1. Kũringana na Mathayo 24:9, nĩkĩ tũtiagĩrĩirũo kũmaka andũ thĩinĩ wa thĩ mangĩtũthũũra?

JEHOVA aatũmbire ũndũ tũrĩbataraga kwendwo o na kuonia andũ arĩa angĩ wendo. Kwoguo mũndũ angĩtũthũũra nĩ tũiguaga ũũru na rĩmwe nginya tũgetigĩra. Kwa ngerekano, mwarĩ wa Ithe witũ wĩtagwo Georgina ũikaraga Rũraya ooigire: “Ndĩ na mĩaka 14, mami nĩ aathũũrire nĩ ũndũ wa gũtungatĩra Jehova. Nĩ ndaiguire ũũru mũno, ngĩgĩa na kĩeha, na ngĩambĩrĩria kuona ta itarĩ mũndũ mwega.” * Mũrũ wa Ithe witũ wĩtagwo Danylo ooigire ũũ: “Rĩrĩa thigari ciahũũraga, ikanuma, na ikanjĩhĩtĩra atĩ tondũ ndĩ Mũira wa Jehova nĩ ndaiguaga makĩte na ngaigua njonorithĩtio.” Rĩrĩa andũ matũthũũra nĩ tũiguaga ũũru, no nĩ tũkoragwo tũkĩĩrĩgĩrĩra atĩ ũndũ ta ũcio no ũhaanĩke. Jesu nĩ aarathĩte atĩ nĩ tũngĩgaathũũrũo.—Thoma Mathayo 24:9.

2-3. Nĩ kĩĩ gĩtũmaga arũmĩrĩri a Jesu mathũũrũo?

² Nĩ kĩĩ gĩtũmaga andũ mathũũre arũmĩrĩri a Jesu? Nĩ tondũ o ta Jesu, ‘tũtirĩ a thĩ ĩno.’ (Joh. 15:17-19) Kwoguo o na gũtuĩka nĩ tũheete thirikari cia andũ gĩtĩo, tũticithathayagia kana tũgathathaiya indo ta bendera iria irũgamagĩrĩra thirikari icio. Tũthathayagia o Jehova wiki. Tũnyitaga Ngai mbaru o we ũrĩ na kĩhooto gĩa gwatha andũ, no Shaitani na “rũciaro” rwake nĩ mareganaga biũ na ũndũ ũcio. (Kĩam. 3:1-5, 15, kohoro ka magũrũ-inĩ) Tũhunjagia atĩ Ũthamaki wa Ngai noguo tu ũngĩniinĩra andũ mathĩna, na atĩ ica ikuhĩ nĩ ũkũniina arĩa othe mareganaga naguo. (Dan. 2:44; Kũg. 19:19-21) Ndũmĩrĩri ĩyo ĩkoragwo ĩrĩ ũhoro mwega harĩ andũ arĩa ahooreri, no andũ arĩa aganu matikenagio nĩyo.—Thab. 37:10, 11.

³ Ningĩ andũ nĩ matũthũire tondũ tũtũũraga kũringana na  ithimi cia Ngai cia ũthingu. Ithimi icio ikoragwo irĩ ngũrani mũno na ithimi hĩtanu cia andũ thĩinĩ wa thĩ ĩno. Kwa ngerekano, ũmũthĩ andũ nĩ manyitaga mbaru matekũhithĩrĩra mĩtugo mĩũru ya ngomanio itagĩrĩire ta ĩrĩa yatũmire Ngai anange Sodomu na Gomora. (Jud. 7) Tondũ ithuĩ tũrũmagĩrĩra ithimi cia Bibilia ciĩgiĩ maũndũ ta macio, andũ aingĩ nĩ matũnyũrũragia o na magatũthũũra.—1 Pet. 4:3, 4.

4. Nĩ ngumo irĩkũ itwĩkĩraga hinya rĩrĩa andũ matũthũũra?

⁴ Nĩ kĩĩ kĩngĩtũteithia gũkirĩrĩria rĩrĩa andũ matũthũũra na matũruma? Tũrabatara gũkorũo na wĩtĩkio mũrũmu atĩ Jehova nĩ egũtũteithia. Wĩtĩkio witũ ũtariĩ ta ngo na no ũtũteithie kũhoria “mĩguĩ yothe ĩrĩa ĩrĩ mwaki ya ũrĩa mũũru.” (Ef. 6:16) No wĩtĩkio wiki ti mũiganu. Nĩ tũrabatara nginya wendo. Nĩkĩ? Tondũ wendo “ndũrakaraga na ihenya.” Nĩ wĩtiiragia na ũgakirĩrĩria maũndũ mothe moru. (1 Kor. 13:4-7, 13) Rekei rĩu twarĩrĩrie ũrĩa wendo witũ harĩ Jehova, harĩ aarĩ na ariũ a Ithe witũ, na nginya harĩ thũ citũ ũngĩtũteithia gũkirĩrĩria rĩrĩa andũ matũthũũra.

5. Wendo wa Jesu harĩ Ithe wamwĩkĩrire hinya na njĩra ĩrĩkũ?

⁵ Ũtukũ wa mũico Jesu atanoragwo nĩ thũ ciake, eerire arũmĩrĩri ake ehokeku ũũ: “Nĩ nyendete Awa, [kwoguo] ndĩreka o ũrĩa Awa anjathĩte njĩke.” (Joh. 14:31) Wendo wa Jesu harĩ Jehova nĩ wamwĩkĩrire hinya akĩhota kũhiũrania na magerio marĩa maarĩ mbere yake. Wendo witũ harĩ Jehova no ũtũteithie na njĩra o ta ĩyo.

6. Kũringana na Aroma 5:3-5, ndungata cia Jehova ciĩkaga atĩa rĩrĩa andũ a thĩ macithũũra?

⁶ Wendo harĩ Ngai nĩ ũkoretwo ũgĩteithia ndungata cia Jehova gũkirĩrĩria rĩrĩa iranyarirũo. Kwa ngerekano, rĩrĩa igooti inene rĩa Kĩyahudi rĩathire atũmwo atĩ matige kũhunjia, wendo wao harĩ Ngai nĩ wamateithirie gwathĩkĩra “Ngai arĩ we mũtongoria, no ti andũ.” (Atũm. 5:29; 1 Joh. 5:3) Wendo ta ũcio mũrũmu nĩ ũteithagia ariũ a Ithe witũ arĩa makoragwo makĩhinyĩrĩrio nĩ thirikari irĩ na hinya gũikara marĩ ehokeku. Kwoguo handũ ha gũkua ngoro rĩrĩa thĩ yatũthũũra tũgĩaga na gĩkeno.—Atũm. 5:41; thoma Aroma 5:3-5.

7. Twagĩrĩirũo gwĩka atĩa rĩrĩa tuokĩrĩrũo nĩ andũ a famĩlĩ?

⁷ Ũndũ ũmwe ũngĩkorũo ũrĩ mũritũ mũno gũkirĩrĩria nĩ gũũkĩrĩrũo nĩ andũ a famĩlĩ. Hĩndĩ ĩrĩa twambĩrĩria kwĩruta ũhoro wa ma, andũ amwe a famĩlĩ no mecirie atĩ nĩ kũhĩtithio tũhĩtithĩtio. Angĩ nao no mecirie atĩ nĩ tũthũkĩte ciongo. (Ringithania Mariko 3:21.) Rĩmwe o na no matũhũũre kana matũrume. Rĩrĩa tuokĩrĩrũo na njĩra ĩyo tũtiagĩrĩirũo kũmaka. Jesu ooigire: “Thũ cia mũndũ igaakorũo irĩ andũ a nyũmba yake mwene.” (Mat. 10:36) Ũrĩa kũrĩ nĩ atĩ, o na andũ a famĩlĩ mangĩtwĩka maũndũ moru atĩa, tũtiagĩrĩirũo kũmamena. Ngũrani na ũguo, o ũrĩa wendo witũ harĩ Jehova ũrakũra, noguo wendo witũ harĩ andũ arĩa angĩ ũingĩhaga. (Mat. 22:37-39) No gũtirĩ hĩndĩ tũngĩregeria ithimi citũ na njĩra ya kwaga gwathĩkĩra watho kana ũtaaro wa Bibilia atĩ nĩgetha tũkenie mũndũ.

8-9. Nĩ kĩĩ gĩateithirie mwarĩ wa Ithe witũ ũmwe kwĩhanda wega o na agĩũkagĩrĩrũo?

⁸ Georgina ũrĩa ũkũgwetetwo na hau kabere, nĩ aahotire gwĩtiiria o na agĩũkagĩrĩrũo na njĩra nene nĩ mami wao. Georgina aataarĩirie ũũ: “Twambĩrĩirie kwĩruta Bibilia hamwe na Aira a Jehova twĩ na mami witũ. No mĩeri ĩtandatũ thutha ũcio mami nĩ aambĩrĩirie kũnjũkĩrĩra rĩrĩa ndoigire atĩ nĩ ndĩrenda kwambĩrĩria gũthiĩ mĩcemanio. Nĩ ndacokire ngĩmenya atĩ nĩ aaranagĩria na aregenyũki, na tũkĩaria nake aahũthagĩra maũndũ marĩa maakoragwo mamwĩrĩte. Kũrĩ hĩndĩ nginya  aanumaga, akangucia njuĩrĩ, akanjita, na agate mabuku makwa. Ndakinyia mĩaka 15 nĩ ndabatithirio. Nĩguo mami angirie gũtungatĩra Jehova, aandwarire kũrĩa matinĩnja arĩa aremi matwaragwo, na matinĩnja amwe kũu nĩ maanyuaga ndawa cia kũrebia na mageka maũndũ ma wĩki-naĩ. No ũkorũo ũrĩ ũndũ mũritũ mũno gũkirĩrĩria, makĩria angĩkorũo mũndũ ũrĩa ũragũũkĩrĩra nĩ ũrĩa ũbatiĩ gũkwenda na gũkũrũmbũiya.”

⁹ Nĩ kĩĩ gĩateithirie Georgina gũkirĩrĩria? Ooigire ũũ: “Mũthenya ũrĩa mami aambĩrĩirie kũnjũkĩrĩra, ndakoretwo ndarĩkia gũthoma Bibilia ĩrĩ yothe. Ndaarĩ na ma biũ atĩ nĩ nyonete ũhoro wa ma na ndaiguaga ndĩ hakuhĩ biũ na Jehova. Nĩ ndamũhoire kaingĩ na nĩ aacokirie mahoya makwa. Hĩndĩ ĩyo ndaarĩ kũu ndatwarĩtwo, mwarĩ wa Ithe witũ ũmwe nĩ aanyitire ũgeni gwake mũciĩ hĩndĩ ĩmwe, tũgĩthiĩ gũthoma Bibilia hamwe nake. Ihinda-inĩ rĩu rĩothe nĩ ndekĩragwo ngoro nĩ aarĩ na ariũ a Ithe witũ. Maatũmaga njigue ndĩ gĩcunjĩ kĩa famĩlĩ ciao. Nĩ ndeyoneire wega atĩ Jehova arĩ hinya gũkĩra thũ citũ gũtekũmakania nĩ irĩkũ.”

10. Nĩ ũndũ ũrĩkũ tũngĩkorũo na ma naguo atĩ Jehova nĩ arĩkaga hingo ciothe?

¹⁰ Mũtũmwo Paulo aandĩkire atĩ “gũtirĩ kĩndũ kĩngĩhota gũtũtigithũkania na wendo wa Ngai ũrĩa ũrĩ thĩinĩ wa Kristo Jesu Mwathani witũ.” (Rom. 8:38, 39) O na tũngĩnyarirũo kwa ihinda rĩna, hingo ciothe Jehova nĩ arĩkoragwo hamwe na ithuĩ nĩguo atũmĩrĩrie na atwĩkĩre hinya. Na o ta ũrĩa tuona kuumana na ũhoro wa Georgina, Jehova ningĩ nĩ ahũthagĩra aarĩ na ariũ a Ithe witũ kĩũngano-inĩ gũtũteithia.

11. O ta ũrĩa Johana 15:12, 13 yonanĩtie-rĩ, wendo ũngĩateithirie arutwo a Jesu na njĩra ĩrĩkũ? Heana ngerekano.

¹¹ Ũtukũ wa mũico Jesu atanakua, nĩ aaririkanirie arutwo ake atĩ mendanage. (Thoma Johana 15:12, 13.) Nĩ aamenyaga atĩ gũkorũo na wendo wa kwĩima, nĩ kũngĩamateithirie gũikara marĩ na ũrũmwe, na mahote gũkirĩrĩria rĩrĩa mathũũrũo nĩ andũ. Ta wĩcirie kĩonereria gĩa kĩũngano kĩrĩa kĩarĩ Thesalonike. Aarĩ na ariũ a Ithe witũ a kĩũngano kĩu maambĩrĩirie kũnyarirũo kĩũngano kĩu kĩambĩrĩria o ũguo. O na kũrĩ ũguo, nĩ maaigire kĩonereria kĩega harĩ gũkorũo na wendo na gũtũũria wĩkindĩru wao. (1 Thes. 1:3, 6, 7) Paulo aamekĩrire ngoro mathiĩ na mbere kuonania wendo “na gĩkĩro kĩnene o na makĩria.” (1 Thes. 4:9, 10) Wendo  nĩ ũngĩamateithirie kũũmĩrĩria arĩa maathuthĩkĩte ngoro na gũtiirĩrĩra arĩa mataarĩ na hinya. (1 Thes. 5:14) Nĩ maathĩkĩire ũtaaro ũcio wa Paulo tondũ thĩinĩ wa marũa make ma kerĩ marĩa aamandĩkĩire kĩndũ ta mwaka ũmwe thutha ũcio, aameerire ũũ: ‘Wendo wa o ũmwe wanyu nĩ wongererekete kwerekera mũndũ na ũrĩa ũngĩ.’ (2 Thes. 1:3-5) Wendo wao nĩ wamateithirie gũkirĩrĩria moritũ, na kũnyarirũo.

12. Aarĩ na ariũ a Ithe witũ moonanirie wendo atĩa bũrũri-inĩ ũmwe warĩ na mbaara?

¹² Ta wĩcirie kĩonereria kĩa Danylo ũrĩa ũkũgwetetwo na hau kabere, marĩ na mũtumia wake. Rĩrĩa taũni yao yagũmĩirũo nĩ mbaara, no mathiire na mbere gũthiĩ mĩcemanio, gwĩka ũrĩa wothe mangĩhota kũhunjia, na kũgayana irio iria maarĩ nacio hamwe na aarĩ na ariũ a Ithe witũ. Mũthenya ũmwe, thigari irĩ ma mĩcinga nĩ ciokire mũciĩ gwake. Ooigire ũũ: “Moka maanjĩrire ngaane wĩtĩkio wakwa. Rĩrĩa ndaregire nĩ maahũũrire, na magĩĩtua atĩ marenda kũndatha, makĩrathũkia mũcinga igũrũ rĩa kĩongo gĩakwa. Matanathiĩ mooigire atĩ nĩ megũcoka na manyite mũtumia wakwa kĩa hinya. Ĩndĩ ariũ a Ithe witũ nĩ maatũteithirie o na ihenya, tũkĩingĩra mũgithi tũkĩũrĩra taũni ĩngĩ. Ndikariganĩrũo nĩ wendo ũrĩa ariũ a Ithe witũ acio maatuonirie. Rĩrĩa twakinyire taũni-inĩ ĩyo, ariũ a Ithe witũ a kũu nĩ maatũheire irio, makĩndeithia kuona wĩra na handũ ha gũikara. Ũndũ ũcio nĩ watũhotithirie kũnyita ũgeni gwitũ mũciĩ Aira a Jehova angĩ arĩa mooraga nĩ ũndũ wa mbaara.” Kĩonereria ta kĩu kĩratuonia atĩ wendo wa Gĩkristiano no ũtũteithie gũkirĩrĩria rũthũũro.

13. Roho mũtheru ũtũteithagia atĩa gũkirĩrĩria ũtungata-inĩ wa Jehova o na andũ matũthũũra?

¹³ Jesu eerire arũmĩrĩri ake mendage thũ ciao. (Mat. 5:44, 45) Hihi gwĩka ũguo nĩ ũndũ mũhũthũ? Ti ũndũ mũhũthũ o na hanini. No no ũhoteke kũgerera ũteithio wa roho mũtheru wa Ngai. Maciaro ma roho wa Ngai nĩ ngumo ta wendo, wetereri, ũtugi, ũhooreri, na kwĩgirĩrĩria. (Gal. 5:22, 23) Ngumo icio nĩ itũteithagia gũkirĩrĩria rũthũũro. Andũ aingĩ arĩa matũthũire nĩ matigaga gũtũũkĩrĩra nĩ ũndũ wa kuona athuri ao, atumia, ciana, kana andũ arĩa marigainie makĩonania ngumo icio njega. Aingĩ o na manatuĩka aarĩ na ariũ a Ithe witũ. Kwoguo angĩkorũo nĩ wonaga ũrĩ ũndũ mũritũ kwenda andũ arĩa magũthũire nĩ ũndũ wa gũtungatĩra Jehova, hoya ũheo roho mũtheru.  (Luk. 11:13) Na ũkoragwo na ma atĩ, hingo ciothe gwathĩkĩra Ngai nĩguo ũndũ ũrĩa mwega biũ ũngĩka.—Thim. 3:5-7.

14-15. Aroma 12:17-21 yateithirie Yasmeen kuonia mũthuri wake wendo atĩa o na akĩmũũkagĩrĩra?

¹⁴ Ta wĩcirie ũhoro wa Yasmeen ũrĩa ũikaraga Asia ya Gatagatĩ. Rĩrĩa aatuĩkire Mũira wa Jehova, mũthuri wake eeciririe nĩ kũheenio aheenetio, na akĩgeria mũno kũmũgiria gũtungatĩra Jehova. Nĩ aamũrumire na akĩhũthĩra andũ a famĩlĩ, mũhunjia, na mũrogi kũmũmakia, makĩmwĩraga atĩ nĩ mekũmwĩka ũndũ mũũru na atĩ nĩ arathũkia famĩlĩ yake. Hĩndĩ ĩmwe mũthuri wake o na nĩ aarumire ariũ a Ithe witũ anĩrĩire marĩ mũcemanio-inĩ. Kaingĩ Yasmeen nĩ aarĩraga nĩ ũndũ wa maũndũ macio moru eekagwo.

¹⁵ Aarĩ na ariũ a Ithe witũ Nyũmba-inĩ ya Ũthamaki, nĩ moomagĩrĩria Yasmeen na makamwĩkĩra ngoro. Athuri a kĩũngano nĩ maamwĩkĩrire ngoro kũhũthĩra ũtaaro wa Aroma 12:17-21. (Thoma.) Yasmeen ooigire ũũ: “Ndwarĩ ũndũ mũhũthũ. No nĩ ndaahoire Jehova andeithie, na ngĩĩrutanĩria kũrũmĩrĩra ũrĩa Bibilia yugĩte. Kwoguo mũthuri wakwa angĩaikirie gĩko harĩa twarugagĩra nĩguo anduurithie, nĩ kũhata ndaahataga. Anuma ndaamũcokagĩria na njĩra ya ũhooreri. Na rĩrĩa arũara, ngamũrũmbũiya.”

16-17. Weruta atĩa kuumana na kĩonereria kĩa Yasmeen?

¹⁶ Yasmeen nĩ aagĩire na moimĩrĩro mega nĩ ũndũ wa kuonia mũthuri wake wendo. Ooigire ũũ: “Mũthuri wakwa nĩ aambĩrĩirie kũnjĩhoka makĩria tondũ nĩ aamenyaga atĩ hingo ciothe njaragia ũhoro wa ma. Nĩ aambĩrĩirie gũũthikagĩrĩria na gĩtĩo tũkĩarĩrĩria maũndũ ma ndini, na akiuga nĩ ekwĩrutanĩria kũiga mũciĩ witũ na thayũ. Rĩu o na nĩ anjĩkĩraga ngoro gũthiĩ mĩcemanio. Ũtũũro wa famĩlĩ itũ rĩu nĩ ũcenjetie ũkaagĩra na mũciĩ witũ rĩu ũkoragwo na thayũ. Ngoragwo na mwĩhoko atĩ mũthuri wakwa nĩ arĩtĩkĩra ũhoro wa ma, tũtungatĩre Jehova twĩ hamwe.”

¹⁷ Kĩonereria kĩa Yasmeen kĩronania atĩ wendo “wĩtiiragia maũndũ mothe, . . . wĩrĩgagĩrĩra maũndũ mothe, ũkiragĩrĩria maũndũ mothe.” (1 Kor. 13:4, 7) Rũthũũro no rũkorũo na moimĩrĩro moru na rũtuurithie mũndũ, no wendo ũrĩ hinya o na makĩria. Kuonia thũ citũ wendo no gũtũme citige gũtũũkĩrĩra. Na gwĩka ũguo nĩ gũtũmaga Jehova akene. Ĩndĩ o na thũ citũ ingĩthiĩ na mbere gũtũũkĩrĩra, twagĩrĩirũo gũthiĩ na mbere gũkorũo na gĩkeno. Na njĩra ĩrĩkũ?

18. Tũngĩhota atĩa gũkorũo na gĩkeno rĩrĩa andũ matũthũũra?

¹⁸ Jesu ooigire ũũ: “Gũkena-rĩ, nĩ inyuĩ rĩrĩa rĩothe andũ maamũthũũra.” (Luk. 6:22) Gũtirĩ mũndũ ũngĩenda gũthũũrũo. Na gũtirĩ mũndũ wendaga kũnyarirũo nĩ ũndũ wa wĩtĩkio wake. Gũkĩrĩ ũguo-rĩ, tũngĩhota atĩa gũkorũo na gĩkeno rĩrĩa andũ matũthũũra? Rekei twarĩrĩrie itũmi ithatũ. Kĩa mbere, rĩrĩa twakirĩrĩria nĩ tũkenagia Ngai. (1 Pet. 4:13, 14) Gĩa kerĩ, wĩtĩkio witũ nĩ wongererekaga na ũkagĩa na hinya makĩria. (1 Pet. 1:7) Na gĩa gatatũ, nĩ tũkaamũkĩra ngerenwa ya goro mũno ya muoyo wa tene na tene.—Rom. 2:6, 7. 

19. Atũmwo maakenire nĩkĩ thutha wa kũhũũrũo iboko?

¹⁹ Ihinda inini thutha wa Jesu kũriũkio, atũmwo nĩ maagĩire na gĩkeno kĩrĩa aamerĩire. Thutha wao kũhũũrũo na gwathwo matige kũhunjia, maathiire makenete. Nĩkĩ? “Tondũ wa kuonwo matagĩrĩire gũtĩo nĩ ũndũ wa rĩĩtwa rĩa Jesu.” (Atũm. 5:40-42) Wendo wao harĩ Mwathi wao warĩ mũnene gũkĩra guoya ũrĩa mangĩkorũo maarĩ naguo kwerekera thũ ciao. Na nĩ moonanirie wendo wao na njĩra ya gũthiĩ na mbere kũhunjia ũhoro ũrĩa mwega “mategũtigithĩria.” Aarĩ na ariũ a Ithe witũ aingĩ ũmũthĩ no mathiaga na mbere gũtungatĩra Jehova marĩ na wĩhokeku o na magĩcemanagia na moritũ. Nĩ moĩ atĩ Jehova ndarĩ hĩndĩ angĩriganĩrũo nĩ wĩra wao na wendo ũrĩa manonania nĩ ũndũ wa rĩĩtwa rĩake.—Ahib. 6:10.

20. Tũkaarĩrĩria ũndũ ũrĩkũ gĩcunjĩ-inĩ kĩrĩa kĩrũmĩrĩire?

²⁰ Andũ thĩinĩ wa thĩ megũthiĩ na mbere gũtũthũũra nginya rĩrĩa mũtabarĩre ũyũ ũgaathira. (Joh. 15:19) No tũtiagĩrĩirũo gwĩtigĩra. O ta ũrĩa tũkoona gĩcunjĩ-inĩ kĩrĩa kĩrũmĩrĩire, Jehova ‘nĩ arĩkĩraga hinya na akagitĩra’ ndungata ciake iria njĩhokeku. (2 Thes. 3:3) Kwoguo rekei tũthiĩ na mbere kwenda Jehova, kwenda aarĩ na ariũ a Ithe witũ, na kwenda nginya thũ citũ. Twarũmĩrĩra ũtaaro ũcio nĩ tũrĩkoragwo na ũrũmwe, tũgakorũo na hinya kĩĩroho, tũkagoocithia Jehova, na nĩ tũrĩonanagia atĩ wendo nĩ ũrĩ hinya gũkĩra rũmena.