1, 2. ¿Tiku tlan namakgtayanankgo xlakata chatum tiku limakgalhtawakgekan Biblia tlan natamunu?

AMY, tiku lama kFiyi, lichuwinan: «Lu xaklakgati tuku xakkatsinima kBiblia. Xakkatsi pi wa xaxlikana xwanit, pero ni xaktlawa talakgpalit nema xtalakaskin. Tuku kimakgtayalh xlakata naktlawa talakgpalit kkilatamat chu naktamunu wa xlakata akxtum xakkatala natalan». Tuku titaxtulh Amy wi tuku lu xlakaskinka kinkamasiyaniyan: chatum tiku limakgalhtawakgemaka Biblia tlan nastaka xtakanajla chu natamunu komo putum tiku makgtapakgsikgo kcongregación namakgtayanankgo.

² Putum natalan tlan namakgtayanankgo xlakata congregación tlakg nastaka (Efes. 4:16). Chatum precursora xalak Vanuatu tiku wanikan Leilani, lichuwinan: «Wankan pi putum kachikin makgtayanan xlakata chatum aktsu kgawasa nastaka. Klakpuwan pi nachuna kitaxtu akxni kaputsayaw tiku tlan kstalaninanin Cristo nalitaxtukgo: talakaskin pi putum congregación namakgtayanankgo xlakata wi tiku namakgamakglhtinan xaxlikana». Akxni makgastakkan chatum aktsu kgawasa talakaskin pi putum tiku xalak familia wi tuku natlawakgo, tiku xʼamigos chu xmakgalhtawakgenanin, xlakata putum makgpuwantinikgo chu masiyanikgo tuku namakgtaya. Xtachuna la uma, putum natalan tlan namakgtayakgo tiku limakgalhtawakgekan Biblia xlakata tlan natamunu, akxni namaxkikgo tastakyaw, namakgpuwantinikgo chu nawilinikgo tlan liʼakxilhtit (Prov. 15:22).

3. ¿Tuku kinkamasiyaniyan tuku lichuwinankgolh Ana, Dorín chu Leilani?

³ Komo wi tiku limakgalhtawakgeyaw Biblia, ¿tuku xlakata namakgamakglhtinanaw tamakgtay nema tlan namaxkikgo atanu natalan? Kaʼakxilhwi tuku lichuwinan Ana, chatum precursora especial  tiku lama kMoldavia, xla wan: «Chatum tiku limakgalhtawakgekan Biblia lu lhuwa tuku maklakaskin, chu max tiku makgalhtawakge nila putum katimakgtayalh». Atanu precursor especial tiku na lama kʼuma País tiku wanikan Dorín, lichuwinan: «Lakgachunin atanu natalan wankgo tuku lu makgtaya tiku limakgalhtawakgemaka Biblia, tuku max akit nikxni xaklakpuwalh nakwani». Leilani lichuwinan atanu tuku xlakata tlan namakgamakglhtinanaw xtamakgtaykan amakgapitsin, xla wan: «Tapaxkit nema limasiyanikan tiku limakgalhtawakgekan Biblia max tlan namakgtaya naʼakxilha pi wa uma xkachikin Jehová» (Juan 13:35).

4. ¿Tuku naʼakxilhaw kʼuma artículo?

⁴ Max lakpuwanaw: «¿Tuku tlan naktlawa xlakata nakmakgtaya tiku limakgalhtawakgekan Biblia komo ni akit kmakgalhtawakgema?». Kʼuma artículo, naʼakxilhaw tuku tlan natlawayaw akxni wi tiku nakinkawaniyan pi kaʼaw tamakgalhtawakgenanaw chu akxni tiku limakgalhtawakgekan Biblia tsuku an ktamakxtumit. Na nalichuwinanaw tuku tlan natlawakgo lakgkgolotsin xlakata tlan namakgtayakgo tiku limakgalhtawakgemaka Biblia xlakata natamunu.

5. ¿Tuku kinkalakgchanan natlawayaw akxni wi tiku kinkawaniyan pi kaʼaw tamakgalhtawakgenanaw?

⁵ Tiku limakgalhtawakgenan Biblia wa lakgchan namakgtaya tiku makgalhtawakgema naʼakgatekgsa tuku wan xTachuwin Dios. Komo tiku limakgalhtawakgenama Biblia nakinkawaniyan pi kaʼaw tamakgalhtawakgenanaw, kalakapastakwi pi anaw xlakata namakgtayayaw (Ecl. 4:9, 10). Wa xlakata, ¿tuku kilitlawatkan xlakata tlan namakgtayayaw?

6. ¿La tlan nalitsakgsayaw tuku wan Proverbios 20:18 akxni wi tiku kinkawaniyaw pi kaʼaw tamakgalhtawakgenanaw?

⁶ Liwana kalakkaxwiliw tuku nalitakgalhtawakgakan. Pulana, kaskiniw tala pi kakinkalitachuwinan tsinu tiku makgalhtawakgema (kalikgalhtawakga Proverbios 20:18). Tlan nakgalhskinaw tuku max titaxtuma tiku makgalhtawakgema, tuku nalitakgalhtawakga chu tuku tlawaputun kʼuma takgalhtawakga. Na tlan nakgalhskinaw komo wi tuku ni kiliwanatkan o tuku max tlan nawanaw chu natlawayaw, chu la tlan namakgpuwantiniyaw tiku makgalhtawakgemaka xlakata nastaka xtakanajla. Xlikana, tiku makgalhtawakgenama ni kintikawanin tuku titaxtuma kxlatamat xtamakgalhtawakgen, pero tuku nakinkawaniyan lu nakinkamakgtayayan. Chatum misionera tiku wanikan Joy wa uma tuku kalitachuwinan tiku akxtum kataʼan. Xla lichuwinan: «Uma makgtaya tiku ktaʼan xlakata nalimasiyani tiku kmakgalhtawakgema pi lilakgaputsa chu nakatsi tuku tlan nawani».

7. ¿Tuku xlakata lu xlakaskinka nalakkaxwiliyaw tuku nalimakgalhtawakgekan chatum lataman?

⁷ Akxni wi tiku taʼanaw xlakata natamakgalhtawakgenanaw, lu xlakaskinka pi pulana nalakkaxwiliyaw tuku natalikgalhtawakga (Esd. 7:10). Dorín, tiku lichuwinaw kpárrafo 3, lichuwinan:  «Lu kpaxtikatsini pi tiku ktaʼan liwana lakkaxwilinit tuku nakakxilhaw. Chuna wi tuku nalimakgtaya tiku kmakgalhtawakgemaw». Nachuna, uma namakgtaya tiku limakgalhtawakgemaka Biblia naʼakxilha pi tiku makgalhtawakgemakgolh lakkaxwilikgonit tuku nalimakgalhtawakgekgo. Maski max ni lu liwana nalakkaxwiliyaw tuku nataʼakxilha, kalimaxtuw kilhtamaku xlakata naʼakxilhaw tuku tlakg xlakaskinka namasiyanikan.

8. ¿Tuku nakinkamakgtayayan nakatsiyaw tuku nawanaw kkioracioneskan akxni wi tiku tamakgalhtawakgenamaw?

⁸ Oración lu xlakaskinka akxni limakgalhtawakgenanaw Biblia, wa xlakata pulana kalilakpuwaw tuku tlan nawanaw komo nakinkawanikanan pi katlawaw oración akxni wi tiku limakgalhtawakgekan Biblia. Chuna tlan liwana tuku naskinaw (Sal. 141:2). Hanae chatum tala xalak Japón asta la uku lakapastaka oraciones nema xtlawa chatum tala tiku akxtum xtaʼan tiku xlimakgalhtawakge Biblia. Xla wan: «Xakakxilha pi lu tlan xtalalin Jehová chu akit na chuna xaktalalimputun. Nachuna, akxni xkimapakuwi kxʼoraciones lu tlan xaklimakgkatsi, xakmakgkatsi pi xkimpaxki».

9. Chuna la wan Santiago 1:19, ¿tuku tlan natlawayaw akxni wi tiku anaw tamakgalhtawakgenanaw?

⁹ Kamakgtayaw tiku makgalhtawakgenama. Chatum tala precursora especial xalak Nigeria tiku wanikan Omamuyovbi, wan: «Tiku tlan makgtayanan kuenta tlawa tuku lichuwinamaka ktakgalhtawakga. Nachuna, wan lakwan tachuwin pero ni lu lhuwa chuwinan, xlakata liwana katsi pi tiku lakgchan napulalin akgtum takgalhtawakga wa tiku makgalhtawakgenama. Wa xlakata, ¿tuku kilhtamaku kilichuwinatkan chu tuku kiliwanatkan? (Prov. 25:11). Kuenta katlawaw tuku wan tiku makgalhtawakgenama chu tiku makgalhtawakgemaka (kalikgalhtawakga Santiago 1:19). Komo chuna natlawayaw, tlan namakgtayananaw akxni natalakaskin. Xlikana, lu xlakaskinka pi ni lhuwa nachuwinanaw, ni namakgtanuyaw akxni chuwinama tiku makgalhtawakgenama chu ni atanu tuku nalichuwinanaw. Pero max tlan wi tuku nawanaw, nawiliyaw akgtum liʼakxilhtit o natlawaniyaw akgtum takgalhskinin tiku makgalhtawakgemaka xlakata liwana nalakapastaka tuku maʼakgatekgsnika. Max lakgachunin namakgkatsiyaw pi ni lu lhuwa la makgtayanamaw. Pero komo nawaniyaw lakwan tachuwin tiku makgalhtawakgemaka chu nalimasiyaniyaw pi lilakgaputsayaw, namakgtayayaw xlakata tlakg nastaka xtakanajla.

10. ¿La tlan namakgtaya chatum tiku limakgalhtawakgemaka Biblia tuku titaxtunitaw?

¹⁰ Kalitachuwinaw tiku makgalhtawakgemaka tuku titaxtunitaw. Komo tlan akxilhaw, max tlan nalitakgalhchuwinanaw tiku limakgalhtawakgemaka Biblia la lakgapaswi xaxlikana, la tayaniw tuku tuwa titaxtuw chu la kinkamakgtayanitan Jehová kkilatamatkan (Sal. 78:4, 7). Max wa uma tuku kgaxmatputun tiku limakgalhtawakgemaka Biblia. Max namakgtaya nastaka xtakanajla, namakgpuwantini natlawa tuku talakaskin xlakata natamunu o namakgtaya xlakata natayani tuku tuwa titaxtuma (1 Ped. 5:9). Gabriel, chatum precursor tiku lama kBrasil, lakapastaka  tuku makgtayalh akxni xlimakgalhtawakgemaka Biblia, xla lichuwinan: «Akxni natalan xkilitachuwinankgo tuku xtitaxtukgonit, kimakgtayakgolh nakkatsi pi Jehová lakgapasa kintaʼakglhuwit. Komo xlakan tayanikgolh tuku tuwa titaxtukgolh, akit na tlan xakkama tayani».

11, 12. ¿Tuku xlakata lu xlakaskinka xatapaxuwan namakgamakglhtinanaw tiku limakgalhtawakgemaka Biblia akxni an ktamakxtumit?

¹¹ Xlakata chatum tiku limakgalhtawakgemaka Biblia nastaka xtakanajla chu tlan natamunu, talakaskin pi ankgalhin naʼan ktamakxtumit chu nalitamakgtaya (Heb. 10:24, 25). Max akxni xapulana naʼan ktamakxtumit, naʼan xlakata tiku makgalhtawakge wanilh pi kaʼalh. Pero kimputumkan tlan namakgpuwantiniyaw chuntiya kaʼalh. ¿La tlan natlawayaw?

¹² Xatapaxuwan kamakgamakglhtinaw (Rom. 15:7). Komo natlawayaw pi tiku limakgalhtawakgemaka Biblia tlan namakgkatsi akxni an kPukgalhtawakga uma max natlawa pi chuntiya naʼamputun. Xatapaxuwan kamakatiyaw chu kamalakgapasniw amakgapitsin natalan, pero ni katlawaw pi nitlan nalimakgkatsi. Ni kalakpuwaw pi wi tiku makgamakglhtinalha: max tiku makgalhtawakge nina chin kPukgalhtawakga o atanu tuku max tlawama xlakata max wi tuku lakgayawakanit. Kuenta katlawaw tuku nakinkalitachuwinanan chu kalimasiyaw pi lilakgaputsayaw. ¿La tlan namakgtaya komo chuna natlawayaw? Kaʼakxilhwi tuku lichuwinan Dimitri, tiku nina akglhuwa kata la tamunulh chu la uku siervo ministerial litaxtu. Akxni xla lakapastaka akxni pulana kilalh ktamakxtumit, lichuwinan: «Kxkilhtin Pukgalhtawakga xakliya chu lu xakpekuama. Chatum tala kiʼakxilhli chu xatapaxuwan kintamaknulh kPukgalhtawakga. Lu kaks klilakawa akxni amakgapitsi natalan kilakgtalakatsuwikgolh xlakata nakimakatiyakgo. Lu tlan klimakgkatsilh chu asta xaklakaskin pi chali chali xtawilalh tamakxtumit. Nikxni xakmakgkatsinit tuku kmakgkatsilh uma kilhtamaku».

13. ¿La namakgtaya tiku limakgalhtawakgemaka Biblia chuna la likatsiyaw?

¹³ Kawiliw tlan liʼakxilhtit. Chuna la likatsiyaw max natlawa pi tiku limakgalhtawakgemaka Biblia nakanajla pi tekgsnit xaxlikana (Mat. 5:16). Vitali, chatum precursor xalak Moldavia, lichuwinan: «Akxni kkakxilhli chuna la xlinkgo xlatamatkan, tuku xlakpuwankgo chu tuku xtlawakgo natalan xalak congregación, liwana kkatsilh pi xtatayananin Jehová xkgalhikgo xaxlikana takanajla».

14. ¿La namakgtaya kiliʼakxilhtitkan tiku limakgalhtawakgemaka Biblia xlakata chuntiya nastaka xtakanajla?

¹⁴ Komo chatum tiku limakgalhtawakgemaka Biblia makgatsiputun tuku talakaskin xlakata tlan natamunu, talakaskin nalilatama tuku katsinima. Uma max lakgachunin tuwa nakitaxtu. Pero akxni naʼakxilha pi lu kinkamakgtayayan akxni lilatamayaw xtastakyaw Biblia, max namakgtaya xlakata nastalani kiliʼakxilhtitkan (1 Cor. 11:1). Kaʼakxilhwi tuku titaxtulh Hanae, tiku lichuwinaw kpárrafo 8, xla lakapastaka: «Natalan xlimasiyakgo  tuku akit xakkatsinima. Akxni xakkaʼakxilha kkatsinilh la tlan nakkamakgpuwantini amakgapitsin, nakkatapati chu naklimasiya tapaxkit. Xlakan ankgalhin tlan xkalichuwinankgo amakgapitsin. Akit nachuna xaklikatsiputun».

15. Chuna la wan Proverbios 27:17, ¿tuku xlakata xlakaskinka pi xʼamigos nalitaxtuyaw tiku limakgalhtawakgemaka Biblia akxni natsuku an ktamakxtumit?

¹⁵ Xʼamigos kalitaxtuw. Akxni chatum tiku limakgalhtawakgemaka Biblia naʼan ktamakxtumit, kalimasiyaw pi lilakgaputsayaw (Filip. 2:4). Ni namakgtanuyaw kxlatamat, pero tlan tlakg nalakgapasaw komo nakgalhskinaw la wi xfamilia, la kitaxtunima kxtaskujut o kxtakgalhtawakga. Na tlan nawaniyaw lakwan tachuwin akxni wi tuku lakgpali kxlatamat. Chuna tsinu tsinu xʼamigos nalitaxtuyaw chu tlan namakgtayayaw xlakata tlakg nastaka xtakanajla chu tlan natamunu (kalikgalhtawakga Proverbios 27:17). Hanae, tiku la uku precursora regular litaxtu, lichuwinan la makgkatsilh akxni tsukulh an ktamakxtumit, xla wan: «Akxni tlakg ktsukulh kkgalhi amigos kcongregación, tlakg ktsukulh kamputun ktamakxtumit. Ankgalhin xakkan maski lu xaktlakgwanit. Lu tlan xaklimakgkatsi akxtum xakkatatawila xalaksasti kiʼamigos, chu uma kimakgtayalh nialh nakkatalalin tiku ni xkanajlakgo tuku akit xakkanajla. Xlakata tlakg lakatsu xakkatawilaniputun Jehová chu natalan, klaksakli naktamunu».

16. ¿Tuku atanu tlan natlawayaw xlakata tiku limakgalhtawakgemaka Biblia namakgkatsi pi makgtapakgsi kcongregación?

¹⁶ Akxni tiku limakgalhtawakgemaka Biblia tlakg natsuku staka xtakanajla, kamakgtayaw xlakata namakgkatsi pi makgtapakgsi kcongregación. Pulaktum tuku tlan natlawayaw wa pi tlan nalikatsiniyaw (Heb. 13:2). Denís, chatum tala tiku lakskujma kMoldavia, lakapastaka akxni xlimakgalhtawakgemaka Biblia: «Makglhuwa, natalan xkinkawanikgoyan akit chu kimpuskat pi akxtum xakkatatawilaw. Lu xkinkamakgpuwantiniyan akxni xkinkalitachuwinankgoyan la xkamakgtayanit Jehová kxlatamatkan. Uma lu kinkamakgtayan xlakata liwana nakkatsiyaw pi xakskujnaniputunaw Jehová chu lu tlan xʼama kinkakitaxtuniyan kkilatamatkan». Akxni chatum tiku limakgalhtawakgemaka Biblia natsuku an lichuwinan Dios, tlan nawaniyaw pi akxtum nataʼanaw. Chatum tala xalak Brasil tiku wanikan Diego, lichuwinan: «Lhuwa natalan xkiwanikgo pi akxtum xakkalh katalichuwinan Dios. Uma kimakgtayalh tlakg liwana nakkalakgapasa. Lu lhuwa tuku tlan xakkatsini chu kimakgtayalh tlakg nakkatalakatsuwini Jehová chu Jesús».

17. ¿Tuku tlan natlawakgo lakgkgolotsin xlakata nakamakgtayakgo tiku kalimakgalhtawakgemaka Biblia?

¹⁷ Kalimaxtutit kilhtamaku xlakata nakamakgtayayatit tiku kgalhtawakgamakgolh. Lakgkgolotsin, komo nakalimasiyaniyatit tapaxkit chu pi kalilakgaputsayatit tiku kalimakgalhtawakgekan Biblia, uma nakamakgtaya natamunuputunkgo. ¿Tlan xlimaxtutit kilhtamaku xlakata nakamakgtayayatit kʼakgatunu tamakxtumit? Xlakan naʼakxilhkgo pi kalilakgaputsayatit komo nalakapastakatit  xtukuwanikan, liwaka akxni tsukukgo mastakgo xtakgalhtinkan ktamakxtumit. ¿Tlan xlakkaxwilitit minkilhtamakujkan xlakata napinatit tamakgalhtawakgenanatit chatum tala? Uma lu nakamakgtaya tiku kalimakgalhtawakgemaka Biblia nixawa la lakpuwanatit. Jackie, chatum precursora tiku lama kNigeria, lichuwinan: «Lhuwa tiku kkalimakgalhtawakgema Biblia kaks lilakawankgo akxni katsikgo pi tala tiku akxtum kintaʼan, chatum kgolotsin. Chatum tiku klimakgalhtawakge Biblia kiwanilh: “Kimpastor nikxni chuna xtlawalh. Xla kajwatiya an kxchikkan tiku kgalhikgo tumin chu kajwatiya an komo naxokgonikan”». Uma tiku limakgalhtawakgemaka Biblia tsukunit an ktamakxtumit.

18. ¿La tlan namakgantaxtikgo lakgkgolotsin tuku lichuwinan Hechos 20:28?

¹⁸ Kakamasiyanitit chu kakamakgpuwantinitit tiku makgalhtawakgenankgo. Lakgkgolotsin, wixin kalakgchanan nakamakgtayayatit natalan xlakata tlakg liwana nalichuwinankgo Dios chu tlan namakgalhtawakgenankgo (kalikgalhtawakga Hechos 20:28). Komo chatum tala max lu pekuan akxni lilakpuwan pi akxtum napinatit tamakgalhtawakgenanatit, kawanitit pi wixin tlan napulalipinatit takgalhtawakga. Jackie, tiku lichuwinaw kpárrafo 17, lichuwinan: «Lakgachunin lakgkgolotsin kinkgalhskinkgo la kakitaxtunima tiku kkalimakgalhtawakge Biblia. Akxni wi tuku tuwa kmakgkatsi, kimaxkikgo lu laktlan tastakyaw». Lakgkgolotsin lhuwa tuku tlan natlawakgo xlakata nakamakgpuwantinikgo tiku limakgalhtawakgenankgo Biblia chu ni nataxlajwanikgo (1 Tes. 5:11). Jackie lichuwinampara: «Lu tlan kmakgkatsi pi lakgkgolotsin kimakgpuwantinikgo chu kiwanikgo pi lu xtapalh liʼakxilhkgo kintaskujut. Xtachuwinkan xtachuna la xaskgawiwi chuchut akxni lu lhkaknama. Laktlan xtachuwinkan lu kimakgpuwantini chu kimakgtaya lu nakpaxuwa akxni kmakgalhtawakgenan» (Prov. 25:25).

19. ¿Tuku tlan nalipaxuwayaw kimputumkan?

¹⁹ Maski la uku akinin niti limakgalhtawakgemaw Biblia, tlan wi tiku namakgtayayaw xlakata nastaka xtakanajla. Maski ni lu nachuwinanaw, tlan namakgtayayaw tiku limakgalhtawakgenama Biblia akxni liwana nalakkaxwiliyaw tuku nawanaw akxni naʼanaw tamakgalhtawakgenanaw. Xʼamigos kalitaxtuw tiku kalimakgalhtawakgemaka Biblia akxni ankgo kPukgalhtawakga chu kakawiliniw tlan liʼakxilhtit. Chu lakgkgolotsin tlan nakamakgpuwantinikgo tiku kalimakgalhtawakgekan Biblia akxni nakalimaxtunikgo kilhtamaku. Chu na tlan nakamakgtayakgo tiku makgalhtawakgenankgo akxni kamasiyanikgo la tlakg tlan natlawakgo xtaskujutkan chu akxni kawanikgo lakwan tachuwin. Ni anan atanu tuku tlakg kinkamakgapaxuwayan nixawa namakgtayayaw chatum lataman xlakata napaxki chu naskujnani kinTlatkan, Jehová.