Mogani

Mogani muyende pa ndandanda ya nkhani

NKHANI YOPFUNZIRA 8

Ko tingapitirize tani kukhala wokondwa tikambapirira mabvuto

Ko tingapitirize tani kukhala wokondwa tikambapirira mabvuto

‘Kondwani pomwe munkugumana na mayesero ya khaindi na khaindi.’—YAK. 1:2.

NYIMBO NA. 111 Tinavifukwa vizinji vokhalira wokondwa

VOMWE TIPFUNZIRE *

1-2. Mwakubverana na Mateyu 5:11, ko timbayawone tani mayesero?

YESU adapolomisa wopfunzira wake kuti adzakhale wokondwa. Iye adachenjeza pomwe kuti wanthu womwe angamukonde adzagumane na mabvuto. (Mat. 10:22, 23; Luka 6:20-23) Ndise wokondwa kukhala wopfunzira wa Yesu. Koma ko tichabva tani tikambatsutsiwa na azibale wathu, kudzudziwa na boma panango kuchichimiziwa na anzathu wakubasa na wakushikola kuti tichite voipa? N’vosachita kubvunza kuti vimwevi vichatipasa nkhawa.

2 Wanthu azinji achatsimikizalini kuti munthu angakhale wokondwa akambadzudziwa. Koma vimwevi ndivo vomwe Mawu ya Mulungu yankutiuza kuchita. Mwakulinganiza, Yakobo adanemba kuti tikambagumana na mabvuto, tingakwanise kukhala wokondwa m’malo mokwinyirira. (Yak. 1:2, 12) Ndipo Yesu adati tingakhale wokondwa podiya kuti tinkutsutsiwa. (Lewengani Mateyu 5:11.) Ko tingakhale tani wokondwa podiya kuti tinkugumana na mayesero? Tipfunzire vizinji pa vomwe Yakobo adanembera Akhrisitu woyambirira. Chakuyamba, naboni tikambirane va mabvuto yomwe Akhrisitu mwawa adagumana nayo.

MABVUTO YOMWE AKHRISITU WOYAMBIRIRA ADAGUMANA NAYO

3. Nchani chidachitika kanthawe pang’ono padandoti Yakobo wakhala wopfunzira wa Yesu?

3 Kanthawe pang’ono padandoti Yakobo wakhala wopfunzira wa Yesu, Akhrisitu adayamba kudzudziwa maninge ku Yerusalemu. (Mac. 1:14; 5:17, 18) Ndipo padandoti waphewa Sitefano, Akhrisitu azinji adathawa mu thawundi mweyi ‘nkuyenda kumadera ya Yudeya na Samariya,’ ndipo vinkuwoneka kuti madera mwaya yenze pafupi na ku Kupuro na Antiokeya. (Mac. 7:58–8:1; 11:19) Akhrisitu adagumana na mabvuto yoshupa maninge. Koma podiya venze teno, iwo adapitiriza kulalikira ntontholo wabwino mpakana mipingu yadakhazikisiwa m’madera yazinji ya ku Roma. (1 Pet. 1:1) Koma patsogolo pake Akhrisitu adagumana pomwe na mabvuto yazinji.

4. Ko ni mabvuto yanango yaponi yomwe Akhrisitu woyambirira angadekana kupirira?

4 Akhrisitu woyambirira angadekana kupirira mayesero yazinji. Mwakulinganiza, mu gole ya 50 Yesu wayenda kale kudzulu, Kalaudiyo mpfumu ya ku Roma adalamula kuti Ayuda wose achoke mudziko ya Roma. Ayuda wose womwe adakhala Akhrisitu adachichimizika kusiya nyumba zawo nkuyenda kukakhala kunango. (Mac. 18:1-3) Kudzafika mu 61 Yesu wayenda kale, mtumi Paulo adanemba kuti abale wathu adatukwaniwa pamaso pa wanthu, kufungiriwa mudjeri na kutengerewa vinthu vawo. (Aheb. 10:32-34) Ninge wanthu wose, Akhrisitu mwawa angabonerambo na umphawi na matenda.—Aro. 15:26; Afil. 2:25-27.

5. Ko tikambirane midawiro ya mibvunzo yaponi?

5 Pomwe Yakobo adanemba kalata yake ikalibe yafika gole ya 62 Yesu wayenda kale kudzulu, ambadziwa bwino mabvuto yomwe abale na alongo ambagumana nayo. Yahova adauzira Yakobo kunemba malangizo yodekana yoyenda kwa Akhrisitu yomwe yadakawathandiza kupitiriza kukhala wokondwa podiya ankugumana na madzunzo. Naboni tikambirane va mukalata mweyi mwa kudawira mibvunzo aya: Ko Yakobo ambalewa va chimwemwe chiponi? Nchani chomwe chidakawatengera chimwemwe Akhrisitu mwawa? Ndipo ko nzeru, chikhulupiriro na kulimba moyo vingatithandize tani kupitiriza kukhala wokondwa podiya tinkugumana na mayesero yoshupa?

NCHANI CHINGACHITISE MKHRISITU KUKHALA WOKONDWA?

Ninge momwe luju ichagakira nkati mwa tochi, chimwemwe chatene chichagaka m’moyo mwa Mkhrisitu (Onani ndime 6)

6. Mwakubverana na Luka 6:22, 23, ndawa chani Akhrisitu achakondwa pomwe ankubonera?

6 Wanthu achaganiza kuti angakhale wokondwa pokha-pokha peno anathanzi yabwino, anakobiri zizinji panango kukhala wokondwa pabanja. Koma khaindi ya chimwemwe chomwe Yakobo ambalewa ni chipaso cha mzimu wa Mulungu ndipo chichathembalini vomwe vinkuchitikira munthu. (Agal. 5:22) Mkhrisitu angagumane chimwemwe chatene, pakudziwa kuti ankukondweresa Yahova ndipo ankutewedzera chitsanzo cha Yesu. (Lewengani Luka 6:22, 23; Akol. 1:10, 11) Ninge momwe luju ichagakira nkati mwa tochi, chimwemwe chatene chichagaka m’moyo mwa Mkhrisitu. Tingaluzelini chimwemwe chathu podiya kuti tidwale panango kusowa mali. Ndipo tidzapitirize kukhala wokondwa podiya kuti tinamiziriwe panango kutsutsiwa. Tichagumana na mayesero ndawa yakuti chikhulupiriro chathu chichawonesa kuti ndisedi wopfunzira chaiwo wa Khrisitu. (Mat. 10:22; 24:9; Yoh. 15:20) Ndipo Yakobo wenze na lazawu kunemba kuti: ‘Kondwani pomwe munkugumana na mayesero ya khaindi na khaindi.’—Yak. 1:2.

Ndawa chani mabvuto yanango tingayalinganize na moto womwe ushoka chisimbi kuti chifewe? (Onani ndime 7) *

7-8. Ko chikhulupiriro chathu chichalimba tani chikambayesewa?

7 Yakobo adafotokoza pomwe chinthu chinango chomwe chichachitisa kuti Akhrisitu ambabonere. Iye adati: ‘Chikhulupiriro chanu chikayesewa, chibala kupirira.’ (Yak. 1:3) Mabvuto yanango tingayalinganize na moto womwe ushoka chisimbi kuti chifewe. Chisimbi chikapsa nkumwesewa, chichakhala cholimba. Mwakulingana na vimwevi, tikambapirira mabvuto, chikhulupiriro chathu chichalimba. Ndipomwapa Yakobo adanemba kuti: ‘Bvumani kuti kupirira kumalize basa yake kuti mukhale wosapunduka mbali zose, osaperewera kalikose.’ (Yak. 1:4) Tikazindikira kuti mabvuto yathu yakulimbisa chikhulupiriro chathu, tingayapirire mokondwa.

8 Mukalata yake, Yakobo adafotokoza soti vinthu vinango vomwe vingatichosere chimwemwe chathu. Ko mabvuto mwaya ni yaponi, ndipo tingayapirire tani?

KUGWEBANA NA MABVUTO YOMWE YANGATICHOSERE CHIMWEMWE CHATHU

9. Ndawa chani tichadekana nzeru?

9 Bvuto: Kusowa chochita. Tikambagumana na mabvuto, tichadekana kunyanga’ana kwa Yahova kuti atithandize kusalula vinthu vomwe vingamukondwerese iye, vophindulisa abale na alongo wathu, na vomwe vingatithandize kupitiriza kukhala wokhulupirika. (Yer. 10:23) Tichadekana nzeru kuti tidziwe vochita na kudziwa vomwe tingayankhule kwa wale womwe ankutitsutsa. Tikakhala kuti tasowa chochita, tingadzibve ninge tilibe thandizo nakuti tingakwaniselini kupirira, ndipo mwakankulumize tichaluza chimwemwe chathu.

10. Ko lemba ya Yakobo 1:5 inkulewa kuti timbachite chani kuti titambire nzeru?

10 Kuimalisa kwake: Kumbirani nzeru kwa Yahova. Peno tichada kupirira mabvuto tiri wokondwa, tichadekana kukumbira Yahova mpemphero kuti atipase nzeru kuti tikwanise kusalula bwino vinthu. (Lewengani Yakobo 1:5.) Ko timbachite chani tikawona kuti Yahova ankudawiralini mapemphero yathu nthawe mweyo? Yakobo ankulewa kuti ‘tipitirize kukumbira’ Mulungu. Yahova achakalipalini tikambapitiriza kumukumbira nzeru, koma achatibvesera. Ababa wathu wakudzulu ‘achatipasa mosaumira’ tikambakumbira nzeru kuti tipirire mabvuto yathu. (Sal. 25:12, 13) Iye achawona mabvuto yathu, ni wachifundo ndipo ni wokonzeka kutithandiza. Vimwevi vichatichitisa kukhala wokondwa! Manje Yahova achatipasa tani nzeru?

11. Nchani pomwe chatingachite kuti tigumane nzeru?

11 Yahova achatipasa nzeru pakuphatisa basa Mawu yake. (Miy. 2:6) Kuti titambire nzeru zimwezi, tichadekana kupfunzira Mawu ya Mulungu na kuwerenga mabukhu yathu yofotokoza va Baibolo. Koma tichadekana kuchita vizinji osati kundounjika nzeru. Tichadekana kuphatisa basa nzeru za Mulungu pamoyo wathu mwa kuchita vinthu vobverana na malamulo yake. Yakobo adanemba kuti: ‘Mumbachite vomwe mawu yankunena osati kundobva chabe.’ (Yak. 1:22) Tikambaphatisa basa malangizo ya Mulungu, tichakhala wantendere, wobvesesa na wachifundo. (Yak. 3:17) Makhalidwe mwaya yangatithandize kupirira bvuto iliyose koma osaluza chimwemwe.

12. Ndawa chani ni vakudikana kuidziwa bwino Baibolo?

12 Mawu ya Mulungu yali ninge girazi yomwe ingatithandize kuwona patingakonze. (Yak. 1:23-25) Mwakulinganiza, tikamala kupfunzira Mawu ya Mulungu, tingazindikire vinthu vomwe tichadekana kuchinja. Mwakuthandiziwa na Yahova, tingakwanise kukhala wodekha anango akatiyamba panango tikagumana na mabvuto yoshupa. Tikakhala wodekha, tichakwanisa kusalula vinthu mwanzeru pomwe tagumana na mabvuto. (Yak. 3:13) Kuidziwa bwino Baibolo kunaphindudi ikulu!

13. Ndawa chani tichadekana kupfunzira vitsanzo vogumanika m’Baibolo?

13 Kazinji-kazinji tichapfunzirapo kanthu tikakhala kuti taphonyesa. Koma kupfunzira kanthu mwanjira mweyi nkoipa. Njira yabwino yogumanira nzeru ni kupfunzira pa vabwino na pa voipa vomwe anango adachita. Ndipomwapa Yakobo ankutilimbikisa kutewedza vitsanzo va wanthu ninge Abulahamu, Rahabe, Yobu na Eliya. (Yak. 2:21-26; 5:10, 11, 17, 18) Atumiki wokhulupirika mwawa wa Yahova adakwanisa kupirira mabvuto yawo yomwe yadakawachosera chimwemwe chawo. Chitsanzo cha kupirira kwawo chinkuwonesa kuti na thandizo ya Yahova tingakwanisembo kuchita chibodzi-bodzi.

14-15. Ndawa chani tichadekana kufaga-faga pa vomwe tichakaikira?

14 Bvuto: Kukaikira vatichakhulupirira. Nthawe na nthawe tingagumane vinthu vinango m’Baibolo vomwe tingavibveseselini. Panango Yahova angadawiriretulini mapemphero yathu ninge momwe tingadikhirira. Panango vimwevi vingachitise kuti tiyambe kukaikira. Tikambainyalanyaza bvuto mweyi, chikhulupiriro chathu chingafoke ndipo ushamwali wathu na Yahova ungasokonezeke. (Yak. 1:7, 8) Vimwevi vingachitise kuti tiluze chidikhiro chathu chakutsogolo.

15 Mtumi Paulo adalinganiza chidikhiro chathu chakutsogolo na ndangula. (Aheb. 6:19) Ndangula ichathandiza uti barko idjimbikire nakuti ileke kudzongeka na mphepo. Koma ndangula ichaphata basa tene peno tcheni yomwe aimangirira ilibe kugwatika. Ninge momwe tcheni yafuluju ichakhalira yosalimba, tikaleka kufaga-faga pa vomwe tichakaikira, chikhulupiriro chathu chingafoke. Munthu yemwe anachikaikiro, akayesewa na wotsutsa angaleke kukhulupirira kuti Yahova adzakwanirise mapolomisi yake. Tikaluza chikhulupiriro chathu, tichaluzambo chidikhiro chathu. Ninge momwe Yakobo adalewera kuti, wokaikira ‘ali ninge mabimbi ya m’nyanza yomwe yachayenda kulikose komwe mphepo yayendera.’ (Yak. 1:6) Munthu watene angakhalelini wokondwa!

16. Ko tichadekana kuchita chani peno tinkukaikira vinthu vinango?

16 Kuimalisa kwake: Gumanani midawiro pa vomwe muchakaikira kuti mukwanise kulimbisa chikhulupiriro chanu. Konzerantuni bvuto kankulumize. Mu ntsiku za mneneri Eliya, wanthu wa Yahova ambachebwa kuchita vinthu. Eliya adawauza kuti: ‘Ko mukhale wokaikira-kaikira kufikira lini? Peno Yahova ndiye Mulungu chaiye, tumikirani iye, peno ni Baala, mutumikireni!’ (1 Maf. 18:21) Nchibodzi-bodzimbo ntsiku zino. Tichadekana kufaga-faga kuti titsimikize tekha kuti Yahova ni Mulungu, Baibolo ni Mawu yake nakuti Mboni za Yahova ni wanthu wake. (1 Ates. 5:21) Kuchita vose vimwevi kudzamalise kukaikira kwathu ndipo kudzalimbise chikhulupiriro chathu. Peno muchada kuti mugumane midawiro pa vomwe muchakaikira, mungabvunze akulu. Tichadekana kuchita vinthu mwakankulumize peno tichada kutumikira Yahova mokondwa!

17. Nchani chingachitike tikakhala wosalimba moyo?

17 Bvuto: Kufokesewa. Mawu ya Mulungu yachati: ‘Imwepo mukafoka panthawe ya tsoka, mphanvu zanu zidzakhale zochepa.’ (Miy. 24:10) Muchiheberi mawu yotsumbudzuliririwa kuti ‘kufokesewa’ yangathandauze ‘kusalimba moyo.’ Tikakhala wosalimba moyo, tidzaluze chimwemwe chathu.

18. Ko kupirira kuchathandauza chani?

18 Kuimalisa kwake: Thembani Yahova kuti mupirire molimba moyo. Kuti tikwanise kupirira mabvuto tichadekana kukhala wolimba moyo. (Yak. 5:11) Mawu yomwe Yakobo adaphatisa basa ponena va ‘kupirira’ yachathandauza munthu yemwe ankukhala mosagunduzika. Tingaganizire msocha wolimba moyo yemwe ankuima molimbana na mzondi wake, ndipo abwereralini m’mbuyo podi vishupe tani.

19. Ko tingapfunzire chani pa chitsanzo cha mtumi Paulo?

19 Mtumi Paulo adatisiyira chitsanzo chabwino maninge pankhani yopirira na kulimba moyo. Nthawe zinango iye ambafokambo. Koma ambakwanisa kupirira ndawa yakuti ambathemba Yahova kuti amupase mphanvu yomwe iye angadekana. (2 Akor. 12:8-10; Afil. 4:13) Tingakhalembo wolimba moyo na wopirira tikambazindikira modzichepesa kuti tichadekana thandizo ya Yahova.—Yak. 4:10.

FENDERERANI YAHOVA KUTI MUKHALE WOKONDWA

20-21. Ko timbakhale wotsimikiza va chani?

20 Ndise wotsimikiza kuti mabvuto yomwe tinkugumana nayo ni chilangolini chochokera kwa Yahova. Yakobo ankutsimikizira vimwevi pakunena kuti: ‘Mukakhala pamayesero, ayi kumbanena kuti: ‘Nikuyesewa na Mulungu.’ Pakuti Mulungu ayesewalini na vinthu voipa, ndipo iye ayesalini munthu na vinthu voipa.’ (Yak. 1:13) Tikakhala kuti tatsimikizira vimwevi, vingatichitise kuti tifenderere Ababa wathu wakudzulu.—Yak. 4:8.

21 Yahova ‘achinjalini.’ (Yak. 1:17) Iye adathandiza Akhrisitu woyambirira pamayesero yawo, ndipo iye adzathandize aliyese wa ise ntsiku zino. Ndipomwapa, mukumbireni Yahova kuti akupaseni nzeru, chikhulupiriro na kulimba moyo. Ndipo iye adzadawire mapemphero yanu. Khalani na chitsimikizo kuti Yahova adzakuthandizeni kukhala wokondwa pomwe munkupirira mabvuto!

NYIMBO NA. 128 Tipirire Mpaka Mapeto

^ ndi. 5 Bukhu ya Yakobo inamalangizo yazinji yomwe yangatithandize tikambagumana na mabvuto. Pfunziro mweyi inkufotokoza malangizo yanango yomwe iye adapereka. Malangizo mwaya yatithandize kupirira mabvuto tiri wokondwa pakutumikira Yahova.

^ ndi. 59 MAWU YOFOTOKOZERA MAFOTO: M’bale ankupumula kumuyi kwake. Nkazi wake na mwana wake ankunyang’anisisa mapolisi yomwe yabwera kudzawatenga. Pomwe mwamuna ali kudjeri, abale na alongo ankuchita nawo pabodzi pfunziro yapabanja. Mayi na mwana ankukumbira Yahova kuti awapase mphanvu kuti akwanise kupirira. Yahova ankuwapasa ntendere wa mumtima na kulimba moyo, phindu yake ni yakuti chikhulupiriro chawo chalimba ndipo ankuchita vinthu mosagunduzika na mokondwa pomwe ankupirira.