1. Kwosana na ĩandĩko ya Mathayo 24:9, nĩkĩ tũtaĩle kũseng’a yĩla nthĩ yatũmena?

YEOVA atũmbie twĩ na vata wa kwenda andũ ala angĩ na kwona o namo matwendete. Kwoou yĩla mũndũ watũmena, nĩtũũmĩaa mũno, na o na mavinda angĩ nĩtũlikawa nĩ wia. Kwa ngelekany’o, mwĩĩtu-a-asa wĩtawa Georgina wĩkalaa Europe aĩtye: “Nĩ na myaka 14, inyia wakwa nĩwambĩĩe kũmena nũndũ wa kũmũthũkũma Yeova. Neew’aa nĩ vathei, o na nambĩĩe kũsũanĩa ndi mũndũ mũseo.” * Nake mwana-a-asa wĩtawa Danylo aandĩkie: “Yĩla asikalĩ mangũnie, manumanga, na mandelemya nũndũ naĩ Ngũsĩ ya Yeova, neewie nalikwa nĩ wia mũno na navũthw’a mũno.” O na kau nĩtũũmĩaa yĩla twamenwa, kĩu kĩitũseng’asya. Na kĩtumi nũndũ Yesũ aisye tũkamenwa.—Soma Mathayo 24:9.

2-3. Nĩkĩ aatĩĩi ma Yesũ mamenawa?

² Nthĩ ĩno nĩmenete aatĩĩi ma Yesũ. Nĩkĩ ĩmamenete? Nũndũ o ta Yesũ, ‘tũi ma nthĩ.’ (Yoa. 15:17-19) Kĩu kĩtumaa tũtalika siasanĩ, tũtaina wathi wa kĩvendela, kana kũkĩkũnĩa saluti, o na kau nĩtũnengete silikalĩ sya andũ ndaĩa. Tũmũthaithaa Yeova e weka. Tũkwataa mbau Ũsumbĩ wa Ngai nũndũ nĩw’o waĩle kũsumbĩka, na ũsu nĩ ũndũ Satani na “ũsyao” wake maleanaa naw’o vyũ. (Mwa. 3:1-5, 15) O na ĩngĩ, tũtavanasya kana Ũsumbĩ wa Ngai now’o wĩ w’oka ũkavetangĩa andũ mathĩna, na o mĩtũkĩ nũkwananga vyũ ala maũvĩngaa. (Nda. 2:44; Ũvu. 19:19-21) Ũvoo ũsu nũtanĩthasya mũno ala auu, ĩndĩ ũthatasya mũno ala athũku.—Sav. 37:10, 11.

 ³ Ũndũ ũngĩ ũtumaa tũmenwa nĩ kwĩthĩwa tũatĩĩaa myolooto mĩlũngalu ya Ngai. Myolooto ĩsu ĩleanĩte vyũ na mwĩkalĩle mũthũku wa nthĩ ĩno. Kwa ngelekany’o, andũ aingĩ ũmũnthĩ nĩmetĩkĩlanaa na mĩkalĩle mĩthũku vyũ ĩilye ta ĩla yatumie Ngai ananga ndũa ya Sotomo na Ngomola! (Yuta 7) Nũndũ twĩkalaa kwosana na myolooto ya Mbivilia na tũyĩkaa maũndũ asu, andũ aingĩ nĩmatũthekeeaa na maasya tũilikanaa na ala me kĩvathũkany’o naitũ.—1 Vet. 4:3, 4.

4. Nĩ nguma syĩva itũtetheeasya kũmĩĩsya yĩla andũ matũmena?

⁴ Nĩ kyaũ kĩtonya kũtũtetheesya tũmĩĩsye yĩla andũ matũmena na matũumanga? Nĩtwaĩle kũĩkĩĩa vyũ kana Yeova akatũtetheeasya. O ta ngao, mũĩkĩĩo witũ nũtonya “kũvosya maangi onthe makene mwaki ma ũla mũthũku.” (Aev. 6:16) Ĩndĩ mũĩkĩĩo wĩ w’oka ndũtoetye. Nĩtwaĩle kwĩthĩwa na wendo. Nĩkĩ? Kĩtumi nũndũ wendo “ndũthataa mĩtũkĩ.” Wendo nũvw’ĩkaa maũndũ onthe ala meũtũũmĩsya na nũmomĩĩasya. (1 Ako. 13:4-7, 13) Ekai yu twone ũndũ kũmwenda Yeova, kwenda ana-a-asa maitũ, o vamwe na kwenda amaitha maitũ kũtũtetheeasya kũmĩĩsya yĩla twamenwa.

5. Yesũ atethekie ata nũndũ wa kũmwenda Ĩthe wake?

⁵ Ũtukũ wa mũthya Yesũ atanamba kũawa nĩ amaitha make, eeie aatĩĩi make aĩkĩĩku atĩĩ: “Nĩnĩmwendete Asa, [kwoou] nyie nĩĩka o ũndũ Asa ũmbĩaĩe nĩke.” (Yoa. 14:31) Nũndũ Yesũ nĩwamwendete Yeova, nĩwoomĩĩisye mathĩna maito ala maĩ mbee wake. O naitũ twamwenda Yeova, tũkomĩĩasya mathĩna maito.

6. Kwosana na ĩandĩko ya Alomi 5:3-5, athũkũmi ma Yeova mew’aa ata yĩla nthĩ yamamena?

⁶ Athũkũmi ma Yeova nĩmethĩĩtwe mayũmĩĩsya kũthĩnw’a nũndũ nĩmamwendete. Kwa ngelekany’o, yĩla atũmwa meeaĩwe nĩ koti ũla mũnene vyũ na waĩ na vinya wa Ayuti maeke kũtavany’a, kũmwenda Ngai nĩkwatumie ‘mamwĩw’a nũndũ nĩwe mũsumbĩ, vandũ va kũmew’a andũ.’ (Meko 5:29; 1 Yoa. 5:3) O ta ũu ũmũnthĩ, yĩla ana-a-asa maitũ mathĩnw’a nĩ silikalĩ nthũku na syĩ vinya, kũmwenda Ngai mũno nĩkũmatetheeasya kwĩkala me aĩkĩĩku. Yĩla nthĩ yatũmena, twĩkaa kũtana vandũ va kũkw’a ngoo.—Meko 5:41; soma Alomi 5:3-5.

7. Twaĩle kwĩka ata yĩla andũ maitũ ma mũsyĩ matũvĩnga?

⁷ Yĩla andũ maitũ ma mũsyĩ mambĩĩa kũtũvĩnga, ũsu wĩthĩawa wĩ ũndũ ũmwe katĩ wa maũndũ ala momũ vyũ tũtonya kũmĩĩsya. Yĩla twambĩĩa kwĩmanyĩsya ĩũlũ wa Yeova, andũ amwe ma mũsyĩ no masũanĩe nĩtwaĩtw’e. Namo angĩ no mambĩĩe kwasya twĩ na ndũũka. (Sianĩsya na Maliko 3:21.) O na no mambĩĩe kũtũthĩny’a mũno. Ĩndĩ maũndũ asu mayaĩle kũtũsengy’a. Nĩkĩ tũkwasya ũu? Kĩtumi nũndũ Yesũ aisye: “Amaitha ma mũndũ makeethĩwa andũ ma nyũmba yake mwene.” (Mt. 10:36) Kwa w’o, o na andũ maitũ ma mũsyĩ matũkua ata, ithyĩ tũyĩsa kũmakua ta amaitha maitũ. Kĩvathũkany’o na ũu, o ũndũ twaendeea kũmwenda Yeova, now’o tũendeeaa kwenda andũ ala angĩ. (Mt. 22:37-39) Ĩndĩ tũyĩsa kũlekeleelya mĩao na myolooto ya Mbivilia nĩ kana twendeesye andũ.

8-9. Nĩ kyaũ kyatetheeisye mwĩĩtu-a-asa ũmwe aũngama na ũlũmu vyũ yĩla wavĩngiwe mũno?

⁸ Ũla mwĩĩtu-a-asa tũwetie wĩtawa Georgina nĩwaũngamie na ũlũmu vyũ yĩla wavĩngiwe mũno nĩ inyia wake. Georgina aeleetye akasya atĩĩ: “Nĩ na Mami nĩtwambĩĩe kwĩmanyĩsya Mbivilia vamwe na Ngũsĩ. Ĩndĩ ĩtina wa myei thanthatũ yĩla nambĩĩe kwenda kũendaa maũmbanonĩ, avĩndũkie vyũ. Nesie kũmanya kana nĩwaneenanasya na akaĩi ma mũĩkĩĩo,  na atũmĩaa maũndũ ma ũvũngũ ala mamũtavasya yĩla ũkũneena nakwa. Ve mavinda wanumangaa, akangusya nzw’ĩĩ, akambita, na akekya ĩtheka mavuku makwa. Ĩndĩ nĩnavatisiwe nĩ na myaka 15. Ĩtina wa vau, nĩwatatie kũnziĩĩa ndikaendeee kũmũthũkũma Yeova kwa kũndwaa vala syana ila syĩ na mwĩkalĩle mũthũku syĩkalaa iitetheew’a kũvĩndũka, na imwe neethĩie vo nĩsyanyusaa ndawa sya kũmila na nĩsyeekaa maũndũ mathũku mũno. No nasye wĩthĩawa wĩ ũndũ wĩ vinya mũno kũmĩĩsya yĩla mũndũ ũla waĩle ũkwenda na waĩle kũũsũvĩa wambĩĩa kũũvĩnga.”

⁹ Nĩ kyaũ kyamũtetheeisye Georgina kũmĩĩsya? Aĩtye: “Mũthenya ũla inyia wakwa wambĩĩe kũmbĩnga, naĩ no ĩndĩ nĩnaminie kũsoma Mbivilia yonthe. Kĩu kyandĩkĩĩthisye kana nĩnakwatĩte ũw’o, na neew’aa nĩ vakuvĩ vyũ na Yeova. Nĩnamũvoyaa kĩla ĩvinda, nake nĩwambĩthukĩĩasya. Nĩ vau inyia wakwa wandwaie, ve mwĩĩtu-a-asa wanthokasya nyũmba kwake, na nĩtweemanyĩasya maũndũ ala me Mbivilianĩ twĩ vamwe. O na nĩneekĩawa vinya nĩ ana-a-asa na eĩtu-a-asa. Nĩ namo neew’aa nĩ mũsyĩ vyũ. Nĩneeyoneie nesa kana Yeova e vinya mbee wa ala matũvĩngaa, o na ethĩwa mo naaũ.”

10. Nĩ ũndũ wĩva twĩsĩ nesa ki kana Yeova Ngai witũ akatwĩkaa?

¹⁰ Mũtũmwa Vaulo aandĩkie kana “vaiĩ kĩndũ kĩtonya kũtũvathana na wendo wa Ngai ũla wĩ nthĩnĩ wa Klĩsto Yesũ, Mwĩaĩi waitũ.” (Alo. 8:38, 39) O na kau ve mavinda tũthĩnaa, Yeova ethĩawa naitũ mavinda onthe nĩ kana atũkiakisye na aitũnenga vinya. Na o tondũ Georgina waelesya, Yeova nũtũtetheeasya atũmĩĩte ana-a-asa na eĩtu-a-asa maitũ.

11. Wendo ũla Yesũ wawetie ĩandĩkonĩ ya Yoana 15:12, 13 watetheeisye amanyĩw’a make ata? Nengane ngelekany’o.

¹¹ Ũtukũ wa mũthya Yesũ atanamba kũawa, nĩwalilikanilye amanyĩw’a make kana nĩmaĩle kwendana. (Soma Yoana 15:12, 13.) Nĩweesĩ kana mendana kuma ngoonĩ, makeethĩwa na ngwatanĩo, na wendo ũsu ũkamatetheesya kũmĩĩsya yĩla nthĩ yamamena. Kwasũanĩa ngelekany’o ya kĩkundi kya Thesalonika. Kĩkundi kĩu kyambĩĩe kũthĩnw’a kuma o yĩla kyambĩĩiw’e. Ĩndĩ o na vailye ũu, ana-a-asa na eĩtu-a-asa ma kĩkundi kĩu maĩ ngelekany’o nzeo vyũ ya andũ aĩkĩĩku na mendene. (1 Ath. 1:3, 6, 7) Vaulo amekĩie vinya mendane na maiendeea  “kwĩka ũu mũno.” (1 Ath. 4:9, 10) Wendo ũsu nĩw’o wesaa kũtuma makiakiasya ala makw’ĩte ngoo na mailũlũmĩĩlya ala onzu. (1 Ath. 5:14) Kĩkundi kĩu nĩkyaatĩĩie ũtao wa Vaulo, nũndũ valũanĩ wa kelĩ ũla wakĩandĩkĩie ĩtina wa ta mwaka ũmwe, akĩie atĩĩ: “Wendo wa kĩla ũmwe wenyu kwelekela ala angĩ nũendeee kwongeleka.” (2 Ath. 1:3-5) Wendo nĩwatetheeisye kĩkundi kĩu kũmĩĩsya mathĩna maito ala kyakomanie namo.

12. Ĩvinda yĩla nthĩ ĩmwe kwaĩ kaũ, ana-a-asa na eĩtu-a-asa moonanisye ata kana nĩmendene?

¹² Kwasũanĩa ngelekany’o ya mwana-a-asa ũla tũwetie wĩtawa Danylo. Yĩla kaũ ũla waendeee nthĩ yoo wavikie taoninĩ ĩla wekalaa e na kĩveti kyake, mo nĩmaendeeie kũthi maũmbanonĩ, nĩmaendeeie kũtavany’a ũndũ matonya, na nĩmaolelaa ana-a-asa na eĩtu-a-asa lĩu ũla maĩ naw’o. Ĩndĩ mũthenya ũmwe, asikalĩ makuĩte mavuti nĩmookie mũsyĩ kwoo. Danylo aĩtye: “Mambĩie nĩkaĩe mũĩkĩĩo wakwa. Yĩla naleile, nĩmambũie na meeka ta meũmbatha, ĩndĩ mekya kĩsasi kyavĩtĩla ĩũlũ wa mũtwe wakwa. Matanathi, mandelemilye mambĩa nĩmeũsyoka na maikoma na kĩveti kyakwa kya vinya. Ĩndĩ ĩtina wa ũu, ana-a-asa nĩmatwosie na mĩtũkĩ na matũlikya ngalĩnĩ ya mwaki twathi taoninĩ ĩngĩ. Ndikolwa nongi nĩ wendo ũla ana-a-asa asu matwonisye. Na yĩla twavikie taoninĩ ĩsu twathamĩĩie, ana-a-asa ma kũu nĩmatũnengie lĩu na mandetheesya kũkwata wĩa na nyũmba ya kwĩkala! Kĩu kyatumie twĩthĩwa tũtonya kũnenga wĩkalo ana-a-asa na eĩtu-a-asa ala maumĩte kwoo makĩĩte kaũ.” Maũndũ asu matuma tũmanya kana wendo ũla twĩthĩawa naw’o katĩ witũ nũtũtetheeasya kũmĩĩsya yĩla twamenwa.

13. Nĩ kwa nzĩa yĩva veva mũtheu ũtũtetheeasya kũendeea kũmũthũkũma Yeova o na yĩla twamenwa?

¹³ Yesũ eeie aatĩĩi make nĩmende amaitha moo. (Mt. 5:44, 45) Yo nĩ laisi kwĩka ũu? Aiee! Ĩndĩ veva mũtheu wa Ngai no ũtũtetheesye kwĩka ũu. Ilungu imwe sya ũsyao wa veva ũsu wa Ngai nĩ wendo, wũmĩĩsyo, kwĩka angĩ nesa, ũuu, na kwĩsiĩĩa. (Aka. 5:22, 23) Nguma isu nitũtetheeasya kũmĩĩsya yĩla twamenwa. Andũ aingĩ matũvĩngaa nĩmaalyũlaa ngoo syoo yĩla moona aũme moo, iveti syoo, syana syoo, kana atũi moo me na nguma isu nzeo. Na o na aingĩ moo nĩmatw’ĩkĩte ana-a-asa na eĩtu-a-asa maitũ. Ethĩwa nĩwĩw’aa ũiemwa nĩ kwenda  ala maũmenaa nũndũ nũmũthũkũmaa Yeova, mũvoye aũnenge veva wake mũtheu. (Luka 11:13) Na ĩthĩwa na mũĩkĩĩo vyũ kana wamwĩw’a Ngai, mavinda onthe ũkaendeeaa nesa.—Nth. 3:5-7.

14-15. Ĩandĩko ya Alomi 12:17-21 yamũtetheeisye Yasmeen ata aendeea kũmwenda mũũme, o na kau nĩwamũthĩnasya mũno?

¹⁴ Kwasũanĩa ngelekany’o ya mwĩĩtu-a-asa wĩtawa Yasmeen. Yĩla watw’ĩkie ũmwe wa Ngũsĩ sya Yeova, mũũme oonaa ekie kũkengwa, na kwoou nĩwambĩĩie kũmũsiĩĩa ndakamũthũkũme Ngai. O na nĩwamũumangie na eekĩa andũ ma mũsyĩ vinya vamwe na mũtongoi ũmwe wa ndĩni na mũoi ũmwe mamũtelemye, na maimwĩa nĩwanangĩte mũsyĩ wake. Na kũthũkya ũvoo, ve mũthenya ũmwe mũũme waendie kũumanga ana-a-asa ũmbano ũendeee! Yasmeen atindĩaa kũĩa asũanĩa ũndũ wathĩnaw’a.

¹⁵ Ana-a-asa na eĩtu-a-asa Nyũmbanĩ ya Ũsumbĩ nĩmamũkiakiasya Yasmeen na nĩmamwĩkĩaa vinya. O na atumĩa mamũthangaaisye aatĩĩe ũtao ũla wĩ nthĩnĩ wa Alomi 12:17-21. (Soma.) Yasmeen aĩtye atĩĩ: “Neew’aa wĩ ũndũ wĩ vinya kũatĩĩa ũtao ũsu. Ĩndĩ nĩnamũvoyie Yeova andetheesye, na natata ũndũ ndonya nĩatĩĩe kĩla Mbivilia ĩwetete. Kwoou yĩla mũemewa waete kĩko ikonĩ nĩ kana anthatye, nĩnakĩvetangaa. Na yĩla waneeny’a naĩ, namũsũngĩaa nĩuĩtye. O na mavinda ala wesa kũwaa, nĩnamũsũvĩaa.”

16-17. Ngelekany’o ya Yasmeen yĩũmanyĩsya kyaũ?

¹⁶ Yasmeen nĩwatethekie mũno nũndũ wa kũendeea kũmwenda mũũme. Aĩtye: “Mũemewa nĩwambĩĩie kũndĩkĩĩa mũnango nũndũ nĩweesĩ kĩla ĩvinda ngamũtavasya ũla w’o. O na nĩwambĩĩie kũmbĩthukĩĩasya na ndaĩa yĩla tũũneenea maũndũ ma ndĩni, na eetĩkĩla kũtata ũndũ ũtonya twĩkalany’e na mũuo. Ũmũnthĩ nũmbĩkĩaa vinya nĩthi maũmbanonĩ. Yu twĩkalanasya nesa na twĩthĩawa na mũuo mwingĩ vyũ. Nĩkwatasya kana mũthenya ũmwe mũemewa akeetĩkĩla ũw’o na tũyambĩĩa kũmũthũkũma Yeova ĩmwe.”

¹⁷ Ngelekany’o ya Yasmeen yĩtũtetheesya kũmanya kana wendo “nũvw’ĩkaa maũndũ onthe, . . . nĩwĩkwatasya maũndũ onthe, na nĩwũmĩĩasya maũndũ onthe.” (1 Ako. 13:4, 7) Kĩmena nĩkĩũmĩasya mũno, ĩndĩ wendo nũkĩkĩlasya vinya. Wendo nũtumaa andũ mavĩndũka. Na yĩla twaendeea kwĩthĩwa na wendo, nĩtũmũtanĩthasya Yeova. Ĩndĩ o na ala matũvĩngaa maendeea kũtũmena, no tũendeee kwĩthĩwa twĩ atanu. Ũu ũtonyeka ata?

18. Nĩkĩ tũtanaa yĩla andũ matũmena?

¹⁸ Yesũ aisye: “Tanai inyw’ĩ yĩla andũ meũmũmena.” (Luka 6:22) Tũyendaa kũmenwa. O na ti atĩ nĩtwendaa kũkw’a nũndũ wa mũĩkĩĩo witũ. Kwoou nĩkĩ tũtanaa yĩla andũ meũtũmena? Kwasisya itumi ii itatũ. Mbee, yĩla twomĩĩsya, nĩtũmwendeeasya Ngai. (1 Vet. 4:13, 14) Kelĩ, mũĩkĩĩo witũ nĩwĩthĩawa wĩ wa vata mũnango na nũlũlũmĩĩlaa. (1 Vet. 1:7) Na katatũ, tũkakwata thayũ ũtathela, ũla nĩ mũthĩnzĩo mũseo vyũ.—Alo. 2:6, 7.

19. Nĩkĩ atũmwa matanie ĩtina wa kũvũwa?

¹⁹ Ĩvinda ĩkuvĩ ĩtina wa Yesũ kũthayũũkw’a, atũmwa nĩmakwatie ũtanu ũla wamatavĩtye. Mbivilia yaĩtye kana nĩmatanie yĩla mavũiwe na meeaĩwa maeke kũtavany’a. Nĩkĩ? “Nũndũ nĩmatalilwe kwĩthĩwa maĩlĩte kũvũthw’a kwondũ wa ĩsyĩtwa [ya Yesũ].” (Meko 5:40-42) Mamwendete Vwana woo mbee wa ũndũ makĩaa kũmenwa nĩ amaitha moo. Na moonanisye ũndũ mamwendete mũno wĩana kwa kũtavany’a ũvoo mũseo “mate kũeka.” Ve ana-a-asa aingĩ ũmũnthĩ maendeee kũmũthũkũma Yeova me aĩkĩĩku o na kau nĩmakwatĩtwe nĩ mathĩna. Nĩmesĩ kana Yeova ndesa kũlwa nĩ wĩa woo na wendo ũla monanasya kwondũ wa ĩsyĩtwa yake.—Aevl. 6:10.

20. Twĩĩmanyĩsya kyaũ ĩsomonĩ yĩla yĩatĩĩe?

²⁰ Nthĩ ĩno ĩendeea kũtũmena nginya yĩla mũthya ũkavika. (Yoa. 15:19) Ĩndĩ tũyaĩle kũkĩa. O tondũ ĩsomo yĩla yĩatĩĩe yonanĩtye, Yeova ndakaleaa ‘kũmekĩa vinya na kũmasũvĩa’ ala aĩkĩĩku. (2 Ath. 3:3) Kwoou ekai tũendeee kũmwenda Yeova, kwenda ana-a-asa na eĩtu-a-asa maitũ, na kwenda amaitha maitũ. Twaatĩĩa ũtao ũsu, tũkaendeea kwĩthĩwa twĩ ngwatanĩo na twĩ na mũĩkĩĩo mũlũmu, na tũkamũtaĩa Yeova. O na kĩu kĩkaĩkĩĩthya kana wendo nũkĩlĩtye vinya kĩmena.