Kanganaya emyatsi eyirimo

Kanganaya emyatsi eyirimo

OMWATSI W’ERIGHA 8

Ngoko twangabya n’obutseme omughulu tukalaba omo maligho

Ngoko twangabya n’obutseme omughulu tukalaba omo maligho

“Balikyetu, omugulu mukabana erilengwako musindo-musindo mubye n’obutseme.”​—YAK. 1:2.

OLWIMBO 111 Ebikaleka itwatsema

EBIKENDIKANIBWAKO *

1-2. Ngoko kiri omo Matayo 5:11, tutolere itwalangira amaligho wo tuti?

YESU mwabugha ati abigha biwe bakendisyabya n’obutseme bw’ekwenene. Aliwe kandi mwabugha ati abakendisyamukwama bakendisyabana amaligho. (Mat. 10:22, 23; Luka 6:20-23) Tuli n’obutseme eribya bigha ba Kristo. Aliwe, tukayowa tuti omughulu abandu b’omo kihanda kyetu bakasonda eritughania erikolera Yehova, omughulu abatabali bakatwendereraya, kutse omughulu abandu abo tukakola nabo omubírí kutse abo tukasoma nabo bakasonda eritukuna erikola omwatsi owatuwene? Oko kwenene, omughulu tukalengekanaya oko myatsi eyo kyanganaleka itwahangya-hangya.

2 Abandu bangyi sibalighire ngoko kyanganatokekana omundu iniabya n’obutseme inianemwendereribwa. Aliwe, ekyo kyo Kinywa ky’oMungu kikatusaba erikola. Ng’eky’erileberyako, omukwenda Yakobo mwabugha ati, omo mwanya w’erihangya-hangya kutsibu omughulu tuli omo maligho, litolere itwabya n’obutseme. (Yak. 1:2, 12) Yesu naye mwabugha ati litolere itwabya n’obutseme nomo tunemwendereribwa. (Soma Matayo 5:11.) Twangalola tuti embere eribya n’obutseme nomo twangabya omo maligho? Twanganigha bingyi erilabira ebaruha eyo Yakobo ahandikira Abakristo b’erimbere. Eritsuka, tukanaye oko maligho awo Bakristo abo balabamo.

ABAKRISTO B’OKO KARNE K’ERIMBERE MUBALABA OMO MALIGHO WAHI?

3. Enyuma sya Yakobo eribya mwigha wa Yesu muhabyaki?

3 Biro bilebe bisa embere Yakobo, mughala wabo Yesu eribya mukwenda, Abakristo mubendereribwa omo Yerusalema. (Emib. 1:14; 5:17, 18) Kandi omughulu omukwenda Stefano itawa, Abakristo bangyi mubalua omo muyi neryo “mubapanzikanira omo bihugo bye Yudea ne Samaria,” alinga mubayahika n’eKipuro n’eAntiokiya. (Emib 7:58–8:1; 11:19) Abakwenda mubalaba omo maligho mangyi. Aliwe, mubatulughania engulu mbuya n’omuhwa ehosi eyo baya n’eritsukisya esyondeko omo butabali bosi bwe Roma. (1 Pet. 1:1) Aliwe enyuma syaho, kandi Abakristo mubalaba omo wandi maligho mangyi.

4. Abakristo b’erimbere mubalaba omo wandi maligho wahi?

4 Abakristo b’erimbere mubalaba omo maligho mangyi. Ng’eky’erileberyako, hakuhi n’omwaka 50 M.W., Omutabali we Roma ye Klaudiyo mwabugha ati Abayahudi bosi balwe omo Roma. Okw’ekyo, Abayahudi ababya ibabiribya Bakristo mubakaswa erisigha amanyumba wabo n’erihumira ehandi. (Emib. 18:1-3) Hakuhi n’omwaka 61 M.W., omukwenda Paulo mwahandika ati Abakristo balikiwe mubahemulwa embere sy’abandu, bamahirwa omo ngomo n’erinyewa ebindu byabo. (Ebr. 10:32-34) Ng’abandi bandu, Abakristo balebe babya bera, kandi ibalwere.​—Rom. 15:26; Flp. 2:25-27.

5. Tukendisubirya oko mabulyo wahi?

5 Omughulu Yakobo ahandika ebaruha yiwe y’erimbere embere sy’omwaka 62 M.W., abya inyanasi ndeke amaligho awo baghala na bali babo babya bakalabamo. Yehova mwasondola Yakobo erihandikira Abakristo abo amahano awatolere awangabawatikirye eritendiherya obutseme bwabo nomo banabya bakalaba omo maligho. Tulebaye ebaruha ya Yakobo n’erisubirya oko mabulyo ano: Obutseme obo Yakobo akanayako bo bwahi? Ekyangaleka oMukristo iniaherya obutseme bwiwe niki? Amenge, obwikirirya, n’eritendibunika mutima byanganawatikya biti omundu eritendiherya obutseme bwiwe nomo angalaba omo maligho awakalire?

EKIKALETERA OMUKRISTO Y’OBUTSEME NIKI?

Ng’ekirimi ky’omuliro ekikalola embere eryaka omo tala, obutseme obo Yehova akatuha bukabya bungyi omo mutima wetu (Lebaya enungu 6)

6. Ngoko kiri omo Luka 6:22, 23, kyangatokekana kiti oMukristo eribya n’obutseme inyane omo maligho?

6 Abandu bakalengekanaya bati banganabya n’obutseme bamabibya n’omubiri owakalire, bamabibya n’esyofranga nene kutse bamabibya n’ekihanda ekiri omo bughuma. Obutseme obo Yakobo akanayako ni kitsweka ky’oko kighuma ky’ekirimu kibuyirire ky’oMungu. Neryo twanganabya n’obutseme nomo twangahikirwa naki omo ngebe yetu. (Gal. 5:22) OMukristo akabana obutseme bw’ekwenene omughulu akatsemesaya Yehova, kandi omughulu akakwama eky’erileberyako kya Yesu. (Soma Luka 6:22, 23; Kol. 1:10, 11) Obutseme bwetu busosekanibwe n’ekirimi ekiri omo tala. Ekirimi ekyo kiswikire kw’ekiraghuli kitoke eriteyakyo oko kihunga n’oko mbula kikasyalima. Netu twanganalola embere eribya n’obutseme nomo twangahikirwa naki omo ngebe yetu. Obutseme bwetu sibulikeha omughulu twamalwala kutse omughulu twamabula esyofranga. Situliheraya obutseme nomo abandi bandu kutse abandu b’omo kihanda kyetu bakatusekereraya kutse eritwendererya. Obutseme bwetu bwanganakanyirira obuli ndambi nomo bakasonda eritulusya boko. Amaligho awo tukabana busana n’ekwenene, akakanganaya ngoko tuli bigha ba Kristo. (Mat. 10:22; 24:9; Yoa. 15:20) Ekyo kyo kyaleka Yakobo inyahandika ati: “Balikyetu, omughulu mukabana erilengwako musindo-musindo mubye n’obutseme.”​—Yak. 1:2.

Busanaki amaligho anganasosekanibwa n’omuliro owakakolesibawa erihesa ekyuma? (Lebaya enungu 7) *

7-8. Busanaki erilaba omo maligho rikawataya obwikirya bwetu?

7 Yakobo mwakangania ekikaleka Abakristo ibayiyinia nomo bangalaba omo maligho awakalire. Mwabugha ati: “Omughulu erikirirya lyenyu likalengawako, likaleta eriyiyinia.” (Yak. 1:3) Amaligho anganasosekanibwa n’omuliro owakakolesibawa erihesa ekyuma. Kikabya kyabihuha kandi kyabiholoka kikawata kutsibu kulenga ngoko kilwe. Netu kutya omughulu tukayiyinaya omo maligho, obwikirirya bwetu bukawata. Kyo kyaleka Yakobo inyahandika ati: “Nikwa litolere eriyiyinia lyenyu lihikane ndeke, imwabya bandu abahikene imwabirikula ndeke, isimulibula mwatsi.” (Yak. 1:4) Omughulu tukaminya ngoko amaligho akawataya obwikirirya bwetu, twanganayiyinia mugho itunatsemire.

8 Omo baruha yiwe, Yakobo mwakangania emyatsi milebe eyangaleka itwaherya obutseme bwetu. Ni myatsi yahi, kandi twangasingayo tuti?

EBYO TWANGAKOLA TUTOKE ERITENDIHERYA OBUTSEME BWETU

9. Busanaki litolere itwabya n’amenge?

9 Ekyangaleka itwaherya obutseme bwetu: Eritendiminya ngo twangayira tuti. Omughulu tukalaba omo maligho litolere itwasaba Yehova y’obuwatikya tutoke eriyisogha omo nzira eyikendimutsemesya, eyikenditsemesya abaghala n’abali betu n’erituwatikya erisighala bataleghula. (Yer. 10:23) Litolere itwabya n’amenge tutoke eriminya eky’erikola n’eriminya eky’eribwira abakatwendereraya. Eritendiminya nga twangayira tuti kyanganaleka itwabunika mutima n’eriherya obutseme bwetu.

10. Ngoko kiri omo Yakobo 1:5, litolere itwakolaki tutoke eribana amenge?

10 Ekyo twangakola eritendiherya obutseme bwetu: Tusabe Yehova y’amenge. Twamanza eriyiyinia omo maligho itune n’obutseme, eky’erimbere litolere itwasaba Yehova y’amenge awangatuwatikya eriyisogha ndeke. (Soma Yakobo 1:5.) Twamalangira tuti Yehova syatasubirya oko musabe wetu ko luba, twangayira tuti? Yakobo mwabugha ati ‘tulole embere erisaba oMungu.’ Yehova syaliyihanaya omughulu tukalola embere erimusaba amenge. Syangabugha ati twamamukenderya. Tata wetu w’elubula “akaha ndeke oko bandu bosi butsira buhemu” omughulu bakamusaba amenge batoke eriyiyinia omo maligho. (Esy. 25:12, 13) Analangire amaligho awo tukalabamo, akayowa muhanda omughulu tukaghalawa kandi anzire erituwatikya. Oko kwenene oyo ni mwatsi w’eritsemera! Aliwe, Yehova akatuha amenge ati?

11. Ni kindi kyahi ekyo litolere itwakola tutoke eribana amenge?

11 Yehova akatuha amenge erilabira Ekinywa kiwe. (Emi. 2:6) Eribana amenge ayo litolere itwasoma Ekinywa ky’oMungu n’ebitsapo ebiseghemere eBiblia. Aliwe, erigha lisa siritosire. Tutolere itwakola eby’oMungu akatusaba erikola. Yakobo mwahandika ati: “Mubye bakoli b’ekinywa butsire abakahulikirira lisa.” (Yak. 1:22) Omughulu tukakolesaya amahano w’oMungu, tukabya bandu b’obuholo, abahe-here kandi abaswiremo erighanyira. (Yak. 3:17) Emibere eyo yikatuwatikaya eriyiyinia omo maligho butsira eriherya obutseme bwetu.

12. Busanaki ni ky’omughaso munene eriminya eBiblia yo ndeke?

12 Ekinywa ky’oMungu kiri ng’ekiyo. Kikatuwatikaya erilangira aho twangakokotya kandi ngoko twangakokotyaho. (Yak. 1:23-25) Ng’eky’erileberyako, enyuma sy’erigha Ekinywa ky’oMungu twanganalangira ngoko litolere itwayikakirya okwihitana. Erilabira obuwatikya bwa Yehova twanganigha eribya bolo omughulu esyombanza kutse abandu bakasonda erituhitania. Eribya bolo likatukakiraya okwihitana omughulu tuwite esyombanza. Ekyo kikaleka itwalengekania ndeke n’eriyisogha ndeke. (Yak. 3:13) Kwesi ni ky’omughaso munene eriminya eBiblia yo ndeke!

13. Busanaki litolere itwigha oko by’erileberyako ebikanibweko omo Biblia?

13 Hakanabya akatambi itwigha erilabira amakosa wetu. Aliwe eyo si nzira eyuwene y’erigha. Enzira eyuwene y’eribana amenge ry’erigha erilabira emyatsi eyuwene kutse eyituwene eyo abandi bakola. Ekyo kyo kikaleka Yakobo inyatubwira ati twighe erilabira eby’erileberyako ebiri omo Biblia nga Abrahamu, Rahabu, Yobu, na Eliya. (Yak. 2:21-26; 5:10, 11, 17, 18) Abaghombe ba Yehova abataleghula abo mubayiyinia omo maligho awangalekire ibaherya obutseme bwabo. Eriyiyinia lyabo likakanganaya ngoko netu twanganayiyinia erilabira obuwatikya bwa Yehova.

14-15. Busanaki litolere itwayihighula okwitika-tika?

14 Ekyangaleka itwaherya obutseme: Eritika-tikira obwikirirya bwetu. Hanganabya akatambi itwatatoka eryowa omwatsi mulebe omo Kinywa ky’oMungu. Kutse Yehova anganaghana erisubirya oko misabe yetu ngoko tulwe tuyilindirire. Ekyo kyanganaleka itwatsuka eribya n’eritika-tika. Twamatendiyihighula okwitikatika elyo, ekyo kyanganalobya obwikirirya bwetu n’eritsandya obwira bwetu haghuma na Yehova. (Yak. 1:7, 8) Nibya ekyo kyanganaleka itwaherya amaha wetu awe biro ebikasa.

15 Paulo mwasosekania obwikirirya bwetu ng’ekyuma ekikasikaya obwato omo ngetse. (Ebr. 6:19) Ekyuma ekyo kikasikaya obwato omughulu hali ekihunga kinene kandi kikakakirayabo eriyihuma oko ribwe. Aliwe, ekyuma ekyo kikawatikaya omunyororo owakaboherakyo oko bwato amabya inyanuwene. Ngoko amakenge akanatsandaya omunyororo awabohere ekyuma ekyo ky’oko bwato, netu twamatendiyihighula okwitika-tika lyanganatsandya obwikirirya bwetu. Omughulu omundu akalaba omo maligho, anganatsuka eritika-tikira eribererera ly’esyondaghane sy’oMungu. Twamabiherya obwikirirya bwetu, itwamabiherya n’amaha wetu. Ngoko Yakobo abugha, oyukatika-tika “ali ngʼebisunda byʼomo ngetsi, ebikakunawa nʼeriguswa nʼerihunga.” (Yak. 1:6) Omundu oyuli omo mibere eyo syangabya n’obutseme n’ahake!

16. Twamabya itune n’eritika-tika, litolere itwakolaki?

16 Ekyo twangakola eritendiherya obutseme bwetu: Tuyihihule okwitika-tika; tuwataye obwikirirya bwetu. Isiwatika-tika. Oko biro by’omuminyereri Eliya, abandu b’oMungu mubabya n’eritika-tika. Eliya mwabwirabo ati: “Mwasyakolyahi eritika-tika oko mbande ibiri? Yehova amabya iyo Mungu w’ekwenene mumukwame, nikwa amabya ini Baali mumukwame!” (1 Abam. 18:21) Ko bine bitya na munabwire. Tutolere itwakwesa omo bitsapo byetu tutoke eriminya itwibene-bene ngoko Yehova y’oMungu w’ekwenene, ngoko eBiblia ni Kinywa kiwe, kandi ngoko n’Abimiri ba Yehova bo bandu biwe. (1 Tes. 5:21) Erikola ebyosi ebyo likendileka itwayihighula okwitika-tika kandi likendiwatya obwikirirya bwetu. Twamabya itulaghire oko bwikirirya tutoke eriyihighula okw’itika-tika, twanganasaba abasyakulu b’endeko b’obuwatikya. Litolere itwakola luba twamanza eritendiherya obutseme bwetu omwikolera Yehova!

17. Ekyangatuhikira niki twamabunika mutima?

17 Ekyangaleka itwaherya obutseme bwetu: Eribunika mutima. Ekinywa ky’oMungu kikabugha kiti: “Wamalembera oko mugulu w’ameni, amaka wawe ni make.” (Emi. 24:10) Ekinywa ky’ekiebrania ekyabindulawamo erilembera kikanamaanisaya “eribunika mutima.” Wamabunika mutima iwukendiherya obutseme bwaghu.

18. Eriyiyinia ni bughambuki?

18 Ekyo twangakola eritendiherya obutseme bwetu: Tuyiketere Yehova atuhe akaghala k’eriyiyinia. Twamabya itunemuyiyinia omo maligho siritolere tukabunika mutima. (Yak. 5:11) Ekinywa ekyo Yakobo akolesaya ekikabindulawamo “eriyiyinia” kikakolesibawa oko mundu oyutesuba enyuma. Ekyo kikatwibukaya omusuda oyukimana aho ali, kandi oyutesuba enyuma omughulu esyonzighu sikalwa nabo.

19. Eky’erileberyako kya Paulo kyamatwighisyaki?

19 Omukwenda Paulo ni ky’erileberyako ekyuwene eky’eriyiyinia n’eritendibunika mutima. Ihakanabya akatambi inyabula akaghala. Aliwe, inyakatoka eriyiyinia kundi inyakayiketera Yehova amuhe akaghala ako alaghireko atoke eriyiyinia. (2 Kor. 12:8-10; Flp. 4:13) Twamabiminya ngoko tulaghire oko buwatikya bwa Yehova twanganabana akaghala n’eritendibunika mutima nga Paulo.​—Yak. 4:10.

UYITUNDE HAKUHI NA YEHOVA KANDI ISIWAHERAYA OBUTSEME BWAGHU

20-21. Litolere itwikiriryaki?

20 Tuminye ngoko omaligho awo tukabana syalilwa oko Yehova. Yakobo mwabugha ati: “Omundu syabuge omugulu akalengawako ati, oMungu yukamulengako, kusangwa oMungu sialitoka erilengwako n’ekibi, kandi syalilenga oko mundu.” (Yak. 1:13) Omughulu tukaminya ekyo tukayitunda hakuhi na Tata wetu w’olwanzo oyuli elubula.​—Yak. 4:8.

21 Yehova “syalibinduka kutse eriyihindula.” (Yak. 1:17) Yehova mwawatikya Abakristo b’oko karne k’erimbere omo maligho wabo, kandi akendiwatikya obuli mughuma w’okw’itwe munabwire. Usabe Yehova y’amenge, obwikirirya, n’eritendibunika mutima. Akendisubirya oko misabe yaghu. Neryo wanganikirirya ngoko akendikuwatikya eritendiherya obutseme bwaghu nomo wangabya iwunemuyiyinia omo maligho!

OLWIMBO 128 Eriyiyinia erihika oko nduli

^ par. 5 Ekitabu kya Yakobo kiswiremo amahano awatolere awangatuwatikya eriyiyinia omo maligho. Omwatsi ono akendikania oko mahano malebe owo Yakobo atuha. Amahano ayo anganatuwatikya eriyiyinia omo maligho butsira eriherya obutseme bwetu omwikolera Yehova.

^ par. 59 ERIKANIA OKO SYOPITSA: Abapolisi bamahika ewa mughala wetu erisyamuboha. Omukali wiwe na mwali wiwe banemulebya abapolisi bakaghenda na mughala wetu. Omulume wiwe inyane omo muliki, Abaghala na bali betu b’omo ndeko bamasyakola eriramya ly’eka haghuma na mwali wetu na mwali wiwe. Mwali wetu na mwali wiwe bamalola embere erisaba Yehova abahe akaghala k’eriyiyinia omo maligho wabo. Yehova amabaha eritekana omo mutima n’erisika. Neryo obwikirirya bwabo bwamatasyawata kundu n’eribawatikya eriyiyinia n’obutseme.