Pular para conteúdo

Pular para sumário

MWAHA WOOSOMIYA 10

Otheene wanlokoni pooti unkavihera namasoma Ibiiblya urwaa uhoolo mpaka wampattisiyaawe

Otheene wanlokoni pooti unkavihera namasoma Ibiiblya urwaa uhoolo mpaka wampattisiyaawe

“Khula mphantte . . . unaakavihera irutthu wuunuwa.”—EFESU 4:16.

NCIPO 85 Ninawuutthapelelani!

NINHALA WIITTHUCANI? *

1-2. Tipani nolamuliya unkavihera ntthu nosomihiya Ibiiblya urwaa uhoolo mpaka wampattisiyaawe?

“MI CANKICIVELA venci citthu ciitthucaaka ukati waasomihiyaaka Ibiiblya. Mi kancuwela wiira iyo yaari ikhweeli. Masi wanceryaaka uviriha ukati ni mayamunna, phaakhitinryaaka urukunusa makhalelwaaka ni phaalakenlyaaka upattisiya.” Iyo phi itthu yuulumalalyaawe nrokorihu mmoca nokhala u Fiji, neehaniya Amy. Moolumwaawe anaathoonyera ikhweeli yuulupale: ntthu nonsomiheehu Ibiiblya pooti ulakela upattisiya akaviheriyaka ni mayamunna akhwaawe o wanlokoni.

2 Khula namalalyeera pooti ukavihera nloko wuunuwa. (Efesu 4:16) Nrokorihu mmoca novara nteko weepiyoneeru neehaniya Leilani nokhala u Vanuatu, neera: “Unawiiriyaka wiira atthu otheene o waaliteeya anankavihera mwaana wuunuwa saana. Mi kinoona wiira iyo phi itthu ineeranyaa ukati unaapankeehu eetthuci. Atthu otheene o wanlokoni anankavihera ntthu ukhala ntthari a Kristu.” Amucyaawe mwaana, asipatthannyaawe ni mapurusooryaawe, otheene caya anankavihera wuunuwa saana. Ayo ampaka iyo ukati unonkurumicaaya ni ummwiitthucihaaya citthu cofayita. Inanna imocaaru, anamalalyeera o wanlokoni pooti waavaha ikano atthu ansomihiya Ibiiblya, waakurumica ni uthoonyera makhalelo omaana anlamuliyaaya utakiha. Anamalalyeera yapankaka commo, anawaakavihera atthu ansomihiya Ibiiblya wiira arwee uhoolo mpaka wampattisiyaaya.—Miru. 15:22.

3. Citthu cuulumalyaawe Ana, Dorin ni Leilani ciwiitthucihileni isiyani?

3 Mayamunna otheene wanlokoni pooti unkavihera ntthu nosomihiya Ibiiblya. Ni ule nonsomiha Ibiiblya uyo ntthuuyo haana asukhurweelaka iyo. Moone itthu ihimilyaawe nrokorihu Ana novara nteko weepiyoneeru owiivaherera u Moldávia. Uyo neera: “Unaarika namalalyeera mmoca paasi unkavihera veekha cawe ntthu nonsomihaawe Ibiiblya nhina wo citthu cotheene cimpheelaawe wiira arwee uhoolo.” Munna Dorin, ciicammo novara nteko weepiyoneeru owiivahera u Moldávia, neera: “Ikwaha cinci, anamalalyeera akhwaawe anawuuluma itthu inonvara nrima ntthu nonsomihaaka Ibiiblya, ni ukati nkiina inkhalaka itthu miiva yahoopuwenlyaaka wuuluma.” Nrokorihu Leilani naattonka itthu ikhwaawe: “Ntthu nonsomiheehu Ibiiblya oonaka wiira mayamunna o wanlokoni ananfenta venci ni ananwacera saana, uyo naakupali wiira khweeliini hiiva nikhanle apoovu a Yehova.”—Joau 13:35.

4. Isiyani inhaleehu wiitthuca nhina ula mwahoola?

4 Nyuuva pooti wiikoha co: ‘Masi kinhala unkavihera cani ntthu urwaa uhoolo kihikhanle thi mi kinonsomiha Ibiiblya?’ Nhina ula mwahoola, ninaahala wiitthuca isiyani inlamuliyeehu upanka nanveleelaka namalalyeera nkhwiihu ukati unonsomihaawe Ibiiblya ntthu. Ciicammo ninaahala woona isiyani ninlamuliyeehu upanka wakhalaka wiira ntthu nosomihiya Ibiiblya hancera uwa umikutthaanoni. Ni wiimaleloni, ninaahala woona isiyani mahumu inlamuliyaaya upanka wiira yaakavihere atthu ansomihiya Ibiiblya urwaa uhoolo mpaka wampattisiyaaya.

NANVELEELAKA NKHUNANIHU WUUSOMIHANI IBIIBLYA

Wakhala wiira nholattuliya unveleela ntthu wuusomihani Ibiiblya, mwiitthekace nsomaka mwaha unhalaawe urwaa usomiha (Nwehe iparaagarafu 5-7)

5. Namalalyeera oolattulakani wiira munveleele wuusomihani Ibiiblya, ntekweenyu unhala ukhala upanka isiyani?

5 Namasomiha Ibiiblya phinlamuliya unkavihera ntthu nonsomihaawe wiiweeha Nuulumo na Nluku. Namalalyeera oolattulakani wiira munveleele wuusomihani Ibiiblya, nyuuva nhaana muupuwelaka wiira ntekweenyu ukhanle ukavihera paahi. (Ekles. 4:9, 10) Masi isiyani nyuuva inlamuliyeenyu upanka wiira nkavihere?

6. Mwanveleelaka ntthu wuusomihani Ibiiblya, manannani cinhaleenyu weettela ikano iri nhina Miruku 20:18?

6 Mwiitthenkace nhinaaya unveleela ntthu wuusomihani Ibiiblya. Woopacera, munlepele namalalyeera oolattunleni wiira oottonkacereni vakaani makhalelo antthu nonsomihaawe Ibiiblya. (Nsome Miruku 20:18. *) Nyuuva pooti unkoha co: “Ntthu nonsomiheenyu Ibiiblya rina makhaleloni? Mwahani unrweenyu unsomiha? Ila ikwaheela, isiyani impheeleenyu wiira uyo eetthuce? Isiyani inlamuliyaaka wuuluma awula uhuuluma ukati woosomihiya Ibiiblya ntthuuyo? Isiyani inhala unkavihera urwaa uhoolo?” Namalalyeera oolattunleni khweeliini khanhala wuuhimeryani citthu cosiiri ca ntthu nonsomihaawe Ibiiblya, masi nohala wuuhimeryani citthu cinhala wuukaviherani uncuwela ntthu nonsomihaawe. Arokorihu anvara nteko weemisiyonaariyu aneehaniya Joy, anawoopelaka mwaha nnyo citthunnyo naasirokoraya anaalattulaaya wiira yaaveleele wuusomihani Ibiiblya. Ayo aneera: “Mi unaakicivela waahimerya nnyo citthunnyo miyanuunu ankiveleelaka wuusomihani Ibiiblya, kontha iyo inawaakavihera unwacera ntthu nonsomihaaka Ibiiblya ni inawaakavihera uhikhala anamaalile ukati unonsomihaaka.”

7. Hataa ukhalaka wiira nyuuva nnaaveleela paahi wuusomihani Ibiiblya, nlattuni unreeraaya wiitthenkaca?

7 Mwalattuliyaka wiira munveleele ntthu wuusomihani Ibiiblya, wanhala ureera nyuuva wiitthenkaca ni usoma mwahooyo nhinaaya unveleela. (Estra 7:10) Dorin, romoliye wiipaceroni neera: “Mi unaakicivela ntthu nokiveleela wuusomihani Ibiiblya atthenkacaka mwaha unhalaaka usomiha. Kontha apankaka commo, uyo naakhitiri wuuluma itthu inonkavihera ntthu nonsomihaaka Ibiiblya.” Uhiya iyo, wakhalaka wiira ntthu nosomiha Ibiiblya ni ule noveleela aheetthenkaca, ule nosomihiya Ibiiblya naahala woona iyo, ni naahala wiikurumica waatakiha. Hataa nhikhitiriki usoma ratta mwaha wotheene, nkumihe ukati wiira ncuwele ipontu cuulupale co uyo mwahooyo.

8. Isiyani inlamuliyeenyu upanka wiira mwahimye citthu cofayita mwalepeliyaka ulompa?

8 Ulompa ikhanle itthu yuulupale cinene ukati wonsomiha ntthu Ibiiblya. Phimaana, muupuwele khalayiiru isiyani inhaleenyu wuuluma ukati woolompa wakhala wiira ule nosomiha Ibiiblya naahala wuulepelani ulompa. Moopuwelacaka khalayiiru citthu cinhaleenyu wuuluma ukati woolompa, nnaahala ukhitiri ulompa nhimyaka citthu cofayita. (Isaa. 141:2) Moone itthu yankhumelenle nrokorihu neehaniya Hanae, nokhala u Japão. Namalalyeera ansomiha Ibiiblya, imaara cikiina aarwaaka unsomiha wamoca ninrokorihu nkhwaawe. Mpaka ilelo Hanae nawuupuwela mavekelo yaapankaawe uyo nrokorihuuyo alepeliyaka ulompa. Hanae neera: “Mi kankhitiri woona wiira uyo ahaana upatthani woolipa ni Yehova, ni mi kaapheela untakiha. Ni khula ukati waaromolaawe ncina naka ukati woolompa, mi kaaniicoona ufentiya cinene.”

9. Toko cinthoonyeraaya Tiyaku 1:19, isiyani inlamuliyeenyu upanka wiira munkavihere nkhunaninyu ukati unsomihaawe Ibiiblya?

9 Munkavihere nkhunaninyu ukati unsomihaawe Ibiiblya. Nrokorihu neehaniya Omamuyovbi, novara nteko weepiyoneeru owiivaherera u Nigéria, neera: “Unaareera cinene ntthu noniveleela wuusomihani Ibiiblya oolumaka itthu yofayita, masi ciicammo aahuulumeke cinene. Kontha uyo naacuwela wiira ntthu nosomiha Ibiiblya phinhoolela.” Vano, ukatini unreera wuuluma itthu? Ni isiyani inlamuliyeehu wuuluma? (Miru. 25:11) Nviriyane saana ukati unoolumaawe namalalyeera nkhwiinyu ni hataa ntthu nonsomihaawe. (Nsome Tiyaku 1:19. *) Commo phinhaleenyu ucuwela ukatini unreera wuuluma itthu. Masi nhaana mpacaka wuupuwela nhinaaya wuuluma itthu. Wootakihera, khannolamuliya wuuluma cinene, unkela mmwano ule nosomiha Ibiiblya awula ukela wuuluma mwaha nkiina uhikhale ule unsomiya. Masi nyuuva pooti uhimya itthu, upanka nlattanihero awula nikoho wiira nkavihere utaphulela ipontu inoopeliya mwaha. Ikwaha cikiina, nyuuva atthunaka khannohala ukhalana itthu yoohimya. Uyo ukatyuuyo, pooti unttottopela paahi ule nosomihiya Ibiiblya ni uthoonyera wiira nnanwacera. Upanka iyo paahi, pooti unkavihera venci ule nosomihiya wiira arwee uhoolo.

10. Citthu ciwiirannyenleni cinhala unkavihera cani ntthu nosomihiya Ibiiblya?

10 Nttonkace citthu ciwiirannyenleni. Moonaka wiira wanaareera, nyuuva pooti unttonkela ntthu nosomihiya Ibiiblya mananna ciitthucileenyu ikhweeli, mananna cikhitinriinyu umaliha marikariko yaarineenyu awula mananna Yehova cuukavihenryaaweni muukumini winyu. (Isaa. 78:4, 7) Citthu ciwiirannyenleni pooti ukhala itthu inhala utepa unkavihera ntthu nosomihiya Ibiiblya; kontha pooti ulipihaca waamini wawe ni unkavihera urwaa uhoolo mpaka wampattisiyaawe. Ni citthu ciwiirannyenleni pooti unkavihera waanana marikariko arinaawe. (1 Pet. 5:9) Munna mmoca neehaniya Grabriel nokhala u Brasil ni novara nteko weepiyoneeru, nawuupuwela itthu yankavihenre ukati wancenryaawe usoma Ibiiblya. Uyo neera: “Ukati wiiwaaka citthu ciwiirannyenle mayamunna, mi kahoonenela wiira Yehova nawoona marikariko annikhumelela. Wakhala wiira ayo mayamunnaayo yahokhitiri waanana marikariko yaarinaaya, miiva ciicammo kanhala ukhitiri.”

NTTHU NOSOMIHIYA IBIIBLYA ANCERAKA UWA UMIKUTTHAANONI

Otheene cihu pooti unkurumica ntthu nosomihiya Ibiiblya wiira hihiye uwa umikutthaanoni (Nwehe iparaagarafu 11)

11-12. Nlattuni unlamuliyeehu umwaakhelela saana ntthu nosomihiya Ibiiblya anceraka uwa umikutthaanoni?

11 Wiira ntthu nosomihiya Ibiiblya arwee uhoolo mpaka wampattisiyaawe, uyo haana hihiyaka uwa umikutthaanoni ni wiitthucera nnyo mikutthaanonnyo. (Mabere. 10:24, 25) Atthunaka, ule nonsomiha Ibiiblya phinhala unlattula ikwaha yoopacera inhalaawe uwa umikutthaanoni. Awaaka umikutthaanoni, otheene cihu nihaana ninkurumicaka wiira hihiye uwa. Masi, isiyani khweeliini inlamuliyeehu upanka wiira ninkurumice uhihiya uwa umikutthaanoni?

12 Mmwaakhelele saana ntthu nosomihiya Ibiiblya. (Aroo. 15:7) Ule nosomihiya Ibiiblya oonaka wiira haakheleliya saana umikutthaanoni, uyo atthunaka naahala upheela uturuwela Usalau yo Umwene. Munsalaamihe ni mwaacuwelihe mayamunna akhwaawe, masi mpanke iyo ni mananna ahinhala umoonihaciha ihaaya. Nhuupuwele wiira haavo munna nkhwaawe nonwacera. Pooti ukhalaka wiira ule nonsomiha Ibiiblya khanaaya uwa awula novara miteko cikhwaawe co wanlokoni. Nviriyane sana-saana itthu inhalaawe wuuluma ni nthoonyere wiira nnanwacera. Mwamwaakhelelaka saana ntthu nosomihiya Ibiiblya, uyo nohala wiicoona cani? Moone itthu yankhumelenle Dmitrii. Khacinavira myaakha cinci apattisiyeru ni nna co khanle nrumiya o wanlokoni. Dmitrii naattonkaca inanna ciicoonilyaawe nihuku naapacenryaawe urwaa umikutthaanoni. Uyo neera: “Mi kaahoweemela vate Isalau yo Umwene kinasankile, kiwehereraka wancera nkutthaano. Munna mmoca waakonnyaawe, ahokiweela ni ahokiveleela Nsalau. Mayamunna enci yahowa ukisalaamiha. Mi kahokhala ootikhinihiya cinene, mpaka kahuupuwela co: Waacivile cipankiyaka mikutthaano khula nihuku. Inanna caawaceriyaka Usalau kaari kihinatoko woona nipuro nikhwaawe.”

13. Meettelweenyu anhala unkavihera cani ntthu nosomihiya Ibiiblya?

13 Nkhalane meettelo omaana uyova anlamuliyaawe utakiha. Meettelweenyu pooti unkupaliha ntthu nosomihiya Ibiiblya wiira hophwanya ikhweeli. (Mat. 5:16) Munna mmoca neehaniya Vitalii, novara nteko weepiyoneeru u Moldávia, neera: “Mi kanweheeha meettelo, moopuwelelo ni citthu caapankaaya mayamunna akhwaawe o wanlokoni. Iyo ihokikupaliha wiira Masaahiti a Yehova khweeliini phiri ittiini yeekhweeli.”

14. Meettelweenyu omaana anhala unkavihera cani ntthu uhihiya urwaa uhoolo?

14 Namasoma Ibiiblya hinaaya upattisiya, haana eettelaka citthu cineetthucaawe. Ni iyo inkhalaka itthu yoorika ukati nkiina. Masi ntthu nosomihiya Ibiiblya oonaka wiira nyuuva nnaweettela mattharelelo o mbiiblyani ni oonaka wiira weettela ayo mattharelelwaayo unaaphwanyiha ifayita, uyova ciicammo pooti upheela weettela. (1 Akor. 11:1) Moone itthu yankhumelenle Hanae romoliye wiipaceroni. Uyo neera: “Mi kaanoonaka wiira mayamunna o wanlokoni yaaneettela citthu caasomihiyaaka. Mi kihiitthuca mananna o waalipiha, waalevelela ni waafenta akhwaaka. Mayamunna khayaapanaca. Ni mi kaapheela waatakiha.”

15. Toko cinthoonyeraaya Miruku 27:17, nlattuni unlamuliyeehu waapatthanana atthu ansomihiya Ibiiblya?

15 Mumpatthanane ule nosomihiya Ibiiblya. Namasoma Ibiiblya ukati uhinhiyaawe uwa umikutthaanoni, munthoonyere wiira khweeliini nnanwacera. (Afili. 2:4) Mmoopane mwaha. Munttottopele nlattu wo marukunuso omaana otheene apankilyaawe muukumini wawe, masi nhiikelakelihe myaha cawe cosiiri. Munkohe mananna cineettaaya usomihiya wawe Ibiiblya, amucyaawe ni ntekwaawe. Nnyo myahannyo cinaahala wuukaviherani upatthanaca nyuuva nuuyo. Ni iyo inaahala unkavihera wiira apheele upattisiya. (Nsome Miruku 27:17. *) Nna co, Hanae novara nteko weepiyoneeru. Uyo hottonka inanna ciicoonaawe ukati wancenryaawe urwaa umikutthaanoni, eeraka co: “Ukati waapatthananaaka mayamunna o wanlokoni, mi cantepa ukicivela mikutthaano. Ni hataa kikhalaka owoocya, mi akaalova Usalau yo Umwene. Wankicivela cinene ukhala wamoca naasipatthannyaaka onaanaano. Ni iyo phi itthu yaakikavihenre uhiya waapatthanana atthu yahanswalela Yehova. Mi kaapheela utepa umpatthanana Yehova ni mayamunna o wanlokoni. Phimaana, kaholakela upattisiya.”

16. Isiyani-tho inlamuliyeenyu upanka wiira namasoma Ibiiblya untteele nrima nlattu wookhala wanlokoni?

16 Ukati namasoma Ibiiblya uneekurumicaawe uhihiya urwaa uhoolo ni urukunusa makhalelwaawe, munkavihere woona wiira uyo naapanka mphantte wanlokoni. Inanna imoca yonthoonyera iyo, ukhanle umwaaakhelela uwannyu. (Mabere. 13:2) Denis, nokhala u Moldávia nawuupuwela ukati waasomihiyaawe Ibiiblya. Uyo neera: “Ikwaha cinci, mi naamwaaraka nanlattuliyaka urwaa uthuka ni mayamunna. Nnyo ikwahannyo, mayamunna yannittonkaceraka inanna caakaviheriyaaya ni Yehova, ni iyo yahonilipiha venci. Hi nahokupali wiira naapheela unswalela Yehova ni nahaamini wiira nanhala ukhalana ukumi womaana.” Ntthu nosomihiya Ibiiblya akhalaka namalalyeera oohipattisiya, nyuuva pooti unlattula wiira munvarane nteko wuulalyeerani. Namalalyeera mmoca o Brasil neehaniya Diego, neera: “Mayamunna enci yahokilattula wiira kaavarane nteko wuulalyeerani. Iyo yahokikavihera uncuwela khula munna. Ayo mayamunnaayo ahokiitthuciha citthu cinci, ni mi kihiicoona utepa umpatthanana Yehova ni Yesu.”

MANANNANI MAHUMU CINLAMULIYAAYA UKAVIHERA?

Mahumu, mwathoonyeraka wiira khweeliini nnanwacera ntthu nosomihiya Ibiiblya, iyo pooti uhala unkavihera urwaa uhoolo (Nwehe iparaagarafu 17)

17. Manannani mahumu cinlamuliyaaya waakavihera ale ansomihiya Ibiiblya wanlokoni?

17 Nkumihe ukati wiira mwaawacere ale ansomihiya Ibiiblya. Mahumu, mwaafentaka ni mwaawaceraka atthu ansomihiya Ibiiblya wanlokoni, nyuuva pooti waakavihera urwaa uhoolo mpaka wampattisiyaaya. Nnoonela cani ukumiha ukati khula nkutthaano wiira nwoopane mwaha ale ansomihiya Ibiiblya wanlokoni? Yanceraka uvaha ikomentaariyu, nwiihane ni macinaaya. Mwapankaka commo, ayo anaahala woona wiira nnawaawacera. Mahuku makhwaawe, mwiitthenkace wiira munveleele namalalyeera naasomiha Ibiiblya. Mwapankaka iyo, nyuuva pooti unkavihera venci ntthu nosomihiya Ibiiblya niinanna yahaaweherereenyu. Nrokorihu mmoca neehaniya Jackie novara nteko weepiyoneeru nokhala u Nigéria, neera: “Atthu enci anaasomihaaka Ibiiblya anaakhala ootikhinihiya yoonaka wiira munna rinaaka ukati unaasomihaaka Ibiiblya, khanle humu o wanlokoni. Ntthu mmoca nonsomihaaka Ibiiblya mpaka ahokiirela: ‘Apastore ookereeca waka khampaka iyo itthwiiyo hataa vakaani. Ayo anaathotola paahi mathaciri ookereeca, ni anaathotola yaalivaka!’” Uyo hancera urwaa umikutthaanoni.

18. Isiyani mahumu inlamuliyaaya upanka wiira awacere nritti uvahaceriyaaya, unromoliya nhina Miteko 20:28?

18 Nwiitthucihe ni mwaalipihe ale ansomiha Ibiiblya. Mahumu, nyuuva nhaana nrintti muulupale: waakavihera mayamunna ulalyeera ni wiitthuciha Ibiiblya saana. (Nsome Miteko 20:28. *) Pooti ukhala wiira namalalyeera nawoona ihaaya unsohima ntthu Ibiiblya nari wamoca ni nyuuva. Wakhala commo, mwiivaherere wiira munsomihe Ibiiblya ntthuuyo nno nihukunno. Nrokorihu Jackie, romoliye wiipaceroni, neera: “Mahumu anaakikohasa inanna ciryaaya atthu anaasomihaaka Ibiiblya. Yakhalaka itthu yookirika ukati wonsomiha ntthu mmoca Ibiiblya, ayo anaakivaha miruku comaana.” Mahumu ahaana nrintti muulupale wo waalipiha venci anamalalyeera ni waakavihera wiira ahoocye. (1 Atesal. 5:11) Nrokorihu Jackie neera: “Mi unaakicivela mahumu yakilipihaka ni yakiirelaka wiira unawaacivela cinene nteko unvaraaka. Moolumo toko ayo anaakivaha ikuru venci, toko uwurya maaci ooririya nihuku noovihaviha cinene. Mahumu yakittottopelaka, anaakikavihera ukhuluvela wiira kinaasomiha Ibiiblya saana ni unaatepa ukitteela nrima.”—Miru. 25:25.

19. Isiyani inhala unitteeliha nrima otheene cihu?

19 Hataa ukhalaka wiira nna co khaavo ntthu nonsomiheenyu Ibiiblya, nyuuva pooti unkavihera ntthu urwaa uhoolo mpaka wampattisiyaawe. Mwalattuliyaka unveleela nkhunaninyu wuusomihani Ibiiblya, mwiitthenkace saana wiira nrwee wuuluma citthu cinhala unkavihera ule nohala usomihiya, masi woohitepa wuuluma venci. Mwaapatthanane ale anancera uwa Usalau yo Umwene, ni nkhalane meettelo anreera ayova utakiha. Ni wakhala wiira nyuuva mwaahumu o wanlokoni, mwaalipihe anamasoma Ibiiblya, nkumihaka ukati wiira mwaawacere. Ni mwaalipihe ale anaasomiha Ibiiblya, mwawiitthucihaka usomiha saana ni mwattottopelaka. Mwapankaka commo, unaahala wuutteelani nrima venci nlattu wonkavihera ntthu waafenta ni waaswalela Apaapeehu, Yehova.

NCIPO 79 Mwaakavihere ukhala oolipa

^ par. 5 Ula uwakatyuula, ahaavo anamalalyeera ahirina iparakha yonsomiha ntthu Ibiiblya. Unookhalaru commo, otheene cihu pooti unkavihera ntthu urwaa uhoolo mpaka wampattisiyaawe. Nhina ula mwahoola, ninaahala woona citthu cinlamuliyeehu upanka otheene cihu wiira naakavihere ale ansomihiya Ibiiblya wanlokoni urwaa uhoolo mpaka wampattisiyaaya.

^ par. 6 Miruku 20:18 Cavahaniyaka miruku, itthu impheela upankiya inaakhuma saana; mwaane ikhottweenyu nankhili omaana.

^ par. 9 Tiyaku 1:19 Nhiliyale ila asuulupalyaaka oofentiya ni mi: khula ntthu haana akhalaka owaakuva uviriyana, masi oopica wuuluma ni oopica uviruwa.

^ par. 15 Miruku 27:17 Toko iyuuma cinnonaaya iyuuma ikiina, ntthu ciicammo nannona mpatthannyaawe.

^ par. 18 Miteko 20:28 Mwiiweheehe nyuuva ni nweheehe nikhoto nivaheceriyeenyu ni nnepa wowaarya wiira nhoolele, wiira nwacere nloko na Nluku, nenno nithumilyaawe niiphome ya Mwanawe.