8-زەرتتەۋ ماقالاسى
سىناقتاردا قۋانىشتى بولىپ قالىڭىز
«باۋىرلاستارىم، ٵرتۇرلى سىناقتارعا ۇشىراعاندا، بۇنى زور قۋانىشپەن قابىلداڭدار» (جاق. 1:2).
111-ٵن قۋانۋعا سەبەپ كوپ
اڭداتپا *
1، 2. ماتاي 5:11 گە ساي، سىناقتاردى قالاي قابىلداۋىمىز كەرەك؟
يسا ٸزباسارلارىنىڭ شىنايى باقىتقا قول جەتكىزەتىنىن ۋادە ەتكەن. ٴبىراق يسا ولاردىڭ سىناقتارعا كەزىگەتىنىن دە ايتقان (مات. 10:22، 23؛ لۇقا 6:20—23). ٴبىز يسانىڭ شاكىرتى بولعانىمىزعا قۋانىشتىمىز. ٴبىراق تۋىسقاندارىمىزدىڭ تاراپىنان قارسىلىق، ۇكىمەت تاراپىنان قۋعىن كورگەندە، سىنىپتاستارىمىز بەن ارىپتەستەرىمىز قۇداي زاڭىن بۇزۋعا ازعىرىپ، قىسىم كورسەتكەندە، قۋانىشتى بولىپ قالۋ قيىن. بۇنداي قيىندىقتار ٴجيى ٴبىزدى ۋايىمعا باتىرادى.
2 نەگىزى، قۋعىن-سۇرگىن ادامدى قۋانتپايدى. ٴبىراق قۇداي ٴسوزى ٴبىزدى قيىندىق كەزىندە قۋانۋعا شاقىرادى. شاكىرت جاقىپ سىناقتارعا ۇشىراعاندا شاراسىز كۇي كەشۋدىڭ ورنىنا، قۋانۋىمىز كەرەكتىگىن ايتقان (جاق. 1:2؛ 5:11). يسا دا ٴبىزدىڭ قۋعىن-سۇرگىنگە قاراماستان باقىتتى بولۋىمىز كەرەكتىگىن ايتقان (ماتاي 5:11 وقىڭىز). ٴبىراق قيىندىق كەزىندە قالاي باقىتتى بولىپ قالۋعا بولادى؟ بۇل سۇراقتىڭ جاۋابىن الۋ ٷشىن، جاقىپتىڭ ەرتەدەگى ماسىحشىلەرگە جازعان كەڭەستەرىن قاراستىرايىق. ٴبىراق الدىمەن ەرتەدەگى ماسىحشىلەر قانداي سىناقتارعا كەزىككەنىن كورەيىك.
I عاسىرداعى ماسىحشىلەر قانداي سىناقتارعا كەزىككەن؟
3. جاقىپ شاكىرت بولعاننان كەيىن كوپ ۇزاماي نە بولدى؟
3 يسانىڭ باۋىرى جاقىپ شاكىرت بولعاننان كەيىن كوپ ۇزاماي يەرۋساليمدەگى ماسىحشىلەر قاتتى قۋعىن كورە باستادى (ەل. ٸس. 1:14؛ 5:17، 18). شاكىرت ستەپاننىڭ ولىمىنەن كەيىن، يەرۋساليمدەگى ماسىحشىلەر قالادان قاشىپ، «ياھۋدەيا مەن ساماريا ايماعىنا بىتىراپ كەتتى»، ٴتىپتى سوناۋ كيپر مەن انتيوحياعا دەيىن جەتتى (ەل. ٸس. 7:58—8:1؛ 11:19). سول ماسىحشىلەردىڭ قانداي قيىندىق كورگەنى ايتپاسا دا تۇسىنىكتى. ٴبىراق بۇل ماسىحشىلەر جۇرگەن جەرلەرىندە ىزگى حاباردى قۇلشىنا ۋاعىزداپ ٴجۇردى. سونىڭ ارقاسىندا ريم يمپەرياسى بويىنشا كوپتەگەن قاۋىمدار قۇرىلدى (پەت. 1-ح. 1:1). الايدا ەرتەدەگى ماسىحشىلەردىڭ كورگەن قيىندىعى بۇل عانا ەمەس.
4. ەرتەدەگى ماسىحشىلەر تاعى قانداي قيىندىقتار كوردى؟
4 I عاسىرداعى ماسىحشىلەرگە ٵرتۇرلى قيىندىقتارعا توزۋگە تۋرا كەلگەن. شامامەن ب.ز. 50-جىلى ريم يمپەراتورى كلاۋدي بۇكىل ياھۋديلەرگە ريمنەن كەتۋدى بۇيىردى. سول كەزدە ٴماسىحشى ياھۋديلەرگە ٷي-جايلارىن تاستاپ، جەر-جەرلەرگە كوشىپ كەتۋگە تۋرا كەلدى (ەل. ٸس. 18:1—3). ال شامامەن 61-جىلى ەلشى پاۋىل ماسىحشىلەردىڭ جۇرت الدىندا قورلىق كورگەنىن، تۇرمەگە جابىلعانىن، دۇنيە-مۇلىكتەرىنىڭ تالان-تاراجعا سالىنعانىن جازعان (ەۆر. 10:32—34). ماسىحشىلەر بارلىق ادامنىڭ باسىنا تۇسەتىن قيىندىقتارمەن دە كەزىكتى. ولاردىڭ جوقشىلىق كورىپ، اۋرۋعا شالدىققان كەزدەرى دە بولدى (ريم. 15:26؛ ٴفىلىپ. 2:25—27).
5. بۇل ماقالادا ٴبىز قانداي سۇراقتاردىڭ جاۋابىن الامىز؟
5 جاقىپ كىتابى 62-جىلعا دەيىنگى ۋاقىتتا جازىلعاندىقتان، جاقىپ باۋىرلاستاردىڭ قانداي سىناقتاردى باستان كەشىپ جاتقانىن وتە جاقسى بىلگەن. سوندىقتان ەحوبا وعان باۋىرلاستارعا سىناقتارعا قاراماستان قۋانىشتى بولىپ قالۋعا كومەكتەسەتىن كەڭەستەر جازدىرعان. قازىر جاقىپتىڭ حاتىن قاراستىرىپ، مىنا سۇراقتاردىڭ جاۋابىن الايىق: جاقىپ قانداي قۋانىش جايلى ايتقان؟ ٴماسىحشىنى قۋانىشتان نە ايىرۋى مۇمكىن؟ دانالىق، سەنىم، كۇش-جىگەردىڭ بولعانى سىناق كەزىندە قۋانىشتى بولىپ قالۋعا قالاي كومەكتەسەدى؟
ٴماسىحشىنى قۋانىشقا بولەيتىن نە؟
وت شىنىلى مايشامنىڭ ىشىندە جانىپ تۇرا بەرەتىنى سياقتى، ەحوبا سيلايتىن قۋانىش تا جۇرەگىمىزدە جالىنداي بەرەدى (6-ابزاستى قاراڭىز)
6. لۇقا 6:22، 23 كە ساي، ماسىحشىلەر نەلىكتەن سىناقتاردى قۋانىشپەن قابىلداۋ كەرەك؟
6 ادامدار ٴجيى تەك دەنساۋلىعىم مىقتى بولسا، اقشام كوپ بولسا، وتباسىم باقىتتى بولسا عانا، قۋانىپ ٶمىر سۇرەمىن دەپ ويلايدى. ٴبىراق جاقىپ وسىنداي سىرتقى جايتتارعا تاۋەلدى قۋانىش جايلى ايتپاعان. ول ايتقان قۋانىش — قۇداي رۋحى دارىتاتىن قۋانىش (عال. 5:22). يسانىڭ ۇلگىسىنە ەلىكتەپ، ەحوباعا ۇنامدى بولىپ جۇرگەندەرىن بىلگەنى ماسىحشىلەرگە زور قۋانىش سيلايدى (لۇقا 6:22، 23 وقىڭىز؛ قول. 1:10، 11). ىشىمىزدەگى قۋانىشتى شىنىلى مايشامنىڭ ىشىندە جانىپ تۇرعان وتقا تەڭەۋگە بولادى. بۇنداي وتتى ەشقانداي جەل دە، جاڭبىر دا سوندىرە المايدى. ٴبىزدىڭ جۇرەگىمىزدەگى قۋانىشتى دا ومىردەگى ەشقانداي قيىندىق ۇرلاي المايدى. دەنساۋلىقتىڭ جوقتىعى دا، اقشانىڭ جەتىسپەۋشىلىگى دە، وزگەلەردىڭ كۇلكى-مازاعى دا، تۋىستارىمىزدىڭ قارسىلىعى دا ٴبىزدى قۋانىشتان ايىرمايدى. كەرىسىنشە، بۇنداي جاعدايلار قۋانىشىمىزدى ودان سايىن جالىنداتا تۇسەدى. سەبەبى سەنىمىمىز ٷشىن باسىمىزعا تۇسكەن سىناقتار — ٴماسىحتىڭ شىنايى شاكىرتى ەكەنىمىزدىڭ دالەلى (مات. 10:22؛ 24:9؛ جوح. 15:20). جاقىپتىڭ: «باۋىرلاستارىم، ٵرتۇرلى سىناقتارعا ۇشىراعاندا، بۇنى زور قۋانىشپەن قابىلداڭدار»،— دەپ جازعانى دا وسىدان (جاق. 1:2).
سىناقتار وتكىر سەمسەر جاساۋ ٷشىن قولدانىلاتىن وت ىسپەتتى (7-ابزاستى قاراڭىز) *
7، 8. سىناقتار سەنىمىمىزگە قالاي اسەر ەتەدى؟
7 ماسىحشىلەر ەڭ اۋىر دەگەن سىناقتاردىڭ وزىنە توزۋگە دايىن. مۇنىڭ سەبەبىن ٴتۇسىندىرىپ، جاقىپ: «وسىلاي سىنالعان سەنىمدەرىڭنىڭ تاباندىلىق تۋدىراتىنىن بىلەسىڭدەر»،— دەگەن (جاق. 1:3). سىناقتاردى وتكىر سەمسەر جاساۋ ٷشىن قولدانىلاتىن وتقا تەڭەۋگە بولادى. سەمسەردى قىزدىرىپ، ۇرعىلاپ، سۋىتقان كەزدە، ول قاتايا تۇسەدى. تۋرا سول سياقتى، سىناقتارعا تاباندىلىقپەن توتەپ بەرگەن كەزدە، سەنىمىمىز قاتايىپ، بەرىك بولا تۇسەدى. سوندىقتان دا جاقىپ: «تاباندىلىقتارىڭ تولىعىمەن كورسەتىلسىن، سوندا بارلىق جاعىنان كەمەلدى دە تولىسقان... بولاسىڭدار»،— دەگەن (جاق. 1:4). سىناقتاردىڭ سەنىمىمىزدى بەرىك ەتىپ جاتقانىن كورگەندە، ولارعا قۋانىشپەن توزەتىن بولامىز.
8 جاقىپ ٶزىنىڭ حاتىندا قۋانىشىمىزدى ۇرلايتىن جايتتار جايىندا دا جازعان. قازىر سولارعا توقتالىپ، ولاردى جەڭۋدىڭ جولدارىن قاراستىرايىق.
قۋانىشتى ۇرلايتىن جايتتار مەن ولاردىڭ شەشىمى
9. بىزگە نە ٷشىن دانالىق قاجەت؟
9 1-جايت: نە ىستەرىمىزدى بىلمەگەندە. ٴبىز سىناقتار كەزىندە قابىلداعان شەشىمدەرىمىزدىڭ ەحوباعا ۇنامدى بولعانىن، باۋىرلاستارىمىزعا پايداسىن تيگىزگەنىن، ادالدىعىمىزدان تايماۋعا كومەكتەسكەنىن قالايمىز (ەرم. 10:23). بۇل ٷشىن سىناقتار كەزىندە نە ىستەپ، نە ايتاتىنىمىزدى ناقتى ٴبىلۋىمىز قاجەت. ايتپەسە نە ىستەرىمىزدى بىلمەي، شاراسىز كۇي كەشىپ، قۋانىشىمىزدان تەز-اق ايىرىلىپ قالۋىمىز مۇمكىن. سوندىقتان سىناق كەزىندە بىزگە دانالىق قاجەت.
10. جاقىپ 1:5 كە ساي، دانالىققا يە بولۋ ٷشىن نە ىستەۋىمىز كەرەك؟
10 شەشىمى: ەحوبادان دانالىق سۇراڭىز. سىناقتارعا قۋانىشپەن توزە الۋ ٷشىن، ەڭ الدىمەن ەحوبادان دانالىق سۇراۋىمىز كەرەك (جاقىپ 1:5 وقىڭىز). ال ەگەر ەحوبا دۇعامىزعا بىردەن جاۋاپ بەرمەي جاتقانداي كورىنسە شە؟ مۇندايدا، جاقىپ ايتقانداي، «قۇدايدان سۇراي بەرۋىمىز» كەرەك. دانالىق سۇراپ دۇعا ەتكەنىمىز ەحوبانى ەشقاشان مەزى قىلمايدى. بۇل ٷشىن ول ٴبىزدى جازعىرمايدى دا. كوكتەگى اكەمىز سىناقتارعا ٴتوزۋ ٷشىن دانالىق سۇراعاندارعا جومارتتىقپەن بەرە سالادى (ٴزاب. 25:12، 13). ول ٴبىزدىڭ باسىمىزعا قانداي سىناقتار ٴتۇسىپ جاتقانىن وتە جاقسى بىلەدى. ونىڭ بىزگە جانى اشىپ، كومەكتەسكىسى كەلىپ تۇرادى. وسىنىڭ ٶزى قۋانۋعا سەبەپ ەمەس پە؟! ال ەندى ەحوبانىڭ بىزگە دانالىقتى قالاي بەرەتىنىنە نازار اۋدارايىق.
11. دانالىققا يە بولۋ ٷشىن تاعى نە ىستەۋىمىز كەرەك؟
11 ەحوبا بىزگە دانالىقتى ٶزىنىڭ ٴسوزى ارقىلى بەرەدى (ناق. س. 2:6). سوندىقتان دانالىققا يە بولعىمىز كەلسە، كيەلى كىتاپ پەن ادەبيەتتەرىمىزدى وقىپ-زەرتتەۋىمىز كەرەك. ٴبىراق ولاردى وقىپ-زەرتتەۋ جەتكىلىكسىز. قۇداي سوزىندەگى دانالىقتىڭ پايداسىن كورۋ ٷشىن، ونداعى كەڭەستەردى ومىردە قولدانۋىمىز قاجەت. جاقىپ: «تىڭداۋشى عانا بولماي، قايتا، ٴسوزدى جۇزەگە اسىرۋشى بولىڭدار»،— دەپ جازعان (جاق. 1:22). قۇدايدىڭ اقىل-كەڭەستەرىن قولدانعان سايىن، ٴبىز تاتۋ، يلىككىش، مەيىرىمدى بولا تۇسەمىز (جاق. 3:17). بويىمىزدا وسى قاسيەتتەر بولسا، ٴبىز كەز كەلگەن سىناقتى قۋانىشپەن ەڭسەرە الامىز.
12. كيەلى كىتاپتى جاقسى بىلگەنىمىز نەگە ماڭىزدى؟
12 قۇداي ٴسوزى اينا ىسپەتتى. ول بىزگە قاي جەرىمىزدى جوندەۋ كەرەكتىگىن جانە قالاي جوندەۋ كەرەكتىگىن كورسەتەدى (جاق. 1:23—25). مىسالى، قۇداي ٴسوزىن زەرتتەگەننەن كەيىن، قىزبا مىنەزىمىزدىڭ بار ەكەنىن ٴتۇسىنۋىمىز مۇمكىن. ەحوبانىڭ كومەگىمەن سابىرلىعىمىزدى سىنعا الاتىن جاعدايلاردا جۇمساق بولىپ قالۋدى ۇيرەنەمىز. ال جۇمساقتىق قاسيەتى قىسىم كورگەن كەزدە جاعدايعا دۇرىس باعا بەرىپ، الدەقايدا جاقسى شەشىمدەر قابىلداۋعا كومەكتەسەدى (جاق. 3:13). كيەلى كىتاپتى جاقسى بىلگەنىمىز قانشالىقتى ماڭىزدى دەسەڭىزشى!
13. نەگە ٴبىز كيەلى كىتاپتاعى ادامداردىڭ وقيعالارىن زەرتتەۋىمىز كەرەك؟
13 ٴبىز كەيبىر نارسەلەردى باسىمىزعا تاياق بولىپ تيگەننەن كەيىن عانا ٴتۇسىنىپ جاتامىز. ٴبىراق بۇل — ۇيرەنۋدىڭ اۋىر جولى. دانالىققا يە بولۋدىڭ ەڭ جاقسى جولى — وزگەلەردىڭ قاتەلىكتەرىنەن ساباق الۋ، سونداي-اق جاقسى جاقتارىنان ۇيرەنۋ. مىسالى، جاقىپ ىبىرايىمنان، راحابتان، ايۇپتەن جانە ٸلياستان ۇلگى الۋعا شاقىرعان (جاق. 2:21—26؛ 5:10، 11، 17، 18). ەحوبانىڭ بۇل ادال قىزمەتشىلەرى قۋانىشتى ۇرلايتىن جاعدايلاردا قۋانىشتى بولىپ قالعان. ەگەر بۇل ولاردىڭ قولىنان كەلسە، دەمەك، ٴبىز دە ەحوبانىڭ كومەگىمەن سىناقتارعا قۋانىشپەن توزە الامىز.
14، 15. سانامىزدا تۋعان كۇمانعا نەگە بەيجاي قاراماۋىمىز كەرەك؟
14 2-جايت: سانامىزعا كۇمان ۇيالاعاندا. كيەلى كىتاپتاعى كەيبىر جايتتار تۇسىنىكسىز بولىپ جاتسا، يا ەحوبا دۇعالارىمىزعا ٴبىز كۇتكەندەي جاۋاپ بەرمەي جاتسا، بويىمىزعا كۇمان ۇيالاۋى مۇمكىن. مۇندايدا كۇمانعا بەيجاي قاراۋعا بولمايدى. ايتپەسە كۇمان سەنىمىمىزدى السىرەتىپ، ەحوبامەن قارىم-قاتىناسىمىزدى بۇزادى (جاق. 1:7، 8). كۇمان ٴتىپتى بولاشاققا دەگەن ۇمىتتەن دە ايىرادى.
15 ەلشى پاۋىل بولاشاققا دەگەن ٷمىتىمىزدى زاكىرمەن سالىستىرعان (ەۆر. 6:19). زاكىر كەمەنى داۋىل كەزىندە جارتاستارعا سوعىلماس ٷشىن ٴبىر ورىندا ۇستاپ تۇرادى. ٴبىراق كەمە مەن زاكىردى بايلانىستىرىپ تۇراتىن شىنجىر ٷزىلىپ كەتسە، زاكىردەن ەشقانداي پايدا جوق. ال شىنجىر ٴجيى توت باسقاننان ۇزىلەدى. توت تەمىردى جەيتىنى سياقتى، كۇمان دا سەنىمدى جەيدى. بويىنداعى كۇمانىن سەيىلتپەگەن ادام باسىنا سىناق تۇسكەندە، ەحوبانىڭ ۋادەلەرىنىڭ جۇزەگە اساتىنىنا مۇلدەم سەنۋدەن قالادى. ال سەنىمنەن ايىرىلۋ دەگەن — ۇمىتتەن ايىرىلۋ دەگەن ٴسوز. جاقىپ: «كۇمانداناتىن ادام جەل ايداپ، ٵرى-بەرى سوقتىققان تەڭىز تولقىنىنا ۇقسايدى»،— دەگەن (جاق. 1:6). بۇنداي ادامنىڭ قۋانىش سەزىنۋى ەكىتالاي!
16. كۇمان تۋىنداعان كەزدە نە ىستەۋىمىز كەرەك؟
16 شەشىمى: كۇماندارىڭىزدى سەيىلتىپ، سەنىمىڭىزدى نىعايتىڭىز. ٸلياس پايعامباردىڭ كۇندەرىندە ەحوبانىڭ حالقى ەكىويلى بولىپ جۇرگەن. سوندا ٸلياس ولارعا: «قاشانعى ەكىويلى بولىپ جۇرە بەرمەكسىڭدەر؟ ەگەر ەحوبا شىنايى قۇداي بولسا، سونىڭ جاعىنا شىعىڭدار. ال باعالدى شىنايى قۇداي دەسەڭدەر، وندا سونىڭ جاعىنا شىعىڭدار»،— دەگەن (پات. 1-ج. 18:21). ٴبىز دە كۇمانىمىزدى ارقالاپ جۇرە بەرمەۋىمىز كەرەك. ٴبىز قاجەتتى زەرتتەۋلەر جۇرگىزىپ، ەحوبا شىنايى قۇداي ەكەنىنە، كيەلى كىتاپ ونىڭ ٴسوزى ەكەنىنە جانە ەحوبا كۋاگەرلەرى ونىڭ حالقى ەكەنىنە جاقسىلاپ كوز جەتكىزىپ الۋىمىز كەرەك (سال. 1-ح. 5:21). وسىلارعا كوزىمىز جەتسە، كۇماندارىمىز سەيىلىپ، سەنىمىمىز نىعايادى. ال كۇماندارىمىزبەن ٶزىمىز كۇرەسە الماي جاتساق، اقساقالداردان كومەك سۇراساق بولادى. ەحوباعا قۋانىشپەن قىزمەت ەتكىمىز كەلسە، كۇماندارىمىزدى بىردەن سەيىلتۋىمىز كەرەك.
17. جىگەرى جاسىعان اداممەن نە بولادى؟
17 3-جايت: جىگەرىمىز جاسىعاندا. قۇداي سوزىندە: «قيىن شاقتا ساعىڭ سىنسا، كۇش-جىگەرىڭ تاۋسىلار»،— دەلىنگەن (ناق. س. 24:10). ساعى سىنىپ، جىگەرى جاسىعان ادام قۋانىشىنان تەز-اق ايىرىلادى.
18. تاباندىلىق دەگەن نەنى بىلدىرەدى؟
18 شەشىمى: ەحوباعا جۇگىنىپ، كۇش-جىگەر سۇراڭىز. كۇش-جىگەر بىزگە سىناقتاردا تاباندى بولۋ ٷشىن قاجەت (جاق. 1:12). جاقىپ «تاباندىلىق» ٴسوزىن قولدانعان كەزدە، ٴمىز باقپاي، ٴبىر ورىندا تاپجىلماي تۇراتىن ادامدى مەڭزەگەن. وسى ورايدا ساربازدى مىسالعا الۋعا بولادى. ول جاۋدىڭ شابۋىلى قانشالىقتى قارقىندى بولماسىن، ارتقا ٴبىر ەلى دە شەگىنبەي، ورنىندا نىق تۇرادى.
19. ەلشى پاۋىل بىزگە قانداي ۇلگى قالدىردى؟
19 پاۋىل بىزگە تاماشا ۇلگى قالدىرعان. پاۋىلدىڭ ٵلسىز كەزدەرى بولدى. ٴبىراق ول ەحوباعا جۇگىنىپ، كۇش سۇراعاننىڭ ارقاسىندا قيىندىقتاردى تاباندىلىقپەن جەڭە الدى (قور. 2-ح. 12:8—10؛ ٴفىلىپ. 4:13). ەحوبانىڭ كومەگىنە مۇقتاج ەكەنىمىزدى كىشىپەيىلدىلىكپەن مويىنداپ، وعان جۇگىنسەك، ٴبىز دە تۋرا سونداي كۇشكە يە بولا الامىز (جاق. 4:10).
قۇدايعا جاقىنداپ، قۋانىشتى بولىپ قالىڭىز
20، 21. ٴبىز نە نارسەگە سەنىمدى بولساق بولادى؟
20 باسىمىزعا تۇسكەن سىناقتاردى ەحوبانىڭ جازاسى دەپ ەشقاشان ويلامايىق. «باسىنا سىناق تۇسكەن ادام: «مەنى قۇداي سىناپ جاتىر»،— دەمەسىن. ويتكەنى ەشكىم قۇدايدى جاماندىقپەن سىناي المايدى، ونىڭ ٶزى دە ەشكىمدى جاماندىقپەن سىنامايدى»،— دەپ جاقىپ ناقتى ايتقان (جاق. 1:13). وسىعان كامىل سەنسەك، كوكتەگى سۇيىكتى اكەمىزگە جاقىنداۋعا بىزگە ەش نارسە كەدەرگى بولمايدى (جاق. 4:8).
21 ەحوبا قۇبىلمالى ەمەس، «ول ەش وزگەرمەيدى» (جاق. 1:17). ول I عاسىرداعى ماسىحشىلەردى سىناق كەزىندە قالدىرمادى. بۇگىندە دە ول ٵرقايسىسىمىزعا كومەكتەسۋگە دايىن. ەحوباعا شىن جۇرەكتەن دۇعا ەتىپ، بويىڭىزعا دانالىق، سەنىم، كۇش دارىتۋىن سۇراڭىز. ول مىندەتتى تۇردە دۇعالارىڭىزعا جاۋاپ بەرەدى. سوندا سىناقتارعا قۋانىشپەن توتەپ بەرەسىز!
128-ٵن سوڭىنا دەيىن تاباندى تۇرايىق
^ 5-ابزاس جاقىپ كىتابىندا سىناقتاردى جەڭۋگە كومەكتەسەتىن كوپتەگەن كەڭەستەر بار. بۇل ماقالادا ٴبىز قيىندىقتارعا قاراماستان ەحوباعا قۋانىشپەن قىزمەت ەتە بەرۋگە كومەكتەسەتىن جاقىپتىڭ كەڭەستەرىن قاراستىرامىز.
^ 59-ابزاس سۋرەتتەر سيپاتتاماسى: ساقشىلار قىزمەتكەرلەرى ەر باۋىرلاستى ايەلى مەن قىزىنىڭ كوزىنشە تۇتقىنداپ، ۇيىنەن اكەتىپ بارا جاتىر. ەر باۋىرلاس تۇرمەدە وتىرعان كەزدە، قاۋىمداعى باۋىرلاستار ونىڭ ايەلىمەن جانە قىزىمەن بىرگە وتباسىلىق عيبادات وتكىزىپ جاتىر. ايەلى مەن قىزى سىناقتاردا تاباندى بولىپ قالۋ ٷشىن كۇش سۇراپ، ەحوباعا ٴجيى دۇعا ەتەدى. ەحوبا تىنىشتىق پەن كۇش بەرگەننىڭ ارقاسىندا سەنىمدەرى نىعايىپ، سىناقتارعا قۋانىشپەن ٴتوزىپ ٴجۇر.
