1. ˈGüdandhe ˗mɛɛn ˗nu ˈwo nu Zoova ˗dhɔkëmɛn ˗nu ˗ta?

ˈWƆN ˈˈgbɩɩ˗ ˈbha ka ꞊sëëbho ˗ni ˈgü ˗ee? ˗A ˈbha ˗ya kë kö kwa ꞊dhegblü do ˗ya ˈwɔn ˈˈdhiʋ̈˗ kë ka ˈka. (Zak. 3:2) Ɛɛnˈˈ ˈzü kö ka yökëyoo, ɛɛnˈˈ ka ˈˈtɛɛbɔ ˗nu ˈwo ꞊klaŋplöö ˗wo ˈˈyɩɩ ˈto ˗ni ka ˗bha Zoova gba ˗sü ˗wɔn ˈgü. (1 Piɛ. 4:3, 4) ˗A ˈbha ˗ya kë ˈzü kö ka ˗bha ˈkɔdhigümɛn ˗nu ˗wo ka ꞊kɛɛ˗ ˈˈkan ˗ni ˗nu ˗bhɔkwëë ˗nu ˗ta ˗sü ɛɛnˈˈ ˗zlanwopösü ˗bha. (Mat. 10:35, 36) ˈWɔn ˈˈgbɩɩ˗ ˗ya ˈmën kwa ˈka, ˗kan Zoova ˗bha ˗sü ˗dhɔ ˗yö ˗da kwa ˈgü. ˈˈKɛɛ ˗yö ga kwa ˈgü ꞊dhɛ ˈwɔn suu ˈˈoo ˗su ˈö ˈkwa dho bɔ ˗a ˈgü, Zoova ˗dho ꞊kpɔɔdhɛ waa ꞊faan ˈö kwa ˗bhawɔn ˈdhö ˗an ˗bha, ˗an nu kwa ˗dhɛ.

2. Wlɔmö 15:4 ˗ya ˗pö Biblö ˗wopösü ꞊mɔɔn˗ ˗bha ˈö kwa ˗takun ˗kɔ ˗kë ꞊dhɛ?

² ˗Kɔ ˈö mɛnbhɩɩdhe ˗nu ˈö ˈwɔn yaa kë ˗dhii ˈdhö ˗an ˗bha ˈwo bɔ ˗a ˈka ˈwɔn ˈˈgbɩɩ˗ ˗nu ˈgü, Zoova ˗an ˗ya Biblö ˈgü. ˈMën ˗kë? ˗Ya ˗kë ˈˈdhʋ̈ kö ˈkwa ˗gleŋ ˈsü ˗an ˗bha. Yö ˈnën˗ ˗wɔn ˈgü, ˈö bɔ bɔmɛn Pɔdhö ˗ta, ˈö ˗wo ˈö Wlɔmö 15:4 ˈgü bhë, ˗a ˗ya. (˗A ˗wo pö.) ˗Kwɛzlan ˗nu bhë ˗an ˗wopösü ˗yö kwa ꞊faanmën, ˈö kwa ˗bha ˗zoyödhe ˗gɛn ˗gban. ˈˈKɛɛ kwa dua ˈyaa ˗mü ˈkwa ˈto ˗an ˗wopösü dosɛnŋ ˗ta. ˗Kwaa kë kö ˗wo ˈpa kwa zuʋ̈ˈˈ ˈka, ˗wo kwa ˗zotakɔ ˗nu bho ˈˈgblʋʋ. Kwa ˗bhawɔn ˗ya yö ˗dhioo ˗nu ˗bha kö ˈkwa bɔ ˈwɔn ˈˈgbɩɩ˗ ˈbha ˈgü, ˗mën ˈö ˈkwa dho ˗a kë? ˈˈSlö ˗yiishiö ˈwo yö, kwa ꞊mɔɔn˗ ˗bha ˈö ˈkwa ˗an ˗kë: (1) Bhɛɛsü, (2) ˗zotasü, (3) ˈwɔn ˗nu ˗yökodhiʋ̈sü waa (4) ˗an ˗ya ꞊bhlëë ˈgü ˗sü. ˗Kwa ˗an ˈsü do do kö ˗kɔ ˈkwa ˗dho ˗a kë˗ ˈka, ˈkwa˗ yö. * Kwa ˗dho bɔ Biblö draanˈˈ ˗kɔ ˈö bhë ˗a ˗ta, kö ˈwɔn ˈbhaa ˗nu ˈwo ˗kë ˗gblüdë Davi waa bɔmɛn Pɔdhö ˗an ˗bha ˗tosɛta ˈgü, ˈkwa ˗gleŋ ˈsü ˗an ˈgü.

3. ˈˈSanni ˈkwa Biblö ˗wo pö, ˈmën kwa dua ˈdhö ˗mü ˈkwa˗ kë? ˈYö ˈmën ˗kë?

 ³ (1) ˗Kwa bhɛɛˈˈ. ˈˈSanni ˈkwa Biblö ˗wo pö, ˗kwa bhɛɛˈˈ Zoova ˗dhɛ kö ˗yö kwa ˗takun, kö pë ˈö ˈkwa ˗dho ˗a draanˈˈ bhë, ˗a ꞊bhlëë ˈö ˈdhö, ˈkwa˗ dɔ. Kwa ˗bhawɔn ˗ya yö ˗dhioo ˗nu ˗bha kö ˈkwa ˈwɔn ˈbha ˈˈɲanbhɔ, ˗kwa ˗takundhe ˗dhɛ Zoova ˗gɔ, kö ˈtɔŋ˗ ˗gɛngbandhɛ ˗nu ˈwo ˗dho ʒiaan bho kwa ˈka, ˈkwa ˗an ꞊slɔɔ.—Fdh. 4:6, 7; Zak. 1:5.

4. ˗Kwɛzlan ˗nu ˈwo Biblö ˈgü, kwa ˗dho ˗a kë ꞊dhɛ kö ˈkwa ˗an ˈgüman?

⁴ (2) ˗Kwa kwa ˗zota. Ö ˗zota ˗sü kö ˗wo pë ˈbha kë ˗ni, ɛɛnˈˈ kö ˗wo ˗dhɛ ˈbha ˈgü bhë, Zoova ˗ya ꞊faan ˗nu mɛnbhɩɩdhe ˗dhɛ. Kwa ˗kwɛzlan ˈbha ˗wo pö ˗ni Biblö ˈgü, ˗kwaa kë ꞊dhɛ ˈpë kwa ꞊dede ˈkwa ˗kë mü, ˗a ˈdhö. ˗Kwa kwa ˗de yö mɛn ˈö ˈwɔn bhë ˗a ˗kë, ˗a ˗duɛɛ ˈgü. Pë ˗nu ˈö ˗kpan ˗an ˗bha, waa ˗kɔ ˈö ˗kë ˗a ˈka ö ˗de ˈgü, ˗kwa kwa ˗zota ˗an ˈgü.

5. ˗Mën ˈwo ˗dhɛ ˈwɔn ˗yökodhiʋ̈sü? ˈYö ˈkwa ˗dho ˗a kë ˗kɔ ˗kë ꞊dhɛ?

⁵ (3) ˗Kwa ˈwɔn ˗nu yö ˈko ˈˈdhiʋ̈. ˈWɔn ˗yökodhiʋ̈sü ˈnën ˗tɔ ö ˗zota ˗sü ˈö ˗së ˈka pë ˈö ˈkwa˗ ˗wo pö ˗a ˈgü, kö ˗kɔ ˈö ˗gban ˗a ˈka kwa ˗bha ˈkwa˗ dɔ. ˗Yö kwa ˗takun ˈyö ˈkwa ˈwɔn ˗nu ˗gbankwëëdhɛ ꞊mɛɛn kwa ˗gɔ ˈgü, ˈö ˈkwa ˗an ˈgüman ˗së ˈka. Biblö ˗wopösü ˈö ˈwo ˈwɔn yö ˈko ˈˈdhiʋ̈ bhë, ˗yö kë ˗sü ˈka ꞊dhɛ ˈˈtʋʋ ˗së ˗kpa ˗sü ˈdhö. ˈMɛn ˗ya ˈˈtʋʋ ꞊kiaan ꞊gban ˗lo mü ˗së ˈka, ˈyö˗ ˗bha ˈˈtʋʋ din ˗kë ˗së. ˗Kɔ do bhë ˗a ˈgü, ˈkwa˗ pö ˈkwa Biblö ˗wopösü din yö, kwa˗ ˗wo pö ˗ni, ˗kwa dhɛɛˈˈ ˗nu ˈwo yö ˗an ˈkpɔ kwa ˗de ˗gɔ: ‹ˈMɛn ˈwo˗ ˗wɔn ꞊blɛɛ ˗kwɛzlan ˈö yö ˗a ˈgü bhë, ˗mën ˈö˗ ˗kë kö ˈö ö ˗bha ˈwɔn ˈˈgbɩɩ˗ ˗nu ˈˈɲanbhɔ? Zoova ˗ya ˗takun ˗kɔ ˗kë ꞊dhɛ? ˈMan kë ˈwɔn ˈˈgbɩɩ˗ ˗nu ˈgü ˈpö, a ˗dho ˗a kë ꞊dhɛ ˗a ˈdhö ˗kɔ ˗kë ꞊dhɛ?›

6. Pë ˗nu ˈö ˈkwa ˗an ꞊draan, kwa ˗dho ˗an ˗ya ꞊bhlëë ˈgü ˗kɔ ˗kë ꞊dhɛ?

⁶ (4) ˗Kwaa ˗ya ꞊bhlëë ˈgü. Yesu ˗ya ˗pö mɛn ˈö ˈyaa pë ˗nu ˈö ˗an ꞊draan ˗an ˗ya ꞊bhlëë ˈgü, ˗yö ꞊dhɛ mɛn ˈö ö ˗bha ˈkɔ dɔ ˈˈɲɛɛn ˗ta, ˗a ˈdhö. ˗Yö yö ˈˈgbɩɩ˗ ˗kë, ˈˈkɛɛ ö ˗de ꞊faan shiʋ̈ˈˈ ˈnën˗ wo ˈˈwɛɛwɛ. ˈMën ˗kë? ˈYö sü ꞊dhɛ ˈˈtee ˈˈgbɩɩ˗ ˗ya ʒiö, ˗yö ˗dho ˗a ˗bha ˈkɔ bhë, ˗a ˈwü. (Mat. 7:24-27) ˗Kɔ do bhë ˗a ˈgü ˈpö, ˈkö ˈkwa ꞊bhɛɛ, ˈkwa kwa ˗zota pë ˈö ˈkwa˗ ˗wo pö ˗a ˈgü, ˈkwa ˈwɔn ˗nu yö ˈko ˈˈdhiʋ̈, ˈˈkɛɛ ˈö kwa ˈti˗ ˗ya ꞊bhlëë ˈgü, kö kwa ꞊faan shiʋ̈ˈˈ ˈnën ˈkwa˗ wo. ˈKwa kë ˈgüdandhe ɛɛnˈˈ ˈˈklʋʋbhɔdhe ˈgü, ꞊faan ˈti ˗dho kë kwa ˗gɔ. ˈPë ˈkwa˗ ꞊draan ˈkwa˗ ˗ya ꞊bhlëë ˈgü, kwa ˗dho ˗da ˈwɔn ˗së ˗nu ˗ʒian ˗ta, ˈö zuʋ̈waannusü ˗kë kwa ˗gɔ, ˈö kwa ˗bha ˗zoyödhe ˗gɛn ˗yö ˗gban. (Is. 48:17, 18) ˗Kwa ˈwɔn ˈbha ˈö ˗kë ˗gblüde Davi ˈka ˗a ˗ga, kö ˈˈslö ˗yiishiö ˈkwa ˗an ˗wɔn ꞊blɛɛ bhë, ˈkwa ˗an kë.

7. ˗Kwɛzlan ˗mɛɛn ˈö Biblö ˈgü, ˈö ˈkwa dho ˗a ˗wɔn blɛɛˈˈ yö?

⁷ Kwa ˈˈtɔŋdë ɛɛnˈˈ kwa ˗bha mɛn ˈbha ˗ya ˈmën kwa ˗klü ˈgü do ˗ee? ˗Ya kë ꞊dhɛ ˗yö ˈˈdhʋ̈, kwa ꞊mɔɔn˗ ˗bha ˈkwa ˗gleŋ sü ˗gblüdë Davi ˗bha. ˗A gbö Asalɔn ˗yö ˗mën ˗a ˗klü ˈgü, ˈö˗ ˈˈslö ꞊mɛɛn kö ˈö ˗gblüdëdhɛ ˈkun ˗a ˗gɔ.​—2 Sam. 15:5-14, 31; 18:6-14.

8. ˈMën ˈkwa dho ˗a kë kö Zoova ˗yö kwa ˗takun?

⁸ (1) ˗Kwa bhɛɛˈˈ. ˈKwa ˗kwɛzlan ˈö bhë ˗a ˗wo pö, ˗kwa bhɛɛˈˈ Zoova ˗dhɛ kö ˈwɔn yaa ˈwo˗ ˗kë kwa ˈka bhë, ˈkwa˗ blɛɛˈˈ ˗a ˗dhɛ. (Ps. 6:6-9) Pë ꞊dede ˈö kwa zuʋ̈ˈˈ ˈgü, ˗kwaa pö ˗a ˗dhɛ. ˗Ya ˈgo mü, ˗kwaa pö ˗a ˗dhɛ ˗yö kwa ˗takun kö ˈtɔŋ˗ ˗gɛngbandhɛ ˗nu ˈwo dho ˈˈdhiʋ̈sü kwa ˈka, ˈkwa ˗an dɔ.

9. ˗Mën ˗wɔn ˈö ˗kë Asalɔn waa Davi ˗an ꞊zinŋgü?

⁹ (2) ˗Kwa kwa ˗zota. ˗Kwa kwa ˗zota ˈwɔn ˈö bhë ˗a ˈgü, kö ˗kɔ ˈö ˗yɛ ˗a ˈka Davi ˗bha, ˈkwa˗ dɔ. ˗A gbö Asalɔn pë ˈˈpɛpɛ ˗kë ˗kwɛ ꞊va ˈˈpiʋ̈, kö ö ˗dhɔ ˗yö ˗da mɛn ˗nu ˈgü.  (2 Sam. 15:7) ˈDhɛ˗ ˈˈtʋ̈ŋ ˗yö ˗wo Asalɔn ˗gɔ, ˗yö ö ˗bha mɛn ˗nu ˗bɔ Izraɛdhö ˗dhɛ ꞊gban ˈgü, kö ˈˈsɛgümɛn ˗nu ˗wo ˈˈwɩ ö ˗kë ˗gblüdë ˈka ˗sü ˗bha. ˗Yö ˗dho ˈö ˈˈkpënŋ˗ ˗kë Davi ˈˈtɔŋdë ˈˈgbɩɩ˗ do ˈö ˗kë ˗gleŋ ˗da ˗a ˗bha ˗mɛn ˈka, ˈwo˗ ˗dhɛ Aitofɛlö ˗a ˗gɔ, ˈö waa˗ ˗nu ˗an zü ˗kë do. Asalɔn ˗yö ö ˗de ˗ya ˗gblüdë ˈka, ˈö˗ ˈˈslö ꞊mɛɛn kö ˈö Davi zë, ˈˈkɛɛ kö ˈˈtʋ̈ŋ bhë ˗a ˈgü, ˗yö ˗kë ꞊dhɛ kö Davi ˈyaa ö ˈflëëgü ꞊dedewo. (Ps. 41:1-9) ˈDhɛ Davi ˈwɔn bhë ˗a man, ˈyö ˗duëë ˈö go Zedhizadhɛmö. ꞊Taabha, ˗a ˗bha ˈˈsɔdha ˗nu waa Asalɔn ˗bha ˗nu ˗wo ˈko ˗zë. ˈYö ˗gblü ˗yö ˗shiö Asalɔn waa ö ˗bha ˈˈsɔdha ˗nu ˗an ˗gɔ, ˈwo˗ zë.

10. ˗Mën ˈö ˗gblüdë Davi ꞊mɔɔn˗ ˗bha ˗be ˈö˗ ˗kë?

¹⁰ ˈˈTʋ̈ŋ ˈö ˈwɔn ˈˈpɛpɛ ˈwo bhë ˈwo ˗kë ˗a ˈka, ˗kɔ ˈö Davi kun ˗a ˈka ö ˗de ˈgü, ˗kwa kwa ˗zota ˗a ˈgü. Asalɔn ˗dhɔ ˗ya ˗kë, ˈö ˈdhaŋ˗ bho Aitofɛlö ˈˈdhiʋ̈. ˈˈKɛɛ ˗an ꞊plɛ ꞊gban ˗wo ˗mën ˗a ˗klü ˈgü. ˗Wo ˈwɔn ˈˈdhiʋ̈˗ ˗kë Davi ˈka, ˈö ˈwo˗ ˈˈslö ꞊mɛɛn kö ˈwo˗ zë. Davi ꞊mɔɔn˗ ˗bha ˗be ˈö ö bo ˈdhaŋ˗ ˗bho ö ˈˈtɔŋdë ˗nu ˈwo to ˗an ˈˈdhiʋ̈ ˗sü ˈka, ˈö˗ pö ö ˗de ˗dhɛ waa Asalɔn ˗nu ˗an zü ˗yö do. ˗Yö ꞊mɔɔn˗ ˗bha ˗be ˈpö ˈö ˗ya yö dosɛnŋ ö ˗de ˗wɔn ꞊zɔnŋ ˗ta, ˈö yö dosɛnŋ ˈö ꞊duëë. Ɛɛnˈˈ ˗a ˈgü ꞊mɔɔn˗ ˗bha ˗be ˗yö ga ˈwɔn ꞊gban ˈka. ˈˈKɛɛ Davi ˈti pë ˗nu bhë, ˗a gbɛ˗ kë. ˗Yö ˗bɔ ˈwɔn ˈˈgbɩɩ˗ ˈö bhë ˗a ˈgü. ˗Mën ˈö˗ ˗takun ˈö ˗mɔn ˗bɔ ˗a ˈgü ˗sü ˗bha?

11. ˗Mën ˈö Davi ˗ya ˗kë ˈwɔn ˈö bhë, ˗a ˈgü?

¹¹ (3) ˗Kwa ˈwɔn yö ˈko ˈˈdhiʋ̈. ˈTɔŋ˗ ˗gɛngbandhɛ ˗mɛɛn ˗nu ˈwo go ˗kwɛzlan ˈö bhë ˗a ˈgü? ˗Kwa kwa ˗zota dhɛɛˈˈ ˈö yö ˗a ˈgü: «˗Mën ˈö Davi ˗ya ˗kë kö ö ˈgo ˈwɔn bhë ˗a ˈgü?» ˗A zuʋ̈ˈˈ ˈti kaanˈˈ ˈˈkwöö kö ˗yö ˈwɔn ˗nu kë ˗bia ˗ta, ɛɛnˈˈ kö ˗yö ˗da ˈwɔn yaa ˗ʒian ˗ta. ˈˈSuʋ̈ ꞊gbɔɔnsü ˈti˗ kë ˈpö kö ˗yö ö bo ˈwɔn ˈbha ˗nu kë ˗sü ˈka. ˗Yö ˗takundhe ˗dhɛ Zoova ˗gɔ, ˈö˗ ˗dhɛ ˈpö ö ˈˈtɔŋdë ˗nu ˗gɔ. ˈWɔn ˗dhɛ ˈö˗ zuʋ̈ˈˈ yö˗ ˗bha, ˗yö ˗to mü ˈö˗ ˗kë. ˈKö ˗kë ꞊dhɛ ˗yö ˗yɛ Davi ˗bha ꞊dedewo, ˗yö ˈti ö bo ˈdhaŋ˗ ˗bho mɛn ˈˈwɛɛ ˗nu ˈˈdhiʋ̈ ˗sü ˈka, ɛɛnˈˈ mɛn ˗nu ˗san ˈti˗ kë. ˗Yö ˈdhaŋ˗ ˗bho Zoova waa ö ˈˈtɔŋdë ˗nu ˗an ˈˈdhiʋ̈ ˗kplawo.

12. Zoova ˗yö Davi ˗takun ˗kɔ ˗kë ꞊dhɛ?

¹² Zoova ˗yö Davi ˗takun ˗kɔ ˗kë ꞊dhɛ? ˈKwa˗ ˈˈpiʋ̈ ˈpɔn ˗së ˈka, kwa ˗dho ˗a yö ꞊dhɛ ꞊faan ˈö Davi ˗bhawɔn kun ˗a ˗bha kö ˗yö bɔ ˈwɔn ˈö bhë ˗a ˈgü, Zoova ˗ya ˗nu ˗a ˗dhɛ. (Ps. 3:1-8; suscription) ˈWɔn ˗nu ˈö ˗da ˗an ˗ʒian ˗ta, Zoova ˗yö ˈdhuëë˗ ˗kpɔ ˗a ˗bha. ˗Yö Davi ˈˈtɔŋdë ˗nu ˈwo kun ˈko zë ˗ni ˗a ˗bha ˈka bhë, ˗an ˗takun.

13. Mɛn ˈbha ˗ya ˈwɔn ˈˈdhiʋ̈˗ ꞊dede kë kwa ˈka, kwa ˗dho ʒiö Davi ˗bha ˈwɔnzuan ˈˈpiʋ̈ ˗kɔ ˗kë ꞊dhɛ? (Matiö 18:15-17)

¹³ (4) ˗Kwaa ˗ya ꞊bhlëë ˈgü. ˗Kwa kwa ˗de dhɛɛˈˈ ˈkpɔ: ‹A ˗dho ˗a kë ꞊dhɛ Davi ˈdhö ˗kɔ ˗kë ꞊dhɛ?› ˈWɔn ˈbha ˗ya kë kwa ˗bha, ˗kwaa ˈˈɲanbhɔ ˗kɔ mɛɛnˈˈ ˈˈvaandhö. ˈKwa ˗dhɛ ˗ga ˗a ˈgü, kwa ꞊mɔɔn˗ ˗bha kö ˗dhioo ˈö Yesu ˗ya dɔ Matiö 18 ˈgü bhë, ˈkwa˗ ˗ya ꞊bhlëë ˈgü vɛɛdhö, ɛɛnˈˈ ˈkwa ˈto ˗a ˈtɔŋ˗ ˗gɛngbandhɛ ˈˈpiʋ̈. (Matiö 18:15-17 ˗wo pö.) ˈˈKɛɛ ˈkwa ˗dho ˗da ˈpö ˈwɔn ˈbha ˗nu ˗ʒian ˗ta ˗bia ˈka, ˈˈsuʋ̈ ꞊kwaa. ˗Kwa bhɛɛˈˈ Zoova ˗dhɛ kö ˗yö zuʋ̈waannusü waa ꞊kpɔɔdhɛ nu kwa ˗dhɛ, kö ˈwɔn bhë ˈkwa bɔ ˗a ˈgü. ˈKwa ˈdho kwa bo ˈdhaŋ˗ ˗bho kwa ˈˈtɔŋdë ˗nu ˈˈdhiʋ̈ ˗sü ˈka. ˗Kwa ˈˈwɩ ˗an ˗bha ˗takundhe ˗bha. (Prov. 17:17) ˗A ˈdhɛ˗ ˗wɔn ˈdhö ˈˈgbɩɩ˗ ˈzü, ˈyö ˗tɔ Zoova ˗bha ˗dhioo ˗nu ˈwo˗ ˗Wo ˈgü bhë, ˗an ˗ya ꞊bhlëë ˈgü ˗sü.—Prov. 3:5, 6.

14. 2 Timote 1:12-16, waa 4:6-11, 17-22 ꞊mɔɔn˗ ˗bha ˈwo kwa ꞊faanmën ˈwɔn ˗mɛɛn ˗nu ˈgü?

¹⁴ Kwa ˗bha ˈkɔdhigümɛn ˗nu ˗gban ˗ni ˈgü kwa ˗gɔ ˗ee? ˈˈSɛ ˈö ˈkwa˗ ˈgü, ˗wa wo ˗kɔ yö Zoova ˗bha ꞊Gbɛkiö ˗nu ˗bha yö ˗ta, ɛɛnˈˈ  ꞊waa˗ ˗an ꞊kɛɛ ˈˈkan ˗ee? ꞊Ya kë ꞊dhɛ ˗yö ˈˈdhʋ̈, ˈkwa 2 Timote 1:12-16, waa˗ 4:6-11, 17-22 ˗wo pö *, ˗yö ˗dho kwa ꞊faanmën. ˗Dhɛ ˈö Pɔdhö ˗yö ˈBiblö ˈˈpian ˈö bhë ˗a ˗ya, kö ˗yö ˗kasho ˈgü.

15. ˗Mën ˈö ˈkwa ꞊mɔɔn˗ ˗bha ˈkwa˗ ˗dhɛ Zoova ˗gɔ?

¹⁵ (1) ˗Kwa bhɛɛˈˈ. ˈˈSanni ˈkwa Biblö ˈˈɲan ˗nu bhë ˗an ˗wo pö, ˈwɔn ˈö kwa ˗bha waa ˗kɔ ˈö ˗yɛ ˗a ˈka kwa ˗bha , ˗kwaa blɛɛˈˈ Zoova ˗dhɛ. Pë ꞊dede ˈö kwa zuʋ̈ˈˈ ˈgü, ˗kwaa pö ˗a ˗dhɛ. ˗Kwaa pö ˗a ˗dhɛ ˗yö kwa ˗takun kö ˈwɔn ˈˈgbɩɩ˗ ˗nu ˈö Pɔdhö bɔ ˗an ˈgü bhë, ˈtɔŋ˗ ˗gɛngbandhɛ ˗nu ˈwo ˗an ˈgü ˈwo ꞊mɔɔn˗ ˗bha ˗wo kwa ˗takun, ˈkwa ˗an dɔ.

16. ˈWɔn ˗mɛɛn ˈö Pɔdhö kun ˗a ˈgü?

¹⁶ (2) ˗Kwa kwa ˗zota. ˗Kwa kwa ˗de yö Pɔdhö ˗duɛɛ ˈgü. ˗Yö ˗kasho ˈgü Wlɔmö, ˗wa ˈˈklɩɩ yö ˗a ˗bha. ˗Ya ˗kasho kë ˗be zii ˈka, ˈˈkɛɛ ˗a ˈdhɛ ˈö˗ kë ˗ni bhë, ˗ya ˈwɔn ˗dɔ ꞊dhɛ ˗wo ˗dho ö zë. ˗A ˈˈtɔŋdë ˈbha ˗nu ˗wa ˈˈkan ˗a ˗bha, ˗a ˈgü ˗ya ga ˈwɔn ꞊gban ˈka.​—2 Tim. 1:15.

17. ˗Zotakɔ suu ˗mɛɛn ˈö ꞊mɔɔn˗ ˗bha ˗be ˗yö kë Pɔdhö ˗gɔ?

¹⁷ Pɔdhö ꞊mɔɔn˗ ˗bha ˗be ˈö ö ˗zota pë ˈö kun ˗a ˈka ˗be ˗a ˈgü, ˈö˗ pö ö ˗de ˗dhɛ ö ˈti kë kletiɛn ˈö ˗zlanwopö ö ꞊faan ˈka ˗a ˈka ˗be, ˗wo ˈti ˗dho ö ˗da ˗kasho ˈgü. ˗Yö ꞊mɔɔn˗ ˗bha ˈzü ˗be ˈö ö ˗naan yö ö ꞊dhegblü ˗nu ˈwo Azi ˗sɛ ˈgü, ˈö ˈwo ˗kan ˗a ˗bha bhë ˗an ˗bha, ˈö ö bo ˈdhaŋ˗ ˗bho mɛn ˈˈpɛpɛ ˈˈdhiʋ̈ ˗sü ˈka. ˈˈKɛɛ Pɔdhö ˈti˗ kë ˈˈdhʋ̈. ˗Mën ˈö˗ ˗zo ˗gban, ˈyö ga ˗a ˈgü ꞊dhɛ ö ˗bha ˗dhɛkpaɔ dhiʋ̈ˈˈ ˗së ˗yö ˗dhö?

18. ˈDhɛ Pɔdhö kun ˈwɔn ˈˈgbɩɩ˗ ˈgü, ˗mën ˈö˗ ˗kë?

¹⁸ (3) ˗Kwa ˈwɔn ˗nu yö ˈko ˈˈdhiʋ̈. ˗Mën ˈö Pɔdhö ˗ya ˗kë kö ˈö ö ˗de ˗takun? ˗Yö ˗kun ˗a ˈˈɲaan ꞊dhɛ ˗a ˈˈtʋ̈ŋ ˈyaa ꞊glɛɛn ˈzü kö ˗wo ö zë, ˈˈkɛɛ ˗a ˗zo ˈti bhɔ ꞊dhɛ ö dua ˗mü kö ˈö Zoova ˈtɔ bhɔ. ˈGo mü ˈzü, ˗yö ö ˗zota pë ˈö dho ˗a kë kö ˈö mɛn ˈˈwɛɛ ˗nu ꞊faanmën, ˗a ˈgü. ˗Yö ö ˗zoyö Zoova ˗dhɛ, ˈö ꞊bhɛɛ ˗a ˗dhɛ ˗kplawo. (2 Tim. 1:3) ˈˈKan ˈö˗ ˈˈtɔŋdë ˈbha ˗nu ˗wa wo ˗a ˗bha bhë, ˗yö ˈti ö ˈˈtʋ̈ŋ kë ˗a ˈgü. Pë ˈö˗ ˗kë ꞊ʒiaan ˈyö ˗tɔ mɛn ˗nu ˈwo to ˗klu ˗sü ˈka ˗a ˗bha ˈwo˗ ˗takun bhë, ˗an ˈˈnuɛ bho ˗sü. ˗Ya ˈgo mü ˈzü, Pɔdhö ˗yö ˗Zlan ˗Wo ˈsëëdhɛ ˗draan ˗kplawo. (2 Tim. 3:16, 17; 4:13) ˈˈKɛɛ ˗a ˈdhɛ kun ga ˗sü ˈka ˗a ˈgü ꞊dedewo, ˈyö ˗tɔ ö ˗dhɔ ˗yö Zoova waa Yesu ˗an ˗kë. ˗Wo ˈti ˗dho ˈˈkan ö ˗bha. ˈGo mü, ˗wo ˗dhɛkpaɔ dhiʋ̈ˈˈ ˗së ˗ya ˗sü ˈka ö ˗gɔ.

19. Zoova ˗yö Pɔdhö ˗takun ˗kɔ ˗kë ꞊dhɛ?

¹⁹ Zoova ˗yö Pɔdhö ˗zo ˗kpɔɔ ꞊dhɛ ˗wo ˗dho ˗a ˈˈklʋʋbhɔ ˗a ˗bha ˗kë kletiɛn ˈka ˗sü ˗wɔn ˈgü. (Këw. 21:11-13) ˗Yö Pɔdhö ˗takun ˗kɔ ˗kë ꞊dhɛ? ˗Ya ˗bha bhɛɛwo ˗nu ˗daa ˗kë, ˈö ꞊faan nu ˗a ˗dhɛ. (2 Tim. 4:17) ˗Yö ˗kun ga ˗sü ˈka Pɔdhö ˈgü ꞊dhɛ ö ˗bha ˗dhɛkpaɔ ˈˈdhiʋ̈ ꞊saa ˈö˗ ˈgü ˗yö kë ˗ni bhë, ö ˗dho ˗a ꞊slɔɔ. Zoova ˗yö Pɔdhö ˈˈtɔŋdë ˗nu ˗blü ˈpö, ˈyö ˗takundhe ˈö˗ ˗bhawɔn kun ˗a ˗bha, ˈwo˗ nu ˗a ˗dhɛ.

20. ꞊Dhɛ ˗kɔ ˈö Wlɔmö 8:38, 39 ˗wa pö˗ ˈka ˗a ˈdhö, kwa ˗dho ˈto Pɔdhö ˗bha ˈwɔnzuan ˈˈpiʋ̈ ˗kɔ ˗kë ꞊dhɛ?

²⁰ (4) ˗Kwaa ˗ya ꞊bhlëë ˈgü. ˗Kwa kwa ˗de dhɛɛˈˈ ˈkpɔ: ‹A ˗dho ˗a kë ꞊dhɛ Pɔdhö ˈdhö ˗kɔ ˗kë ꞊dhɛ?› ꞊Dhɛ Pɔdhö ˈdhö, ˗yö kë kwa ˈˈɲaan ꞊dhɛ ˗wo ˗dho kwa ˈˈklʋʋbhɔ kwa ˗bha ˗zoyödhe ˈwɔn ˈgü. (Mak. 10:29, 30) ˈKwa˗ pö ˈkwa ˈto ˗klu ˗sü ˈka Zoova ˗bha ˈwɔn ˈˈgbɩɩ˗ ˗nu ˈgü, kwa dua ˗mü ˈkwa kwa ˗zo yö ˗a ˗dhɛ bhɛɛˈˈ ˗sü waa˗ ˗Wo ˈsëëdhɛ draanˈˈ ˗sü ˈka ˗kplawo. Kwa ˗zo ˈya ˗dho bhɔ ꞊dhɛ pë ˗wɔngbɩɩsü ˈbha ˈö kwa dua ˈdhö ˗mü ˈkwa˗ kë, ˈyö ˗tɔ Zoova ˈtɔ bhɔ ˗sü. ˗Yö ga kwa ˈgü ꞊dhɛ Zoova ˈti ˗dho ˈˈkan kwa ˗bha toŋtoŋdhö, ˈö pë ˈbha ˈti ˗dho ꞊mɔɔn˗ ˗bha kö kwa ˗dhɔ ˈö˗ ˈgü ˗ya ˈˈkan.​—Wlɔmö 8:38, 39 ˗wo pö; Ebl. 13:5, 6.

21. ˈMën Aya waa Ɛtɔɔ ˗an ˗takun ˈyö ˈwo bɔ wo ˗bha ˈwɔn ˈˈgbɩɩ˗ ˗nu ˈgü?

²¹ ˈWɔn suu ˈˈpɛpɛ ˈkwa ˗kë ˗a ˈgü, kwa ꞊mɔɔn˗ ˗bha ˈkwa ꞊faan ꞊slɔɔ ˗kwɛzlan ˗nu ˈwo Biblö ˈgü, ˗an ˈgü. Aya ˈö ˗yödhiʋ̈ ˈka Ʒapɔn ˗sɛ ˈgü, ˗ya ˗pö Ʒonasö ˗bha ˗kwɛzlan ö ˗takun ˈyö ˗zlanwo ˗pö ˈˈdhɛɛta ˗sü ˈˈsuʋ̈ go ö ˈgü. Ɛtɔɔ ˈö Ɛndonezi, ˈö˗ ˗mɛn ˗nu ˈwaa Zoova ˗dhɔkëmɛn ˗nu ˈka, ˗ya ˗pö Dhutö ˗bha ˗kwɛzlan ö ˗takun kö ˈwɔn ˈö ˗gban Zoova ˗bha ˈö˗ draanˈˈ, ˈö˗ ˗dhɔkë.

22. Kwa ˗dho ꞊trɔɔn ꞊slɔɔ dramö ˗nu, video ˗nu, ɛɛnˈˈ ˈwɔn ˗gɔ « Imitez leur foi » ˗nu ˈgü ˗kɔ ˗kë ꞊dhɛ?

²² ˗Kwɛzlan ˗nu ˈwo Biblö ˈgü ˈwo dho ꞊faan nu kwa ˗dhɛ, kwa ˗dho ˗an ꞊slɔɔ ˈˈmɛn? Kwa ˗bha video ˗nu, dramö ˗nu waa ˈwɔn ˗gɔ «Imitez leur foi» ˗nu ꞊mɔɔn˗ ˗bha ˈwo kwa ˗takun kö ˗kwɛzlan ˗nu bhë, ˈkwa ˗an ˈgüman ˗së ˈka. * ˈˈSanni ˈkwa ˗an ˗ga, ˈkwa kwa ˈˈtʋ ˈto ˗an ˗bha ɛɛnˈˈ ˈkwa ˗an ˗wo pö, ˗kwa bhɛɛˈˈ Zoova ˗dhɛ kö ˗yö kwa ˗takun, kö ˗gleŋ ˗nu ˈwo ˗an ˈgü ˈö ˈkwa dho ˗an ˗ya ꞊bhlëë ˈgü, ˈkwa ˗an dɔ. ˗Kwa kwa ˗de yö ˈmɛn ˈö˗ ˗kwɛzlan ˗ya ˗wɔn ꞊blɛɛ ˗a ˗duɛɛ ˈgü. ˈPë ˈwo˗ ˗kë, waa ˗kɔ ˈö ˗an ˗takun ˗a ˈka kö ˗wo bɔ ˈwɔn ˈˈgbɩɩ˗ ˗nu ˈgü, ˗kwa kwa ˗zota ˗an ˈgü. ˗Kwa Zoova ˈˈnuɛ bho ˗takundhe ˈö˗ nu ˗ni kwa ˗dhɛ, ˗a ˗bha. ˗Kwaa ˗zɔn ꞊dhɛ ˗yö ˗dhi kwa ˗dhɛ, mɛn ˈˈwɛɛ ˗nu ꞊faanmën ˗sü, waa ˗an ˗takun ˗sü ˈka ˈpö.

23. ˈMën Zoova ˗ya kë ˗sü ˈˈplüün bho kwa ˗dhɛ Isaïe 41:10, 13 ˈgü?

²³ Sɔtraan ˗bha ˈˈkpɔnŋtaadhɛ ˈö yö ˗a ˈgü, ˗tosɛta ꞊mɔɔn˗ ˗bha ˈö ꞊gbɔɔn kwa ˗ta, ˈö ˈˈtʋ̈ŋ ˈbha ˗nu ˈka, ˈpë ˈkwa dho ˗a kë ˈkwaa˗ dɔ. (2 Tim. 3:1) ˈˈKɛɛ ˈˈsuʋ̈ ˈya ˗dho kwa kë. ˈWɔn ˗nu ˈkwa ˗an ˈgü, Zoova ˗an ˗yö. ˗Ya ˈˈplüün ˗bho ꞊dhɛ kwa ˗bhawɔn ˗ya yö ˗takundhe ˗bha, ö ˗dho kwa ˈkun ö ˗kɔ ˗së ˈka. (Isaïe 41:10, 13 ˗wo pö.) ˗Yö ga kwa ˈgü ꞊dhɛ ˗yö ˗dho kwa ˗takun. ˗Kwa kwɛzlan ˗nu ˈwo Biblö ˈgü ˗an draanˈˈ kö ˗wo ꞊faan nu kwa ˗dhɛ. ˈKwa˗ kë ˈˈdhʋ̈, ˈwɔn ˈˈpɛpɛ ˈwo nu kwa ˗ta, kwa ˗dho bɔ ˗an ˈgü.