1. ¿Baʼax problemasil ku máansik le máaxoʼob meyajtik Jéeobaoʼ?

¿YAAN wa baʼax problemail táan a máansik beora ichil a kuxtalaʼ? Maʼ xaaneʼ yaan baʼax beetaʼabtoʼon tumen juntúul sukuʼun wa kiik teʼ múuchʼuliloʼ (Sant. 3:2). Maʼ xaaneʼ k-éet xookoʼob wa k-éet meyajoʼobeʼ ku burlarkoʼonoʼob tumen u testigoʼon Jéeoba (1 Ped. 4:3, 4). Maʼ xaan xaneʼ k-láakʼtsiloʼobeʼ ku yaʼaliktoʼon ka xuʼuluk k-bin muchʼtáambal wa ka xuʼuluk k-kʼaʼaytaj (Mat. 10:35, 36). Maʼ xaaneʼ yoʼolal le baʼax k-sufrirkoʼ yaan kʼiineʼ k-uʼuyik tsʼoʼoktoʼon beyoʼ. Chéen baʼaleʼ maʼ unaj a tuʼubsikeʼ Jéeobaeʼ jeʼel u páajtal u yáantkech utiaʼal ka páajchajak a aguantartik jach jeʼel baʼaxak táan u yúuchultecheʼ.

2. Jeʼex u yaʼalik Romanos 15:4, ¿bix jeʼel u yáantkoʼon k-xokik le Bibliaoʼ?

² Jéeobaeʼ tu beetaj u tsʼíibtaʼal teʼ Biblia le pruebaʼob tu máansaj jujuntúul tiʼ le máaxoʼob meyajt úuchjeakiloʼ yéetel baʼax áantoʼob. Le baʼax úuchtiʼoboʼ jach jeʼel u yáantkoʼon teʼ kʼiinoʼobaʼ. Bey tu yaʼalil le apóstol Pablo tiʼ Romanos 15:4 (xoke). Wa k-xokik le baʼax ku yaʼalik le Biblia yoʼolal le máaxoʼob meyajt Dios úuchjeakiloʼ jach jeʼel u líiʼskoʼob k-óoleʼ. Le oʼolaleʼ le kéen k-xok le Bibliaoʼ unaj k-chaʼik u kʼuchul t-puksiʼikʼal le baʼax ku yaʼalikoʼ, beyoʼ yaan u yáantkoʼon utiaʼal k-kʼexik k-tuukul. Utiaʼal k-utskíintik wa baʼax problemaileʼ, maʼalob ka k-xok le Bibliaoʼ yéetel k-beetik le kanpʼéel baʼaloʼobaʼ: 1) k-orar, 2) k-tuklik tiʼ yanoʼoniʼ, 3) k-tuklik baʼax ku kaʼansiktoʼon yéetel 4) k-beetik baʼax ku kaʼansiktoʼon. Beoraaʼ yaan k-ilik bix jeʼel k-beetik cada junpʼéel tiʼ le kanpʼéel  baʼaloʼobaʼ. * Tsʼoʼoleʼ yaan k-xakʼaltik u kuxtal rey David yéetel apóstol Pablo. Le táan k-xakʼaltikoʼ yaan k-ilik bix jeʼel u meyajtoʼon le kanpʼéel baʼaloʼob tsʼoʼok k-aʼalikoʼ.

3. Antes tiʼ u káajal k-xokik le Bibliaoʼ, ¿baʼax unaj k-beetik, yéetel baʼaxten?

³ 1) Orar. Táanil tiʼ k-xokik le Bibliaoʼ kʼaʼabéet k-kʼáatik u yáantaj Jéeoba utiaʼal k-naʼatik le baʼax k-xokikoʼ. Wa táan k-máansik junpʼéel problemaeʼ jeʼel u páajtal k-kʼáatik tiʼ Jéeoba ka u yáantoʼon k-il bey baʼax tekstoil jeʼel u yáantkoʼon k-utskíinteʼ (Fili. 4:6, 7; Sant. 1:5).

4. ¿Baʼax uláakʼ unaj k-beetik le kéen k-xok le Bibliaoʼ?

⁴ 2) Tukult tiʼ yanechiʼ. Jéeoba tsʼaamiltoʼon u páajtalil k-máansik t-tuukul le baʼax k-xokikoʼ. Kéen a xok junjaats tiʼ le Bibliaoʼ máans ta tuukul le baʼax ku yúuchloʼ, tukult bey tiaʼanecheʼ yéetel bey tiʼ teech ku yúuchleʼ. Tsʼáaba tu lugar le máax ku chʼaʼchiʼitaʼaloʼ, ilawil le baʼax tu yiloʼ yéetel tukult bix úuchik u yuʼubikuba.

5. ¿Tiʼ baʼax unaj k-tuukul kéen xooknakoʼon yéetel baʼax jeʼel u yáantkoʼon k-beeteʼ?

⁵ 3) Tukult baʼax ku kaʼansiktech. Unaj k-tuklik baʼax ku kaʼansiktoʼon le baʼax tsʼoʼok k-xokikoʼ. Wa k-tuukul tiʼ le baʼax k-xokikoʼ yaan k-maas naʼatik yéetel yaan k-ilik baʼax taak u kaʼansiktoʼon. Wa maʼ tu tuukul máak tiʼ le baʼax ku xokikoʼ bey jeʼex ka yanak tiʼ máak tuláakal u xaʼakʼiloʼob junpʼéel janaleʼ chéen baʼaleʼ maʼ tu preparartik. U tuukul máak tiʼ le baʼax ku xokikoʼ bey jeʼex ka u preparart máak junpʼéel kiʼikiʼ janal yéetel tuláakal le xaʼakʼoʼob yaantiʼoʼ. Junpʼéel baʼax jeʼel u yáantkoʼon utiaʼal k-tuukul tiʼ le baʼax k-xokikoʼ letiʼe k-beetik le kʼáatchiʼobaʼ: «Le máax ku chʼaʼchiʼitaʼal teʼ Bibliaoʼ, ¿baʼax tu beetaj utiaʼal u yutskíintik le problema yaantiʼoʼ? ¿Bix áantaʼabik tumen Jéeoba? Le baʼaxoʼob tsʼoʼok in kanikoʼ, ¿bix jeʼel u yáantken utiaʼal in máansik le pruebaʼoboʼ?».

6. ¿Baʼaxten unaj k-beetik le baʼax k-kanikoʼ?

⁶ 4) Beet baʼax ka kanik. Jesúseʼ tu yaʼaleʼ wa maʼ t-beetik le baʼax k-kanikoʼ beyoʼon jeʼex le máak ku beetik u yotoch yóokʼol arenaoʼ. Le máakoʼ chéen kunel úuchik u kíimskuba meyaj. ¿Baʼaxten? Tumen le kéen taalak junpʼéel ciclóneʼ le najoʼ yaan u níikil (Mat. 7:24-27). Wa maʼ t-beetik le baʼax tsʼoʼok k-kanikoʼ kéen yanaktoʼon wa baʼax pruebaileʼ séeb kun lúubul k-óol, chéen kunel túun úuchik k-orar, úuchik k-imaginartik tiaʼanoʼoniʼ bey xan úuchik k-tuklik baʼax ku kaʼansiktoʼon. Wa le kéen xooknakoʼon k-beetik le baʼax tsʼoʼok k-kanikoʼ yaan u bintoʼon maʼalobil, yaan u yantaltoʼon jeetsʼelil yéetel yaan u muʼukʼaʼantal k-fe (Isa. 48:17, 18). Beoraaʼ koʼox beetik le kanpʼéel baʼaxoʼob tsʼoʼok k-aʼalikaʼ ka k-il baʼax jeʼel u páajtal k-kanik tiʼ Davideʼ.

7. ¿Tiʼ máax ken k-tʼaan beoraaʼ?

⁷ ¿Yaan wa máax tu beetajtech wa baʼax jach tu beetaj u yaatal a wóol? Wa beyoʼ jach jeʼel u yáantkech wa ka xokik le baʼax tu beetaj rey David le ka traicionartaʼab tumen Absalón, u hijooʼ (2 Sam. 15:5-14, 31; 18:6-14).

8. Utiaʼal ka u yáantoʼon Jéeobaeʼ, ¿baʼax jeʼel u páajtal k-aʼalik yéetel k-kʼáatik tiʼeʼ?

⁸ 1) Orar. Kéen tsʼoʼokok k-ilik baʼax úuch tiʼ Davideʼ kʼaʼabéet k-aʼalik tiʼ Jéeoba jach bix k-uʼuyikba yoʼolal le baʼax beetaʼabtoʼonoʼ (Sal. 6:6-9). Tsʼoʼoleʼ maʼalob ka k-kʼáattiʼ ka u yáantoʼon k-naʼat baʼax ku kaʼansiktoʼon le baʼax k-xokik utiaʼal k-utskíintik le problema yaantoʼonoʼ.

9. ¿Baʼax tu beetaj Absalón tiʼ David?

⁹ 2) Tukult tiʼ yanechiʼ. Máans ta tuukul le  baʼax ku yúuchloʼ yéetel tukult bix tu yuʼubiluba rey David. Absalóneʼ máan tiempo táan u yilik bix jeʼel u lúubul utsil tiʼ le máakoʼoboʼ (2 Sam. 15:7). Le ka tu tuklaj jeʼel u páajtal u beetik u reyileʼ tu túuxtaj máakoʼob utiaʼal u convencertik le kaaj utiaʼal ka beetaʼak reyiloʼ. Tsʼoʼoleʼ tu convencertaj xan Aitofel, u amigo David, utiaʼal ka u tsʼáauba tu favor. Le ka tsʼoʼokeʼ Absalóneʼ tu beetuba reyil ka túun joʼopʼ u chʼaʼpachtik David utiaʼal u kíimse. Teʼ kʼiinoʼob jeʼeloʼ Davideʼ maʼ xaaneʼ chan kʼojaʼan (Sal. 41:1-9). Le ka tu yilaj David le baʼax ku beetik Absalónoʼ púutsʼi, lukʼ tu kaajil Jerusalén. Chéen baʼaleʼ le ka máan kʼiineʼ u soldadoʼob Davideʼ tu ganartoʼob u soldadoʼob Absalón yéetel tu tsʼookeʼ Absalóneʼ kíimsaʼabi.

10. Maʼ xaaneʼ, ¿baʼax jeʼel u beetik kaʼach Davideʼ?

¹⁰ Chéen tukult bix tu yuʼubiluba David le ka traicionartaʼaboʼ. Letiʼeʼ u yaabiltmaj kaʼach Absalón yéetel ku confiar kaʼach tiʼ Aitofel. Maʼ xaaneʼ Davideʼ jeʼel u tuklik kaʼacheʼ tuláakal u amigoʼobeʼ tsʼoʼok u tsʼáaikubaʼob tu favor Absalón yéetel jeʼel u xuʼulul kaʼach u confiar tiʼ letiʼobeʼ, chéen baʼaleʼ maʼ tu beetiʼ. Maʼ xaan xaneʼ tsʼoʼok kaʼach u chʼíikil tuukul chéen tu yoʼolaleʼ yéetel u tuklik u púutsʼul chéen tu juunaleʼ, pero maʼ xan tu beetiʼ. Tsʼoʼoleʼ jeʼel tak kaʼach u chaʼik u lúubul u yóoleʼ, chéen baʼaleʼ maʼ tu beetiʼ. Tu lugar u beetik David tuláakal le baʼaxoʼob tsʼoʼok k-aʼalikaʼ tu aguantartaj. ¿Bix úuchik u beetik?

11. ¿Baʼax tu beetaj David utiaʼal u aguantartik le baʼax úuchtiʼoʼ?

¹¹ 3) Tukult baʼax ku kaʼansiktech. ¿Baʼax ku kaʼansiktoʼon le baʼax tsʼoʼok k-ilkaʼ? Utiaʼal k-ilik baʼax ku kaʼansiktoʼoneʼ maʼalob ka k-beet le kʼáatchiʼaʼ: «¿Baʼax tu beetaj David utiaʼal u aguantartik le baʼax ku yúuchultiʼoʼ?». Letiʼeʼ orarnaj tiʼ Jéeoba utiaʼal u kʼáatik ka áantaʼak. Tsʼoʼoleʼ tu kʼáataj xan u yáantaj u amigoʼob. Le kéen u chʼaʼ xan junpʼéel decisióneʼ tu séebaʼanil ku beetik. Kex yaj le baʼax úuchtiʼoʼ Davideʼ maʼ tu chʼaʼpʼektaj mix máakiʼ mix xuʼul u confiar tiʼ u maasiliʼ. Maʼ xuʼul u confiar tiʼ Jéeobaiʼ mix tiʼ u amigoʼobiʼ. Le baʼaxoʼob tu beetaʼ tu yáantaj utiaʼal maʼ u sen sajaktal yéetel utiaʼal ka u chʼaʼ maʼalob decisiónoʼob.

12. ¿Bix áantaʼabik David tumen Jéeoba?

¹² ¿Bix áantaʼabik David tumen Jéeoba? Le kéen k-xakʼalxokt le Bibliaoʼ k-ilkeʼ Jéeobaeʼ tu tsʼáaj muukʼ tiʼ David utiaʼal u aguantartik le baʼax ku yúuchultiʼoʼ (Sal. 3:1-8; encabezamiento). Jéeobaeʼ tu bendecirtaj David úuchik u chʼaʼtuklik u beetik baʼax maʼalob. Tsʼoʼoleʼ tu yáantaj xan le máaxoʼob kanáantik kaʼach Davidoʼ.

13. Wa ku beetaʼal u yaatal k-óoleʼ, ¿bix jeʼel k-beetik jeʼex Davideʼ? (Mateo 18:15-17).

¹³ 4) Beet baʼax ka kanik. Tukle: «¿Bix jeʼel in beetik le baʼax tu beetaj Davidoʼ?». Junpʼéel bixeʼ letiʼe k-ilik k-utskíintik tu séebaʼanil le baʼax ku yúuchultoʼonoʼ. Maʼ xaaneʼ jeʼel u páajtal k-beetik le baʼax tu yaʼalaj Jesús teʼ Mateo capítulo 18 (xok Mateo 18:15-17). Chéen baʼaleʼ unaj u kʼaʼajaltoʼoneʼ maʼ unaj k-chʼaʼik junpʼéel decisión wa jach kʼuuxoʼoniʼ. Unaj k-kʼáatik tiʼ Jéeoba ka u yáantoʼon utiaʼal ka jéetsʼek k-tuukul bey xan ka u yáantoʼon k-il baʼax jeʼel u páajtal k-beetkeʼ. Maʼ unaj u xuʼulul k-confiar tiʼ k-amigoʼobiʼ yéetel unaj u seguer k-chaʼik u yáantkoʼonoʼob (Pro. 17:17). Pero le baʼax maas kʼaʼanaʼanoʼ letiʼe k-beetik baʼax ku yaʼaliktoʼon Jéeoba Dios teʼ Bibliaoʼ (Pro. 3:5, 6).

14. ¿Máaxoʼob jach jeʼel u líiʼsaʼal u yóoloʼob tumen baʼax ku yaʼalik 2 Timoteo 1:12-16 yéetel 4:6-11 bey xan 17-22?

¹⁴ A familiaeʼ, ¿u pʼeek wa a meyajtik Jéeoba? ¿Prohibirtaʼan wa le kʼaʼaytaj teʼ luʼum tuʼux kajaʼanechoʼ? Wa beyoʼ jach jeʼel u líiʼsik a wóol le  baʼax ku yaʼalik 2 Timoteo 1:12-16 yéetel 4:6-11 bey xan 17-22. * Le tekstoʼobaʼ apóstol Pablo tsʼíibt le kʼalaʼan kaʼachoʼ.

15. ¿Baʼax jeʼel k-kʼáatik tiʼ Jéeobaeʼ?

¹⁵ 1) Orar. Antes tiʼ a xokik le tekstoʼob ku yaʼalik le párrafo 14, aʼal tiʼ Jéeoba baʼax problemail yaantech yéetel bix a wuʼuyikaba. Tsʼoʼoleʼ kʼáat tiʼ Jéeoba ka u yáantech a wil bix jeʼel a beetik le baʼax tu beetaj Pablo utiaʼal a wutskíintik le problema yaantechoʼ.

16. ¿Baʼax úuch tiʼ Pablo?

¹⁶ 2) Tukult tiʼ yanechiʼ. Tukult bey tiʼ teech ku yúuchul le baʼax tu aktáantaj Pablooʼ. Kex tsʼoʼok u yáax kʼaʼalaleʼ teʼ vezaʼ u yojel yaan u kíimsaʼal. Pabloeʼ xúumpʼattaʼab tumen u amigoʼob yéetel beoraaʼ ku yuʼubik tsʼoʼok u jach kaʼanal yoʼolal tuláakal le baʼaxoʼob ku yúuchultiʼoʼ (2 Tim. 1:15).

17. ¿Baʼax jeʼel u beetik kaʼach Pabloeʼ?

¹⁷ Pabloeʼ maʼ xaaneʼ jeʼel u tuklik kaʼacheʼ wa maʼ u beetkuba cristianoileʼ bejlaʼa maʼ kʼalaʼaneʼ. Tsʼoʼok xan u tsʼíikil kaʼach yéetel u amigoʼob xúumpʼattoʼ. Yéetel tsʼoʼok xan u xuʼulul kaʼach u confiar tiʼ u maasileʼ, chéen baʼaleʼ maʼ tu beetiʼ. ¿Baʼax áant utiaʼal maʼ u xuʼulul u confiar tiʼ Jéeoba yéetel tiʼ u amigoʼob?

18. ¿Baʼax tu beetaj Pablo utiaʼal u aguantartik le baʼax ku yúuchultiʼoʼ?

¹⁸ 3) Tukult baʼax ku kaʼansiktech. Tukle: «¿Baʼax tu beetaj Pablo utiaʼal u aguantartik le baʼax ku yúuchultiʼoʼ?». Kex u yojel yaan u kíimsaʼaleʼ maʼ tuʼubtiʼeʼ le baʼax maas kʼaʼanaʼanoʼ u beetik u yúuchul tʼaan maʼalob yoʼolal u kʼaabaʼ Jéeoba. Pabloeʼ maʼ xuʼul u líiʼsik u yóol u maasiliʼ mix xuʼul u orar xan tiʼ Jéeobaiʼ (2 Tim. 1:3). Letiʼeʼ maʼ chʼíik tuukul yoʼolal le baʼax beetaʼabtiʼ tumen le sukuʼunoʼob xúumpʼattoʼ, baʼaxeʼ jach tu tsʼáaj gracias tiʼ le máaxoʼob áantoʼ yéetel tu yaʼalajtiʼob u yaabiltmoʼob. Tsʼoʼoleʼ seguernaj xan u xokik u Tʼaan Dios (2 Tim. 3:16, 17; 4:13). Letiʼeʼ maʼ tu tuʼubsaj de ke yaabiltaʼan tumen Jéeoba yéetel Jesúsiʼ. U yojel maʼ kun pʼatbil yéetel yaan u bendecirtaʼal wa ku chúukpajal u yóol.

19. ¿Bix úuchik u yáantaʼal Pablo tumen Jéeoba?

¹⁹ Jéeobaeʼ u yaʼalmiliʼ tiʼ Pablo yaan u chʼaʼpachtaʼaleʼ (Hech. 21:11-13). ¿Bix áantaʼabik Pablo tumen Jéeoba? Núukaʼab u oraciónoʼob yéetel líiʼsaʼab u yóol (2 Tim. 4:17). Jéeobaeʼ tu yaʼalaj xan tiʼeʼ yaan u kʼamik u boʼolil tuláakal le meyaj tu beetoʼ. Tsʼoʼoleʼ tu péeksaj xan u amigoʼob Pablo utiaʼal ka áantaʼak.

20. ¿Bix jeʼel u yantaltoʼon le fe ku yaʼalik Romanos 8:38, 39?

²⁰ 4) Beet baʼax ka kanik. Tukle: «¿Bix jeʼel in beetik jeʼex Pabloeʼ?». Tumen táan k-meyajtik Jéeobaeʼ toʼoneʼ k-ojel yaan k-chʼaʼpachtaʼal (Mar. 10:29, 30). Utiaʼal k-aguantartik le baʼax ku yúuchultoʼonoʼ kʼaʼabéet k-orar tiʼ Jéeoba yéetel k-jóoʼsik tiempo utiaʼal k-xakʼalxoktik le Bibliaoʼ. Maʼ unaj u tuʼubultoʼon xaneʼ wa ku chúukpajal k-óoleʼ yaan k-beetik u alabartaʼal u kʼaabaʼ Jéeoba. Jéeobaeʼ mix bikʼin ken u pʼatoʼon yéetel mix máak jeʼel u beetik ka xuʼuluk u yaabiltikoʼoneʼ (xok Romanos 8:38, 39; Heb. 13:5, 6).

21. 1) ¿Baʼax áant Aya utiaʼal maʼ u sajaktal? 2) ¿Baʼax áant Hector utiaʼal ka taakak u maas meyajtik Jéeoba?

²¹ Le baʼax ku yaʼalik le Biblia yoʼolal le máaxoʼob meyajt Jéeoba úuchjeakiloʼ jach jeʼel u yáantkoʼon utiaʼal k-aktáantik le pruebaʼob k-máansikoʼ. Aya, juntúul precursora kajaʼan Japóneʼ, ku yaʼalikeʼ sajak kaʼach jóokʼol teʼ kʼaʼaytaj tuʼux yaʼab u máan máakoʼ. Chéen baʼaleʼ xuʼul u chʼaʼik saajkil le ka tu xokaj yoʼolal u kuxtal Jonásoʼ. Hector, juntúul xiʼipal kajaʼan Indonesiaeʼ, u taataʼobeʼ maʼatech u meyajtikoʼob  Jéeoba. Letiʼeʼ ku yaʼalikeʼ taakchaj u maas kaanbal yéetel u meyajtik Jéeoba le ka tu xokaj le baʼaxoʼob ku yaʼalik le Biblia yoʼolal u kuxtal Rutoʼ.

22. ¿Bix jeʼel u yáantkoʼon wa k-chaʼantik le videoʼob, k-uʼuyik le dramaʼob yéetel k-xokik le jaats «Yanaktoʼon le fe anchajtiʼoboʼ»?

²² Jeʼel u páajtal k-kaanbal tiʼ le máaxoʼob ku chʼaʼchiʼitaʼaloʼob teʼ Bibliaoʼ wa k-chaʼantik le videoʼoboʼ, k-uʼuyik le dramaʼoboʼ yéetel wa k-xokik le jaats ku kʼaabaʼtik «Yanaktoʼon le fe anchajtiʼoboʼ». * Táanil tiʼ u káajal k-xakʼaltik u kuxtal juntúul tiʼ le máaxoʼob ku chʼaʼchiʼitaʼaloʼob teʼ Bibliaoʼ kʼaʼabéet k-orar tiʼ Jéeoba utiaʼal ka u yáantoʼon k-il baʼax jeʼel u páajtal k-kanikeʼ. Tukult bey táan a wilik le baʼax ku yúuchul tiʼ le máax ku chʼaʼchiʼitaʼal teʼ Bibliaoʼ. Tuukulnen tiʼ baʼax tu beetaj yéetel bix úuchik u yáantaʼal tumen Jéeoba u aguantart le baʼax ku yúuchultiʼoʼ. Tsʼoʼoleʼ unaj k-beetik le baʼax t-kanoʼ. Unaj xan k-tsʼáaik gracias tiʼ Jéeoba úuchik u yáantkoʼon. Lelaʼ ku páajtal k-beetik kéen k-líiʼs u yóol u maasil yéetel kéen k-áantoʼob.

23. ¿Baʼax ku prometertiktoʼon Jéeoba tu tekstoil Isaías 41:10, 13?

²³ Jach difícil u kuxtal máak teʼ tu kʼasaʼan yóokʼol kaab Satanásaʼ. Yaan kʼiineʼ hasta maʼ tu kaxtik máak baʼax u beete (2 Tim. 3:1). Chéen baʼaleʼ maʼ unaj k-chiʼichnaktaliʼ mix k-sajaktaliʼ. Jéeobaeʼ u yojel baʼax problemail táan k-máansik. Letiʼeʼ u prometermaj yaan u yáantkoʼon (xok Isaías 41:10, 13). Unaj k-confiar tiʼ Jéeoba, letiʼeʼ maʼ ken u pʼatoʼon t-juunal. Tsʼoʼoleʼ le baʼax ku yaʼalik le Bibliaoʼ yaan u yáantkoʼon utiaʼal k-aguantartik le baʼax ku yúuchultoʼonoʼ.