1-2. Movwelana na lemba la Mateu 5:11, ninafuna nionenga a-vi nagumanangana vyowesedha?

YESU atoawadela anama-arelee ira aliwa tangadha kaanena imwerumweru yaimbarimbari thitho liye atoawandela ira aliwa tangadhalimban’nena na vyowesedha. (Mat. 10:22, 23; Luka 6:20-23) Kaninakaikela ira kala rumiwi wa Kristu unodhi-a imwerumweru. N’nga ninavivwa a-vi akala ira ninolimbanana nyarwa yoruni-iwa naatu avabanjanivi-u venango ara-ariwa na anamatonga? N’nga akala ira ninaoni-iwa nyarwa no kanyi-edhiwa ira vyotakala naafwi-u axikolani venango afwi-u anoalabana i-yo? Pyodedi-edha ira thuulela va vyongo vyevi unooda nikumbanyi-a.

² N’nga atu anjinji anoona ira oni-iwa nyarwa vo-ara-ariwa ngumwasa odhi-edha imwerumweru? E-i. Mbwenye imbarimbariyee choi madhu a Nlungu onoonga eno ira ara-ariwa gumwasa odhi-edha imwerumweru makristau. Mofwanafwani-a namafunjedha Tiyago uongile ira i-yo nagumanangana nyarwa dhinjinji kanivione ninga nili paoni oi kavali lango okumela. Malo mwa vyevyo ninofwanela kaana imwerumweru. (Tiy. 1:2, 12) Yesu aongile ira ninofwanela kala aimwerumweru na-ara-ariwanga (Muleri Mateu 5:11.) N’nga i-yo na-ara-ariwanga ninaode a-vi kalave aimwerumweru? Thuulela malangi-o a-va-idhe Tiyago wa makristau oroma unooda nikami-a vinjinji.Yoroma ninofuna nione makristau oroma vyalimbanena aliwa.

3. Tiyago angamadhi kala namafunjedha wa Yesu yaireile chin’ni?

³ Vevo Tiyago balee Yesu wenuwo ali m’miwa m’mbo-ive i-yana ubaba, vyateliye wene kala namafunjedha wa Yesu makristau tatoroma a-ra-ariwa wu Yerusalemu. (Mayir. 1:14; 5:17, 18) Setefano  angapiwile makristau anjinji tatotawa ilambo yeile “aliwa mwadheya makalanga visa vya Yudeya na Samariya” fiedhela wu kupuro na Ateyokiya. (Mayir. 7:58–8:1; 11:19) Vyevyo vinooni-a ira anamafunjedhala tatogumanana vyorucha vinjinji angalive e-no aliwa tatodhowanave laleela milanyu yapama mwaimwerumweru thitho tatooda kaathei-a mipingo mwilambo yothene ya Roma. (1 Pe. 1:1) Mbwenye vyoruchavi kaiira vyangomele vevo kabe.

4. N’nga pyorucha viivi vinango vyalimbanena makristau oroma?

⁴ Makristau oroma tatogumanana vyorucha vinjinji yo-ara-ariwa vyowesedha iroromelo yiwa. Mofwanafwani-a vyawa vya 50 C.E., namatonga wa ilambo ya wu Roma aitaniwa Kalaudiyo atowakumi-amo Ayuda othene ilambo ya Roma. Namwasa wa vyevyo ziza la Ayuda ali tangamadhi kala makristau tatokanyi-edheya ira taode kumamo ilambonimo iyachi nyumba dhiwa dhowa makalanga maburo e-nango. (Mayir. 18:1-3) Idhafiye yawa ya 61 C.E., rumiwi Paulo atolemba ira makristau anjinji tanoruwaniwa vamwinjini e-liwa perezo ale ana vyongoviwa vyapama tatofiedhela beliwa. (Aeb. 10:32-34) E-no moladanana naatu enango makristawao tatooda kala osauwa thitho tanokaana nyarwa dhaiigumiyiwa yaututu.—Aroma 15:26; Afil. 2:25-27.

5. Pyofuka viivi vinafuna i-yo rumela mu yofunjedha yei?

⁵ Tiyago alembile kartalee ya-anafiye yawa ya 62 C.E., thitho liye anoidhiwa pama vyowesedha vyevyo vyagumanana abalee. Yohova atovudhelela Tiyago ira alenbe karta leli aalembele abelee aukristau dhela mwa ndhila yeniyo aliwa tangaodile wachela malangi-o ofwanelela ira taode limbanana ira taode kaana imwerumweru angalive ira tanogumanana vyowesedha vinjinji. Ninofuna nifunjedhele karta la Tiyago ira nirumele vyofuka vyo-arelavi: vofuna idhiwa ira ali imwerumweru iivi yaongana Tiyago? N’nga chini yafuna m’mwiri-a kristau ira aode luza imwerumweru yei? N’nga zelu iroromelo na limba rima vinanikami-e a-vi ira nidhowenave kala aimwerumweru angalive ira ninogumanana vyowesedha?

6. Movwelana na lemba la Luka 6:22, 23 mwasiwa ngwan’ni kristau unoodave kala waimwerumweru angalive ira unogumanana nyarwa dhinjinji?

⁶ Mwamakalelo otene atu anothuulela ira mutu unooda kala waimwerumweru aabulelenga a-kaana kobiri dhinjinji thitho a-kaana banja losangalala. N’nga ngu tundu uuvi waimwerumweru waongana Tiyago? Liye aongana mwamaoneelo a yova-a ya zimu ochena wa Nlungu. (Agal. 5:22) Kristau unokala waimwerumweru akala ira liye unoidhiwa ira vinaira liye vinodhiveliwi-a Nlungu thitho a-arelanga ifwanafwani-o ya Yesu. (Muleri Luka 6:22, 23; Akol. 1:10, 11) Ngumwasiwa tundu wenuo waimwerumweru kunanyindela makalelo amutuwo kabe, mbwenye imwerumweru yi-u inooda fwanafwani-iwana na luju lina-inda wari mwa lanterina mwasa oi lujulo linokala lovuneleya namwasa io ino-indayo inokala wari mwa ligurugudhu, ligurugudhulo linooda tetezela ira jino-indajile ya-aode tima angalive ira unokala dhongwe nalipevo. Saasawa na vyevyo imwerumweru ya rimani mwa kristau kinotima na mwasa oruwaniwa venango oruni-iwa na atu avabanjanivee venango naatu abasani thitho aliwa kinavunguwa vamwasa wa nyarwa dhorambulela vyongo venango mwasa wa ingumi yamutu akala ira unaabulela. Imbarimbari choi i-yo nagumanangana nyarwa yoruni-iwa imwerumweru ya rimani mwi-u inokala ilimbanga vinjinji. Nyarwa dhinogumanana i-yo na mwasa wairoromelo yi-u inooni-a ira i-yo nili anamafunjedha aimbarimbari a Kristu. (Mat. 10:22; 24:9; Juwau 15:20) NNgumwasiwa Tiyago alemba ira: “Abalanga, muone kala mwasa okaanelana imwerumweru yaimbarimbari na mwasa ogumanana vyowesedha vyo-iyana-iyana.”—Tiy. 1:2.

7-8. N’nga mwasiwa ngwan’ni iroromelo yi-u inokala yolimba i-yo nagumanangana vyowesedha?

⁷ Tiyago thitho atoonga mwasiwa makristau anokala okozeya vofuna limbana nyarwa dhilukulu dho-ara-ariwa. Liye aongile ira: “Iroromelo i-nyu yawesedhiwanga inodhi-a vilela.” (Tiy. 1:3) Vyowesedha vinooda fwanafwani-iwana mulo wavangotani wenuwo aliba fula unovivi-ana aliwa momba wa aso ira tafulena sarasada, sarasada ira lifuliwe linovira veko lamala fuliwa ladidila linotimi-edhiwa ma-injeni mwandhila yeniyo sarasadalo linokala lolimba. Saasawa thitho i-yo navira vamuloni wa vyowesedha iroromelo yi-u inolimba vinjinji nNgumwasiwa Tiyago utolemba ira: “Mbwenye rumeli-ani ira vilela umari-e laba basa lee,ira mukale okwakwanela na o-okaana damba, o-oimwanana ili yotene.” (Tiy. 1:4) Ona ira mawesedhi anolimbai-a iroromeli yi-u anooda nikami-a ira niodeve vilela ninganave imwerumweru.

⁸ Tiyago thitho atoonga vyongo vinango vinaode didili-a imwerumweru yi-u. N’nga vyorucha vyevi piivi, thitho ninavilimbanena a-vi?

9. Mwasiwa ngwan’ni ninofwanelela kala azelu?

⁹ Vyorucha: Na-aidhiwe inofuna i-yo ira. I-yo nalimbangana vyowesedha na-aidhiwe ira ninaire  n’ni i-yo ninokala vanyarwani mwa makalelwi-u othene thitho vyevyo vinooda niimwanani-a ira nikalengave aimwerumweru. Akala ira nili mwandhila yen’na ninofwanelela dodoliso ira niidhiwe vinofuna i-yo ira na vinofuna i-yo onga waatu ale anoni-ara-ara namwasa wenuo ninofwanelela kami-iwa na Yohova. (Jer. 10:23) Ira niode sakula ndhila yapama inaode m’dhiveliwi-a Nlungu thitho na ndhila yoi kinaoda niiri-a ira niode akumbanyi-a abali-u ira inikami-e kalave ororomeleya.

10. N’nga va Tiyago 1:5 vanonilimbi-a ira niire n’ni?

¹⁰ Ndhila yapama: Vepa zelu wa Yohova. Ira nivilele ningali aimwerumweru yoroma ninofwanela lobela wa Yohova m’vepa zelu ira niode sakula ndhila dhapama. (Muleri Tiyago 1:5.) N’nga i-yo naona ira Yohova kananda rumela lobelo li-u ninofuna niire a-vi? Tiyago atolemba ira i-yo nalobelanga nivepanga zelu ira niode limbana vyowesedha babi-u wadhulu unova-a mofewa manda (Sal. 25:12, 13) NNgumwasiwa Tiyago unonilimbi-a ira “nidhowenave vepangave” venango nionge ira nidhowenave lobelang wa Yohova. Yohova liye kananyanyuwa mwasa oi i-yo nitovepa fedho dhinjinji ira aniva-e zelu liye unokala aonangave vyowesedha vinagumanana i-yo ira ninolimbana thitho nili okubanya namwasa wa vyevyo liye unofunechecha ira anikami-e. Mo-okaikela i-yo ninokala aimwerumweru idhiwa vyevi. N’nga Yohova unoniva-a zelu dhela mundhila iivi?

11. Chini inafwanela i-yo ira ira nikaena zelu?

¹¹ Yohova unoniva-a zelu dhela mu madhwee. (Sang. 2:6) Ira nikaena zelu dhofwanelela ninofwanela funjedha Bibilya na mabukwi-u e-nango mbwenye wenjedha dodoliso li-u kai vyokwakwanela ninofwanela irana vile vinafunjedha i-yo. Tiyago ulembile e-ni: “Mbwenye muirenga vyevyo madhu vinoonga aliwa, a-kala ira uvwave, no dhinami-anga na mathuulelo onama.” (Tiy. 1:22) Nairangana vinaonga Nlungu i-yo ninooda kala atu odhi-a rendele, ololela na atangaranga. (Tiy. 3:17) Kavinombala ira ninogumanana vyowesedha vyoi-avi mikalelo yen’na imadhi i-yo ongila inooda nikami-a ira nidhowenave kala aimwerumweru.

12. Mwasiwa ngwan’ni pyofuneechecha liidhiwa pama Bibilya?

 ¹² Tiyago ulembile ira: Leri madhu a Nlungu nakala ninga dhiing’anela vasupeyoni. Madhu a Nlungwao anonikami-a ona vinofwanelela i-yo chinja thitho anonifunji-a munairele i-yo vyevyo. (Tiy. 1:23-25) Mofwanafwani-a, vanduli vofunjedha madhu a Nlungu ninooda vwechecha ira ninofwanela ing’anela modi-u oira vyongo. Mokami-iwa na Yohova ninooda funjedha kala atu opwaseya vakala vyorucha vinango, venango atu enango taniirela vyongo vyooda nithakaleliwi-a, nairana vyevyo ninooda limbana mwapama nyarwa dhinanidhela. Ninodha kala othuulela mwapama ira niode sakula ndhila yapama moirela vyongo. NNgumwasiwa pyofuneechecha liidhiwa pama Bibilya.

13. Mwasiwa ngwani ninofanela funjedha vifwanafwani-o vyaanamalaba a Nlungu andulimu?

¹³ Hora dhinango ningamadhi ira yongo yodawa panafunjedhela i-yo irana vyongo vyapama. Mbwenye funjedha wa tundu wen’na korucha vinjinji. Vatokala ndhila inango yapama yooda fwanyelana zelu, ninooda funjedhela mu vifwanafwani-o vyapama na vyothakala vyaatu enango. Ngumwasiwa Tiyago unonilimbia ira nione vifwanafwani-o vyaanamalaba ororomeleya andulimu ninga Abulahamu, Rahabi, Yobo na Eliya. (Tiy. 2:21-26; 5:10, 11, 17, 18) Masiki vyagumanana aliwa vyowesedha vyoi a-vi, aliwa tatooda vilela ira tadhowenave kala aimwerumweru. Ifwanafwani-edho jiwa inooni-a ira mokami-iwa na Yohova i-yo thitho ninooda vilela.

14-15. Mwasiwa ngwan’ni pyoopi-a akala mutu unokaikela iroromelo yee?

¹⁴ Vyorucha: Akala ira ninokaikela iroromelo yi-u. Hora dhinango vinooda ireya ira i-yo avechecha pama yongo inaongiwa Bibilyani venango Yohova aarumele malobelwi-u ninga mwemo mwafunela i-yo. Vyongo vyatundu wenuwo vinooda dhi-a kaikela rimani ira malobelwi-u anovweya. I-yo na-airevo yongo kaikelao unooda didili-a iroromelo yi-u fiyedha nonga uxamwali-u na Yohova. (Tiy. 1:7, 8) Vyokaikelavyo, vinooda nikaikeli-a thitho akala ira vilanyedhile Yohova sogolowu vinodha ireya thitho vinooda niluzi-a idedi-edho yi-u.

¹⁵ Rumiwi Paulo uwongile ira idedi-edho yi-u ya songolo ikadhi ninga nangula. (Aeb. 6:19) Wakala lipevo nlukulu, nangula unooda indendela baruku thitho unooda dhowa mainda vathi vamabwe ira barukule la-asukuseye. Mbwwnye kureti umangilenaatu nangula na barkulo wa-akale olimba nangulowo kanairavo yongo e-no ninga kwithi munooda aliwa nonga kurethi wanangula, vyokaikela thitho vyarimani vinooda didili-a iroromelo yi-u, Paevo ira nagumanana vyowesedha ninodha luza iroromelo yi-u wa Yohova thuulelanga ira liye kanodha kwakwaneli-edha vilanyedile liye. I-yo naluza iroromelo ninoluza idedi-edho. Tiyago uwongile ira “mutu unokaana vyokaikela unoladana na mambimbi abara anotukuleyana lipevo dhowanga wunawu.” (Tiy. 1:6) Akala ira mutu unofwanyeya vamoda wen’na, vinokala vyorucha ira adhowenave kala waimwerumweru.

16. Chini inafuna i-yo ira nazindiyela ira nitokaana vyokaikela va iroromelo yi-u?

¹⁶ Vyo-arelavo viwa yapama: Vwei-a vyokaikela na limbi-a iroromelo. Akala ira mutokaana vyokaikela vinjinji kamuvi-iye ee-no a-iravo yongo hora ya namaro-edha Eliya mbuba ya Yohova thitho yanokaikela mwasa wa vile vyaroromela aliwa, Eliya awadele ira: “Munokaikela fiyedha e-lini? Akala ira Yohova ngu Nlungu waimbarimbari mu-arelenga, mbwenye akala ira Baala ngu Nlungu waimbarimbari areleni wenuo.” (1 Mam. 18:21) Vyevyo thitho vinoireya malamboano i-yo ninofwanela nikale onyindela ira Yohova ngu Nlungu waimbarimbari thitho Bibilya ndimadhwee na thitho Mboni dha Yohova batwee Ngumwasiwa munofwanela muodenga sakasaka. (1 Atez. 5:21) Irana vyevyo unodha uva-ani ira na-akaena vyokaikela vyarimani mwi-u nolimbi-a iroromelo yi-u akala ira i-yo ninofuneela kami-iwa vofuna vwei-a vinakaikela i-yo niode saka andimuwa avapingoni. Likundo evo toonga ira ninofwanela iravo vyongo mo-odibela ira nidhowenave kala aimwerumweru volam’bela Yohova.

17. Chin’ni inofuna ireya akala ira akala nyo kamunadhowanave kala olimba rima?

 ¹⁷ Vyorucha: akala nili okumbanya. Bibilya linoonga ira: “Wafooka dambo looni-iwa nyarwa, ngurudhao dhinodha kala dhoyeva.” (Sang. 24:10) Madhu aiheberi anothapulela sukwala anooda thapulela akala olimba rima akala ira nyo muto-iya “limba rima” kavanavira hora injinji mwa-analuze imwerumweru yinyu.

18. Chin’ni inathapulela vilela?

¹⁸ Vyo-arelavo viwa vyapama: Zindiyela ira i-yo ninonyindela Yohova ira niode kala olimba rima thitho ira niode vilela. I-yo ninofwanelela kala olimba rima ira niode vilela nagumanangana vyowesedha.(Tiy. 5:11) Madhu a Tiyago aindi-edhele liye basa oonga “vilela” anoniva-a i-yo kala othuulela ira. Mutu unokala olimba ngu a-anasusa valimburonivee niodenga thuulela wanyathoropa a-anatawa afwanyiwa naamwidani, mbwenye liye unokalave valimburoni vee okozeyene.

19. Chin’ni inafuna i-yo funjedhela vaifwanafwani-edho ya rumiwi Paulo?

¹⁹ Rumiwi Paulo utoni-iyedha ifwanafwani-o yapama yolimba rima na vovilela. Hora inango liye atodhionavo kala ofooka mbwenye liye atooda vilela namwasa oi liye aroromela Yohova ira unodha limbi-a rima nom’va-a kopolo dhafuneela liye. (2 Akor. 12:8-10; Afil. 4:13) I-yo ninooda kala saasawa kaana kopolo no limba rima ninga vyate Paulo i-yo nazindiela ira ninofwanelela kami-iwa na Yohova.—Tiy. 4:10.

20-21. Chini inofwanela i-yo ira niode roromela?

²⁰ Nagumanangana vyowesedha, ninofwanela zindielenga ira niroromele vyo-arelavi: Ira Yohova kanaanilanga. Tiyago unonilimbi-a va mwasa wen’na voonga ira: “Mutu awesedhiwanga, kanofwanela onga ira: ‘Unondiwesedha ngu Nlungu.’ Nlungu kanowesedhiwa thitho liye kanowesedha mutu na vyongo vyothakala.” (Tiy. 1:13) I-yo naroromela vyevi ninodha limbi-a uxamwali-u na Babi-u waudhivela wadhulu.—Tiy. 4:8.

²¹ Yohova “kanochinja.” (Tiy. 1:17) Liye atoakami-a Makristau oroma limbana vyowesedha thitho liye unodha niirela vimbo-ive vyevyo malamboano. Mulobele wa Yohova kumela vathi varima mvepa liye ira nyo muode kaana zelu, roromelo, na limba rima. Liye unodha rumela malobelwinyu. Mwaira e-no, nyo munodha nyidhela ira Yohova unodha ukami-ani ira mukaleve aimwerumweru mwagumanangana vyowesedha!