Chaʼan maʼ ñumel ti yambʌ video

Chaʼan maʼanic miʼ pʌs i bʌ jini chaʼan bʌ video

ESTUDIO 8

¿Bajcheʼ miʼ mejlel lac taj lac tijicñʌyel anquese an lac wocol?

¿Bajcheʼ miʼ mejlel lac taj lac tijicñʌyel anquese an lac wocol?

«Quermanojob, ñaʼtanla jiñʌch wen tijicña bʌ cheʼ miʼ tilel wocol ti chajp ti chajp» (STG. 1:2).

CʼAY 111 Muʼ bʌ i yʌqʼueñonla lac tijicñʌyel

MUʼ BɅ CAJ I QʼUEJLEL *

1, 2. Cheʼ bajcheʼ miʼ yʌl Mateo 5:11, ¿bajcheʼ yilal yomonla cheʼ bʌ mi lac ñusan wocol tac?

JESÚS tiʼ sube jiñi xcʌntʼañob i chaʼan chaʼan mi caj i ñumen ubiñob i tijicñʌyel. Pero cheʼ jaʼel tiʼ subeyob chaʼan pejtelel jiñi muʼ bʌ i pʌsob i cʼuxbiya tiʼ tojlel mi caj i ñusañob wocol (Mt. 10:22, 23; Lc. 6:20-23). Tijicñayonla cheʼ xcʌntʼañonla i chaʼan Cristo. Pero tajol mi lac wen pensarin cheʼ bʌ an majqui ti lac familia mi caj i contrajiñonla, cheʼ bʌ mi caj i ticʼlañonla jiñi yumʌlob o cheʼ bʌ jiñi lac piʼʌlob ti eʼtel (troñel) yicʼot ti escuela mi caj i xicʼoñobla lac mel maʼañic bʌ miʼ mulan Jehová.

2 Mach tijicñayic mi la cubin cheʼ mi lac ticʼlʌntel. Pero jiñi Biblia miʼ subeñonla chaʼan yomʌch mi la cubin lac tijicñʌyel. Jumpʼejl ejemplo, Santiago tsiʼ yʌlʌ chaʼan yom tijicñayonla cheʼ bʌ mi lac ñusan wocol tac i mach yomic chʼijyemonla (Stg. 1:2, 12). I Jesús tsiʼ yʌlʌ chaʼan tiʼ pejtelel ora yom tijicñayonla i cheʼto jaʼel cheʼ bʌ mi lac ticʼlʌntel (pejcan Mateo 5:11). Cheʼ jiñi, ¿bajcheʼ miʼ mejlel lac taj lac tijicñʌyel anquese an lac wocol? An cabʌl chuqui miʼ mejlel laj cʌn cheʼ bʌ mi lac pejcan jiñi carta tsaʼ bʌ i tsʼijbube majlel Santiago jiñi ñaxam bʌ xñoptʼañob. Pero laʼ lac ñaxan qʼuel chuqui ti wocol tac tsiʼ ñusayob.

¿CHUQUI TI WOCOL TAC TSIʼ ÑUSAYOB JIÑI XÑOPTʼAÑOB TI ÑAXAM BɅ SIGLO?

3. ¿Chuqui tsaʼ ujti cheʼ bʌ maxto wen jali tsaʼ sujti ti xcʌntʼan Santiago?

3 Cheʼ bʌ Santiago, jiñi i majan yeran Jesús, maxto wen jali tsaʼ sujti ti xcʌntʼan tsaʼ caji ti wen contrajintel jiñi xñoptʼañob yaʼ ti Jerusalén (Hch. 1:14; 5:17, 18). I cheʼ bʌ jiñi xcʌntʼan Esteban tsaʼ tsʌnsʌnti, cabʌl xñoptʼañob tsaʼ putsʼiyob loqʼuel yaʼ ti Jerusalén, «tsaʼ pam pujquiyob tiʼ pejtelel Judea yicʼot ti Samaria». I an tsaʼ bʌ cʼʌlʌl majliyob ti Chipre yicʼot ti Antioquía (Hch. 7:58–8:1, 2; 11:19). Maʼañic miʼ mejlel lac wen ñaʼtan bajcheʼ cʼamel tsiʼ wen ñusayob wocol ili xcʌntʼañob. Anquese tsaʼ contrajintiyob, chʌn tijicña tsiʼ chaʼleyob subtʼan yaʼ baqui tsaʼ cʼotiyob i tsaʼ caji ti waʼchocontel congregación tac (1 P. 1:1). Pero tsaʼʌch bej caji i ñusañob wocol jiñi ñaxam bʌ xñoptʼañob.

4. ¿Chuqui yambʌ wocol tac tsiʼ ñusayob jiñi ñaxam bʌ xñoptʼañob?

4 Jiñi ñaxam bʌ xñoptʼañob tsiʼ lʌtʼʌyob baqui jach bʌ wocol. Jumpʼejl ejemplo, lʌcʼʌ cheʼ ti jabil 50, jiñi emperador i chaʼan Roma i cʼabaʼ Claudio tsiʼ yʌlʌ chaʼan pejtelel jiñi judíojob yom miʼ loqʼuelob yaʼ ti Roma. Jin chaʼan, jiñi judíojob tsaʼix bʌ sujtiyob ti xñoptʼañob tsiʼ cʌyʌyob i yotot yicʼot tsaʼ majliyob ti chumtʌl ti yambʌ parte (Hch. 18:1-3). Lʌcʼʌ cheʼ ti jabil 61, jiñi apóstol Pablo tiʼ tsʼijbu chaʼan jiñi i yermañujob tsaʼ wajlentiyob, tsaʼ otsʌntiyob ti cárcel yicʼot tsaʼ chilbentiyob chuqui añob i chaʼan (He. 10:32-34). Jiñi xñoptʼañob tsaʼʌch i ñusayob pʼumpʼuñiyel jaʼel yicʼot tsaʼ cʼamʼayob cheʼ bajcheʼ jiñi yambʌ wiñicob xʼixicob (Ro. 15:26; Fil. 2:25-27).

5. ¿Chuqui ti cʼajtiya tac mi caj lac jacʼ?

5 Cheʼ bʌ maxto cʼot jiñi jabil 62, Santiago tiʼ tsʼijbu jiñi i carta come yujil chuqui ti wocol woli (choncol) i ñusañob jiñi i yermañujob. Jehová tsiʼ yʌqʼue Santiago jiñi chʼujul bʌ i yespíritu chaʼan an tac chuqui miʼ tsʼijbuben jiñi xñoptʼañob yicʼot chaʼan miʼ yʌqʼueñob wem bʌ ticʼojel tac muʼ bʌ caj i coltañob chaʼan tijicña miʼ yubiñob i bʌ anquese añob i wocol tac. Mi caj lac tsʼitaʼ qʼuel jiñi i carta Santiago yicʼot mi caj lac jacʼ ili cʼajtiya tac: ¿Chuqui ti tijicñʌyel woli bʌ i taj ti tʼan Santiago? ¿Chuqui ti wocol tac miʼ mejlel i chilben i tijicñʌyel juntiquil xñoptʼan? I ¿bajcheʼ mi caj i coltañonla jiñi lac ñaʼtʌbal muʼ bʌ laj cʼajtiben Jehová, jiñi lac ñopoñel yicʼot jiñi lac chʼejlel chaʼan tijicña mi la cubin lac bʌ anquese mi lac ñusan cabʌl wocol?

¿CHUQUI MIʼ YɅQʼUEÑONLA LA CUBIN LAC TIJICÑɅYEL JIÑI XÑOPTʼAÑONBɅLA?

Maʼañic chuqui miʼ mejlel i chilbeñonla jiñi tijicñʌyel muʼ bʌ i yʌqʼueñonla Jehová come lajalʌch bajcheʼ i cʼʌcʼal jumpʼejl lámpara maʼañic bʌ miʼ yʌjpel. (Qʼuele jiñi párrafo 6).

6. Cheʼ bajcheʼ miʼ yʌl Lucas 6:22, 23, ¿chucoch tijicña miʼ mejlel i yubin i bʌ juntiquil xñoptʼan anquese miʼ ñusan wocol tac?

6 Cabʌl wiñicob xʼixicob miʼ ñaʼtañob chaʼan cojach miʼ mejlel i tajob i tijicñʌyel cheʼ bʌ cʼocʼob, añob cabʌl i taqʼuin yicʼot cheʼ tijicñayob i familia. Pero jiñi tijicñʌyel tsaʼ bʌ i taja ti tʼan Santiago jumpʼejlʌch i wut jiñi i yespíritu Dios, i jiñʌch jumpʼejl tijicñʌyel muʼ bʌ la cubin mach yʌlʌyic chuqui woli (yʌquel) lac ñusan (Gá. 5:22). Jiñi xñoptʼañonbʌla miʼ wen aqʼueñonla lac tijicñʌyel cheʼ bʌ la cujil chaʼan wen mi laj qʼuejlel ti Jehová yicʼot tijicñayonla cheʼ mi lac lajiben i yejemplo Jesús (pejcan Lucas 6:22, 23; Col. 1:10, 11). Jiñi tijicñʌyel miʼ mejlel la cʌl chaʼan lajal bajcheʼ i cʼʌcʼal jumpʼejl lámpara. Come wen cʌntʌbil jiñi lámpara maʼañic miʼ yʌjpel jiñi i cʼʌcʼal cheʼ bʌ mucʼ jaʼal yicʼot cheʼ bʌ miʼ ñumel icʼ. Cheʼ jaʼel, miʼ mejlel lac chʌn ubin lac tijicñʌyel i mach yʌlʌyic chuqui woli lac ñusan ti laj cuxtʌlel. Maʼañic miʼ yʌjpel o miʼ jilel jiñi lac tijicñʌyel cheʼ bʌ mi lac cʼamʼan o cheʼ bʌ mach wen cabʌlic lac taqʼuin. I maʼañic mi lac sʌt lac tijicñʌyel anquese mi lac wajlentel o an majqui ti lac familia miʼ contrajiñonla o jiñi yambʌlob. Mi lac ñumen ubin lac tijicñʌyel anquese juntiquil laj contra miʼ sʌclan bajcheʼ miʼ mejlel i yʌqʼueñonla lac sʌt lac tijicñʌyel. Jiñi wocol tac muʼ bʌ lac ñusan miʼ pʌs chaʼan i sujm bʌ xcʌntʼañonla i chaʼan Cristo (Mt. 10:22; 24:9; Jn. 15:20). Jin chaʼan, Santiago tsiʼ yʌlʌ: «Ñaʼtanla jiñʌch wen tijicña bʌ cheʼ miʼ tilel wocol ti chajp ti chajp chaʼan miʼ yilʌbeñetla laʼ pusicʼal» (Stg. 1:2).

¿Chucoch jiñi wocol tac lajal bajcheʼ jiñi cʼajc muʼ bʌ i cʼʌjñel chaʼan miʼ mejlel jumpʼejl espada acero bʌ? (Qʼuele jiñi párrafo 7). *

7, 8. Cheʼ bʌ mi lac ñusan wocol tac, ¿chuqui miʼ chaʼlen jiñi lac ñopoñel?

7 Santiago miʼ yʌl jaʼel chaʼan la comʌch lac lʌtʼ tsʌts bʌ wocol tac come cheʼ jiñi mi lac pʌs chaʼan ñumen ‹xucʼul mi lac ñop Dios› (Stg. 1:3). Jiñi wocol tac miʼ mejlel lac lajin bajcheʼ jiñi cʼajc muʼ bʌ cʼʌjñel chaʼan miʼ mejlel jumpʼejl espada acero bʌ. Cheʼ bʌ jiñi espada miʼ ticwesañob, i cheʼ jiñi miʼ tsʌñesañob, jiñi acero ñumen tsʌts miʼ majlel. Lajal jaʼel, cheʼ bʌ mi lac ñusan wocol, jiñi lac ñopoñel miʼ ñumen pʼʌtʼan. Jin chaʼan, Santiago tsiʼ yʌlʌ: «Laʼ tsʼʌctʌyic i pʼʌtʌlel laʼ pusicʼal ti pijt [o cheʼ mi laʼ cuch] chaʼan utsʼat mi laʼ wajñel, chaʼan miʼ tsʼʌctiyel i wenlel laʼ pusicʼal. Cheʼ jini maʼanic chuqui anto yom laʼ chaʼan» (Stg. 1:4). Cheʼ bʌ mi laj qʼuel chaʼan jiñi wocol tac miʼ pʼʌtʼesan lac ñopoñel, tijicñayonla miʼ mejlel lac lʌtʼ jiñi lac wocol.

8 Ti jiñi i carta, Santiago miʼ taj ti tʼan jiñi wocol tac mejl bʌ i chilbeñonla lac tijicñʌyel. ¿Baqui bʌ jiñi wocol tac, i chuqui miʼ mejlel lac mel?

JIÑI WOCOL TAC MEJL BɅ I CHILBEÑONLA LAC TIJICÑɅYEL

9. ¿Chucoch ñuc i cʼʌjñibal lac chaʼan jiñi ñaʼtʌbal?

9 Cheʼ bʌ mach la cujilic chuqui yom mi lac mel. Cheʼ bʌ mi lac ñusan wocol tac, la com lac mel jiñi wem bʌ miʼ qʼuel Jehová, jiñi muʼ bʌ i coltan la quermañujob yicʼot muʼ bʌ i coltañonla chaʼan chʌn xucʼulonla (Jer. 10:23). Ñuc i cʼʌjñibal lac chaʼan jiñi ñaʼtʌbal chaʼan mi lac ñaʼtan chuqui yom mi lac mel yicʼot chuqui mi caj lac suben jiñi laj contrajob. Cheʼ bʌ mach la cujilic chuqui yom mi lac mel, tajol mi la cubin chaʼan woliʼ mʌlbeñonla (jotonla) jiñi woli bʌ lac ñusan i iliyi miʼ mejlel i chilbeñonla ti ora jiñi lac tijicñʌyel.

10. Cheʼ bajcheʼ miʼ yʌl Santiago 1:5, ¿chuqui yom mi lac mel mi la com lac ñaʼtʌbal?

10 ¿Chuqui yom mi lac mel? Laʼ laj cʼajtiben Jehová jiñi lac ñaʼtʌbal. Chaʼan mi lac lʌtʼ jiñi wocol tac i maʼañic mi lac sʌt lac tijicñʌyel, ñaxan yom mi lac melben oración Jehová i mi laj cʼajtiben jiñi ñaʼtʌbal i cʼʌjñibal lac chaʼan chaʼan wen jiñi muʼ bʌ caj lac ñaʼtan lac mel (pejcan Santiago 1:5). Pero ¿chuqui yom mi lac mel mi tsaʼ laj qʼuele chaʼan Jehová mach ti orajic miʼ jacʼ la coración? Santiago miʼ yʌl chaʼan laʼ lac chʌn ‹cʼajtiben Dios› ti oración jiñi lac ñaʼtʌbal. Jehová maʼañic mi caj i michʼan yicʼotonla cheʼ bʌ ti bele ora mi laj cʼajtiben jiñi lac ñaʼtʌbal chaʼan mi lac lʌtʼ jiñi wocol tac. Jiñi lac Tat am bʌ ti panchan mucʼʌch caj i yʌqʼueñonla lac ñaʼtʌbal come an i yutslel i pusicʼal (Sal. 25:12, 13). Yujil jiñi wocol tac woli bʌ lac ñusan, miʼ pʼuntañonla yicʼot yom i coltañonla. Iliyi miʼ wen aqʼueñonla lac tijicñʌyel. Pero ¿bajcheʼ miʼ yʌqʼueñonla lac ñaʼtʌbal Jehová?

11. ¿Chuqui yom mi lac mel jaʼel chaʼan mi lac taj lac ñaʼtʌbal?

11 Jehová miʼ cʼʌn jiñi Biblia chaʼan miʼ yʌqʼueñonla lac ñaʼtʌbal (Pr. 2:6). Jin chaʼan, mi la com lac taj lac ñaʼtʌbal yom mi lac pejcan jiñi Biblia yicʼot jiñi lac jun tac. Pero mach jasʌlic jach cheʼ an chuqui yom mi lac wen cʌy ti lac jol, yom mi lac jacʼ jiñi i ticʼojel tac Jehová. Santiago tsiʼ yʌlʌ: «Melela chuqui miʼ yʌl jini wen tʼan. Mach yomic toʼo cheʼ jach mi laʼ wubin» (Stg. 1:22). Cheʼ bʌ mi lac mel muʼ bʌ i subeñonla Dios, mi lac sujtel ti juntiquil wiñic o xʼixic muʼ bʌ i sʌclan jiñi ñʌchʼtʌlel, muʼ bʌ i chʼʌmben i sujm chuqui yom miʼ mel yicʼot yujil bʌ pʼuntaya (Stg. 3:17, TNM). Ili melbal (chaʼlibal) tac miʼ coltañonla lac lʌtʼ baqui jach bʌ wocol, i cheʼ jiñi maʼañic mi lac sʌt lac tijicñʌyel.

12. ¿Chucoch wen ñuc i cʼʌjñibal cheʼ bʌ mi lac wen cʌn jiñi Biblia?

12 Jiñi Biblia lajalʌch bajcheʼ jumpʼejl espejo i miʼ coltañonla laj qʼuel chuqui yom mi laj qʼuextan ti lac melbal yicʼot chuqui yom mi lac mel (Stg. 1:23-25). Jumpʼejl ejemplo, cheʼ bʌ tsaʼix lac pejca jiñi Biblia, tajol mi lac taj laj qʼuel chaʼan yom mi lac ticʼ lac bʌ chaʼan mach ti orajic mi lac michʼan. Tiʼ coltaya Jehová, mi laj cʌn chaʼan mach ti orajic yom mi lac michʼan cheʼ bʌ mi lac pejcan jiñi wiñicob xʼixicob muʼ bʌ i yʌqʼueñonla cʼux jol o cheʼ bʌ mi lac ñusan wocol muʼ bʌ cʼojyel lac chaʼan. Jin chaʼan, cheʼ bʌ mi lac sʌclan ñʌchʼtʌlel wen chajpʌbilonla chaʼan jiñi wocol tac. Miʼ mejlel lac ñaʼtan ti wen jiñi lac wocol i wen chuqui mi lac ñaʼtan lac mel (Stg. 3:13). ¡Wen ñuc i cʼʌjñibal cheʼ bʌ mi lac wen cʌn jiñi Biblia!

13. ¿Chucoch yom mi laj cʌn tiʼ tojlel jiñi i wiñicob Jehová?

13 An i tajol mi lac ñaʼtan pañimil cheʼ bʌ tsaʼix lac mele mach bʌ weñic. Pero mach cheʼic yom mi lac taj lac ñaʼtʌbal bajcheʼ jiñi, ñumen wen cheʼ mi laj cʌn tiʼ tojlel jiñi tsaʼ bʌ i meleyob mach bʌ weñic yicʼot tiʼ tojlel jiñi tsaʼ bʌ i meleyob chuqui wem bʌ. Jin chaʼan, Santiago miʼ subeñonla chaʼan yom mi laj cʌn tiʼ tojlel jiñi muʼ bʌ tajtʌlob tiʼ tʼan yaʼ ti Biblia bajcheʼ Abrahán, Rahab, Job yicʼot Elías (Stg. 2:21-26; 5:10, 11, 17, 18). Ili xucʼul bʌ i wiñicob Jehová tsiʼ lʌtʼʌyob wocol tac tsaʼ bʌ mejli i chilbeñob i tijicñʌyel. Ili ejemplo tac miʼ pʌsbeñonla chaʼan joñonla jaʼel miʼ mejlel lac lʌtʼ jiñi wocol tac tiʼ coltaya Jehová.

14, 15. ¿Chucoch mach yomic chaʼchajp jax lac pusicʼal?

14 Cheʼ bʌ chaʼchajp jax lac pusicʼal. An i tajol wocol mi la cubin chaʼan mi lac chʼʌmben i sujm jiñi tsaʼ bʌ lac pejca yaʼ ti Biblia. O tajol Jehová maʼañic miʼ jacʼ la coración tac cheʼ bajcheʼ la com. Ili miʼ mejlel i yʌcʼ chaʼan chaʼchajp jax lac pusicʼal. Mi maʼañic chuqui mi lac mel, mi caj i cʼuñʼesan lac ñopoñel yicʼot mi caj i ticʼlan bajcheʼ añonla la quicʼot Jehová (Stg. 1:7, 8). I miʼ mejlel i yʌqʼueñonla lac ñajʌtesan jiñi lac pijtaya ti talto bʌ qʼuin.

15 Jiñi apóstol Pablo tsiʼ laji jiñi lac pijtaya bajcheʼ jumpʼejl colem tsucul taqʼuin (ancla) muʼ bʌ i chojquel ochel ti jaʼ (He. 6:19, Jini wen bʌ tʼan). Ili colem tsucul taqʼuin miʼ coltan jiñi barco cheʼ bʌ miʼ ñumel tsʌts bʌ icʼ jaʼal i chaʼan maʼañic miʼ jatsʼ i bʌ ti xajlel tac. Pero mucʼʌch caj i cʼʌjñibʌyel jiñi colem tsucul taqʼuin mi maʼañic miʼ xujtʼel yaʼ baqui cʌchʌl jiñi i cadenajlel. Cheʼ miʼ taʼʌyel i cadenajlel jiñi colem tsucul taqʼuin, mach tsʌtsix miʼ cʌlel, lajal jaʼel mi maʼañic chuqui mi lac mel chaʼan mach chaʼchajp jax lac pusicʼal, mi caj i cʼuñʼan lac ñopoñel. Mi juntiquil hermano chaʼchajp jax i pusicʼal i an i contrajintel, tajol maʼañix mi caj i chʌn ñop chaʼan Jehová mi caj i mel jiñi albil bʌ i chaʼan. I mi maʼañic lac ñopoñel, maʼañic lac pijtaya. Cheʼ bajcheʼ miʼ yʌl Santiago, jiñi chaʼchajp jax bʌ i pusicʼal lajal «bajcheʼ wʌlʌcña bʌ jaʼ muʼ bʌ i ñijcan icʼ» i «miʼ jatsʼ tac i bʌ yaʼ ti colem ñajb» (Stg. 1:6). ¿Mejl ba i yubin i tijicñʌyel juntiquil chaʼchajp jax bʌ i pusicʼal?

16. ¿Chuqui yom mi lac mel chaʼan mach chaʼchajp jax lac pusicʼal?

16 ¿Chuqui yom mi lac mel? Laʼ lac chaʼlen wersa chaʼan mach chaʼchajp jax lac pusicʼal yicʼot laʼ lac pʼʌtʼesan lac ñopoñel. Tiʼ yorajlel jiñi xʼaltʼan Elías, jiñi i tejclum Jehová chaʼchajp jax i pusicʼal tsaʼ ajñiyob. Elías tiʼ subeyob: «¿Jaypʼejl to qʼuin mi caj laʼ chʌn ajñel ti chaʼchajp laʼ pensar? Mi jiñʌch [Jehová] Dios jini lac Yum, tsajcanla. Mi jiñʌch lac Yum jini Baal, tsajcanla» (1 R. 18:21). Cheʼʌch miʼ mejlel ti ujtel ti lac tojlel jaʼel. Jin chaʼan, yom mi lac sʌclan ti jiñi lac jun tac chaʼan mi lac ñaʼtan ti lac bajñelil chaʼan Jehová jiñʌch jiñi i sujm bʌ Dios, chaʼan i Tʼañʌch jiñi Biblia yicʼot chaʼan jiñi i tejclum jiñʌch i testigojob Jehová (1 Ts. 5:21). Cheʼ mi lac mel iliyi, mi caj i coltañonla chaʼan mach chaʼchajpic lac pusicʼal yicʼot mi caj i pʼʌtʼesan lac ñopoñel. Mi la com coltʌntel, laʼ laj cʼajtiben i coltaya jiñi ancianojob. Mi la com chʌn tijicña mi lac melben i yeʼtel Jehová, añʌch chuqui yom mi lac mel ti ora chaʼan mach chaʼchajpic lac pusicʼal.

17. ¿Chuqui mi caj i yujtel mi chʼijyemonla?

17 Cheʼ bʌ chʼijyemonla. Jiñi Biblia miʼ yʌl chaʼan mi chʼijyemonla tiʼ yorajlel wocol, maʼañic lac pʼʌtʌlel mi caj la cubin lac bʌ (Pr. 24:10). Jin chaʼan, mi chʼijyemonla, mach jalic mi caj lac sʌt lac tijicñʌyel.

18. ¿Chuqui yom i yʌl cheʼ bʌ mi laj cuch wocol?

18 ¿Chuqui yom mi lac mel? Laʼ lac ñop chaʼan Jehová mi caj i yʌqʼueñonla jiñi chʼejlel chaʼan mi lac lʌtʼ jiñi wocol tac. Yom an lac chʼejlel chaʼan mi lac lʌtʼ jiñi wocol tac (Stg. 5:11). Jiñi tʼan tsaʼ bʌ i cʼʌñʌ Santiago i muʼ bʌ i chaʼlentel ti traducir bajcheʼ i ‹cuchol wocol› miʼ yʌcʼ ti ñaʼtʌntel cheʼ bʌ an majqui maʼañic miʼ ñijcan i bʌ yaʼ baqui an. Tajol miʼ tilel ti lac jol juntiquil chʼejl bʌ soldado maʼañic bʌ miʼ putsʼel cheʼ bʌ miʼ tilel i contrajob i contrajiñob.

19. ¿Chuqui miʼ cʌntesañonla jiñi i yejemplo jiñi apóstol Pablo?

19 Jiñi apóstol Pablo tsiʼ pʌsʌ wem bʌ ejemplo cheʼ bʌ tsiʼ pʌsʌ i chʼejlel yicʼot tsiʼ cuchu wocol tac. An i tajol cʼun tsiʼ yubi i bʌ, pero tsiʼ lʌtʼʌ come tsiʼ ñopo chaʼan Jehová mi caj i yʌqʼuen jiñi i pʼʌtʌlel i cʼʌjñibal bʌ i chaʼan (2 Co. 12:8-10; Fil. 4:13, TNM). Joñonla jaʼel miʼ mejlel lac taj jiñi pʼʌtʌlel yicʼot jiñi chʼejlel mi mucʼʌch la cʌl yicʼot lac pecʼlel chaʼan i cʼʌjñibalʌch lac chaʼan i coltaya Jehová (Stg. 4:10).

LAʼ LAC LɅCʼTESAN LAC BɅ TI JEHOVÁ I TIJICÑA MI CAJ LAC BEJ AJÑEL

20, 21. ¿Chuqui miʼ mejlel lac ñop?

20 Jiñi wocol tac woli bʌ lac ñusan mach tilemic ti Jehová. Santiago miʼ subeñonla: «Cheʼ an majqui woliʼ pʌjyel ti mulil, ñaʼtanla mach pʌybilic i chaʼan Dios. Come Dios mach mejlic i pʌjyel ti mulil. Maʼanic baʼ ora miʼ pʌy ti mulil winicob» (Stg. 1:13). Mi mucʼʌch lac ñop chaʼan jiñi lac Tat am bʌ ti panchan machʌch jiñic miʼ yʌqʼueñonla jiñi wocol tac, mi caj lac ñumen lʌcʼtesan lac bʌ tiʼ tojlel (Stg. 4:8).

21 Jehová «maʼanic miʼ qʼuextiyel i pusicʼal» (Stg. 1:17). Tsiʼ colta jiñi xñoptʼañob ti ñaxam bʌ siglo chaʼan miʼ lʌtʼob jiñi wocol tac i cheʼʌch mi caj i mel ti lac tojlel jaʼel ili ora. Laʼ laj cʼajtiben Jehová chaʼan miʼ yʌqʼueñonla jiñi lac ñaʼtʌbal, jiñi lac ñopoñel yicʼot jiñi lac chʼejlel. Mucʼʌch caj i jacʼbeñonla jiñi la coración tac. Laʼ lac ñop chaʼan mi caj i coltañonla chaʼan chʌn tijicña mi la cubin lac bʌ anquese mi lac ñusan wocol tac.

CʼAY 128 Cuchu cʼʌlʌl tiʼ jilibal

^ parr. 5 Jiñi libro i chaʼan Santiago miʼ yʌqʼueñonla wem bʌ ticʼojel tac chaʼan bajcheʼ miʼ mejlel lac lʌtʼ jiñi wocol tac. Ti ili estudio mi caj laj qʼuel jiñi ticʼojel tac muʼ bʌ mejlel i coltañonla chaʼan mi lac lʌtʼ jiñi wocol tac i cheʼ jiñi maʼañic mi lac sʌt lac tijicñʌyel cheʼ bʌ mi lac melben i yeʼtel Jehová.

^ parr. 59 MUʼ BɅ I PɅS JIÑI FOTO: Jiñi policíajob miʼ cʼotelob tiʼ yotot juntiquil hermano chaʼan miʼ cʌchob majlel. Jiñi i yijñam yicʼot i yixicʼal miʼ qʼuelob bajcheʼ woliʼ pʌyob majlel. Cheʼ bʌ jiñi hermano yaʼan ti cárcel, jiñi i yijñam yicʼot jiñi i yixicʼal miʼ tem chʼujutesañob Jehová yicʼot jiñi hermanojob. Jiñi hermana yicʼot jiñi i yixicʼal miʼ wen cʼajtibeñob Jehová chaʼan miʼ coltañob i lʌtʼ jiñi wocol. Jehová miʼ yʌqʼueñob i ñʌchʼtʌlel yicʼot i chʼejlel. Jin chaʼan, miʼ pʼʌtʼañob i ñopoñel i cheʼ jiñi, miʼ mejlel i lʌtʼob jiñi wocol yicʼot chaʼan chʌn tijicña miʼ yubiñob i bʌ.