Kilukenu muyi hansañu yimunakukeña

Kilukenu muyi hachipapilu chayuma yidimu

CHIBAABA CHAKUDIZA 8

Chakutwalekahu Kwikala naMuzañalu Hela Tunakumona Kukala

Chakutwalekahu Kwikala naMuzañalu Hela Tunakumona Kukala

“Enu anakwami, zañalalenuña hampinji yimunakuhita mukweseka kwashiyashana.”—YAK. 1:2.

KAMINA 111 Yuma Yatuzañaleshaña

NSAÑU YIDI MUCHIBAABA *

1-2. Kwesekeja naMatewu 5:11, twatela kwila ñahi neyi tunakumona kukala?

YESU wayishiikili akwakumulondela nindi akekala namuzañalu walala. Ilaña wayilejeli cheñi nindi akamonaña kukala. (Mat. 10:22, 23; Luka 6:20-23) Twazañalalaña hakwikala atumbanji twaKristu. Mukutiya ñahi neyi chisaka chenu cheseka kuyikañesha kumukalakela Yehova, neyi ayikabisha kudi nfulumendi hela neyi akwenu mumwatañilaña hela mumwazatilaña ayikanjikija kwila yuma yatama? Neyi tutoñojoka hayuma yamuchidiwu tunateli kutachika kwakama.

2 Antu amavulu atoñojokaña nawu neyi anakuyikabisha hiyanateli kwikala namuzañaluku. Ilaña, Izu daNzambi datulejaña nawu tuzañalaleña hampinji yinakutukabishawu. Chakutalilahu, kapostolu Yakoba wasonekeli nindi chatela tuneñeña twatela kuzañalalaña hampinji yitunakuhita mukweseka. (Yak. 1:2, 12) Nawa Yesu wahosheli nindi twatela kuzañalalaña neyi anakutukabisha. (Tañenu Matewu 5:11.) Tunateli kwikala nahi namuzañalu hela chakwila tunakumona kukala? Tukudiza yuma yayivulu chitukuhanjekaña hamazu antesha ekala mumukanda wayisonekeleliyi Yakoba akwaKristu akusambila. Tusambilenu kuhanjeka hakukala kwamweniwu awa akwaKristu.

KUKALANYI KWAMWENIWU AKWAKRISTU AKUSAMBILA?

3. Chumanyi chamwekeni chimwahitili kapinji kantesha kufuma hekaliliyi Yakoba kambanji kaYesu?

3 Hashimbwili wanyi chelili Yakoba manakwaYesu yekali kambanji, akwaKristu muYerusalema atachikili kuyikabisha. (Yilw. 1:14; 5:17, 18) Chelili kambanji Stefwanu amujahi, akwaKristu amavulu atemukili mumusumba nawa “apalañeneni mumaluña amuYudeya nimuSamariya,” nkumininaku ayili nakushika kuKipirosi nikuAntiyoki. (Yilw. 7:58–8:1; 11:19) Atumbanji amweni kukala kwakuvulu. Hela chochu, atwalekelihu kushimwina nsañu yayiwahi kwejima kuyayileñawu nawa atuñili yipompelu mumaluña ejima ayuulileñawu kudi aRoma. (1 Pet. 1:1) Ilaña amweni cheñi kukala kwakuvulu kwasweja.

4. Kukalanyi kukwawu kwamweniwu akwaKristu akusambila?

4 AkwaKristu akusambila amweni kukala kwashiyashana. Chakutalilahu, mu 50 C.E., Mwanta waRoma Kaludusa walejeli aYudeya ejima kufuma muRoma. Dichi aYudeya ejima ekalili akwaKristu ashiyili matala awu nakuya kwacheñi. (Yilw. 18:1-3) Mu 61 C.E., kapostolu Pawulu wasonekeli nindi akwawu akwaKristu ayisawili hamesu awantu, kuyisha mukaleya nawa ayibuwili maheta awu. (Heb. 10:32-34) Nawa neyi chochichadiña kudi antu ejima, akwaKristu akabakeneña nawuzweñi niyikatu.—Rom. 15:26; Fwi. 2:25-27.

5. Malwihwinyi itukwakula?

5 Yakoba chasonekeleñayi mukanda windi henohu chaaka cha 62  C.E., kanda welukili kukala kwahitileñamu amanakwindi niahela. Yehova wamoneneni Yakoba kusonekela akwaKristu nsañu yayikwashili kutwalekahu kwikala namuzañalu hela chakwila amweneña kukala. Tusambilenu kuhanjeka hamukanda wasonekeliyi Yakoba nawa twakuli awa malwihu: Muzañalwinyi wateneniyi Yakoba? Chumanyi chinateli kumuletesha mukwaKristu kubula kwikala naniwu muzañalu? Indi maana, chikuhwelelu nikuhamuka kunateli kutukwasha ñahi kutwalekahu kwikala namuzañalu hela chakwila tunakumona kukala kwamuchidinyi?

YUMANYI YAMULETESHAÑA MUKWAKRISTU KWIKALA NAMUZAÑALU?

Neyi chakiñewa muzuzu wakesi wunakubutukila mukachi kenoñu, iwu muzañalu niwena watwalekañahu kubutuka muloña wekala mukachi kamuchima wamukwaKristu (Talenu paragilafu 6)

6. Kwesekeja naLuka 6:22, 23, muloñadi mukwaKristu chatela kwikalilayi namuzañalu neyi nakuhita mukukala?

6 Antu atoñojokaña nawu anateli kwikala namuzañalu neyi akola kumujimba, adi namali amavulu nawa chisaka chawu chidi mukuwunda. Ilaña muzañalu wateneneñayi Yakoba himukabu waspiritu yaNzambi nawa hiwashindamena hayuma chiyidi muchihandiluku. (Ñal. 5:22) MukwaKristu wekalaña namuzañalu walala neyi yeluka nindi nakumuzañalesha Yehova nawa nakumwimbujola Yesu. (Tañenu Luka 6:22, 23; Kol. 1:10, 11) Neyi chakiñewa muzuzu wakesi wunakubutukila mukachi kenoñu, iwu muzañalu niwena watwalekañahu kubutuka muloña wekala mukachi kamuchima wamukwaKristu. Hela chakwila twakata, indi kwiji tudana mali iwu muzañalu hiwamanañaku. Nawa muzañalu wetu waswejelañaku neyi antu anakutuseha hela neyi antaña anakweseka kutukañesha. Chatela wumani, muzañalu wetu waswejelañaku neyi ayilumbu jetu anakufwila kutuzeyesha. Neyi anakutukabisha hamuloña wachikuhwelelu chetu chamwekeshaña nawu tudi atumbanji twaKristu alala. (Mat. 10:22; 24:9; Yow. 15:20) Dihafumini Yakoba yasoneki nindi: “Enu anakwami, zañalalenuña hampinji yimunakuhita mukweseka kwashiyashana.”—Yak. 1:2.

Muloñadi chitunateli kwesekejela kukala nakesi kazatishañawu hakuchila mpoku? (Talenu paragilafu 7) *

7-8. Muloñadi chikuhwelelu chetu chichakolelañaku neyi tunakuhita mukukala?

7 Yakoba washimuna cheñi chuma chikwawu chatela kuletesha akwaKristu omiki kukala kwasweja. Wahosheli nindi: “Chikuhwelelu chenu chinesekiwu muniyi njila, chikukolesha chikupu ñovu jenu jakuumika.” (Yak. 1:3) Kukala kutwamonaña kudi neyi kesi kazatishañawu kutatisha nachu chikuñu chinakuchilawu. Neyi chikuñu achitatisha nawa achinwisha chakolelañaku. Munjila yoyimu, neyi tuumika kukala, chikuhwelelu chetu chakolelañaku. Dihafumini Yakoba yasoneki nindi: “Itejenu kuumika kumanishi mudimu waku, kulonda mwiikali awanina nawa alumbwa muyuma yejima.” (Yak. 1:4) Neyi tumona netu kukala kutunakumona kunakukolesha chikuhwelelu chetu, tunateli kuumika namuzañalu.

8 Mumukanda wasonekeliyi, Yakoba watenenimu cheñi kukala kunateli kuletesha tubuli kwikala namuzañalu. Hikukalanyi kweniku nawa tunateli kukutondolwela ñahi?

CHITWATELA KWILA HAKWILA TUTWALEKIHU KWIKALA NAMUZAÑALU

9. Muloñadi chitwatela kwikalila namaana?

9 Kukala: Neyi tuneluki wanyi chakwila. Neyi tunakumona kukala twatela kumulomba Yehova kulonda yatukwashi kwila yuma yikumuzañalesha, yikukwasha amanakwetu niahela nawa yikutukwasha kuhemba kashinshi ketu. (Yere. 10:23) Twatela kwikala namaana hakwila twiluki chitwatela kwila nichakuyakula antu atudimbululaña. Neyi tuneluki wanyi chakwila, tunateli kuzeya nawa muzañalu wetu wukumana.

10. Hakwila nawu twikali namaana Yakoba 1:5 yatulejaña kwiladi?

10 Chakwila: Mulombenu Yehova yayinki maana. Hakwila tuumiki kukala kutunakumona nikutwalekahu kwikala namuzañalu, twatela kumulomba Yehova kulonda yatwinki maana akutukwasha kufuukula chachiwahi. (Tañenu Yakoba 1:5.) Tukwila ñahi neyi tumona netu Yehova nakuli kulomba kwetu swayi wanyi? Yakoba wahosheli nindi twatela ‘kutwalekahu kumulomba’ Nzambi. Yehova wahilaña wanyi neyi tutwalekahu kulomba netu yatwinki maana. Hakutuhosholaku. Tata yetu wamwiwulu wahanaña “namuchima wumu” neyi tumulomba netu yatwinki maana kulonda tuumiki kukala. (Mas. 25:12, 13) Wamonaña kukala kutwamonaña, wukweti wushona nawa nakufwila kutukwasha. Chumichi chatuzañaleshaña. Hanu dinu Yehova watwinkaña ñahi maana?

11. Yumanyi yikwawu yitwatela kwila hakwila nawu twikali namaana?

11 Yehova watwinkaña maana kuhitila Mwizu dindi. (Yish. 2:6) Hakwila twikali nanawa maana, twatela kudizaña Izu daNzambi ninyikanda yashindamena haBayibolu. Ilaña kudi yuma yikwawu yitwatela kwila. Twatela kuzatishaña maana aNzambi muchihandilu chetu kuhitila mukuzatisha yuma yitunakudiza. Yakoba wasonekeli nindi: “Ikalenu akwakwila mwaya mazu, bayi mwikala akwakutiya hohuku.” (Yak. 1:22) Neyi tulondelaña kufumba kwaNzambi, tukwikala awunda, hitukukokwelaña kumu hohuku nawa tukwikala naluwi. (Yak. 3:17) Iyi yilwilu yatukwashaña kuumika kukala kwejima kutunateli kumona chakadi kujimbesha muzañalu wutukweti.

12. Muloñadi chitwatela kwilukila Bayibolu?

12 Izu daNzambi dekala neyi chibanjilu, datukwashaña kwiluka chitwekala nikwiluka hitwatela kuwahishaku. (Yak. 1:23-25) Chakutalilahu, hanyima yakudiza Izu daNzambi, tukwiluka netu tunateli kufwomona ndulu yetu. Nawukwashu waYehova, tukwiluka chakudiyuula neyi antu anatuhilishi hela neyi tudi mukukala kunateli kutuhilisha. Muloña wakwila twawunda, tukumanishaña kukala munjila yayiwahi. Tukutoñojokaña chiwahi nawa tukufuukulaña mwatelela. (Yak. 3:13) Dichi, chalema kwiluka Bayibolu.

13. Muloñadi chitwatela kwilukila nsañu yawantu ashimunawu muBayibolu?

13 Mpinji yikwawu twadizilañaku hanyima yakuluwañesha. Ilaña, iyi hinjila yayiwahi wanyi kudizilamu. Njila yayiwahi yakwikalilamu namaana, hikudizila kuyuma yayiwahi niyatama yeliliwu antu amakwawu. Dihafumini Yakoba kutukolesha nindi tudizileña kudi antu ashimunawu muBayibolu, chidi neyi Abarahama, Rahaba, Yoba niElija. (Yak. 2:21-26; 5:10, 11, 17, 18) Awa ambuña aYehova ashinshika omikili kukala kwadi kuyiletesha kubula kutwalekahu kwikala namuzañalu. Chomikiliwu chamwekeshaña nawu ninetu tunateli kuumika nawukwashu waYehova.

14-15. Muloñadi chitwatela kulekela kujinooka?

14 Kukala: Kujinooka. Mpinji yikwawu chinateli kutukalila kutiyishisha nsañu yimu Mwizu daNzambi. Hela Yehova nateli kwakula wanyi kulomba kwetu neyi chitwakuhweleleli. Yuma yamuchidiwu yinateli kuletesha tutachiki kujinooka. Neyi tutwalekahu kujinooka chikuhwelelu chetu chinateli kuzeya nawa wubwambu wetu naYehova wukukisika. (Yak. 1:7, 8) Nawa kujinooka kunateli kuletesha tuleki kuchiñeja yuma yakumbidi.

15 Kapostolu Pawulu wesekejeli kuchiñeja kutwachiñejaña yuma yakumbidi nachikuñu chakwimika nachu watu. (Heb. 6:19) Chikuñu chakwimika nachu chakwashaña watu neyi kudi mpepela kulonda abuli kuwukumpula nakudihuma mumalola. Neyi ndala chiyazeyeshaña ileñi dakuchikuñu chakwimika nachu watu, kujinooka nikwena kwazeyeshaña chikuhwelelu chetu. Muntu wajinookaña neyi yamona ikañesha nateli kuleka kukuhwelela nindi Yehova wakashikija yikaninu yindi. Neyi chikuhwelelu chetu chimana, tukuleka kuchiñeja. Yakoba wahosheli nindi, “muntu wajinokaña, wudi neyi dinkanda dahakaluñalwiji dinakulelolawu kudi mpepela nakubwankañila.” (Yak. 1:6) Muntu wamuchidiwu hekalaña namuzañaluku.

16. Yumanyi yitwatela kwila neyi twajinookaña?

16 Chakwila: Lekenu kujinooka, ilaña koleshenu chikuhwelelu chenu. Bayi mushintajalaku. Mumafuku akaprofwetu Elija, antu jaYehova alulutileña. Elija wayilili nindi: “Chimululuta, niniku kumukukundama nehi? Neyi Yehova diyi Nzambi, londenu yena; neyi diyi Bayali, komana londenu yena.” (1 Anya. 18:21) Ninetu bayi tululutañaku. Twatela kusandujolaña kulonda twiluki chikupu netu Yehova diyi Nzambi, Bayibolu hiIzu dindi nawa aYinsahu jaYehova hiyantu jindi. (1 Tes. 5:21) Neyi twila yumiyi, tukuleka kujinooka nawa chikuhwelelu chetu chikukola. Neyi tunakukeña wukwashu kulonda tuleki kujinooka, twatela kuyilejamu akulumpi. Twatela kuzatilahu swayi-swayi hakwila tuleki kujinooka kulonda tutwalekihu kumuzatila Yehova namuzañalu.

17. Chumanyi chikumwekana neyi tubula kutwalekahu kwikala ahamuka?

17 Kukala: Kuzeya. Izu daNzambi dahosha nawu: “Neyi wakazeya hefuku dakala ñovu jeyi [jakakeha].” (Yish. 24:10) Izu dachiHeberu dabalumunawu nawu ‘kuzeya’ dinateli cheñi kutalisha mukwila nawu “kubula kutwalekahu kwikala wahamuka.” Neyi mubula kutwalekahu kwikala ahamuka, muzañalu wenu wukumana.

18. Kuumika kwatalisha mudihu?

18 Chakwila: Mushindamenenu Yehova kulonda yayinki ñovu yakuumika. Twatela kwikala ahamuka hakwila nawu tuumiki kukala. (Yak. 5:11) Izu dazatishiliyi Yakoba dabalumunawu nawu “kuumika” datalisha kudi muntu wunemani chakola heluña dimu. Tunateli kumwesekeja kudi mushidika wunemani nawa wunakubula kutemuka chilumbu chindi wunakwinza nakumulukuka.

19. Yumanyi yitunateli kudizila kudi kapostolu Pawulu?

19 Kapostolu Pawulu wadiña wahamuka nawa womikili. Mpinji yikwawu wazeyeleña. Ilaña womikili muloña wamushindameneni Yehova kulonda yamukwashi. (2 Kor. 12:8-10; Fwi. 4:13) Hakwila twikali akola nawa ahamuka twatela kumulomba Yehova kulonda yatukwashi.—Yak. 4:10.

SWINENU KWAKWIHI NANZAMBI HAKWILA MUTWALEKIHU KWIKALA NAMUZAÑALU

20-21. Chumanyi chitwatela kwiluka?

20 Twatela kwiluka chikupu netu Yehova hazatishaña kukala hela kweseka kulonda yatubabeshiku. Yakoba wahosheli nindi: “Muntu wunakuhita mukweseka, bayi yahosha nindi: ‘Anakuñeseka kudi Nzambiku.’ Muloña Nzambi hiyamwesekaña nayuma yatamaku, hela yena yomweni hesekaña muntu hela wumuku.” (Yak. 1:13) Neyi twiluka chikumichi, tukuswina kwakwihi naTata yetu wamwiwulu.—Yak. 4:8.

21 ‘Yehova habalumokañaku.’ (Yak. 1:17) Wayikwashili akwaKristu akusambila mukukala kwejima kwamweneñawu, ninetu wukutukwashaña. Mulombenu Yehova kulonda yayinki maana, chikuhwelelu nawa yayikwashi kwikala ahamuka. Wukwakula kulomba kwenu. Nkumininaku, mukwiluka chikupu nenu wukuyikwasha kutwalekahu kwikala namuzañalu hampinji yimunakumona kukala.

KAMINA 128 Tuumiki Kushika niKunsa

^ para. 5 Mumukanda waYakoba mwekala nsañu yayivulu yinateli kutukwasha hampinji yitudi mukukala. Achinu chibaaba chinashimuni yuma yashimwiniyi Yakoba yinateli kutukwasha. Iyi yuma yinateli kutukwasha kutwalekahu kumukalakela Yehova namuzañalu hela tunakumona kukala.

^ para. 59 KULUMBULULA MWEVULU: Manakwetu anenzi nakumukwatila hetala dindi. Ñodindi nimwanindi wamumbanda anakumonaku chinamusendiwu kudi atupokola. Hampinji yadiyi nfumwindi mukaleya, amanakwetu niahela anenzi nakudifukula hamu kudifukula kwachisaka naniwu muhela nimwanindi wamumbanda. Mama yawantu nimwana anakumulomba Yehova mpinji yejima kulonda yayikwashi kuumika kukala. Yehova nayinki kuwunda kwamuyitoñojoka nawa nayikwashi kwikala ahamuka. Chinafumimu, chikuhwelelu chawu chinakoli nawa chinayikwashi kuumika namuzañalu.