1. I ntxini xi yentxaka swaku ndjangu wa Yehovha wu twanana?

HA TSAKA hi leswi hi lumbaka ndjangu wa Yehovha. Hi mhaka muni ndjangu wa Yehovha wu rhulile wu tlhela wu twanana? Hi mhaka hinkwerhu hi zama ku hlonipha lava Yehovha a nga va veka swaku va hi rhangela. Loko hi swi twisisa kahle leswi bandla li rhangelisiwaka xiswona swi ta hi pfuna swaku hi twanana.

2. Hi swini swivutiso leswi nga ta hlamuliwa ka djondzo leyi?

² Ka nhlokomhaka leyi hi ta djondza hi swaku bandla li rhangelisiwa ku yini. Swin’wana swa swivutiso leswi nga ta hlamuliwa hi leswi: Hi wini ntirho wu yentxiwaka hi vamakwerhu vavasati? I nga va swaku vamakwerhu vavanuna i tinhloko ta vamakwerhu hinkwavu vavasati? Leswi madoda ma va rhangelisaka xiswona vamakwerhu vavanuna ni vavasati abandleni, swa fana ni leswi papayi wa ndjangu a rhangelisaka xiswona nsati wa yena ni vana va yena? Se a hi sunguleni hi ku vona leswi hi faneleke hi va vonisa xiswona vamakwerhu vaxisati.

3. I yini lexi nga hi pfunaka swaku hi va nyika lisima hintamu vamakwerhu vavasati?

³ Ha tsaka loko hi vona vamakwerhu vavasati va tirha hi matimba swaku va hlayisa mindjangu ya vona, va chumayela mahungu ya ku tsakisa va tlhela va pfuna bandla. Hi nga tlhela hi va nyika lisima loko hi pimisa hi leswi Yehovha na Yesu va va vonisaka xiswona. Xin’wana lexi nga hi pfunaka i ku vona leswi mupostolo Pawulo a a va vonisa xiswona vavasati.

4. Bibele li swi kombisa ku yini swaku Yehovha a va nyika lisima vavasati ku fana ni vavanuna?

⁴ Bibele li vula swaku Yehovha a va nyika lisima vavasati ku fana ni leswi a va vonisaka xiswona vavanuna. Hi xikombiso, ka  nkama wa vapostolo, Yehovha a chele moya wa yena wa ku kwetsima ka vavasati ku fana ni leswi a nga swi yentxisa xiswona ka vavanuna swaku va yentxa mintirho ya ku hlamalisa ya ku fana ni ku vulavula tirimi ta ku hambanahambana. (Mint. 2:1-4, 15-18) Vavasati ni vavanuna va langiwe hi moya wa ku kwetsima leswaku va ta fuma na Yesu. (Gal. 3:26-29) Vavasati ni vavanuna va ta kuma wutomi la ku kala li nga heli kola misaveni. (Nhla. 7:9, 10, 13-15) Naswona vavasati ni vavanuna, hinkwavu va nyikiwe ntirho wa ku chumayela mahungu ya ku tsakisa. (Mat. 28:19, 20) Hi xikombiso, a buku la Mintirho li vulavula hi makwerhu wansati lweyi a vitaniwaka Prisila. Yena ni nuna wa yena Akila va pfune Apolosi swaku a twisisa ntiyiso, ku nga wanuna lweyi a a djondze ngopfu. — Mint. 18:24-26.

5. Buku ya Luka 10:38, 39, 42 yi swi kombisa ku yini swaku Yesu a a va nyika lisima vavasati?

⁵ Yesu Kreste a nyike lisima vavasati a tlhela a va hlonipa. Yesu a a nga pimisi ku fana ni Vafarisi lava a va vula swaku vavasati a hi va nchumu loko va fananisiwa ni vavanuna. Phela Vafarisi a va nga tshuki va vulavula ni vavasati xikarhi ka vanhu. Naswona a va nga vulavuli na vona hi Matsalwa. Kambe ku hambana ni leswo, a nkama Yesu a a vulavula hi swilo swa lisima ni vadjondzisiwa va yena, a ku ni vavasati xikarhi ka vona. * (Lerha Luka 10:38, 39, 42.) A tlhele a famba ni vavasati loko a ya ku chumayeleni. (Luk. 8:1-3) Naswona Yesu a rhumele vavasati swaku va ya byela vapostolo va yena swaku a pfuxiwile. — Yoh. 20:16-18.

6. Pawulo a swi kombise ku yini swaku a a va hlonipha vavasati?

⁶ Mupostolo Pawulo a byele Timotiyu swaku a nyika lisima vavasati. Pawulo a mu byele swaku a vona “vavasati va vakulu ingaku i vamamana” a tlhela a vona “tintombhi ingaku i vamakwenu” va yena. (1 Tim. 5:1, 2) Pawulo a yentxe swa swinyingi swaku a pfuna Timotiyu kuva a va Mukreste wa ku tiya kambe a pfumelile swaku i mamana wa yena ni vhovho wa yena va nga djondzisa Timotiyu “matsalwa ya ku kwetsima”. (2 Tim. 1:5; 3:14, 15) Ka karta leli a nga tsalela vamakwerhu va le Roma, Pawulo a lose vamakwerhu vavasati hi mavito. A nga yo vulavula hi ntirho lowu a va wu yentxa ntsena kambe a tlhele a va tlangela hi mhaka leswi va nga vatirhi lava nga Vakreste. — Rom. 16:1-4, 6, 12; Filp. 4:3.

7. Hi ta bula hi swivutiso swini swoswi?

⁷ Hi lani se hi nga swi vona hi kona a ku kona lani Bibele li vulaka swaku a vavasati a hi va nchumu loko va fananisiwa ni vavanuna. Vamakwerhu lava va randzekaka va tlhela va rhandza ku nyika va pfuna ngopfu abandleni. Naswona madoda ma tshemba vona swaku va pfunisa leswaku ku va ni ku rhula ni ku twanana abandleni. Kambe ka ha ni swivutiso leswi lavaka tinhlamulo. Hi xikombiso: Hi mhaka muni Yehovha a lava swaku vavasati va mbhonya nhloko ka mintirho yin’wana? Leswi i nga vamakwerhu vavanuna ntsena va vekiwaka swaku va va madoda ni vapfunisi va bandla, swi lava ku vula swaku vamakwerhu hinkwavu vavanuna i tinhloko ta vamakwerhu hinkwavu vavasati abandleni?

8. Hi ku ya hi Vaefeza 5:23, vamakwerhu hinkwavu vavanuna abandleni i tinhloko ta vamakwerhu hinkwavu vavasati? Tlhamusela.

⁸ Vamakwerhu vavanuna a hi tinhloko ta vamakwerhu hinkwavu vavasati abandleni, kambe nhloko ya hinkwavu i Kreste. (Lerha Vaefeza 5:23.) Ka ndjangu, wanuna i nhloko ya nsati wa yena. Kambe makwerhu wanuna  lweyi a nga tsakamisiwa a hi nhloko ya mamana wa yena. (Efe. 6:1, 2) Naswona abandleni a hi hinkwaswu leswi madoda ma faneleke ma swi nghenela ka wutomi la vamakwerhu. (1 Tes. 5:12; Heb. 13:17) Swa fanela swaku makwerhu wa wansati lweyi a tshamaka yexe a hlonipha vapapayi va yena ni madoda. Kambe vamakwerhu lava, va fana ni vamakwerhu van’wana abandleni lava nga ni nhloko yin’we i nga Kreste.

9. Hi mhaka muni swi boha swaku minkama yin’wana vamakwerhu vavasati va mbhonya tinhloko?

⁹ I ntiyiso swaku Yehovha a veke vavanuna swaku va rhangela va tlhela va djondzisa abandleni kambe ntirho lowu a nga wu nyikanga vavasati. (1 Tim. 2:12) Hi mhaka muni? Xivangelo xa kona xa fana ni lexi nga mu yentxa a veka Kreste swaku a va nhloko ya wanuna leswaku ndjangu wa Yehovha wu tirhisana kahle. Loko swo tshuka swi boha swaku makwerhu wa wansati a yentxa ntirho lowu a wu fanele wu yentxiwa hi makwerhu wa wanuna, Yehovha a lava swaku a mbhonya nhloko. * (1 Kor. 11:4-7) Kuva Yehovha a swi lavisa xileswo a swi vuli swona swaku vamakwerhu vavasati a hi va nchumu kambe swi va yentxa va kombisa swaku va wu hlonipha nawu wa Yehovha wa wunhloko. Swoswi hi ta hlamula xivutiso xin’wana lexi nge: Hi wini ntirho lowu tinhloko ta mindjangu ni madoda va nga na wona?

10. Hi mhaka muni a doda li nga ha lavaka ku yentxela swiboho van’wana abandleni?

¹⁰ Madoda ma mu rhandza Kreste naswona ma rhandza “swinyempfana” leswi Yehovha na Yesu va nga ma nyika swona swaku ma swi hlayisa. (Yoh. 21:15-17) Minkama yin’wana  doda hi ku rhandza vamakwerhu li nga tivona li li papayi wa vamakwerhu hinkwavu abandleni. Ku fana ni papayi lweyi a nyikelaka minawu leswaku a vhikela ndjangu wa yena, ni doda li nga ha pimisa swaku na lona li fanele li nyikela minawu leswaku li vhikela tinyempfu ta Xikwembu. Vamakwerhu van’wana va nga ha yentxa swaku doda li va nhloko ya vona hi ku li kombela swaku li va yentxela swiboho. Kambe, ku nga va swaku doda ni tinhloko ta mindjangu va ni mintirho ya ku fana?

11. Hi kwini ku fana ku nga kona ka mintirho ya madoda ni tinhloko ta mindjangu?

¹¹ Mupostolo Pawulo a kombise swaku ku ni ku fana kutsongo ka nitrho wa doda ni wa nhloko ya ndjangu. (1 Tim. 3:4, 5) Hi xikombiso, Yehovha a lava swaku ka ndjangu va hlonipha a nhloko ya ndjangu. (Kol. 3:20) Naswona a lava swaku hinkwavu abandleni va hlonipha madoda. Yehovha a nyimela swaku madoda ni tinhloko ta mindjangu va pfuna lava va va rhangelaka swaku va va vanghanu va vakulu va Yehovha. Madoda ni tinhloko ta mindjangu va fanele va tiyiseka swaku lava va va rhangelaka va titwa na va rhandziwa. Ku fana ni tinhloko ta mindjangu, madoda ma fanele ma pfuna vamakwehu lava kumanaka ni swikarhatu. (Yak. 2:15-17) Nakambe, Yehovha a nyimela swaku madoda ni tinhloko  ta mindjangu va pfuna lava va va rhangelaka swaku va yingisa minawu ya yena kambe a tlhela a va byela swaku va nga “tluli leswi nga tsaliwa” ka Bibele. — 1 Kor. 4:6.

12-13. Varoma 7:2, yi kombisa ku hambana kwini ka tinhloko ta mindjangu ni madoda?

¹² Hambileswo, ku ni ku hambana ka kukulu ka mintirho ya madoda ni ya tinhloko ta mindjangu. Hi xikombiso, Yehovha a nyike madoda a ntirho wa ku yavanyisa ni wa ku susa mudjohi abandleni lweyi a kalaka a nga tisoli. Kambe mintirho leyi a nga yi nyikanga tinhloko ta mindjangu. — 1 Kor. 5:11-13.

¹³ Hi tlhelo lin’wana Yehovha a nyike tinhloko ta mindjangu mintirho leyi a kalaka a nga nyikanga madoda. Hi xikombiso, Yehovha a pfumela swaku tinhloko ta mindjangu ti veka minawu ti tlhela ti yentxa swaku ndjangu hinkwawu wu yi yingisa. (Lerha Varoma 7:2.) Hi xikombiso, nhloko ya ndjangu yi nga ha vekela vana nkama wa ku vuya kaya loko li pelile. A nhloko ya ndjangu ya pfumeleliwa ku tirhisa a nhonga loko vana va nga yingisi. (Efe. 6:1) Hambileswo, a nhloko ya ndjangu leyi nga ni lirhandzu yi bulisana ni nsati wa yona loko yi nga se yentxa swiboho hikusa havambirhi i “nyama yin’we.” * — Mat. 19:6.

14. a) Hi ku ya hi Marku 10:45, hi mhaka muni Yehovha a veke Yesu swaku a va nhloko ya bandla? b) Hi wini ntirho wa Ntlawa Lowu Rhangelaka? (Vona kwadru leli nge: “ Ntirho Wa Ntlawa Lowu Rhangelaka.”)

¹⁴ Yehovha a tirhise lifu la Yesu kuva a ponisa hinkwavu abandleni ni van’wana lava pfumelaka ka Yesu. (Lerha Marku 10:45; Mint. 20:28; 1 Kor. 15:21, 22) Hi mhaka leyo swa  twala swaku Yesu a va nhloko ya bandla. Leswi Yesu a nga nhloko ya bandla a ni mfanelo ya ku veka minawu leyi fanelaka yi tirhisiwa hi mun’wana ni mun’wana wa hina a ndjangwini ni le bandleni. (Gal. 6:2) Kambe Yesu a ngo veka minawu ntsena, a tlhela a hi hlayisa hi lirhandzu. — Efe. 5:29.

15-16. U djondze yini ka leswi nga vuliwa hi makwerhu Marley ni leswi nga vuliwa hi makwerhu Benjamin?

¹⁵ Vamakwerhu vavasati va nga kombisa swaku va mu hlonipha Kreste hi ku landzela leswi lava rhangelaka va swi vulaka. Makwerhu Marley, wa Estados Unidos, lweyi a titwaka ku fana ni vamakwerhu van’wana vavasati, a te: “Swa ni tsakisa ku hlonipha nuna wa mina ni vamakwerhu lava rhangelaka abandleni. Minkama hinkwayu ni zama ku va ni mavonelo ya manene hi vavanuna lava Yehovha a nga va veka swaku va rhangela. Kambe nuna wa mina ni vamakwerhu va yentxa swaku swi nga ni karhateli ku va yingisa hikusa va ni hlonipha va tlhela va wu tlangela ntirho lowu ni wu yentxaka.”

¹⁶ Vamakwerhu vavanuna va swi kombisa swaku va mu hlonipha Yesu na Yehovha hi ku hlonipha ni ku nyika lisima vamakwerhu vavasati. Makwerhu Benjamin, wa Inglatera, a li: “Ni djondze hintamu ka tinhlamulo ta vamakwerhu vavasati a mintlhanganwini ni ka leswi va va djondzisisaka xiswona vanhu a nsin’wini. Ni pimisa swaku mintirho leyi va yi yentxaka i ya lisima ngopfu.”

17. Hi mhaka muni hi fanele hi hlonipha lava Yehovha a nga va veka swaku va rhangela?

¹⁷ Vavanuna, vavasati, tinhloko ta mindjangu, madoda ni hinkwerhu abandleni, loko hi twisisa leswi Yehovha a nga yi vekisa xiswona minchumu ka mhaka ya lweyi a rhangelaka van’wani hi ta va ni ku rhula hi tlhela hi tsaka. Xa lisima ka hinkwaswu leswo, hi ta dzunisa Yehovha Papayi wa hina wa le tilweni. — Pis. 150:6.