OMWATSI W’ERIGHA 11
Erisoma eBiblia ryanganakuwatikya eriyiyinia omo maligho
‘OMungu . . . akaha eriyiyinia.’—ROM. 15:5.
OLWIMBO 94 Erisima busana n’eKinywa ky’oMungu
EBIKENDIKANIBWAKO *
1. Abandu ba Yehova bakalola oko maligho awali ati?
UNEMUYIYINIA omo mwatsi owakalire? Kwamuhwa omundu mulebe omo ndeko mwakwaghalya omo mutima. (Yak. 3:2) Abo ukakola nabo kutse abo ukasoma nabo bakakuseka kundi ukakolera Yehova. (1 Pet. 4:3, 4) Kutse kandi ab’omo kihanda kyaghu banemusonda erikughania erighenda oko mihindano kutse eribwira abandi oko myatsi eyo ukigha omo Biblia. (Mat. 10:35, 36) Emyatsi eyo ukalabamo yamabikala kutsibu, wanganalengekania uti siritolere erikolera Yehova. Aliwe, nomo wangalola oko maghali awali ati, wikiriraye ngoko Yehova anganakuha amenge w’erilwa n’emyatsi eyo n’akaghala k’eriyiyinia.
2. Ngoko kihandikire omo Abanya Roma 15:4, eriyighisya eBiblia lyangatuwatikya liti?
2 Yehova mwahandikisya omo Kinywa kiwe mw’eby’erileberyako eby’abandu abatahika-hikene abayiyinaya omo myatsi eyikalire. Yehova mwakola atya busanaki? Ni busana tutoke erigha erilabira eby’erileberyako byabo. Busana n’ekyo, Yehova mwakolesya omukwenda Paulo ahandike ebinywa ebiri omo Abanya Roma 15:4. (Soma) Omughulu tukasoma emyatsi eyo, yanganatuwatikya n’eritusubya m’omutima. Aliwe, litolere itwakola bingyi kulenga erisoma eBiblia lisa. Litolere itwaleka Amasako iniabindula amalengekania wetu n’eritula oko mutima wetu. Eky’erileberyako, twangakola tuti twamabya itulaghire oko mahano awangatuwatikya erikinda amaligho awo tukalolako? Twanganakola emyatsi ini eyikwamire hano: (1) Erisaba, (2) Erilengekania, (3) Erighanirya, (4) n’Erikolesya. Tukendilebya ngoko twangakolesya obuli mwatsi w’oko myatsi ini eyi. * N’enyuma syaho, tukendikolesya enzira y’eriyighisy’eyo, erigha erilabira ebyahikira Omwami Dawidi n’omukwenda Paulo.
1. ERISABA
Embere sy’erisoma eBiblia, saba Yehova akuwatikaye eryowa ndeke ebyo ukasoma (Lebaya enungu 3)
3. Embere sy’eritsuka eriyighisya eBiblia litolere iwakolaki kandi busanaki?
3 (1) Erisaba. Embere sy’eritsuka eriyighisya eBiblia, usabe Yehova akuwatikaye erilangira ngoko wangabana endundi erilabira ebyo ukasoma. Eky’erileberyako, wamabya iwukasondaya erihano ngoko wangalwa n’amaligho, usabe Yehova akuwatikaye eribana esyokanuni sy’omo Kinywa kiwe esyangakuha obusondoli.—Flp. 4:6, 7; Yak. 1:5.
2. ERIHIRA EMYATSI Y’OMO BWENGE
Uhire omo bwenge ebyo ukasoma, neryo ulangire nga niwe bikabughirako (Lebaya enungu 4)
4. Ekyangakuwatikya erilangira emyatsi eyikakanibawako omo Biblia ngoko yabya kwenene-kwenene niki?
4 (2) Erilengekania. Yehova abirituha obutoki obukaswekaya kundu; b’obutoki bw’erilengekania. Erikuwatikya erilangira emyatsi eyo ukasoma omo Biblia ngoko yanabya, lengekanaya oko myatsi eyahika kandi ubye nga niwe mundu oyo ukasomako omo Biblia. Uyikase erilangira emyatsi eyo alangira n’eriyowa ngoko ayowa.
3. ERILENGEKANIA BULI
Ulengekanaye buli oko ebyo ukasoma, kandi ngoko wangakolesyabyo (Lebaya enungu 5)
5. Erighanirya ni bughambuki kandi wangaghanirya wuti?
5 (3) Erighanirya. Erighanirya ly’erilengekania buli oko myatsi eyo ukasoma kandi ngoko wangakolesyayo. Erighanirya likakuwatikaya erilangira ngoko emyatsi eyo ukigha yihambene n’eyindi n’eryowa ndeke ebyo ukasoma. Erisoma eBiblia butsira erighanirya oko ebyo ukasoma muyo liringene n’ebyuma by’ekinga ebiri omo lisanduku ebitebyahirwa haghuma. Erighanirya liri ng’erihira ebyuma ebyo byo haghuma n’eribimatikania bibye ekinga. Erikuwatikya erighanirya ndeke wanganayibulya amabulyo awakwamire hano: ‘Omundu oyukakanibawako omo mwatsi oyu mwakolaki atoke erikinda amaligho awamuhikira? Yehova mwamuwatikya ati? Nangakolesya niti emyatsi eyo namigha okwiye nitoke eriyiyinia omo maligho?’
4. ERIKOLESYA EBYO UKASOMA
Ukolesaye ebyo ukigha utoke eriyisogha ndeke, eribya n’obuholo kandi uwataye obwikirirya bwaghu (Lebaya enungu 6)
6. Busanaki litolere itwakolesya emyatsi eyo tukigha?
6 (4) Erikolesya. Yesu mwabugha ati wamatendikolesya emyatsi eyo ukigha, iwulingene n’omundu oyukahimba enyumba yiwe y’oko museghe. Akakola kutsibu aliwe akaghala kiwe kakakwa busa. Busanaki? Kundi omughulu embula y’ekihunga yikandiwa oko nyumba yiwe, yikenditeryayo. (Mat. 7:24-27) Kutya twamabisaba, erilengekania, n’erighanirya oko myatsi eyo tukigha, aliwe itutakolesyayo tukabya itwamaherya endambi yetu yo buyira, kundi omughulu tukendilaba omo maligho kutse omughulu tukendyendereribwa obwikirirya bwetu sibwangabya n’akaghala akatosire. Twamabya tukayighisya n’erikolesya ebyo tukigha tukabya n’obutoki bw’eriyisogha ndeke, tukabya n’obuholo bungyi kandi tukabya n’obwikirirya obuwatire. (Isa. 48:17, 18) Tukolesaye emyatsi ini eyo twamabikaniako, tukalangira ebyo twangigha erilabira ebyahikira Omwami Dawidi.
TWANGIGHA OKO MWAMI DAWIDI KO MYATSI YAHI?
7. Tukendikania oko mwatsi wahi owakanibweko omo Biblia?
7 Kyabirikuhikira omwira waghu kutse omundu w’omo kihanda kyaghu iniakuhotera? Ekyangakuwatikya ly’erigha omwatsi owakanibweko omo Biblia, owakakanganaya ebyo Mwami Dawidi akola omughulu omwana wiwe Abusaloma amuhotera n’erisonda eribya mwami.—2 Sam. 15:5-14, 31; 18:6-14.
8. Wangakolaki utoke eribana obuwatikya bwa Yehova?
8 (1) Erisaba. Iwunibukire omwatsi owo ulyasoma, ubwire Yehova ngoko ukayowa busana n’omwatsi mubi owo bakukolera. (Esy. 6:6-9) Ubwire Yehova burora-rora ngoko ukayowa, isuwamubisa kindu. Neryo umusabe uti akuwatikaye eribana esyokanuni esyangakukangania ekyo wangakola.
9. Kanaya omo kikuhi ekyakoleka omo kati ka Dawidi na Abusaloma?
9 (2) Erilengekania. Ulengekanaye oko mwatsi owakakanibawako, kandi ulengekanaye ngoko Mwami Dawidi ayowa. Mohalaba myaka Abusaloma, mughala wa Dawidi, inianemurondekania eryanzwa n’abandu. (2 Sam. 15:7) Omughulu Abusaloma alangira ati amabibana akanya akatolere, mwatuma abalebererya b’omo Israeli yosi batoke eriteghekania abandu bamulighe m’omwami wabo. Mwahika n’oko kika ky’eritebya Ahitofeli, omughuma w’oko bira n’abakahana Dawidi, amahika erimukwama omo mulele wiwe. Abusaloma mwayiyira mo mwami kandi mwasonda erihamba Dawidi n’erimwita. Omughulu oyo, alinga Dawidi abya inialwere kutsibu. (Esy. 41:1-9) Dawidi mwaminya ekyo Abusaloma asonda erikola, neryo mwalua e Yerusalema. Oko nduli, emilondo y’abasuda ba Abusaloma mobalwa n’emilondo y’abasuda ababya oko luhande lwa Dawidi. Abasuda ba Abusaloma mubatasinga na Abusaloma mobamwita.
10. Omwami Dawidi angakolire ati busana n’ebyamuhikira?
10 N’enyuma syaho, lengekanaya ngoko Dawidi ayowa busana n’emyatsi yosi eyamuhikira. Abya inianzire Abusaloma kandi iniakayiketera Ahitofeli. Aliwe, ababiri bosi abo mobamuhotera. Mobasonda nibya n’erimwita; ekyo mokyaleka iniabya omo bulighe bunene. Kwamuhwa Dawidi mwalengekania ati n’abandi bira biwe nabo babiriyihira oko luhande lwa Abusaloma kandi ngoko syangatasyayiketerabo. Anganayitsomene iyuwene musa n’erisonda eribalya engebe yiwe omwitibita omo kindi kighugho. Kutse omutima wiwe angabunikire kutsibu, aliwe Dawidi mwatakola n’omughuma w’oko myatsi yosi eyo. Mwakinda amaligho awakalire ayo. Niki kyo kyamuwatikaya erikindagho?
11. Dawidi mwayira ati omughulu abya omo maligho?
11 (3) Erighanirya. Ni kanuni syahi esyo twangigha erilabira omwatsi oyu? Tusubiraye oko ribulyo, “Dawidi mwakolaki atoke erikinda amaligho wiwe?” Dawidi mwatubaha kutsibu kandi mwatayisogha luba-luba butsira erilengekania. Na kandi mwatayihangya-hangya kutsibu erihika oko kika ky’eribula ng’ayire ati. Aliwe, mwasaba Yehova y’obuwatikya. Kandi, mwasaba n’abira biwe ati bamuwatikaye. Kandi, butsira erilindirira, mwakola ebyayisogha erikola. Nomo anabya omo bulighe, Dawidi mwataleka eriyiketera abandi kandi mwatabapona. Mwataleka eriyiketera abira biwe n’abandi bandu.
12. Yehova mwakolaki atoke eriwatikya Dawidi?
12 Yehova mwawatikya Dawidi yo ati? Omwikwesa kwesa emyatsi, ukendilangira ngoko Yehova mwaha Dawidi y’akaghala akabya alaghireko atoke eriyiyinia omo maligho ayo. (Esy. 3:1-8) Yehova mwatsumula eriyisogha lya Dawidi. Kandi mwawatikya abasuda ababya oko luhande lwa Dawidi bakayikasa eriteya omwami wabo.
13. Wangakwama emibere ya Dawidi yo wuti omughulu omundu mulebe amakuhitania kutsibu? (Matayo 18:15-17)
13 (4) Erikolesya. Yibulaye, ‘Nangigha Dawidi yo niti?’ Utolere iwakola luba erisoha esyombanza syaghu. Erikwamana n’emibere eyo ulimo, wanganakolesya erihano lya Yesu eriri omo Matayo 18, kutse akanuni akakabanika omo risako eryo. (Soma Matayo 18:15-17.) Aliwe, siritolere eriyisogha luba-luba iwunahitene. Litolere iwasaba Yehova akuwatikaye eritulera n’eriminya ekyo wangakola. Isiwaleka eriyiketera abira baghu. Aliwe, ulighe obuwatikya obo bakakuha. (Emi. 17:17) Eky’omughaso munene, ukwame amahano awo Yehova akakuha erilabira Ekinywa kiwe.—Emi. 3:5, 6.
TWANGIGHA MYATSI YAHI OKO PAULO?
14. Ni myatsi yahi eyangaleka iwalengekania oko 2 Timoteo 1:12-16; 4:6-11, 17-22?
14 Ab’omo kihanda kyaghu bakakwendereraya busana n’eribya Mwimiri wa Yehova? Kutse wikere omo kihugho ekyo baghanirye mw’emibírí yetu milebe, kutse emibírí yetu yosi? Byamabya bitya, wanganasubibwa mutima omwisoma 2 Timoteo 1:12-16 ne 4:6-11, 17-22. * Paulo mwahandika ebinywa ebyo omughulu abya omo ngomo.
15. Wangabwira Yehova yoki omo musabe waghu?
15 (1) Erisaba. Embere sy’erisoma amasako ayo, ubwire Yehova ngoko ukayowa. Umubwire burora-rora; isiwamubisa mwatsi. Neryo usabe Yehova akuwatikaye erilangira esyokanuni esiri omo masako awakakanaya oko myatsi eyahikira Paulo, esyangakuwatikya eriminya ekyo wangakola.
16. Ni myatsi yahi eyahikira Paulo?
16 (2) Erilengekania. Yihire omo mwanya wa Paulo. Ane omo ngomo mw’eRoma. Mwanabohwa embere, aliwe aho asi ngoko bakendimwita. Abira biwe balebe babirimusigha, kandi abililuha kutsibu kinya-mubiri.—2 Tim. 1:15.
17. Paulo angabere n’amalengekania wahi?
17 Omo ngomo, Paulo anganabere akalengekania oko mughulu owabirilaba, ati alinga, ng’atalibya Mukristo w’omuhwa sy’angabohirwe. Kwa muhwa, angaponire abalume b’omo kiharo kye Asia abamusigha; kandi kwa muhwa, angalekire eriyiketera abandi bira biwe. Aliwe, Paulo mwatakola omwatsi n’omughuma w’oko myatsi eyo. Busanaki mwikirirya ngoko abira biwe bakendisighala bataleghula okwiye, kandi ngoko Yehova akendimutsumula?
18. Paulo mwakolaki omughulu abya omo mibere eyikalire?
18 (3) Erighanirya. Subiraya oko ribulyo lino, “Paulo mwakolaki atoke erikinda amaligho wiwe?” Nibya n’omughulu Paulo abya asi ngoko bakendimwita, mwatibirirwa ngoko ni ky’omughaso munene eriha Yehova y’olukengerwa. Kandi mwalola embere erisubya abandi mutima. Ngendo nyingyi mwayiketera Yehova erilabira omusabe. (2 Tim. 1:3) Paulo mwatabya akasiba akalengekania oko baghala babo abamusigha, aliwe mwabugha ati abya n’erisima kundi abira biwe mobamuwatikya omo lwanzo. Kandi, Paulo mwayitsinga erigha eKinywa ky’oMungu. (2 Tim. 3:16, 17; 4:13) Eky’omughaso munene abya ikirirye ngoko Yehova na Yesu bamwanzire. Kandi, abya ikirirye ngoko bakendimuhemba busana n’omubírí wiwe w’obutaleghula.
19. Yehova mwawatikya Paulo yo ati?
19 Yehova mwabwira Paulo ngoko akandisyalola oko maligho busana n’eribya Mukristo. (Emib. 21:11-13) Yehova mwawatikya Paulo yo ati? Mwasubirya oko misabe ya Paulo, n’enyuma syaho mwamuha akaghala. (2 Tim. 4:17) Paulo abya n’erikirirya ati akasyahabawa ekihembo; ekyo mokyaleka iniakola n’omuhwa atoke erisyabanakyo, kandi Yehova mwakolesya abira bataleghula ba Paulo erimuha obuwatikya obo alaghireko.
20. Ngoko kihandikire omo Abanya Roma 8:38, 39 twangakwama obwikirirya bwa Paulo bo tuti?
20 (4) Erikolesya. Yibulaye, ‘Nangigha emibere ya Paulo yo niti?’ Litolere itwayilindirira okwendereribwa busana n’erikolera Yehova. (Mar. 10:29, 30) Litolere itwayitsinga erisaba Yehova n’erigha Ekinywa kiwe butumbya, imo twatoka erilola embere eribya bataleghula oko Yehova omughulu tuli omo maligho. Kandi, litolere itwibuka mughulu wosi ngoko omwatsi w’omughaso munene owo litolere itwakola ly’eriletera Yehova y’olukengerwa. Kandi twanganikirirya ngoko Yehova syangatulekerania n’ahake, kandi ngoko sihali ekindu kyosi kyosi ekyangakakirya olwanzo lwiwe okwitwe.—Soma Abanya Roma 8:38, 39; Ebr. 13:5, 6.
TWIGHE ERILABIRA ABANDI BAGHOMBE BA YEHOVA ABAKANIBWEKO OMO BIBLIA
21. Ekyawatikaya mwali wetu Aya na mughala wetu Hector erikinda amaligho wabo niki?
21 Eby’erileberyako ebikanibweko omo Biblia byanganatuwatikya eribana akaghala ako tulaghireko tutoke eriyiyinia omo maligho. Eky’erileberyako, mwali wetu Aya, omupainia e Japani, akabugha ati omwatsi wa Yona mwamuwatikya erisinga obuba bw’eritulira ahali abandu banene. Mughala wetu Hector, omulwana we Endonezia oyo babuti biwe si Bimiri ba Yehova akabugha ati, eky’erileberyako kya Ruta kikamuwatikaya eryanza erigha oko Yehova n’erimukolera.
22. Niki kyo kyangakuwatikya eribana endundi erilabira esyodrame sy’eBiblia n’emyatsi eyiri n’omutwe “Mwighe obwikirirya bwabo”?
22 Wangabana hayi eby’erileberyako by’eBiblia ebyangakuhira m’omuhwa? Esyovideo syetu, esyodrame sy’erihulikirira n’emyatsi eyiri n’omutwe “Mwighe obwikirirya bwabo,” bikawatikaya erilangira emyatsi eyo ukasoma omo Biblia ngoko yanabya. * Embere sy’erilebya, erihulikirira, kutse erisoma emyatsi eyikanibweko ndeke eyi, usabe Yehova akuwatikaye eribana emyatsi y’omughaso eyo wangakolesya. Uyihire omo mwanya w’omundu oyukakanibawako. Ulengekanaye ngoko abaghombe bataleghula ba Yehova bakola, kandi ngoko Yehova abawatikaya erikinda amaligho owo babyamo. Neryo ulangire nga wangakolesya uti ebyo ukigha. Usime Yehova busana n’obuwatikya obo akakuha. Kandi ukanganaye erisima lyaghu omwisondya ehyanya hy’eriwatikya abandi n’eribasubya mutima.
23. Ngoko kihandikire omo Isaya 41:10, 13, Yehova akatulagha eritukoleraki?
23 Engebe omo kihugho kino ekikatabalawa na Sitani yanganakala, itwahika n’oko kika ky’eribula nga tuyire tuti. (2 Tim. 3:1) Aliwe, siritolere itwahangya-hangya kutse itwabya n’obuba. Yehova anasi emyatsi eyikalire eyo tukalabamo. Kandi akatubwira ati, omughulu tulaghire oko buwatikya bwiwe, akendituhamba omo byala biwe by’amali eby’amaka. (Soma Isaya 41:10, 13.) Twikirirye ngoko Yehova akendituwatikya kandi ngoko eBiblia yikatuha akaghala tutoke eriyiyinia omo maligho wosi awo tukalolako.
OLWIMBO 96 Ekitabu ky’oMungu ni ky’endundi
^ par. 5 Emyatsi mingyi eyikakanibawako omo Biblia yikakanganaya ngoko Yehova anzire abaghombe biwe kandi ngoko akabawatikaya omughulu bali omo maligho. Omwatsi ono akakanganaya enzira eyo wangighiramo eBiblia yitoke erikuwatikya erigha emyatsi mingyi erilua omo ebyo ukasoma.
^ par. 2 Enzira y’eriyighisya eBiblia eyo twamakangania hano ni nzira nguma ey’oko syonzira nyingyi sy’eriyighisya. Esindi nzira sy’eriyighisya eBiblia sikabanika omo kitabu Musaada wa Kutafuta Habari kwa Ajili ya Mashahidi wa Yehova ahikwa sy’akatswe “Biblia” n’akatswe kake “Kusoma na Kuelewa Biblia.”
^ par. 14 Isimwasoma amasako ayo omughulu w’erigha Akaleberyo k’Omuteya k’omo ndeko.
^ par. 22 Ulebaye “Mwighe obwikirirya bwabo—Abalume n’abakali abakanibweko omo Biblia” oko jw.org. (Ghenda oko MAFUNDISHO YA BIBLIA > IMANI KATIKA MUNGU.)
