1-2. Matthew 5:11 ọdọhọ ke ikpanam nso ima inyene mfịna?

JESUS ama ọn̄wọn̄ọ ọnọ mme mbet esie ke mmọ ẹyekop ata inemesịt. Edi enye ama onyụn̄ ọdọhọ mmọ ke mmọ ẹyenyene nsio nsio mfịna. (Matt. 10:22, 23; Luke 6:20-23) Enenem nnyịn ndidi mme mbet Christ. Edi esitie nnyịn didie ke idem ima iti ke ubon nnyịn ẹkeme ndikpan nnyịn ndinam n̄kpọ Abasi, ke ukara ẹkeme ndikọbọ nnyịn, m̀mê ke nditọ ufọkn̄wed nnyịn m̀mê mbon itieutom nnyịn ẹkeme ndinyịk nnyịn inam idiọkn̄kpọ? Utọ n̄kpọ oro ekeme ndinam esịt etịmede owo.

² N̄wakn̄kan owo ke ererimbot emi isidaha ukọbọ nte n̄kpọ emi edide ọkpọwọrọ owo, owo etie adat esịt. Edi Bible ọdọhọ ikop idatesịt ke ini ẹkọbọde nnyịn. Ke uwụtn̄kpọ, James ekewet ete ima inyene mfịna, utu ke ndikere ke eke nnyịn okụre, yak ikam ikop idatesịt. (Jas. 1:2, 12) Jesus ama onyụn̄ ọdọhọ ikop inemesịt ke ini ẹkọbọde nnyịn. (Kot Matthew 5:11.) Nso idin̄wam nnyịn ika iso ikop idatesịt kpa ye emi inyenede nsio nsio mfịna? Ikpese n̄kpọ ifan̄ ke leta emi James ekewetde ọnọ mme Christian eyo mme apostle, imekeme ndikpep ediwak n̄kpọ. Yak ibem kan̄a iso ise nsio nsio mfịna emi mme Christian oro ẹkenyenede.

3. Nso iketịbe esisịt ini ke James ama akakabade edi mbet Jesus?

³ Esisịt ini ke James eyeneka Jesus ama akakabade edi mbet Jesus, ẹma ẹtọn̄ọ ndikọbọ mme Christian ke Jerusalem. (Utom 1:14; 5:17, 18) Ke ẹma ẹkewot Stephen, ediwak mme Christian ẹma ẹfen̄e ẹkpọn̄ Jerusalem ẹnyụn̄ “ẹsuana ke ofụri ikpehe Judea ye Samaria,” ndien nte ini akade, ẹma  ẹsịm Cyprus ye Antioch. (Utom 7:58–8:1; 11:19) Mfịna emi mme Christian oro ẹkenyenede ikedịghe ekpri. Kpa ye oro, mmọ ẹma ẹsịn idem ẹkwọrọ eti mbụk ke ebiet ekededi emi mmọ ẹkekade, ẹnyụn̄ ẹsiak mme esop ke ofụri itie emi Rome ẹkekarade. (1 Pet. 1:1) Edi mfịna mmọ akakam ọtọtọn̄ọ.

4. Nso mme mfịna en̄wen ke mme Christian eyo mme apostle ẹkenyene?

⁴ Mme Christian eyo mme apostle ẹma ẹnyene nsio nsio mfịna. Mfịna mmọ kiet ekedi ini Claudius emi akakarade Rome ọkọdọhọde kpukpru mme Jew ẹkpọn̄ Rome ke n̄kpọ nte isua 50 eyo mme apostle. Oro ama anam mme Jew emi ẹkedide mme Christian ẹkpọn̄ ufọk mmọ ke Rome ẹkedụn̄ọ ke itie en̄wen. (Utom 18:1-3) Ke n̄kpọ nte isua 61 eyo mme apostle, apostle Paul ama ewet ete ke mme owo ẹma ẹsọn̄ọ ediwak nditọete enyịn ke iso owo, ẹsịn mmọ ke ufọk-n̄kpọkọbi, ẹnyụn̄ ẹyịp inyene mmọ. (Heb. 10:32-34) Mmọ ẹma ẹsidọn̄ọ nte kpukpru owo ke ererimbot ẹsinyụn̄ ẹdọn̄ọde; ndusụk mmọ ẹkenyụn̄ ẹdi ubuene.—Rome 15:26; Phil. 2:25-27.

5. Mme mbụme ewe ke idibọrọ?

⁵ James ama ewet leta esie mbemiso esịm isua 62 eyo mme apostle. Ini enye ewetde leta oro, enye ama enen̄ede ọdiọn̄ọ nsio nsio mfịna emi nditọete esie ẹnyenede. Jehovah akanam James ewet leta oro ọnọ nditọete oro man ọnọ mmọ nti item emi ẹdin̄wamde mmọ ẹka iso ẹkop idatesịt idem ke ini mmọ ẹnyenede ediwak mfịna. Ẹyak idụn̄ọde se James ekewetde ke leta esie oro inyụn̄ ibọrọ mme mbụme emi: Nso ikeme ndinam Christian okop idatesịt kpa ye emi enye enyenede mfịna? Nso ikeme ndinam Christian okûkop idatesịt aba? Didie ke ọniọn̄, mbuọtidem, ye uko ẹkeme ndinam nnyịn ika iso ikop idatesịt inamke n̄kpọ m̀mê nso utọ mfịna ke inyene?

6. Luke 6:22, 23 ọdọhọ ke nso ikeme ndinam esịt adat Christian ke ini enye enyenede mfịna?

⁶ Mme owo ẹkeme ndikere ke n̄kukụre se ikemede ndinam mmimọ ikop inemesịt edi idem ndisọn̄ mmimọ, mmimọ ndinyene ediwak okụk, mfịna inyụn̄ idụhe ke ubon mmimọ. Edi idatesịt emi James ekewetde aban̄a itoho m̀mê n̄kpọ ọfọn owo m̀mê ifọnke, spirit Abasi esinam owo okop utọ idatesịt enye oro. (Gal. 5:22) Christian ama ọdiọn̄ọ ke se imọ inamde enem Jehovah esịt, ke imonyụn̄ ikpebe Jesus, esịt ayadat enye. (Kot Luke 6:22, 23; Col. 1:10, 11) Imekeme ndimen idatesịt nnyịn ndomo ye ikan̄ emi asakde ke esịt utuenikan̄. Akrasi ikan̄ esikpeme edemeikan̄ oro, iyakke ofụm m̀mê edịm enịme enye. Ukem ntre n̄ko, imekeme ndika iso n̄kop idatesịt inamke n̄kpọ m̀mê nso iwọrọ nnyịn. Udọn̄ọ m̀mê unana okụk idinamke ikûnen̄ede udat esịt nte ikesidatde. Isisụk ikokop idatesịt inamke n̄kpọ m̀mê ẹsasak nnyịn, mîdịghe mbon nnyịn m̀mê mbon en̄wen ẹkọbọ nnyịn. Utu ke ukọbọ ndinam nnyịn itre ndikop idatesịt, esikam ananam esịt adat nnyịn akan nte ekedide. Ima inyene mfịna ke ntak emi inamde n̄kpọ Abasi, oro owụt ke idi ata mme mbet Christ. (Matt. 10:22; 24:9; John 15:20) Imosụk ise James ekewetde ete: “Ẹbat ẹte edi n̄kpọ ọyọhọ idatesịt, nditọete, ke ini nsio nsio idomo ẹsịmde mbufo.”—Jas. 1:2.

7-8. Nso isinam mbuọtidem nnyịn ọsọsọn̄ akan nte ekedide ẹma ẹkọbọ nnyịn?

⁷ James etịn̄ ntak en̄wen emi esinamde mme Christian ẹnyịme ndiyọ mfịna ekpededi ẹdi ikpọ ikpọ. Enye ọdọhọ ete: “Mbuọtidem mbufo emi ẹma ẹkedomo ẹse anam ẹnyene ime.” (Jas. 1:3) Imekeme ndimen mme mfịna nnyịn ndomo ye se ẹsinamde man ofụt ukwak ọsọn̄ idem. Ẹma ẹmen ofụt ukwak ẹsịn ke ikan̄ ẹfọp ẹma ẹsio ẹsịn ke mmọn̄ yak ebịt, ukwak oro esisọn̄ idem akan nte ọkọsọn̄de akpa. Ntre ke esinyụn̄ edi ye mbuọtidem nnyịn. Ima isọn̄ọ ida iyọ nsio nsio mfịna emi inyenede, imesinen̄ede ibuọt idem ye Jehovah ikan nte ikọbuọtde. Oro akanam James ewet ete: “Ẹyak ime anam utom esie ama, man mbufo ẹkpeyọhọ ẹkem ẹnyụn̄ ẹfọn ke kpukpru nde.” (Jas. 1:4) Ima ikụt ke nnyịn ndisọn̄ọ nda nyọ mfịna emi inyenede anam ibuọt idem ye Jehovah ikan nte ikesibuọtde, oro ayanam iyọ mfịna oro ye idatesịt.

⁸ Ke leta emi James ekewetde do, enye ama asiak n̄ko ndusụk n̄kpọ emi ẹkemede ndinam ikûkop idatesịt aba. Nso ikedi oro? Nso ke ikpanam man mme n̄kpọ oro ẹkûkpan nnyịn ndikop idatesịt?

9. Ntak emi anade inyene ọniọn̄-ọ?

⁹ Nnyịn nditre ndidiọn̄ọ se ikpanamde ekeme ndinam ikûkop idatesịt. Ima inyene  mfịna, ikpemek ndinam se idinemde Jehovah esịt, se idifọnde ye nditọete nnyịn, ye se idin̄wamde nnyịn ika iso isọn̄ọ ida ye enye. (Jer. 10:23) Ima inyene ọniọn̄, iyọdiọn̄ọ se ikpetịn̄de ye se ikpanamde ye mbon emi ẹkọbọde nnyịn. Nnyịn mîdiọn̄ọke se ikpanamde, imekeme ndikere ke eke nnyịn okụre, ndien ama etetịbe ntre, idatesịt nnyịn ọnyọn̄ ukọm ibietke ke ikan̄.

10. James 1:5 ọdọhọ ke nso ke ana inam man inyene ọniọn̄?

¹⁰ Se ikpanamde: Ben̄e Jehovah ọnọ fi ọniọn̄. Edieke iyomde ndika iso n̄kop idatesịt ima inyene mfịna, akpa n̄kpọ emi anade inam edi ndibọn̄ akam ndọhọ Jehovah ọnọ nnyịn ọniọn̄ man idiọn̄ọ nnennen se ikpanamde. (Kot James 1:5.) Nso ke ikpanam ekpetie nnyịn nte ke Jehovah isọpke ibọrọ akam nnyịn? James ọdọhọ ‘ika iso iben̄e’ Abasi se iyomde. Ikpaka iso iben̄e Jehovah ọniọn̄, enye iditọhọke, idinyụn̄ isueneke nnyịn. Ima ibọn̄ akam iben̄e Ete nnyịn eke heaven idọhọ ọnọ nnyịn ọniọn̄ yak iyọ mfịna emi inyenede, enye esinọ nnyịn “ke ntatubọk.” (Ps. 25:12, 13) Enye esikụt kpukpru mfịna nnyịn, mbọm nnyịn esinam enye, esinyụn̄ ọdọn̄ enye ndin̄wam nnyịn. Ndidiọn̄ọ emi esinam esịt adat nnyịn! Edi didie ke Jehovah esinọnọ nnyịn ọniọn̄ emi?

11. Nso en̄wen ke ana inam man inyene ọniọn̄?

¹¹ Jehovah esida Ikọ esie ọnọ nnyịn ọniọn̄. (N̄ke 2:6) Ntre edieke iyomde ndinyene ọniọn̄ emi, ana ikpep Ikọ Abasi ye mme n̄wed esop Abasi. Edi ndikpep Ikọ Abasi mmụm ndọn̄ ke ibuot kpọt kpọt idinamke inyene ọniọn̄; ana inanam se Abasi ọdọhọde. James ekewet ete: “Ẹkabade ẹdi mme anam ikọ, ẹkûdi mme andikokop kpọt.” (Jas. 1:22) Ima inam se Abasi ọdọhọde, iyenen̄ede itie emem emem, inyene eti ibuot, inyụn̄ itua owo mbọm. (Jas. 3:17) Mme edu emi ẹyen̄wam nnyịn iyọ mfịna ekededi ye idatesịt.

12. Ntak ọfọnde inen̄ede idiọn̄ọ Bible?

 ¹² Ikọ Abasi etie nte ukụtiso, ekeme ndin̄wam nnyịn ikụt idiọk uwem emi ikpokpụhọrede ye nte ikpasan̄ade ikpụhọde. (Jas. 1:23-25) Ke uwụtn̄kpọ, ekeme ndidi ikekpep Bible, nnyịn ikụt ke imesisọp iyat esịt ikaha. Jehovah ayan̄wam nnyịn idiọn̄ọ nte ikpasan̄ade inam n̄kpọ sụn̄sụn̄ ini idude ye mme owo emi ẹkemede ndinam isọp iyat esịt, m̀mê ke ini n̄kpọ emi ekemede ndinam isọp iyat esịt etịbede. Ndien Ikọ Abasi ama anam nnyịn ikabade itie sụn̄sụn̄, iyesidiọn̄ọ nnennen se ikpanamde n̄kpọ ama etịbe. Iyekeme nditịm ntie n̄kere nnennen se ikpanamde, ndien se imekde ndinam ọyọfọn akan nte ekpedide. (Jas. 3:13) Omokụt do ntak enen̄erede ọfọn yak idiọn̄ọ Bible!

13. Nso inam ọfọn ndikpep n̄kpọ mban̄a mme owo ke Bible?

¹³ Ndusụk ini esidi inanam ndudue ima, nnyịn ida ukpepn̄kpọ. Edi idịghe eti usụn̄ ndikpep n̄kpọ edi oro. Mfọnn̄kan n̄kpọ edi ndise se mbon en̄wen ẹkenamde ọfọn ye se mmọ mîkanamke ọfọn, nda idem ifiọk. Oro anam James ọdọhọ nnyịn ikpep n̄kpọ ito mme owo ke Bible utọ nte Abraham, Rahab, Job, ye Elijah. (Jas. 2:21-26; 5:10, 11, 17, 18) Nti mme asan̄autom Jehovah oro ẹma ẹyọ mme n̄kpọ emi ẹkpekenamde mmọ ẹkûkop idatesịt aba. Mmọ ndikọyọ mme n̄kpọ oro anam ikụt ke Jehovah ekeme ndin̄wam nnyịn iyọ n̄ko.

14-15. Ekpedi enyene se iyịkde, ntak emi nnyịn mîkpemenke iso isio?

¹⁴ Eyịghe ekeme ndinam nnyịn ikûkop idatesịt. Ndusụk ini, ekeme ndinyene mme n̄kpọ emi Bible etịn̄de enye ọsọn̄ ndin̄wan̄a nnyịn. Mîdịghe edi ke Jehovah ibọrọke akam nnyịn nte ikekerede. Oro ekeme ndinam nnyịn itọn̄ọ inyene eyịghe. Nnyịn mînamke n̄kpọ iban̄a eyịghe oro, nnyịn idinen̄ekede ibuọt idem ye Jehovah aba, idinyụn̄ inen̄ekede ikpere enye aba. (Jas. 1:7, 8) Ndien oro ekeme ndinam nnyịn idorike enyịn aba ke se Jehovah ọn̄wọn̄ọde ndinam ke ini iso.

¹⁵ Apostle Paul ekemen idotenyịn nnyịn odomo ye ukwak ubom. (Heb. 6:19) Ukwak ubom esimụm nsụn̄ikan̄ akama ke ini oyobio ọwọrọde, iyakke enye ọfiọrọ ọkọtọ ke itiat. Edi ukwak ubom idinyeneke ufọn ndomokiet edieke chain emi ẹdade ẹmụm enye ẹyịri ke nsụn̄ikan̄ esịbede. N̄karafan̄ akpata chain oro, enye idinen̄ekede isọn̄ idem aba. Ukem ntre n̄ko, nnyịn idinen̄ekede ibuọt idem ye Jehovah aba edieke enyenede se iyịkde edi nnyịn inamke n̄kpọ iban̄a. Owo emi enyenede se enye eyịkde ama enyene mfịna, enye ekeme nditre ndinịm ke Jehovah ayanam se enye ọkọn̄wọn̄ọde. Edieke nnyịn mînịmke ke n̄kpọ eyetịbe, nnyịn idikemeke ndidori enyịn ke n̄kpọ oro. Ndien James ọdọhọ ke owo emi mînịmke ke Abasi ayanam se enye ọn̄wọn̄ọde “ebiet mbufụt inyan̄ emi ofụm eberide emen otop ọduọk.” (Jas. 1:6) Ọsọsọn̄ utọ owo oro ndidat esịt!

16. Nso ke ikpanam edieke enyenede se iyịkde?

¹⁶ Se ikpanamde: Sio eyịghe oro ke esịt fo fep; nen̄ede buọt idem ye Jehovah. Kûbiat ini ndidụn̄ọde ndiọn̄ọ nnennen n̄kpọ. Ke eyo prọfet Elijah, ikọt Jehovah ikọdiọn̄ọke n̄kan̄ emi mmọ ẹkpedade ẹnọ. Elijah ama ọdọhọ mmọ ete: “Adan̄a didie ke mbufo ẹdisọk ukot edem iba? Edieke Jehovah edide ata Abasi, mbufo ẹtiene enye; onyụn̄ edieke edide Baal, ẹtiene enye.” (1 Ndi. 18:21) Akpana nnyịn n̄ko ikûbiat ini ndinam nnennen se akpanade inam. Akpana inam ndụn̄ọde man inen̄ede ikụt ke Jehovah edi ata Abasi, ke Bible edi Ikọ esie, ke Mme Ntiense Jehovah ẹnyụn̄ ẹdi ikọt esie. (1 Thess. 5:21) Ndinam oro oyosio eyịghe oro ke esịt nnyịn efep onyụn̄ anam inen̄ede ibuọt idem ye Jehovah. Edieke iyomde  un̄wam man ikeme ndisio eyịghe oro ke esịt nnyịn, imekeme ndidọhọ mbiowo ẹn̄wam nnyịn. Inaha ibiat ini ndinam se itịn̄de emi edieke iyomde ndika iso nnam n̄kpọ Jehovah ye idatesịt!

17. Nso iditịbe edieke nnyịn mînyeneke uko aba?

¹⁷ Mmemidem ekeme ndinam ikûkop idatesịt aba. Ikọ Abasi ọdọhọ ete: “Nte idem emem fi ke usen nnanenyịn? Odudu fo oyosụhọde.” (N̄ke 24:10) Ikọ Hebrew emi ẹdade ẹkabade “mmemidem” ekeme ndiwọrọ owo “nditre ndinyene uko.” Nnyịn mînyeneke uko aba, nnyịn idikopke idatesịt aba.

18. Ndiyọ n̄kpọ ọwọrọ nso?

¹⁸ Se ikpanamde: Beri edem ke Jehovah man ọnọ fi uko ada ọyọ. Nnyịn mînyeneke uko, nnyịn idikemeke ndiyọ idomo. (Jas. 5:11) Ikọ James emi ẹdade ẹkabade “ndiyọ” anam ikụt owo emi ọsọn̄ọde ada ke itie emi enye akadade, idahake. Oro anam iti nte owoekọn̄ esinyenede uko ọsọn̄ọ ada, ifeheke, kpa ye emi mme asua ẹdahade ide ẹbịne enye.

19. Nso ke ikeme ndikpep nto apostle Paul?

¹⁹ Owo kiet emi ekenen̄erede enyene uko onyụn̄ ọsọn̄ọde ada ọyọ ekedi apostle Paul. Idem ama esimem enye ndusụk ini. Edi enye ama ekeme ndiyọ sia enye ekeberi edem ke Jehovah man ọnọ enye odudu. (2 Cor. 12:8-10; Phil. 4:13) Nnyịn n̄ko imekeme ndinyene uko nyọ edieke isụhọrede idem inyịme ke imoyom Jehovah an̄wam nnyịn.—Jas. 4:10.

20-21. Nso ke ikeme ndinen̄ede nnịm?

²⁰ Imenen̄ede inịm ke ima inyene mfịna, ke idịghe Jehovah amia nnyịn ufen. James ọkọdọhọ ete: “Ke ini idomo esịmde owo, yak enye okûdọhọ ete: ‘Abasi odomo mi.’ Koro owo ikemeke ndida idiọkn̄kpọ ndomo Abasi, enye ke idemesie inyụn̄ idomoke owo ekededi.” (Jas. 1:13) Ima inen̄ede inịm ke se Bible etịn̄de emi edi akpanikọ, iyenen̄ede idian idem ye Ete nnyịn eke heaven.—Jas. 4:8.

²¹ James 1:17 ọdọhọ ke Jehovah “ikemeke ndikpụhọde.” Enye ama an̄wam mme Christian eyo mme apostle ẹyọ kpukpru mfịna mmọ, enye oyonyụn̄ an̄wam nnyịn owo kiet kiet mfịn n̄ko. Ntre bọn̄ akam ke ofụri esịt ben̄e Jehovah ọnọ fi ọniọn̄, anam fi enen̄ede ọbuọt idem ye enye, onyụn̄ enyene uko. Enye ọyọbọrọ akam fo. Oro ayanam fi enen̄ede enịm ke enye ayan̄wam fi aka iso okop idatesịt kpa ye emi enyenede nsio nsio mfịna!