1. Ngɛ Mateo 24:9 ɔ nya a, mɛni he je nɛ e sɛ nɛ e pee wɔ nyakpɛ ke je ɔ nyɛ wɔ ɔ?

YEHOWA bɔ wɔ kaa waa suɔ nihi nɛ nihi hu nɛ a suɔ wɔ. Enɛ ɔ he ɔ, ke nɔ ko nyɛ wɔ ɔ, e dɔɔ wɔ wawɛɛ nɛ eko ɔ, wa yeɔ gbeye po. Kaa nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ, nyɛmiyo ko nɛ a tsɛɛ lɛ ke Georgina nɛ e ngɛ Europe ɔ de ke: “Benɛ i ye jeha 14 ɔ, ye yayo nyɛ mi ngɛ Yehowa nɛ i ngɛ sɔmɔe ɔ he je. I nu he kaa a kua mi, nɛ i bɔni susumi kaa eko ɔ, tsa pi nɔmlɔ kpakpa ji mi.” * Nyɛminyumu ko nɛ a tsɛɛ lɛ ke Danylo ɔ ngma ke: “Benɛ ta buli fiaa mi ní, nɛ a jɛ mi, nɛ a wo ye he gbeye ngɛ Yehowa Odasefo no nɛ i ji he je ɔ, i ye gbeye nɛ zo gbe mi wawɛɛ.” Ninyɛ kaa kikɛ nɛ ɔ dɔɔ wɔ wawɛɛ, se e pee we wɔ nyakpɛ. Yesu gba kɛ fɔ si kaa a maa nyɛ wɔ.​—Kane Mateo 24:9.

2-3. Mɛni he je nɛ nihi nyɛɔ Yesu se nyɛɛli ɔ?

² Je ɔ nyɛɔ Yesu se nyɛɛli ɔmɛ. Mɛni he je? Ejakaa kaa bɔ nɛ Yesu piɛɛ we je ɔ he ɔ, wɔ hu wa “piɛɛ we je ɔ he.” (Yoh. 15:17-19) Enɛ ɔ he ɔ, wa buɔ ma nɔ yeli, se wa kɛ wa he wui ma kudɔmi sanehi a mi, wa nga we aflangaa, nɛ wa la we ma he suɔmi la a hulɔ. Yehowa pɛ lɛ wa jaa. Wa le kaa lɛ ji Nɔ nɛ e ngɛ he blɔ kaa e yeɔ nɔ, nɛ wa fĩɔ e se. Se Satan kɛ e “nina” a lɛɛ a kua he blɔ nɛ Yehowa ngɛ kaa e yeɔ nɔ ɔ. (1 Mose 3:1-5, 15) Wa fiɛɛɔ kaa Mawu Matsɛ Yemi ɔ pɛ lɛ ma tsu adesahi a nyagbahi a he ní, nɛ e be kɛe nɛ e ma kpata nihi tsuo nɛ a teɔ si kɛ woɔ lɛ ɔ a hɛ mi. (Dan. 2:44; Kpoj. 19:19-21) Enɛ ɔ ji sane kpakpa kɛ ha nihi nɛ a baa a he si, se e pi sane kpakpa kɛ ha yiwutsotsɛmɛ.​—La 37:10, 11.

 ³ Je ɔ nyɛɔ wɔ ejakaa waa kɛ Mawu mlaahi tsuɔ ní. Níhi nɛ Mawu deɔ ke a da loo a dɛ ɔ je ekpa kulaa ngɛ níhi nɛ je ɔ deɔ ke a da loo a dɛ ɔ he. Kaa nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ, nihi babauu kplɛɛɔ ní peepeehi nɛ Sodom kɛ Gomora kɛ a he wo mi nɛ lɔ ɔ he je ɔ, Yehowa kpata a hɛ mi ɔ nɔ! (Jud 7) Akɛnɛ waa kɛ Baiblo sisi tomi mlaahi tsuɔ ní he je ɔ, nihi babauu yeɔ wa he fɛu nɛ a naa wɔ kaa wa ngɛ kpɛii!​—1 Pet. 4:3, 4.

4. Ke nihi nyɛ wɔ ɔ, mɛni suhi ma nyɛ maa ye bua wɔ?

⁴ Ke nihi nyɛ wɔ nɛ a jɛ wɔ ɔ, mɛni ma nyɛ maa ye bua wɔ nɛ wa fĩ si? E sa nɛ wa ná hemi kɛ yemi nɛ mi wa ngɛ Yehowa mi kaa e maa ye bua wɔ. Kaa bɔ nɛ tsɛ̃i poɔ ta bulɔ he piɛ ɔ, wa hemi kɛ yemi ɔ hu ma nyɛ maa “gbe nɔ yayami ɔ kɛ̃ɛ̃ mi bihi nɛ a ngɛ tsoe ɔ tsuo.” (Efe. 6:16) Se pi hemi kɛ yemi pɛ nɛ wa hia, wa hia suɔmi hulɔ. Mɛni he je? Ejakaa suɔmi “mi mi wui la.” E daa níhi tsuo a nya, nɛ e fĩɔ si ngɛ níhi nɛ dɔɔ lɛ tsuo a mi. (1 Kor. 13:4-7, 13) Amlɔ nɛ ɔ, nyɛ ha nɛ waa hyɛ bɔ nɛ suɔmi nɛ wa ngɛ kɛ ha Yehowa, wa nyɛmimɛ ngɛ asafo ɔ mi, kɛ wa he nyɛli po ɔ, ma nyɛ maa ye bua wɔ ha nɛ waa da ninyɛ nya.

5. Mɛni blɔ nɔ nɛ suɔmi nɛ Yesu ngɛ kɛ ha e Tsɛ ɔ wo lɛ he wami?

⁵ Nyɔ mi nɛ e nɔ jena Yesu he nyɛli ɔmɛ maa gbe lɛ ɔ, Yesu de e se nyɛɛli ɔmɛ ke: “I suɔ Tsɛ ɔ, [lɔ ɔ he ɔ,] i peeɔ kaa bɔ nɛ Tsɛ ɔ fã mi ke ma pee ɔ.” (Yoh. 14:31) Suɔmi nɛ Yesu ngɛ kɛ ha Yehowa a ye bua lɛ nɛ e nyɛ nɛ e da kahi a nya. Suɔmi nɛ wa ngɛ kɛ ha Yehowa a ma nyɛ maa ye bua wɔ jã nɔuu.

6. Ngɛ Roma Bi 5:3-5 ɔ nya a, kɛ Yehowa sɔmɔli nuɔ he ha kɛɛ ke je ɔ nyɛ mɛ?

⁶ Suɔmi nɛ Yehowa we bi ngɛ kɛ ha lɛ ɔ yeɔ bua mɛ nɛ a nyɛɛ nɛ a daa yi mi wami nya. Kaa nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ, benɛ Yuda kojomi he ngua a fã bɔfo ɔmɛ kaa a kpa fiɛɛmi ɔ, suɔmi nɛ a ngɛ kɛ ha Mawu ɔ wo mɛ he wami nɛ a “bu Mawu tue kaa nɔ yelɔ mohu pe adesahi.” (Níts. 5:29; 1 Yoh. 5:3) Suɔmi nɛ mi wa nɛ ɔ nɔuu lɛ yeɔ bua Mawu sɔmɔli mwɔnɛ ɔ nɛ a daa yi mi wami nɛ nɔ yeli yiwutsotsɛmɛ kɛ baa a nɔ ɔ nya. Ke je ɔ nyɛ wɔ ɔ, wa kɔni mi jɔ̃ we, mohu ɔ, wa bua jɔɔ.​—Níts. 5:41; kane Roma Bi 5:3-5.

7. Ke wa weku li te si kɛ wo wɔ ɔ, kɛ e sa nɛ waa pee wa ní ha kɛɛ?

⁷ Ke wa weku li te si kɛ wo wɔ ɔ, enɛ ɔ ma nyɛ maa pee ka nɛ nya wa wawɛɛ kɛ ha wɔ. Ke wa weku li na kaa wa ngɛ hlae nɛ waa kase Yehowa he ní ɔ, eko ɔ, a ti ni komɛ ma susu kaa a ngɛ wɔ sisie. Nɛ eko ɔ, ni komɛ hu ma susu kaa wa yi ngɛ puɛe. (Kɛ to Maako 3:21 ɔ he.) A ma nyɛ maa te si kɛ wo wɔ wawɛɛ nitsɛ. Se e sɛ nɛ lɔ ɔ nɛ pee wɔ nyakpɛ. Yesu de ke: “Nɔ nitsɛ e we mi bimɛ ma plɛ pee e he nyɛli.” (Mat. 10:36) Ngɛ anɔkuale mi ɔ, bɔ fɛɛ bɔ nɛ wa weku li kɛ wɔ maa hi si ha a, waa kɛ mɛ be si hie kaa wa he nyɛli. Mohu ɔ, ke suɔmi nɛ wa ngɛ kɛ ha Yehowa a mi ngɛ wae ɔ, suɔmi nɛ wa ngɛ kɛ ha adesahi hu mi maa wa. (Mat. 22:37-39) Se wa be wa hɛ mae kɛ fɔ Baiblo sisi tomi mlaahi a nɔ nɛ wa kɛ sa nihi a hɛ mi kɔkɔɔkɔ.

8-9. Mɛni lɛ ye bua nyɛmiyo ko nɛ e nyɛ da si temi kɛ womi nɛ nya wa nya?

⁸ Georgina nɛ wa tu e he munyu kɛ sɛ hlami ɔ nyɛ nɛ e da si temi kɛ womi nɛ e yayo kɛ ba e nɔ ɔ nya. E de ke: “I kɛ ye yayo tsuo kplɛɛ nɛ Odasefo ɔmɛ kɛ wɔ bɔni Baiblo ɔ kasemi. Se nyɔhiɔ ekpa se nɛ i ngɛ hlae nɛ ma ya asafo mi kpe ɔ, ye yayo bɔni si temi kɛ wo mi. I ba ná le kaa e kɛ hemi kɛ yemi kuali hii ní sɛɛe. Nɛ ke e kɛ mi ngɛ munyu tue ɔ e deɔ mi níhi nɛ a deɔ. E jɛɔ mi, e gblaa ye yi bwɔmi, e nuɔ ye kuɛ si nɛ e sakeɔ ye womi ɔmɛ kɛ pueɔ he.  Benɛ i ye jeha 15 ɔ, i ha nɛ a baptisi mi. Akɛnɛ ye yayo sume nɛ ma sɔmɔ Yehowa he je ɔ, e ngɔ mi kɛ ya he nɛ a tsɔseɔ nihewi kɛ yihewi nɛ a tsɔɔ atua ngɛ. Nihewi kɛ yihewi nɛ ɔmɛ a kpɛti ni komɛ kɛ tsopa yaya tsuɔ ní. Ngɛ anɔkuale mi ɔ, ke nihi nɛ e sa nɛ a je suɔmi kpo kɛ tsɔɔ mo nɛ a hyɛ o nɔ ɔ te si kɛ wo mo ɔ, e dɔɔ nɔ wawɛɛ.”

⁹ Mɛni ye bua Georgina nɛ e nyɛ nɛ e da si fɔfɔɛ ɔ nya? E de ke: “Ligbi nɛ ye yayo te si kɛ wo mi ɔ, jamɛ a ligbi ɔ nɛ i gbe Baiblo mluku ɔ tsuo kanemi nya. I ná nɔ mi mami kaa i na anɔkuale ɔ nɛ i nu he kaa i hɛ kɛ su Yehowa he wawɛɛ. I sɔleɔ wawɛɛ, nɛ Yehowa buɔ mi tue. Benɛ i ngɛ we nɛ ye yayo kɛ mi ya mi ɔ mi ɔ, nyɛmiyo ko fɔ mi nine kɛ ba e we mi, nɛ i kɛ lɛ bla kɛ kase Baiblo ɔ. Jamɛ a be ɔ mi tsuo ɔ, nyɛmimɛ ɔmɛ woɔ mi he wami ngɛ Matsɛ Yemi Asa a nɔ. A ha nɛ i nu he kaa i piɛɛ a weku ɔmɛ a he. Si fɔfɔɛ nɛ ɔ ha nɛ i ba na kaa Yehowa he wa kulaa pe nihi tsuo nɛ a teɔ si kɛ woɔ wɔ ɔ.”

10. Mɛni nɔ mi mami wa ma nyɛ ma ná ngɛ Yehowa wa Mawu ɔ mi?

¹⁰ Bɔfo Paulo tsɔɔ kaa nɔ́ ko nɔ́ ko be nyɛe “ma je wɔ kɛ je Mawu suɔmi ɔ nɛ ngɛ Kristo Yesu, wa Nyɔmtsɛ ɔ mi ɔ he kɔkɔɔkɔ.” (Rom. 8:38, 39) E ngɛ mi kaa wa ma nyɛ maa na nɔ́ be kɛkɛɛ mohu lɛɛ, se Yehowa maa hi wa kasa nya daa nɛ́ e wo wa bua nɛ e wo wɔ he wami. Nɛ kaa bɔ nɛ Georgina níhi a si kpami ɔ tsɔɔ ɔ, Yehowa guɔ wa nyɛmimɛ nɛ a ngɛ asafo ɔ mi ɔ a nɔ kɛ yeɔ bua wɔ.

11. Kɛ suɔmi nɛ Yesu kale ngɛ Yohane 15:12, 13 ɔ maa ye bua e kaseli ɔmɛ ha kɛɛ? Mo ha enɛ ɔ he nɔ hyɛmi nɔ́.

¹¹ Nyɔ mi nɛ e nɔ jena Yesu ma gbo ɔ, e kai e se nyɛɛli ɔmɛ kaa a suɔ a sibi. (Kane Yohane 15:12, 13.) E le kaa ke a suɔ a sibi nɛ a ngɔɔ níhi kɛ sãa afɔle ngɛ a sibi a he ɔ, e ma ha nɛ kake peemi maa hi a kpɛti nɛ a ma nyɛ maa da ninyɛ nɛ je ɔ kɛ maa ba a nɔ ɔ nya. Nyɛ ha nɛ wa susu asafo nɛ ngɛ Tɛsalonika a he nɛ waa hyɛ. Kɛ je benɛ a to asafo ɔ sisi ɔ, yi mi wami sɔuu nɛ a kɛ ngɛ kpee. Se nyɛmimɛ ɔmɛ ye anɔkuale nɛ a je suɔmi kpo kɛ tsɔɔ a sibi. (1 Tɛs. 1:3, 6, 7) Paulo wo mɛ he wami kaa a ya nɔ nɛ a je suɔmi “babauu pe jã” kpo. (1 Tɛs. 4:9, 10) Suɔmi lɛ maa wo mɛ he wami nɛ a wo nihi nɛ a hao ɔ a bua nɛ a ye bua nihi nɛ a gbɔjɔ ɔ. (1 Tɛs. 5:14) Atsinyɛ jemi ko be he kaa a kɛ Paulo ga womi ɔ tsu ní, ejakaa ngɛ jeha kake se ɔ, e ngma sɛ womi enyɔne kɛ ya  ha mɛ nɛ e de ke: “Suɔmi nɛ nyɛ ti nɔ fɛɛ nɔ ngɛ kɛ ha e sibi ɔ ngɛ hiɛe.” (2 Tɛs. 1:3-5) Suɔmi nɛ a ngɛ kɛ ha a sibi ɔ lɛ ye bua mɛ nɛ a nyɛ da si fɔfɔɛ nɛ mi wa kɛ yi mi wami nya.

12. Benɛ ta ko ngɛ nɔ yae ngɛ ma ko nɔ ɔ, mɛni blɔ nɔ nɛ nyɛmimɛ ɔmɛ gu kɛ je suɔmi kpo kɛ tsɔɔ a sibi?

¹² Nyɛ ha nɛ wa susu Danylo nɛ wa tu e he munyu kɛ sɛ hlami ɔ kɛ e yo ɔ a níhi a si kpami he nɛ waa hyɛ. Benɛ a ngɛ ta hwue ngɛ a ma a mi ɔ, a yaa asafo mi kpe be fɛɛ be, a fiɛɛɔ bɔ nɛ a ma nyɛ, nɛ a kɛ a sibi gbaa niye ní nɛ a ngɛ ɔ. Se ligbi ko ɔ, ta buli ba Danylo we mi kɛ a dɛ mi tuhi. Danylo de ke: “A de mi kaa ma kua ye hemi kɛ yemi ɔ, se benɛ i pee we jã a, a kongo mi nɛ a pee kaa nɔ́ nɛ a fia mi tu. Se a fia tu ɔ kɛ gu ye yi nɔ. Loko a maa je ɔ, a wo ye he gbeye kaa a ma ya tua ye yo ɔ abonua. Se amlɔ nɔuu nɛ nyɛmimɛ ha nɛ wa sɛ tlee mi kɛ ho ma kpa nɔ ya. Ye hɛ be suɔmi nɛ nyɛmimɛ ɔmɛ je kpo kɛ tsɔɔ wɔ ɔ nɔ jee kɔkɔɔkɔ. Benɛ wa ya su ma he nɛ wa yaa a mi ɔ, nyɛmimɛ nɛ a ngɛ lejɛ ɔ ha wɔ niye ní, nɛ a ye bua wɔ kɛ hla hwɔ he kɛ ní tsumi! Enɛ ɔ he ɔ, wɔ hu wa ha nɛ nyɛmimɛ nɛ a tu fo ngɛ ta a nya a ba sa we ngɛ wa ngɔ.” Níhi a si kpamihi kaa kikɛ haa nɛ wa naa kaa suɔmi nɛ wa ngɛ kɛ ha wa sibi ɔ ma nyɛ maa ye bua wɔ nɛ waa da ninyɛ nya.

13. Ke nihi nyɛ wɔ akɛnɛ wa ngɛ Yehowa sɔmɔe he je ɔ, kɛ mumi klɔuklɔu yeɔ bua wɔ ha kɛɛ nɛ wa nyɛɔ nɛ wa fĩɔ si?

¹³ Yesu de e se nyɛɛli ɔmɛ kaa a suɔ a he nyɛli. (Mat. 5:44, 45) Se anɛ jã peemi ngɛ gbɔjɔɔ lo? Dɛbi kulaa! Se Mawu mumi klɔuklɔu ɔ ma nyɛ maa ye bua wɔ nɛ waa pee jã. Mawu mumi ɔ yiblii ɔ fã komɛ ji suɔmi, tsui tomi, mi mi jɔmi, he jɔmi, kɛ he nɔ yemi. (Gal. 5:22, 23) Su nɛ ɔmɛ yeɔ bua wɔ nɛ wa daa ninyɛ nya. Nihi nɛ a teɔ si kɛ woɔ wɔ ɔ a kpɛti nihi fuu tsake a tsui ejakaa eko ɔ, a huno, a yo, a bi loo nihi nɛ a kɛ mɛ ngɛ kpɔ ɔ mi ɔ je su nɛ ɔmɛ kpo kɛ tsɔɔ mɛ. A kpɛti nihi fuu po ba pee Odasefohi. Lɔ ɔ he ɔ, ke e he wa ha mo kaa o maa suɔ nihi nɛ a nyɛɔ mo akɛnɛ o ngɛ Yehowa sɔmɔe he je ɔ, moo sɔle kɛ bi mumi klɔuklɔu ɔ. (Luka 11:13) Nɛ o ná nɔ mi mami kaa Yehowa blɔ ɔmɛ hi be fɛɛ be.​—Abɛ 3:5-7.

14-15. Mɛni blɔ nɔ nɛ Roma Bi 12:17-21 ɔ yeɔ bua Yasmeen nɛ e jeɔ suɔmi kpo kɛ tsɔɔ e huno ɔ nɛ e teɔ si kɛ woɔ lɛ wawɛɛ ɔ?

¹⁴ Mo susu Yasmeen nɛ e ngɛ Middle East ɔ nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ he nɛ o hyɛ. Benɛ e ba pee Yehowa Odasefo no ɔ, e huno ɔ susu kaa a sisi lɛ, nɛ e bɔ mɔde kaa e ma ha nɛ e kpa Mawu sɔmɔmi. E jɛ lɛ nɛ e su e weku li, osɔfo kɛ  kunya tsulɔ ko kɛ wo e he kaa a wo e he gbeye nɛ a po e nya kaa e kɛ mi gbami ngɛ a weku ɔ mi bae. E huno ɔ ya Matsɛ Yemi Asa a nɔ nɛ e ya jɛ nyɛmimɛ ɔmɛ be mi nɛ asafo mi kpe ngɛ nɔ yae! Behi fuu ɔ, Yasmeen foɔ ya ejakaa a je we suɔmi kpo kɛ tsɔɔ lɛ.

¹⁵ Ke Yasmeen ya Matsɛ Yemi Asa a nɔ ɔ, nyɛmimɛ ɔmɛ woɔ e bua nɛ a woɔ lɛ he wami. Asafo mi nikɔtɔma amɛ woɔ lɛ he wami kaa e ngɔ munyu nɛ ngɛ Roma Bi 12:17-21 ɔ kɛ tsu ní. (Kane.) Yasmeen de ke: “Enɛ ɔ peemi be gbɔjɔɔ mohu lɛɛ, se i bi Yehowa nɛ e ye bua mi, nɛ i bɔ mɔde kaa i kɛ nɔ́ nɛ Baiblo ɔ de ɔ ma tsu ní. Lɔ ɔ he ɔ, ke ye huno ɔ je blɔ wo kpataa mi mu po ɔ, i dlaa lejɛ ɔ. Ke e tu mi jɛmi munyu ɔ, i kɛ he jɔmi haa lɛ heto. Nɛ ke e be he wami hu ɔ, i hyɛɛ e nɔ.”

16-17. Mɛni o kase ngɛ Yasmeen nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ mi?

¹⁶ Yasmeen ná suɔmi kpo nɛ e je kɛ tsɔɔ e huno ɔ he se wawɛɛ. E de ke: “Jehanɛ lɛɛ, ye huno ɔ bɔni hɛ kɛ nɔ fɔmi nami ngɛ ye mi, ejakaa e le kaa ma tu lɛ anɔkuale be fɛɛ be. Ke wa ngɛ jami he munyu tue ɔ, e jeɔ bumi kpo kɛ tsɔɔ mi nɛ e buɔ mi tue. E kplɛɛ nɔ po kaa e ma ha nɛ tue mi jɔmi nɛ hi we ɔ mi. Amlɔ nɛ ɔ, ke i yaa asafo mi kpe ɔ, e deɔ mi kaa ma ya nɛ ma ba oo. Wa weku si himi tsake kulaa nɛ tue mi jɔmi nitsɛ ngɛ wa kpɛti. Ye hɛ kɛ nɔ fɔmi ji kaa ye huno ɔ ma bli e tsui mi gbajaa konɛ anɔkuale ɔ nɛ sɛ e tsui mi nɛ e ba piɛɛ ye he kɛ sɔmɔ Yehowa.”

¹⁷ Yasmeen níhi a si kpami ɔ ha nɛ wa na kaa suɔmi “daa níhi tsuo a nya, . . . e ngɔɔ e hɛ kɛ fɔɔ níhi tsuo a nɔ, e fĩɔ si ngɛ níhi tsuo a mi.” (1 Kor. 13:4, 7) Ninyɛ he wa wawɛɛ nɛ e yeɔ nɔ awi, se suɔmi he wa kulaa pe ninyɛ. Ke wa je suɔmi kpo kɛ tsɔɔ ni kpahi ɔ, e ma nyɛ ma ha nɛ a tsake a tsui. Nɛ ke wa ya nɔ nɛ wa je suɔmi kpo ɔ, e haa nɛ Yehowa bua jɔɔ. Se ke nihi nɛ a teɔ si kɛ woɔ wɔ ɔ ya nɔ nɛ a nyɛ wɔ po ɔ, loloolo ɔ, wa bua ma nyɛ maa jɔ. Ngɛ mɛni blɔ nɔ?

18. Mɛni he je nɛ wa bua ma nyɛ maa jɔ ke nihi nyɛ wɔ?

¹⁸ Yesu de ke: “Be fɛɛ be nɛ nihi maa nyɛ nyɛ . . . ɔ, nyɛ bua nɛ jɔ.” (Luka 6:22) Pi wa bua nɔ ji kaa nihi maa nyɛ wɔ. Lɛɛ mɛni he je nɛ wa bua ma nyɛ maa jɔ ke nihi nyɛ wɔ? Nyɛ ha nɛ wa susu yi mi tomi etɛ nɛ ɔmɛ a he nɛ waa hyɛ. Kekleekle ɔ, ke wa fĩ si ngɛ kahi a mi ɔ, Mawu bua jɔɔ wa he. (1 Pet. 4:13, 14) Enyɔne ɔ, e haa nɛ wa hemi kɛ yemi ɔ mi waa. (1 Pet. 1:7) Nɛ nɔ́ nɛ ji etɛ ɔ, wa nine maa su  jɔɔmi nɛ se be nɛ ji neneene wami ɔ nɔ.​—Rom. 2:6, 7.

19. Mɛni he je nɛ Yesu bɔfo ɔmɛ a bua jɔ benɛ a fiaa mɛ kpa se ɔ?

¹⁹ Benɛ a tle Yesu si be bɔɔ pɛ ɔ, e bɔfo ɔmɛ ná bua jɔmi nɛ Yesu tu he munyu ɔ. Benɛ a fiaa mɛ kpa nɛ a fã mɛ kaa a kpa sane kpakpa a fiɛɛmi ɔ, a nya. Mɛni he je? Ejakaa “ngɛ [Yesu] biɛ ɔ he je ɔ, a bu mɛ kaa a ji nihi nɛ a sa hɛ mi si puemi. (Níts. 5:40-42) A suɔ a Nyɔmtsɛ ɔ wawɛɛ mohu pe nɛ a maa ye si temi kɛ womi nɛ a he nyɛli ɔmɛ kɛ ba a nɔ ɔ gbeye. Nɛ a ha nɛ suɔmi nɛ ɔ pee heii kɛ gu sane kpakpa a nɛ a fiɛɛ nɛ a “kpa we” ɔ nɔ. Mwɔnɛ ɔ hu ɔ, wa nyɛmimɛ komɛ kɛ si fɔfɔɛhi nɛ a mi wa ngɛ kpee, se a yaa nɔ nɛ a sɔmɔɔ Yehowa. A le kaa Yehowa hɛ be ní tsumi kpakpa nɛ a tsu kɛ suɔmi nɛ a je kpo ngɛ e biɛ ɔ he ɔ nɔ jee.​—Heb. 6:10.

20. Mɛni he wa ma susu ngɛ ní kasemi nɛ nyɛɛ se ɔ mi?

²⁰ Be abɔ nɛ je yaya nɛ ɔ ngɛ nɛ ɔ, je ɔ maa nyɛ wɔ. (Yoh. 15:19) Se e sɛ nɛ waa ye gbeye. Ngɛ ní kasemi ngɛ nyɛɛ se ɔ mi ɔ, wa maa na kaa Yehowa maa wo e sɔmɔli anɔkualetsɛmɛ “he wami, nɛ e maa po [a] he piɛ.” (2 Tɛs. 3:3) Lɔ ɔ he ɔ, nyɛ ha nɛ waa ya nɔ nɛ waa suɔ Yehowa, waa suɔ wa nyɛmimɛ, nɛ waa suɔ wa he nyɛli po. Ke waa kɛ ga womi nɛ ɔ tsu ní ɔ, kake peemi maa ya nɔ maa hi wa kpɛti nɛ wa he maa wa ngɛ mumi mi, wa maa wo Yehowa hɛ mi nyami, nɛ nɔ́ nɛ pe kulaa a, wa maa tsɔɔ kaa suɔmi he wa kulaa pe ninyɛ.