1-2. Atídanihiʼdilʼı̨́įgo Matthew 5:11gi éí haa yitʼéego daníilʼı̨́į doo nihiłní?

JESUS éí bídahoołʼaahii ił hózhǫ́ tʼáá aanínígíí nihee dahólǫ́ǫ doo ní. Ákótʼée ndi, nihichʼįʼ nidahwiiłnáanii ałdóʼ hólǫ́ǫ doo hodííniid. (Matt. 10:22, 23; Luke 6:20-23) Christ bídahoołʼaahii daniidlínígíí baa nihił dahózhǫ́. Ákótʼée ndi, łaʼ tʼáá nihighan hazʼą́ą́dóó Jiihóvah bá nideilʼaʼgi tʼą́ą́ʼ ádanihósingoshąʼ? Nahatʼaʼ bił nahazʼą́ą́góó atídanihiłʼı̨́įgoshąʼ, doodaiiʼ bił nideilnishígíí, bił daʼííníiltaʼígíí da bąąhígi ádeitʼı̨́į doołeeł danihóʼníigoshąʼ? Díí baa nitsídeikeesgo shı̨́ı̨́ nihide ánihósin łeh.

² Diné atídabiʼdilʼı̨́įgo doo éí ił hózhǫ́ yaa nitsídaakees da łeh. Ákótʼée ndi, God Bizaad éí nihił dahózhǫ́ nihiłní. Díí nahalingo, yilʼaadii James tʼáadoo tʼóó nihide ádanihósiní, ndi nanihídahodiʼnitaahgo baa hózhǫ́ǫgo baa nitsídaahkees ní. (Jas. 1:2; 5:11) Jesus ání, azhą́ shı̨́ı̨́ atídanihiʼdilʼı̨́į ndi, nihił nidahoozhǫǫh. (Matthew 5:11 yíníłtaʼ.) Éí haa yitʼéego doo? Early Christians naaltsoos James yichʼįʼ íʼiilaa yę́ę ląʼí bitsʼą́ą́dóó ídahodiilʼááł. Áłtséhígíí éí adínóołtłʼahii bee bichʼįʼ nidahwiisʼnááʼígíí dadíníilʼįįł.

3. James éí Jesus yíhoołʼaahii silı̨́ı̨́ʼ bikéédóó haa hoodzaa?

³ Jesus bitsilí James ídahoołʼaahii silı̨́ı̨́ʼ bikéédóó tʼáadoo hodinaʼí Jerúsalemgi Oodlání danilínígíí atídabiʼdilʼı̨́įgo baa haʼooldeeʼ. (Acts 1:14; 5:17, 18) Áko Stephen íhoołʼaahii nilíinii biʼdiisyı̨́ bikéédóó Oodlání “tʼáá ádzíłtso Judíya índa Samériya kéyahgóó tahodiʼnooskaad.”  (Acts 7:58–8:1; 11:19) Biniinaa ląʼígóó tiʼdahoozniiʼ. Tʼáá ákótʼée ndi haneʼ yee nidaʼnitinígíí yídaneedlı̨́įgo yee nidaʼneeztą́ą́ʼ, dóó congregations Roman Empire biiʼ ádeileʼ ńtʼééʼ.—1 Pet. 1:1.

4. Díí early Christians danilínę́ę haʼátʼíí lá ałdóʼ yikʼee tiʼdahoozniiʼ?

⁴ Díí early Christians éí ląʼígóó yikʼee tiʼdahoozniiʼ. Díí nahalingo, 50 C.E. yihahgo Roman Emperor Claudius éí Jew dineʼé Rome bitsʼą́ą́dóó chʼídahizhdoonééł hodooʼniid. Áko Jew dineʼé Oodlání daazlı̨́ʼígíí chʼídabiʼdineeskaad. (Acts 18:1-3) Níléí 61 C.E. daatsʼí nahalzhiishgo, yilʼaadii Paul dabikʼisóó diné binááł dabiʼdóódzííʼ dóó awáalya góneʼ adabiʼdiisʼnil. Áádóó tʼáá ałtsoní daabí yę́ę bee daneestʼı̨́ı̨́ʼ. (Heb. 10:32-34) Ákweʼé diné atah honiigááh dóó téʼéʼı̨́ yiiʼ kéédahatʼı̨́, éí ałdóʼ yiiʼ chʼíheeskai.—Rom. 15:26; Phil. 2:25-27.

5. Haʼátʼíí nidaʼádíkidígíí éí nihił béédahodoozįįł?

⁵ James binaaltsoos ííléehgo tʼah doo 62 C.E. iihááhgóó bibrothers dóó bisisters yéigo tiʼdahooníhígíí tʼáá íídą́ą́ʼ bił bééhózin. Éí biniinaa James éí Jiihóvah nabinitingo díí Oodlání haneʼ yinahjįʼ tʼáá bił dahózhǫ́ǫ dooígíí yichʼįʼ áyiilaa. Naaltsoos James hazhóʼó dadíníilʼįįł. Áádóó éí binahjįʼ díí naʼídíkidígíí hazhóʼó bikʼidaʼdidiitı̨́ı̨́ł. Ił hózhǫ́ James yaa haadzíʼígíí haʼátʼíísh áhyiłní? Azhą́ nihichʼįʼ nahwiiʼnáa ndi, haitʼéego tʼáá nihił dahózhǫ́ǫ doo? Haʼátʼíí biniinaa Oodlání łaʼ ił hózhǫ́ chʼééh yíká átʼı̨́į łeh? Haash yitʼéego azhą́ shı̨́ı̨́ nihichʼįʼ nidahwiiʼnáa ndi, hódząʼ, oodląʼ, áádóó adziil binahjįʼ tʼáá nihił dahózhǫ́ǫ doo?

6. Luke 6:22, 23 Oodlání azhą́ shı̨́ı̨́ atídabiʼdilʼı̨́į ndi, haash yitʼéego tʼáá bił dahózhǫ́ǫ doo?

⁶ Diné łaʼ ádeinízingo éí hatsʼíís yáʼátʼééh, béeso ląʼí hwee hólǫ́ǫgo, hooghan hazʼą́ągi hodéezyéelgo tʼéí binahjįʼ ił dahózhǫ́ danízin. Ákondi ił hózhǫ́ James yaa yáłtiʼígíí éí tʼáá haʼátʼíí shı̨́ı̨́ ádahooníił ndi, níłchʼi diyinii biniinaa ił dahózhǫ́ǫ doo níí lá. (Gal. 5:22) Oodlání Jiihóvah yá naalʼaʼgi yił hóshǫ́ áyósingo, dóó Jesus yikʼehgóó beʼiinaʼ yoołtʼihgo binahjįʼ éí tʼáá aaníígóó bił dahózhǫ́ǫ doo. (Luke 6:22, 23 yíníłtaʼ; Col. 1:10, 11) Ił hózhǫ́ éí bee hoolʼiní diltłiʼgo bił ałhąąh naaʼnil. Diltłiʼígíí éí níyol dóó nahałtin bitsʼąą baa áháyą́ągo éí tʼáá diltłiʼ łeh. Tʼáá ákótʼéego nihí ałdóʼ bíighahí nihinaagóó ádahooníił ndi, tʼáá nihił dahózhǫ́ǫ doogo átʼé. Azhą́ shı̨́ı̨́ nihitah nídahoniigah ndi, nihibéeso ánídaadįįh, diné nihá nidahałtʼiʼ, doodaiiʼ nihikʼéí dóó náádaałaʼ nihikʼijįʼ danilı̨́į ndi tʼáá nihił dahózhǫ́ǫ doo. Azhą́ shı̨́ı̨́ diné ił hózhǫ́ nihitsʼąą nidayiiłchxǫǫh ndi, tʼáá yédígo danihidziilgo ádanihileʼ. Niheʼoodląʼígíí biniinaa nihichʼįʼ nidahwiiʼnáa ndi, éí tʼáá aaníí Jesus bídahoołʼaahii daniidlínígíí ííshjánígo áyósin. (Matt. 10:22; 24:9; John 15:20) Éí biniinaa James díí átʼéego íʼiilaa: “Shikʼisóó danohłíinii, ałʼąą átʼéego nanihídahodiʼnitaahgo baa hózhǫ́ǫgo baa nitsídaahkees.”—Jas. 1:2.

7-8. Haʼátʼíísh biniinaa nanihíhoʼdinitaahgo niheʼoodląʼígíí bidziilgo áyiiłʼįįh?

⁷ James éí Oodlání danilínígíí azhą́ shı̨́ı̨́ yéigo atídabiʼdilʼı̨́į ndi hadaʼólní ní. Éí: “Háálá niheʼoodląʼ nabídahonitaahígíí bee nízaadgóó haʼjólní áhoołʼįįhgo nihił béédahózin” ní. (Jas. 1:3) Nahóhoʼdinitaahgo éí béésh doodaiiʼ diltłish dooltłʼisgi nahalin. Éí kǫʼ bee néiiniiłchxih áádóó éí tó bee néiiniiłkʼas, éí binahjįʼ yitłʼis. Tʼáá ákótʼéego nahóhoʼdinitaahgo niheʼoodląʼ niłdzilgo áyoolííł. James éí: “Áko bíniʼdii haʼahóní nihinaalnishgo ałtso łaʼyilééh, ákótʼéego niheʼoodląʼ bee tsʼídá tʼáá ákóneʼ” ádanohtʼée doo ní. (Jas. 1:4) Naʼíhonitaah niheʼoodląʼ niłdzilgo áyoolííł, éí binahjįʼ hadaʼííníilníigo nihił dahózhǫ́.

⁸ Biniinaa doo nihił nidahoozhǫǫh daaígíí éí łaʼ James binaaltsoos biiʼ ííshjání ádaalyaa. Éí danihidínóołtłʼahígíí haʼátʼíí ádaatʼé áádóó haitʼéego bikʼeh dadidiidleeł?

9. Haʼátʼíí biniinaa bee hódzáanii bídin daniidlı̨́?

⁹ Adínóołtłʼahii: Haa diiʼníiłgi doo nihił bééhózingóoshąʼ? Nihichʼįʼ nahwiiʼnáago  Jiihóvah bichʼįʼ díníitʼı̨́įʼgo éí hazhóʼó ádá nahwiitʼáa doo, dóó nihibrothers dóó nihisisters bíká anídeijah doo. Áádóó Jiihóvah doo bitsʼá diidáał da. (Jer. 10:23) Bee hódzáanii éí haa diiʼníiłgi nihíká análwoʼ, dóó nihikʼijįʼ danilínígíí hazhóʼó bichʼįʼ hadiidzih. Haa diiʼníiłgi doo nihił bééhózingóogo biniinaa nihaa nináhákaʼ dóó nihił hózhǫ́ yę́ę neʼ kóyiiłʼįįh.

10. Bee hódzáanii nihee hólǫ́ǫ doogo James 1:5 haash yitʼéego nihí doo nihiłní?

¹⁰ Bee chʼíhonítʼiʼii: Bee hódzáanii éí Jiihóvah bííníkeed doo. Éí binahjįʼ azhą́ shı̨́ı̨́ nanihíhoʼdinitaah ndi, ił hózhǫ́ bee hadaʼííníilníigo hazhóʼó nidahodiyiitʼaah doo. (James 1:5 yíníłtaʼ.) Jiihóvah bee bichʼįʼ sodilzin yę́ę doo hah nihił ííshjání íílééhgóoshąʼ haa diiʼnííł? James éí God tʼáá bííníkeed nihiłní. Áko bee hódzáanii Jiihóvah bííníikeedgo doo yiniinaa ádanihideełáa da. Nanihíhoʼdinitaahgo éí yáʼąąshdę́ę́ʼ Nihizhéʼé bee hódzáanii bee haʼííníilníi doo biniyé bichʼįʼ sodadiilzingo éí “ayóo bił hadleeʼ.” (Ps. 25:12, 13) Nihichʼįʼ nidahwiiʼnánígíí yooʼı̨́įgo tsʼídá nihíká adoolwoł tʼéiyá nízin. Éí binahjįʼ nihił dahózhǫ́. Ákondi haash yitʼéego éí bee hódzáanii nihee diyiiʼaah?

11. Bee hódzáanii nihee hólǫ́ǫ doogo haʼátʼíí ałdóʼ íitʼı̨́į doo?

¹¹ Jiihóvah éí Bizaad yee, bee hódzáanii nihee diyiiʼaah. (Prov. 2:6) Diyin Bizaad dóó naaltsoos binahjįʼ ádaalyaaígíí nideilkaahgo éí bee honiidzą́ą doo. Ákondi doo tʼáá éí tʼéiyá da. Diyin God ánínígíí bikʼeh honiilʼı̨́įgo ałdóʼ. James ání: ‘Diyin God bizaad bikʼeh dahonołʼı̨́, tʼáadoo tʼóó dadoohtsʼaʼí.’ (Jas. 1:22) God ánínígíí bikʼehgóó íitʼįįłgo éí kʼé niidzin, lą́ niidzin dóó aa aʼááh niidzingo ánihidoolííł. (Jas. 3:17)  Díí ániitʼéego éí azhą́ shı̨́ı̨́ nanihíhoʼdinitaah ndi, nihił dahózhǫ́ǫgo binahjįʼ hadaʼííníilníi doo.

12. Haʼátʼíísh biniinaa Diyin Bizaad hazhóʼó bikʼidaʼdiyiitįįh doo?

¹² Diyin Bizaad éí biiʼ adéestʼı̨́įʼii nahalin. Éí binahjįʼ haitʼéego hazhóʼó íitʼįįł dooleełígi nihíká análwoʼ. (Jas. 1:23-25) Díí nahalingo, Diyin Bizaad dayíníiltaʼgo nihánáháchįįhígíida bee ádaa ákoniidzįįh. Diné doodaiiʼ nihichʼįʼ nahwiiʼnánígíida biniinaa nihánáháchįįhgo éí aʼohgo ádíníilzingi nihíká análwoʼ doo. Ákótʼéego éí doo tʼáá biláahdi ániitʼée da doo. Nihintsékees hashtʼedítʼéego éí hazhóʼó nihodiyiitʼaah doo. (Jas. 3:13) Áko Diyin Bizaadígíí bééhoniilzingo éí aláahdi ílı̨́.

13. Diyin Bizaad biiʼdóó baa chʼídahwiistʼánígíí haʼátʼíísh biniyé baa daʼíiníiltaʼ doo?

¹³ Łahda iilzih bikéédóó índa, doo éʼélʼįʼ bíhwiilʼááh. Ákótʼéego éí nantłʼago íhooʼaah átʼé. Náánáłaʼ yáʼátʼéehgo ádáátʼįįdii doodaiiʼ doo yáʼáshǫ́ǫ́góó ádáátʼįįdii binahjįʼ akʼiʼdiyiitįįh hólǫ́. Éí biniinaa James Diyin Bizaad biiʼdóó ádáátʼįįd yę́ę daníilʼı̨́į doo nihóʼní, éí Éíbraham, Réíhab, Job, dóó Iiláíjah. (Jas. 2:21-26; 5:10, 11, 17, 18) Díí Jiihóvah doo yitsʼá dabíneʼgóó yá nidaasʼaʼ, éí yéigo tiʼdahoozniiʼ ndi ił hózhǫ́ tʼáadoo yaa dáádiikai da. Éí Jiihóvah bíká eelwodígíí yinahjįʼ hadaʼólníí ńtʼééʼ, nihí ałdóʼ tʼáá ákótʼéego ádaʼdiilníiłgo átʼé.

14-15. Niheʼoodląʼ nihił naaki nilı̨́įgo haʼátʼíísh biniinaa doo tʼóó ákótʼéego bee hosiilʼą́ą da doo?

¹⁴ Adínóołtłʼahii: Niheʼoodląʼ tʼóóyó nihił naaki nilı̨́įgoshąʼ? Łahda éí Diyin Bizaad ánínígíí doo hazhóʼó bikʼidaʼdiyiitįįh da łeh. Doodaiiʼ sodiilzingo doo bikʼeh ánééhgóogo niheʼoodląʼ yę́ę nihił naaki yileehgo átʼé. Díí tʼóó bił hoolzhishgo éí niheʼoodląʼ dóó Jiihóvah bił kʼé ahidiiʼníigi doo niłdzilgóó íidoolíiłgo átʼé. (Jas. 1:7, 8) Éida biniinaa náás bíká nihił chohooʼı̨́ yę́ę tʼóó beediyiiʼnah.

¹⁵ Yilʼaadii Paul éí náásgóó bíká nihił chodahooʼínígíí tsinaaʼeeł bee dah náhátłʼóohii nahalin ní. (Heb. 6:19) Tónteel bikááʼgóó naʼaʼeełígíí éí níyol tsoh náádiidáahgo tsinaaʼeeł bee dah náhátłʼóohii yaah bótąʼ łeh, áko díí doo tsé tahjįʼ adooʼoł da. Béésh ahą́ą́h dídloʼii yaah bótąʼígíí éí niłdzilgo tʼéiyá hazhóʼó naalnish doo. Éí nídahidiniichxíihgo biniinaa tʼóó kʼídoodlałgo átʼé, tʼáá ákótʼéego niheʼoodląʼ tʼóó nihił naaki nilı̨́įgo éí doo niłdzilgóó íidoolííł. Áko nihichʼįʼ nahwiiʼnáago Jiihóvah yee nihichʼįʼ ádee hahaasdzííʼ yę́ę doo baʼíídíidliił da. Niheʼoodląʼ ádingo éí ił chohooʼı̨́ ádin. James ání: “Hoł naaki nilínígíí níyol yááhoołgohgo tónteel yilkʼoołígíí nahojílin.” (Jas. 1:6) Diné ákótʼéhígíí doo shı̨́ı̨́ bił hózhǫ́ǫ da!

16. Doo naakigo nitsíikees da niidzingo éí haa diiʼnííł?

¹⁶ Bee chʼíhonítʼiʼii: Neʼoodląʼ niłdzilgo ánílééh. Naakigo nitsáhákeesígíí bitsʼąą ánítʼé. Diyin God yá halneʼii Iiláíjah biyóołkááł yę́ędą́ą́ʼ bedaʼoodląʼ bił naaki daazlı̨́ı̨́ʼ. Iiláíjah ábíłní: “Haa lá nízáágóó naakigo hazʼą́ bitaʼ nidadinohdleʼ doo? Bóhólníihii éí Diyin God nilı̨́įgo bikééʼ ninohkááh. Nidi Béíyal éí diyin átʼé ládą́ą́ʼ bikééʼ ninohkááh.” (1 Ki. 18:21) Dííshjı̨́įdi tʼáá ákótʼé. Jiihóvah éí God nilı̨́, Bible éí bíBizaad átʼé, dóó Jiihóvah Yá Dahalneʼé éí bí bidineʼé danilı̨́. Díí tʼáá aaníí ládą́ąʼgo éí nił ííshjánígo ádíílííł. (1 Thess. 5:21) Díí íitʼı̨́įgo éí naakigo nitsáhákeesígíí neʼ kwíidoolíiłgo niheʼoodląʼ  niłdzil nídoodleeł. Éí elders yee nihíká adoojah biniyé bíídíikił. Tʼáadoo tʼah niidzingóó ákódiiʼnííł, éí binahjįʼ nihił hózhǫ́ǫgo Jiihóvah bá neilʼaʼ doo.

17. Tʼóó naa nináhákaʼgo haash diiʼnííł?

¹⁷ Adínóołtłʼahii: Nihaa nináhákaʼgo. Diyin Bizaad ání: “Bikʼee tiʼhooʼníihii nikʼiildogo nąąh nááhákaʼgo tsʼídá doo nidziil da.” (Prov. 24:10) Tʼóó naa nináhákaʼgo éí nił hózhǫ́ yę́ę tʼáadoo hodinaʼí neʼ kóyiiłʼįįh.

18. Haʼólní doodaiiʼ haʼoosniidii haʼátʼíísh óolyé?

¹⁸ Bee chʼíhonítʼiʼii: Jiihóvah baʼíínílíhígíí binahjįʼ nidziilgo haʼíínílní. Nanihíhoʼdinitaahgo éí adziil binahjįʼ haʼjólníi łeh. (Jas. 5:11) James díí saad “hadaʼoosniidii” choyoosʼįįd, éí háida doo nabíʼdídzilgóó sizı̨́įgo shı̨́ı̨́ baa nitsídíníkééz.

19. Yilʼaadii Paul haitʼéé ńtʼééʼ yę́ęgi haʼátʼíí bitsʼą́ą́dóó ídahodiilʼááł?

¹⁹ Yilʼaadii Paul éí doo náhinilyées da, dóó haʼoosniidígíí bee bééhoʼdílzin ńtʼééʼ. Díkwíidida doo bidziilgóó ádaa ákoniidzı̨́ı̨́ʼ. Ndi, Jiihóvah hadziilgo áhodoolíłígíí baʼjólíigo haʼjoosʼniid. (2 Cor. 12:8-10; Phil. 4:13) Tʼáá ákótʼéego nihí ałdóʼ adziil dóó doo náhiniyéés Jiihóvah yee nihíká adoolwołgo baʼiidiidliił.—Jas. 4:10.

20-21. Haʼátʼíísh éí tʼáadoo nídí nihił bééhózin?

²⁰ Nanihíhoʼdinitaahgo éí doo Jiihóvah bitsʼą́ą́dę́ęʼ da. James ánihiłní: “Nahóhodiʼnitaahgo, Diyin God nashínítaah, doo jiníi da, háálá Diyin God éí nichxǫ́ʼíii doo yee naʼínítaah da, áádóó tʼáá bí diné doo łaʼ nayínítaah da.” (Jas. 1:13) Éí binahjįʼ Nihizhéʼé ayóóʼánihóʼnínígíí áhą́digo bił ałkʼis yiidleeh.—Jas. 4:8.

²¹ Jiihóvah “éí doo łahgo óonééh átʼée da.” (Jas. 1:17) Níléí first-century Christians nabídahoʼdinitaah yę́ędą́ą́ʼ yíká eelwod, dííshjı̨́įdi nihí ałdóʼ nihíká adoolwoł. Jiihóvah éí bee hódzáanii, oodląʼ, dóó doo náhiniyéés, sodizin bee bííníkeed. Áko ná yeʼdoolííł. Éí binahjįʼ azhą́ shı̨́ı̨́ yéigo nanihíhoʼdinitaah ndi, tʼáá aaníí níká adoolwołígíí bee haʼíínílníi doo.