1, 2. Mateo 5:11 tä niere erere, ¿töi ñobiti nikwe ja tuadre kukwe tare ben?

NITRE ja tötikaka Jesukwe yekwe kä juto erametre rabai käbämikani Jesukwe ietre. Akwa nire nire käkwe niara taredi yekwe ja tuai kukwe tare ben niebare Jesukwe arato (Mat. 10:22, 23; Luc. 6:20-23). Ni ja tötikaka Jesukwe yebätä kätä juto nibätä. Akwa yebiti ta, ni mräkä ja mikadre ni rüere, gobrantre nändre ni jiebiti, nitre nänkä kwelate nibe o sribi muko nikwe yekwe ni töi mikadre krubäte kukwe käme Jehová kräke ye nuainne ye raba ni mike töbike krubäte.

² Nänta ni jiebiti ngwane, ye ñaka tä kä mike juto nibätä. Akwa kä tädre juto nibätä ye mikata gare Kukwe Ngöbökwe yebätä. Ñodre, kukwe tare ñaka rabadre ni mike töbike krubäte, ñakare aune kä mikadre juto nibätä niebare Santiagokwe (Sant. 1:2, 12, TNM). Aune nändre ni jiebiti ngwane, kä rabadre juto nibätä niebare Jesukwe (ñäkädre Mateo 5:11 yebätä). Ye medenbätä, ¿kukwe tare yebiti ta kä rabadre ño juto nibätä? Kukwe tikabare Santiagokwe nitre kristiano siklo kena ie yebätä ja tötikadre ngwane, kukwe keta kabre ja töi kräke raba nemen gare nie. Akwa nitre ye käkwe ja tuani kukwe meden ben ye ani mike gare käne jai.

3. ¿Santiago ja mikani ja tötikaka Jesukwe ye bätäräbe dre namani bare?

³ Santiago, Jesús eteba ja mikani ja tötikaka kwe ye bätäräbe nitre kristiano rüe nakaninkä juta Jerusalén yekänti (Hech. 1:14; 5:17, 18). Aune Esteban murie ketani ngwane, nitre kristiano kwati ngitiani “kwäräkwärä kä Judeate amne kä Samariate”. Ruäre nikani Chipre aune Antioquía (Hech. 7:58-8:1; 11:19). Nitre ja tötikaka Jesukwe ja tuani kukwe tare ben ye ni ñaka raba bämike  jire ja töite. Akwa yebiti ta, kukwe driere jankunu kwetre kä jutobiti namanintre medente yekänti aune konkrekasion ükaninte kwetre imperio romano yete (1 Ped. 1:1). Akwa nitre kristiano siklo kena ñaka ja tuani kukwe ye aibe ben.

4. ¿Nitre kristiano kena ja tuani kukwe meden meden ben?

⁴ Nitre kristiano kena kä ngwani nüke jai kukwe keta kabrebätä. Ñodre, kä 50 ye kenta, nitre judío nämäne Roma ye rikadre mentokwäre, niebare ietre emperador romano Claudio yekwe. Yebätä nitre judío ja mikani kristiano käkwe ju kwetre tuanimetre aune nikani nüne kä mada känti (Hech. 18:1-3). Ja mräkätre ye ie ñäkäbare nitre mada okwäbiti, jänikani ngite aune jondron kwetre ye dianinkä kän tikabare Pablokwe kä 61 ye kenta (Heb. 10:32-34). Aune nitre mada mada erere, nitre kristiano yekwe nünanbare bobre aune bren nikabare (Rom. 15:26; Filip. 2:25-27).

5. ¿Kukwe meden meden ngwantarita nibike mike gare jai?

⁵ Kä 62 ye känenkri Santiago kukwe tikabare ngwane, ja mräkätre nämäne ja tuin kukwe meden ben ye nämenena gare ie. Üai deme yebiti Jehovakwe Santiago töi mikani kukwe tike mäträkäre kukwe keta kabrebiti nitre kristiano yebätä, ye käkwe niaratre dimikai kä ngwen juto jabätä kukwe tare yebiti ta. Santiago kukwe tikabare ye ani ngwenta törö jai aune kukwe ruäre ngwantarita ne ani mike gare jai. ¿Kä juto medenbätä blitabare Santiagokwe? ¿Kukwe meden raba kä juto ye denkä ni kristiano kän? Ja ngwandre töbätä, tödeka aune ja ngwandre dite, ¿ye raba ni dimike ño kä ngwen juto jabätä kukwe tare yebiti ta?

6. Lucas 6:22, 23 tä niere erere, ni kristiano ja tuadre kukwe tare ben ngwane, ¿ñobätä kä raba nemen jutobätä?

⁶ Ni tädre kwin, ngwian tädre ere nikwe aune ni mräkätrebätä kä tädre juto ye be köböire kä  rabai juto nibätä nütüta nitre kwatikwe. Akwa kä jutobätä blitabare Santiagokwe ye abokän üai deme Ngöbökwe tä ni töi mike kore aune kukwe meden tä nemen bare ni bäre ye ñan ai köböire kätä juto nibätä (Gál. 5:22). Jehovata ni kain ngäbiti aune nita ja ngwen Jesús erere gare nie ye tä kä mike juto bökän ni kristianobätä (ñäkädre Lucas 6:22, 23 yebätä; Col. 1:10, 11). Ñotra okwä tä kriemikani ñü aune murie yebätä, ye erere kä juto ye tä kriemikani ni brukwä yekänti. Ngwian ñaka nikwe o nita bren, akwa kä juto ye ñaka riaite nikän. Nitre mada ni kötaidre o ni mräkä ja mikadre ni rüere o ni madakwe ja mikadre ni rüere ngwane, kä juto ñaka riaite nikän. Kä juto ñaka diainkä nikän, ñakare aune nitre tä ja mike ni rüere kä juto ye diankakäre nikän ngwane, käta nemen bäri juto nibätä. Tödekabätä ni nuateta ngwane, ni abokän ja tötikaka metre Kristokwe ye tä mike gare metre nie (Mat. 10:22; 24:9; Juan 15:20). Ye medenbätä, “ñongwane erere mun raba ja tare nike bätäkä ngwarbe tödekabtä Jesubti, ye ngwane munkwe kä ngwian bäri nuäre jabtä” niebare Santiagokwe kapitulo 1, bersikulo 2 yekänti.

7, 8. ¿Ja tuata kukwe tare ben ye köböire dreta nemen bare tödeka nikwe yebätä?

⁷ Santiago 1:3 yekänti Santiagokwe niebare: “Munta tödeke metre Ngöböbti ya, ñakare ya, ye trä tuakäre munta ja tare nike. Ja tare nika, ye köböire mun rabadre nünenkä dite käre tödekabtä Jesubti abko garera metre munye”. Kukwe ye niebare kwe nitre kristiano dimikakäre ja tuakäre kukwe tare ben. Dre dre nuainta ngitra sribekäre ye erere kukwe tare bämika raba. Ngitra ye mikata ngire biti mikata tibo ye köböire ngitra tä nemen bäri ribi. Ye erere arato, nita ja tuin kukwe tare ben ngwane, tödeka nikwe tä nemen dite. Ye medenbätä, Santiago 1:4 yekänti Santiago niebare: “Munkwe ja tare nikadre bätärekä ja täritäri abti mun nena nünenkä dite raire era metre, ye köböire abko mun rabadre nüne metre Ngöbö ngwärekri ni ünän kwrere”. Kukwe tare ye tä tödeka nikwe mike dite tuin nie ngwane, ye raba ni dimike kä jutobiti kä ngwen nüke jai kukwe tare yebätä.

⁸ Kukwe meden raba kä juto denkä nikän ye Santiago mikani gare kukwe tikani kwe yebätä. ¿Kukwe tare ye abokän meden meden aune ni raba ja tuin ño kukwe yebe?

9. ¿Nikwe ja ngwandre töbätä ye ñobätä nita ribere jai?

⁹ Kukwe: nikwe dre nuaindre ñan tä nemen gare nie. Kukwe ben nita ja tuin ngwane, ni tö kukwe kwin diain nuaindre jai kukwe kwin kä mikakäre juto Jehovabätä, kukwe kwin nuainkäre ja mräkätre kräke aune ni dimikakäre ja ngwen metre niarai (Jer. 10:23). Nikwe dre diandre nuaindre jai aune nikwe dre niedre ni rüe ie yekäre, nikwe ja ngwandre töbätä nita ribere jai. Nikwe dre nuaindre ñan tä nemen gare nie ngwane, kukwe yebätä ja raba nemen ruin di nekä nie aune ye raba kä juto denkä nikän jötrö ngwarbe.

10. Santiago 1:5 tä niere erere, ¿nikwe ja ngwandre töbätä yekäre nikwe dre nuaindre?

 ¹⁰ Ne nuaindre: Jehovakwe ni mikadre töbätä nikwe kärädre ie. Kukwe tare yebätä nikwe kä ngwandre nüke jai kä jutobiti yekäre, käne nikwe oradre Jehovai aune ni mikadre töbätä kwe kukwe kwin diankäre nuaindre jai ye nikwe ribedre ie (ñäkädre Santiago 1:5 yebätä). Akwa, Jehová ñaka orasion nikwe kukwe nuin bengwairebe rabadre tuin nie ngwane, ¿nikwe ja töi mikadre ño? Nikwe oradre “jankunu Ngöböi” nieta Santiagokwe. Jehovakwe ni mikadre töbätä kä ngwankäre nüke jai kukwe tare yebätä ye nikwe kärädre ie bati bobu yebätä ñaka rabai rubun ni kräke, ñakare aune töi jämebiti ni Rün kä kwinbiti käkwe biandi nie (Sal. 25:12, 13). Nita ja tuin kukwe ño ben ye gare kwin ie, tä ni mike tuin bobre jai aune tö ni dimikabätä. Kukwe ye tä kä mike juto nibätä ¿ñan ererea? Ne madakäre, ¿Jehovata ni mike ño töbätä?

11. ¿Ni rabadre töbätä yekäre nikwe dre mada nuaindre?

¹¹ Jehovata ni mike töbätä Kukwe kwe yebiti (Prov. 2:6). Ni rabadre töbätä yekäre, nikwe ja tötikadre Bibliabätä aune täräkwata yebätä. Akwa, nikwe ñaka kukwe mikadre gare jai jerekäbe, ñakare aune Jehovata mäträre nibätä ye nikwe mikadre täte. Santiago 1:22 yete Santiago niebare: “Ngöbö Kukwei kuin ye abko ñan munkwe kukwei nuadre jirekäbe, akwa kukwe ye abko tä dre dre nuemna, erere munkwe mika täte”. Ngöböta mäträre nibätä ye nita mike täte ngwane, ni töita nemen jäme, nita töbike kwin ja käne aune nita nitre mada mike tuin bobre jai (Sant. 3:17). Töi kwin keta kabre ne tä ni dimike ja tuin kukwe tare ben aune käre kä ngwen jutobiti jabätä.

12. ¿Biblia mikadre gare kwin jai ye ñobätä ütiäte?

¹² Kukwe Ngöbökwe tä ni dimike ñuai ye kwrere aune drebätä nikwe ja töi kwitadre aune nuaindre ño ye mikata gare kwe nie (Sant. 1:23-25). Ñodre, ja tötikadre Kukwe Ngöbökwe yebätä, ye bitikäre ni töi ño yebätä nikwe ja töi gobraindre rükadre gare yebätä ani töbike. Nitre mada o kukwe mada raba ni mike rubun yebätä  ni raba ja töi mike jäme Jehová die köböire. Ne madakäre, ni töi jäme yebätä ni täi juto biare ja tuakäre kukwe mada taretare ben. Ni raba töbike kwin ja käne aune kukwe kwin den nuaindre jai (Sant. 3:13). Biblia mikadre gare kwin jai ye ütiäte krubäte.

13. ¿Ñobätä nikwe ja tötikadre nitre ja ngwani metre Jehovai yebätä?

¹³ Kukweta nainte nie ye köböire kukwe ruäre tä nemen gare nie ja töi kräke. Akwa kukweta nainte nie ye köböire kukwe rabadre gare ja töi kräke nie ye ñan bäri kwin, ñakare aune nitre kukwe kwin nuainbare o kukwe ñaka kwin nuainbare yebätä kukwe rabadre gare nie ja töi kräke ye bäri kwin. Ye medenbätä, Abrahán, Rahab, Job aune Elías kukwe bämikani yebätä ja tötikadre niebare Santiagokwe (Sant. 2:21-26; 5:10, 11, 17, 18). Nitre Jehová mikaka täte metre yekwe ja tuani kukwe tare raba kä juto denkä kän yebe. Ni raba kä ngwen nüke jai Jehová diebiti ye bämikani kwetre kukwe nuainbare kwetre yebiti.

14, 15. ¿Kukweta ni mike töbike ye ñobätä nikwe ükadrete?

¹⁴ Kukwe: kukweta ni mike töbike ye ükate jämi. Kukwebätä nita ñäke Bibliabätä ye keteiti ñan tä nemen nüke gare nie ruäre ngwane raba ruin nie. O nikwe dre käräbare Jehovai orasionte ye erere ñaka mikani nemen bare kwe ni kräke raba ruin nie. Kukwe ye raba ni mike töbike. Nikwe ñaka töbikaibätä ngwane, raba tödeka nikwe ngwen di nekä aune nita ja kete Jehovabe ye raba niken ngwarbe (Sant. 1:7, 8). Tödekara kwin tä nikwe ja känenkäre ye raba nente nikän ye köböite arato.

¹⁵ Apóstol Pablo tödekara nikwe ye bämikani jondron ru ketatekäre ye kwrere (Heb. 6:19). Jondron ye tä ru ketebätä murie dite ye ngwane aune tä dimike ne kwe ñaka matadre jäte. Cadenabiti jondron ru ketatekäre mäkäteta ye ñaka nötöte ngwane, tä ru ye dimike. Jiali raba cadena jondron ru ketatekäre ye juen ngwarbe, ye erere kukwe meden tä ni mike töbike ye ükate jämi ngwane, raba tödeka nikwe ngwen di nekä. Ni iti tä töbike ye rüere ja mikadre ngwane, kukwe käbämikani Jehovakwe ye Jehovakwe ñaka nuaindi jatai ruin ie. Aune tödeka ñaka ngwane, tödekara ñaka nikwe. Santiago 1:6 yekänti Santiago niebare: “Ni ja töi kwite ngwarbe kwäräkwärä, ni ye abko ere ngwane tä tödeke Ngöböbti, ere ngwane ñakare. Ni ye abko mren gilen kitata müre ribikwe kwäräkwärä nekwäre sekwäre ye kwrere”. ¿Kukwe yekänti nirebätä kä tädre juto?

16. ¿Kukweta ni mike töbike ngwane nikwe dre nuaindre?

¹⁶ Ne nuaindre: kukweta ni mike töbike yebe ja tuadre aune tödeka mikadre dite. Nikwe ñaka töbikadre ngwarbe kwäräkwärä. Elías, ni Ngöbö kukwei niekä ye näire juta Jehovakwe nämäne töbike ngwarbe kwäräkwärä. 1 Reyes 18:21 yete Eliakwe niebare ietre: “¿Ñongwane mun ñaka rabaira nankwente kukwe ketebu jene jene jiebiti? Jehová ye Ngöbö metre ngwane, mun rika jiebiti. Akwa Baal ngwane, mun rika jiebiti”. Kukwe ye kwrere raba nemen bare kä nengwane. Ye medenbätä, Jehová ye Ngöbö metre, Biblia ye niara kukwei aune nitre testiko Jehovakwe ye juta kwe, yebätä nikwe ja tötikadre mikakäre gare metre jai (1 Tes. 5:21). Nikwe ye erere nuaindi ngwane, dreta ni mike töbike ye nikwe ükaite aune nikwe tödeka nikwe mikai dite. Ni dimikadre kukwe ye ükatekäre nita ribere jai ngwane, ni raba ja di kärere nitre umbre ji ngwanka ie. Nikwe sribidre kä jutobiti jankunu Jehová kräke yekäre, nikwe ja töi mikadre kwatibe kukwe ye nuainne.

17. Nita ja ngwen dite ye riaite nikän ngwane, ¿dre raba nemen bare?

¹⁷ Kukwe: nita nemen di nekä. Proverbios 24:10 yete Bibliata niere: “Mä ja di ngwain nekä kukwe tare näire ngwane, mä di ñaka rabai”. Kukwe hebreo kwitani “mä ja di ngwain nekä” ye abokän “nita ja ngwen dite raba nente nikän” meden gärätä. Nita ja ngwen dite ye riaite nikän ngwane, kätä juto nibätä ye raba nente nikän arato.

18. ¿Kä ngwandre nüke jai ye dre gärätä?

 ¹⁸ Ne nuaindre: Jehovakwe ni mikai dite kä ngwankäre nüke jai kukwe tare yebätä ye ie tö ngwandre. Nikwe ja ngwandre dite kä ngwankäre nüke jai kukwe tare yebätä ye ribeta jai nikwe (Sant. 5:11). “Kä ngwandre nüke jai” niebare Santiagokwe, kwitadre ye abokän ni iti tädre nünaninkä kwekebe jabätä ja täte mikata gare kukwe yebiti. Ni rükä iti baliente tädre nünaninkä kwekebe ja täte aune ñan gitiadre mentokwäre rüe jatadre rüre ben ye ngwane yebätä ni raba nemen töbike raba ruin nie.

19. Apóstol Pablo kukwe kwin bämikani, ¿yebätä dre raba nemen gare nie?

¹⁹ Apóstol Pablo ja ngwani dite aune kä ngwani nüke jai yebiti kukwe kwin bämikani kwe ni kräke. Nämäne nemen di nekä ruäre ngwane. Akwa Jehovakwe dimikai ye ie nämäne tö ngwen ye köböire kä ngwani nüke kwe jai (2 Cor. 12:8-10; Filip. 4:13, TNM). Jehovakwe ni dimikadre ye nikwe mikadre gare metre jai töi bobrebiti ngwane, Pablo die mikani aune ja ngwani dite kwe ye erere raba nemen nikwe arato (Sant. 4:10).

20, 21. ¿Dre tädre gare metre nie?

²⁰ Kukwe tare yebiti Jehová ñaka tä ni mike ja ngie nuin ye tädre gare metre nie. Santiago 1:13 (TNM) yete, Santiago tä mike gare metre nie: “Ni nuateta ye ngwane ni ñaka raba niere jire: ‘Ngöböta ti nuinte’. Ñobätä ñan aune jondron käme yebiti Ngöbö nuate ñaka raba jire aune niara ñaka ni nuinte jire arato”. Kukwe ye tädre gare metre nie ngwane, ni rökrai bäri ni Rün kä kwinbiti ni tarekä ye ken (Sant. 4:8).

²¹ Jehová ‘abokän ja kwrere kärekäre aune nikwite ñakare’ (Sant. 1:17). Niarakwe nitre kristiano siklo kena dimikani kä ngwen nüke jai kukwe tare yebätä. Ye erere niarakwe ni itire itire dimikai kä nengwane arato. Jehovakwe ni mikadre töbätä, tödeka aune ni mikadre dite ye nikwe kärädre ie. Niarakwe orasion nikwe kukwe nuai aune ni dimikai kwe kä ngwen juto jankunu jabätä kukwe tare yebiti ta ye tädre gare metre nie.