bʼe pa ri familia y ri kʼo pa uqʼabʼ jun kʼamal bʼe pa ri congregación?

11 Ri apóstol Pablo xubʼij che kʼo jujun jastaq kejunamataj pa ri taqanik che kʼo pa uqʼabʼ jun kʼamal bʼe pa ri familia y ri kʼo pa uqʼabʼ jun kʼamal bʼe pa ri congregación (1 Tim. 3:4, 5). Jun kʼutbʼal, ri Jehová kraj che ri e kʼo pa ri familia keniman che ri kʼamal bʼe pa ri familia y kraj che ri e qachalal keniman chke ri e kʼamal bʼe pa ri congregación (Col. 3:20). Xuqujeʼ kreyej che ri e kʼamal bʼe pa ri familia y ri e kʼamal bʼe pa ri congregación qas kkilo che ri e yaʼom pa kiqʼabʼ kʼo jun ko kikojonik y kkinaʼo che keloqʼoqʼexik y nim keʼil wi. Y junam kukʼ ri e utz taq kʼamal bʼe pa ri familia, ri e kʼamal bʼe pa ri congregación kekitoʼ ri e qachalal che kʼo kajwataj chke (Sant. 2:15-17). Xuqujeʼ, Jehová kreyej che ri e kʼamal bʼe pa ri congregación y ri e kʼamal bʼe pa ri familia kekitoʼ ri e nikʼaj chik rech kkinimaj ri utaqanik ri Dios y kkibʼan ta jastaq che tzʼibʼam ta pa ri Biblia (1 Cor. 4:6).

Ri e kʼamal bʼe pa ri familia yaʼom ri eqelen chke rech kkikʼam ubʼe ri kifamilia. Jun utz kʼamal bʼe pa ri familia nabʼe kchʼaw na rukʼ ri rixoqil are chiʼ majaʼ kuchaʼ ubʼanik jun jastaq. (Chawilaʼ ri párrafo 13).

12, 13. Junam rukʼ ri kubʼij Romanos 7:2, ¿jas kjunamataj ta wi ri kitaqanik ri e kʼamal bʼe pa ri familia rukʼ ri kitaqanik ri e kʼamal bʼe pa ri congregación?

12 Are kʼu, pa ri taqanik kʼo pa kiqʼabʼ ri kʼamal bʼe pa ri familia y ri e kʼamal bʼe pa ri congregación kʼo jastaq nim kibʼanik che kejunamataj taj. Jun chke are che Jehová uyaʼom ri eqelen chke ri e kʼamal bʼe rech kkiqʼat tzij y kekesaj bʼi pa ri congregación ri ajmakibʼ che kkaj taj kkikʼex ri kikʼaslemal (1 Cor. 5:11-13).

13 Are kʼu ri Jehová uyaʼom eqelen chke ri e kʼamal bʼe pa ri familia che ri e kʼamal bʼe pa ri congregación yaʼtal ta chke kkibʼano. Jun chke ri jastaq che kubʼan jun kʼamal bʼe pa ri familia are che kuya taqanik chke ri e kʼo pa ri ufamilia y krilo che qas kbʼan ri kubʼij (chasikʼij uwach Romanos 7:2). Jun kʼutbʼal, yaʼtal che, che kubʼij chke ri ralkʼwal jas hora rajawaxik keʼok lo chaqʼabʼ, y kʼo pa uqʼabʼ che kukʼajisaj kiwach we keniman ta che (Efes. 6:1). Qastzij, ri tat rajawaxik nabʼe kchʼaw na rukʼ ri rixoqil are chiʼ majaʼ kuya jun taqanik, rumal che «xa e jun winaq chik» (Mat. 19:6). *

NIM CHQILAʼ WI RI CRISTO, RI KʼAMAL BʼE RE RI CONGREGACIÓN

Jesús, che kʼo chuxeʼ ri utaqanik ri Jehová, tajin kukʼam ubʼe ri congregación cristiana. (Chawilaʼ ri párrafo 14).

14. a) Junam rukʼ ri kubʼij Marcos 10:45, ¿jasche taqal che ri Jesús che are xkoj che kʼamal bʼe pa uwiʼ ri congregación rumal ri Jehová? b) ¿Jas chak kubʼan ri Jupuq Ajkʼamal bʼe cho ronojel uwach Ulew? (Chawilaʼ ri recuadro « Ri chak che kubʼan ri Jupuq Ajkʼamal bʼe cho ronojel uwach Ulew»).

14 Rumal ri ukamikal ri Jesús, Jehová xutoj ri kimak konojel ri e kʼo pa ri congregación y ri e winaq che kekojon chrij wajun tojbʼal mak (chasikʼij uwach Marcos 10:45; Hech. 20:28; 1 Cor. 15:21, 22). Rumal che ri Cristo xkam rumal qech, taqal che, che are xkoj che kʼamal bʼe pa uwiʼ ri congregación rumal ri Jehová. Rumal laʼ, ri Jesús kʼo taqanik pa uqʼabʼ che ubʼixik ri rajawaxik kkibʼan ri e winaq, ri familias y ronojel ri congregación, y rech krilo che qas kbʼan ri kubʼij (Gál. 6:2). Are kʼu areʼ xaq xiw ta kuya taqanik chqe: kojutzuqu y kojuchajij pa qajujunal (Efes. 5:29).

15, 16. ¿Jas kawetaʼmaj at chrij ri kkibʼij Marley y Benjamin?

15 Ri e qachalal ixoqibʼ kkikʼutu che nim kkil wi ri utaqanik ri Cristo are chiʼ keniman chke ri achijabʼ che e ukojom rech kkichajij ri e kʼo pa ri congregación. Marley, jun qachalal kel Estados Unidos kubʼij: «Nim kwil wi ri kinkunik kinbʼano rumal che in ixoqil y in achalal pa ri congregación. Rajawaxik kinkoj nuchuqʼabʼ rech nim kwil wi ri taqanik che uyaʼom ri Jehová. Are kʼu ri wachajil y ri e qachalal achijabʼ re ri congregación kinkitoʼ che ubʼanik wariʼ rumal che nim kinkil wi y kkikʼut chnuwach che nim kkil wi ri kinbʼano». Qastzij riʼ che e kʼi qachalal ixoqibʼ junam kkichomaj.

16 Ri e qachalal achijabʼ kkikʼutu che kkichʼobʼ ri kraj kubʼij ukojik ri taqanik yaʼom pa kiqʼabʼ are chiʼ nim kekil wi ri e qachalal ixoqibʼ. Benjamin, jun qachalal kel pa Inglaterra, kubʼij: «Kʼi wetaʼmam chrij ri comentarios che kkiya ri e qachalal ixoqibʼ pa ri e riqbʼal ibʼ, chrij ri kbʼan che unikʼoxik uwach ri Biblia, ri kbʼan che utzijoxik ri utzij ri Dios y ri kbʼan che kitijoxik ri e winaq. Sibʼalaj utz ri chak kkibʼano».

17. ¿Jasche rajawaxik nim kqil wi ri taqanik uyaʼom ri Jehová?

17 Are chiʼ qonojel ri oj kʼo pa ri congregación —achijabʼ, ixoqibʼ, kʼamal bʼe pa ri familia y kʼamal bʼe pa ri congregación— kqachʼobʼo y nim kqil wi ri taqanik uyaʼom ri Jehová, kʼo jamaril pa ri congregación. Y, ri más nim ubʼanik, are che kqaya uqʼij ri loqʼalaj qaDios Jehová kʼo pa ri kaj (Sal. 150:6).

BʼIXONEM 123 Chojnimanoq xuqujeʼ chojkʼol chuxeʼ ri utaqanik ri Dios

^ párr. 5 ¿Jas kekunik kkibʼan ri e qachalal ixoqibʼ pa ri congregación? ¿La konojel ri e qachalal achijabʼ e kʼamal bʼe pa kiwiʼ konojel ri e qachalal ixoqibʼ? ¿La xaq junam ri kitaqanik ri e kʼamal bʼe pa ri congregación kukʼ ri e kʼamal bʼe pa ri familia? Pa wajun kʼutunem riʼ, kqil na jujun taq kʼutbʼal ri kʼo pa ri Biblia che kuya urespuestas ri preguntas riʼ.

^ párr. 5 Chawilaʼ ri párrafo 6 re ri kʼutunem «Cheqatoʼ ri e qachalal ixoqibʼ», re ri wuj Ri Chajinel re septiembre 2020.

^ párr. 13 Pa ri párrafos 17 kopan 19 re ri kʼutunem «Nim chqilaʼ wi ri kilugar ri e nikʼaj chik pa ri ucongregación ri Jehová» pa ri wuj Ri Chajinel agosto 2020 kyaʼ ubʼixik jachin kchaʼowik jas congregación kbʼe wi ri familia.

^ párr. 64 Pa ri wuj La Atalaya 15 re julio 2013, uxaq 20 kopan 25, kyaʼ más ubʼixik chrij ri chak che kubʼan ri Jupuq Ajkʼamal bʼe cho ronojel uwach Ulew.