Luslahng audepe kan

luslahng audepe kan

IREN ONOP 9

Mwahnakapw kan​—Ia Duwen Meteikan Ar Kak Likih Iuk?

Mwahnakapw kan​—Ia Duwen Meteikan Ar Kak Likih Iuk?

“Sapwellimomwi mwahnakapw akan pahn patohdo rehmwi . . . rasehng pwoaiken nimensehngie.”​—MEL. 110:3.

KOUL 39 Wiahda Adamwahu Rehn Koht

AUDEPEN ONOP *

1. Dahme kitail kak ndahki riatail mwahnakapw Kristian kan?

RIAT mwahnakapw Kristian kan, mie soahng tohto me kumwail kak wia nan mwomwohdiso. Me tohto rehmwail kehlail oh pwahtiet. (Lep. Pad. 20:29) Mie soahng tohto me kumwail kin wia pwehn sewese riamwail Kristian kan. Oh ele kumwail kin men wiahla sounsawas kan. Ahpw, mwein kumwail kin pehm me meteikan kin medewe me kumwail nohn pwulopwul de saikinte onopada en ale pwukoa kesempwal kan. Mehnda ma kumwail pwulopwul, mie soahng kan me kumwail kak wia met pwe meteikan nan amwail mwomwohdiso en kak likih oh wauneki kumwail.

2. Dahme kitail pahn koasoiapene nan iren onop wet?

2 Nan iren onop wet, kitail pahn koasoiapene mouren Nanmwarki Depit. Kitail pahn pil koasoiapene ni mwotomwot mouren nanmwarki en Suda riemeno, Asa oh Seosopat. Kitail pahn tehkpene soangen kahpwal dah kan me lelohng ohl silimen pwukat oh ia duwen arail mwekidki, oh dahme riatail mwahnakapw kan kak sukuhlkihsang arail mehn kahlemeng.

SUKUHLSANG NANMWARKI DEPIT

3. Ia ehu ahl me me pwulopwul kan kak sewese me mah kan nan mwomwohdiso?

3 Ni eh pwulopwul, Depit kakairada soangen koahiek kan me meteikan medewe kin katapan. E sansal me e ahneki nanpwungmwahu keren rehn Siohwa. E pil kin doadoahk laud pwehn wiahla sounkeseng koahiek men. Oh e doadoahngki koahiek wet pwehn sewese Sohl, nanmwarkio me Koht ketin idihada. (1 Sam. 16:16, 23) Ia duwe, kumwail mwahnakapw kan ahneki soangen koahiek ehu me kak sewese meteikan nan mwomwohdiso? Me tohto rehmwail ahneki koahiek. Karasepe, ele kumwail kin tehk me me mah kan kin uhdahn perenki ni brother pwulopwul kan ar kin sewese irail en esehla doadoahngki neirail tablet, de sehlpwohn ape ong pein arail onop oh mihting kan. Omw ese doadoahngki soahng pwukat kak wia kamwahu laud ong me mah pwukat.

Depit kin koahiek oh ese apwalih mwahu nein eh pahpao pelin sihpwo, pil pere sihpw ko sang pehr keper men (Menlau kilang parakrap 4)

4. Duwehte Depit, irair dah kan me riatail mwahnakapw kan anahne kakairada? (Menlau kilang kilel ni kilin Kahn Iroir wet.)

4 Nan eh mour, Depit kadehdehda me ih aramas likilik men. Karasepe, ni eh pwulopwul e kin doadoahk laud pwehn apwalih nein eh papaho pelin sihpw. Met wiahla pwukoa keper ehu. Mwuhr Depit kawehwehiong Nanmwarki Sohl: “I kin apwahpwalih nein pahpa pelin sihpw. Ahnsou koaros me laion men de pehr men pahn kin wahsang emen sihmpwul, I kin pwakih oh peiong; oh adihasang sihmpwulo. A ma laiono de pehro kin sohpeiong ie, I kin daperete, padikpene tepinwere, suk oh kemehla.” (1 Sam. 17:34, 35) Depit ese me e anahne apwalih sihpw ko oh pere irail ni eimah. Riatail mwahnakapw kan kak alasang Depit sang ni arail kin pwerisekiong kapwaiada pwukoa kan me kohwong irail.

5. Nin duwen me Melkahka 25:14 mahsanih, dahme keieu kesempwal me riatail mwahnakapw kan kak wia?

5 Mwahnakapwo Depit kakairada nanpwungmwahu uhdahn keren rehn Siohwa. Nanpwungmwahu wet kesempwalsang en Depit eimah de eh koahiek en kesengki arp. Siohwa sohte ketin wiahte ahn Depit Koht ahpw e pil ketin wia Kompoakepah keren men. (Wadek Melkahka 25:14.) Riat mwahnakapw kan, dahme keieu kesempwal me kumwail kak wia iei en kakehlakahla amwail nanpwungmwahu rehn Samamwailo nanleng. Ma kumwail wia met, ele kumwail kak alehdi pwukoa teikan nan mwomwohdiso.

6. Dahme ekei aramas kin medewehki Depit?

6 Ehu kahpwal me Depit ahneki iei me meteikan kin medewe me e nohn pwulopwul de sohte me kak likih ih. Karasepe, ni Depit eh nda me e kak peiong Kolaiad, Nanmwarki Sohl song en kauhdi ih sang ni eh nda: “Ia duwen omw pahn peiong, nan omw kisin pwutak emen?” (1 Sam. 17:31-33) Mwohn mwo, emen rien Depit pwutak ko ndaiong me sohte me kak likih ih. (1 Sam. 17:26-30) Ahpw, Siohwa sohte ketin medewe me Depit nohn pwulopwul de sohte likilik. E uhdahn ketin mwahngih duwen Depit. Oh Depit kak kemehla Kolaiad pwehki e likih Kompoakepaho Siohwa.​—1 Sam. 17:45, 48-51.

7. Dahme ke kak sukuhlkihsang dahme wiawihong Depit?

7 Dahme ke kak sukuhlkihsang dahme wiawihong Depit? Ke anahne kanengamah. Ele irail kan me ese iuk ni omw seri kin anahne ahnsou pwe ren tepida wiahkin uhk emen me laud. Ahpw Siohwa sohte kin ketin kilangete mwomwomw. E ketin mwahngih duwen kowe oh dahme ke kak wia. (1 Sam. 16:7) Kakehlakahla omw nanpwungmwahu rehn Koht. Depit kin wia met sang ni eh kin kasawih mwahu sapwellimen Siohwa kepikipik kan. Depit kin doudouloale dahme mepwukat kin padahkihong ih duwen Sounkapikadao. (Mel. 8:3, 4; 139:14; Rom 1:20) Pil ehu me ke kak wia iei en peki rehn Siohwa en ketikihong uhk kehl me ke anahne. Karasepe, mie ekei iengomw tohnsukuhl me kin kapailoke iuk pwehki kowe emen Sounkadehdehn Siohwa? Ma ei, kapakap ong Siohwa en ketin sewese iuk en dadaur pahn kahpwal wet. Oh doadoahngki kaweid mwahu me ke diar nan sapwellime Mahsen oh nan neitail sawaspen Paipel kan oh kisin kasdo kan. Ehuehu ahnsou me ke kilang Siohwa ketin sewese iuk en dadaur pahn kahpwal ehu, omw likih ih pahn laudla. Patehng met, ni meteikan ar kilang me ke kin likih Siohwa, irail pahn kak likih iuk.

Brother pwulopwul kan kak ni aktikitik sewese meteikan ni ahl tohto (Menlau kilang parakrap 8-9)

8-9. Dahme sewese Depit en awih ni kanengamah lao e wiahla nanmwarki, oh dahme riatail mwahnakapw kan kak sukuhlkihsang eh mehn kahlemeng?

8 Pil medewehla ehu kahpwal me Depit lelohng. Mwurin Samuel eh keiehdi Depit en wiahla nanmwarki, Depit anahne awih sounpar tohto mwohn eh tepida kaunda nin duwen nanmwarki en Suda. (1 Sam. 16:13; 2 Sam. 2:3, 4) Erein ahnsowo, dahme sewese ih en kanengamah oh awih? E sohte uhdahn mworusala ahpw e doadoahngki eh ahnsou pwehn wia dahme e kak wia. Karasepe, ni eh rukurukseli nan Pilisdia, Depit isaneki ahnsowo pwehn peiong en mehn Israel ko imwintihti kan. Ni eh kin wia met, e kin pere idin sapwen wehin Suda.​—1 Sam. 27:1-12.

9 Dahme riatail mwahnakapw Kristian kan kak sukuhlkihsang ahn Depit mehn kahlemeng? Wia dahme ke kak wia pwehn papah riomw Kristian kan. Medewehla mehn kahlemeng en brother men me adaneki Ricardo. * Sang ni ahnsou me e sounpar eisek samwa, e kin men papah nin duwen emen pioneer. Ahpw e saikinte onopada. Met sohte kahrehiong ih en uhdihsang de lingeringerda, ahpw e kalaudehla eh doadoahk en kalohk. E nda: “Ni ei medewehla mwoweo, I kak kilang me e mwahu ong ie en wiahda wekidekla kan me anahn. I kin tehk mwahu me I pwurala rehn koaros me perenki rong oh I kin kaunopada mwohn ei kin kohla rehn emenemen irail. I pil wia ei tepin onop en Paipel rehn emen. Ni ei kalaudehla ei kin kalohk, I kin sohla saloh.” Met Ricardo wia emen pioneer koahiek oh sounsawas men.

10. Dahme Depit wia ehu ahnsowo mwohn eh wiahda pilipil kesempwal ehu?

10 Medewehla dahme pil wiawihong Depit. Ni ahnsou me ih oh nah sounpei ko rukurukseli, irail anahne kohkohsang arail peneinei kan pwehn kohla mahwen. Nindoken arail sohte mi mwo, imwintihti kei kohdo oh kauwehla arail wasao oh wahsang arail peneinei kan. Depit kakete medewe me pwehki ih sounpei koahiek men, e kak mengeiong ih en wiahda pilahn mwahu ehu pwehn kapitala arail peneinei ko. Ahpw Depit peki sawas sang rehn Siohwa. Sang ni sawas en emen samworo me adaneki Apaiadar, Depit idek rehn Siohwa: “Maing, I en pwakihala irail ko me kauwehla kahnimwo?” Siohwa ketin mahsanihong Depit en kohla oh mahweniong irail oh me Depit pahn kapitala arail peneinei ko. (1 Sam. 30:7-10) Dahme ke kak sukuhlkihsang dahme wiawi?

Brother pwulopwul kan anahne peki kaweid sang elder kan (Menlau kilang parakrap 11)

11. Dahme ke kak wia mwohn omw wiahda pilipil kan?

11 Peki kaweid sang meteikan mwohn omw wiahda pilipil kan. Koasoiong omw pahpa oh nohno. Ke pil kak ale kaweid mwahu sang ni omw koasoiong elder koahiek kan. Siohwa ketin likih ohl idihdida pwukat, oh ke pil kak wia met. Siohwa kin ketin kilangwohng irail nin duwen “kisakis kei” ong mwomwohdiso. (Ep. 4:8) Ke pahn wiahda pilipil mwahu ma ke alasang arail pwoson oh rong arail iren sawas erpit kan. Met kitail pahn koasoiapene dahme kitail kak sukuhlkihsang Nanmwarki Asa.

SUKUHLSANG NANMWARKI ASA

12. Irair dah kan me Nanmwarki Asa ahneki ni eh tepida kaunda?

12 Ni eh mwahnakapw, Nanmwarki Asa kin aktikitik oh eimah. Karasepe, mwurin eh pahpao Apaisa mehla, Asa wiahla nanmwarki oh tepida kihsang dikedik kan sang nan sahpwo. E pil “koasoanediong mehn Suda re en kapwaiada kupwur en KAUN-O, Koht en ar pahpa kahlap ako, oh kapwaiada sapwellime padahk kan oh kosonned akan.” (2 Kron. 14:1-7) Oh ni ohlen Idiopiao, Sera, iangahki nah sounpei rar ko ar kodohng mahweniong Suda, ni erpit Asa peki sawas rehn Siohwa oh patohwan: “Maing KAUN, e mengeiong komwi en sewese karis luwet ehu duwehte omwi pahn ketin sewese karis kehlail ehu. Komwi ketin sewesei kiht, Maing KAUN, at Koht, pwehki komwi me se koapworopworki.” Mahsen kaselel pwukat kasalehda me Asa kin pwoson me Siohwa kak ketin doarehla ih oh nah aramas ako. Asa likih Semeo nanleng, oh Siohwa ketin kalowehdi karis en mehn Idiopia ko.​—2 Kron. 14:8-12.

13. Dahme wiawihong Asa mwuhr, oh dahme kahrehda?

13 E pahn uhdahn kamasepwehk ni sounpei rar ar kodohng mahweniong Asa. Ahpw pwehki e likih Siohwa, e pweida. Ahpw, e kansensuwed me ni Asa eh lelohng ehu kahpwal me tikitiksang met, e sohte likih Siohwa. Ni ahnsou me Nanmwarki suwed Paasa en Israel kodohng mahweniong ih, Asa peki sawas sang nanmwarki en Siria. Pilipil wet imwila suwed! Ni eh ketin doadoahngki Ananai, Siohwa ketin mahsanihong Asa: “Pwehki omwi koapworopworki nanmwarkien Siria sang KAUN-O, omwi Koht, sapwellimen nanmwarkien Israel karis pitsangehr pahn omwi manaman.” Ni mehlel, sang ahnsowo kohla, mahwen kin wiewiawihong Asa. (2 Kron. 16:7, 9; 1 Nan. 15:32) Dahme kitail kak sukuhlkihsang met?

14. Ia duwen omw kak likih Siohwa, oh nin duwen me 1 Timoty 4:12 mahsanih, dahme ke pahn wiahla ma ke wia met?

14 Pousehlahte aktikitik oh likih Siohwa. Ni omw papidaisla, ke kasalehda me ke uhdahn pwoson Siohwa oh likih ih. Oh Siohwa uhdahn ketin kupwurperenki en kasamwo iuk ong nan sapwellime peneinei. Dahme ke anahne wia ahnsou wet iei en pousehlahte likih Siohwa. Ele e pahn mwomwen mengei en likih Siohwa ni omw kin wiahda pilipil uhdahn kesempwal kan. Ahpw dahme ke pahn wia ni ahnsou teikan? E uhdahn kesempwal ken likih Siohwa ni omw kin wiahda pilipil koaros, mehnda ma e kin pidada mehn kamweit, de doadoahk oh mehn akadei kan! Dehr koapworopworki pein omw loalokong. Ahpw, rapahki kaweid kan en Paipel me pahn sewese iuk en wiahda omw pilipil, oh doadoahngki kaweido. (Lep. Pad. 3:5, 6) Ma ke wia met, ke pahn kaperenda Siohwa, oh meteikan nan mwomwohdiso pahn waunekin uhk.​—Wadek 1 Timoty 4:12.

SUKUHLSANG NANMWARKI SEOSOPAT

15. Nin duwen me 2 Kronikel 18:1-3; 19:2 mahsanih, sapwung dah kan me Nanmwarki Seosopat wiahda?

15 Ei mehlel, duwehte koaros, ke sohte unsek oh mie pak ke pahn wiahda sapwung. Ahpw met sohte anahne kauhdi omw pahn wia soahng koaros me ke kak nan omw papah Siohwa. Medewehla mehn kahlemeng en Nanmwarki Seosopat. E ahneki soangen irair mwahu tohto. Nin duwen mwahnakapw men, “e kin papah Koht en seme, kapwaiada sapwellimen Koht kosonned.” E pil kadarala lapalap kan nan kahnimw en Suda pwon pwehn padahkihong aramas akan duwen Siohwa. (2 Kron. 17:4, 7) Ahpw, ekei pak Seosopat wiahda pilipil sapwung kan. Imwilahn ehu pilipil pwukat, Seosopat alehdi peneu sang rehn emen wiliepen Siohwa ko. (Wadek 2 Kronikel 18:1-3; 19:2.) Mehn kasukuhl dah me ke kak sukuhlkihsang koasoipen Paipel wet?

Brother pwulopwul kan me kin doadoahk laud oh likilik kin adamwahula rehn meteikan (Menlau kilang parakrap 16)

16. Dahme ke kak sukuhlkihsang dahme wiawihong Rajeev?

16 Alehda oh doadoahngki kaweid kan me kowohng uhk. Mwein duwehte mwahnakapw tohto, e kin apwal ong uhk en wiahki sapwellimen Siohwa doadoahk me keieu kesempwal nan omw mour. Dehr nsensuwedkihla met. Medewehla dahme wiawihong riatail mwahnakapw Kristian men me adaneki Rajeev. E koasoiahda ahnsou me e pwulopwulo: “Ekei pak I kin sehse dahme I men wia nan ei mour. Duwehte me pwulopwul tohto teikan, I kin perenki mwadong oh wia soahng kaperen teikan laudsang en kohla iang mihting de kalohk.” Dahme sewese Rajeev? Emen elder kadek kihong ih kaweid. Rajeev nda: “E sewese ie en medemedewe kaweido nan 1 Timoty 4:8.” Rajeev aktikitik. E doadoahngki kaweido oh medewe dahme keieu kesempwal nan eh mour. E nda: “I pilada en wiahki ei papah Siohwa, ni ahl sohte lipilipil en keieu kesempwal nan ei mour.” Ia imwilahn met? Rajeev nda: “Sounpar kei mwurin ei alehdi kaweido, I kakehr papah nin duwen sounsawas men.”

WIA SOAHNG KOAROS ME KE KAK PWE SEMOMWO NANLENG EN KETIN POHLKIN UHK

17. Ia ahn me mah kan ar pepehm ong mwahnakapw kan me kin papah Siohwa?

17 Me mah kan kin uhdahn kesempwalki kumwail mwahnakapw kan me kin iang irail “miniminpene papah” Siohwa! (Sep. 3:9) Irail kin perenki amwail ngoang, oh mwomwen amwail kin pwahtiet en wia doadoahk kan me kin kowohng kumwail. Kumwail kenikenlahr rehrail.​—1 Sohn 2:14.

18. Nin duwen me Lepin Padahk 27:11 kasalehda, ia sapwellimen Siohwa pepehm ong mwahnakapw kan me kin papah ih?

18 Riat mwahnakapw kan, dehr manokehla me Siohwa kin ketin poakohng oh likih iuk. E ketin kohpada me ni imwin rahn akan, e pahn mie mwahnakapw tohto me pahn toukihda pein irail. (Mel. 110:1-3) E ketin mwahngih me ke kin poakohng ih oh men papah ih ni uwen omw kak. Eri kanengamahiong meteikan oh pil kanengamahiong pein kowe. Ni omw kin wiahda sapwung kan, pwungki kaiahn oh peneu me kohieng uhk, kilangwohng me met kohsang rehn Siohwa. (Ipru 12:6) Doadoahk laud pwehn apwalih sohte lipilipil soangen pwukoa kan me ke alehdi. Oh me keieu kesempwal, wia soahng koaros me ke kak pwe Semomwo nanleng en ketin pohlkin uhk.​—Wadek Lepin Padahk 27:11.

KOUL 135 Pekipek Limpoak Ehu Sang Rehn Siohwa: “Samwa, Ke en Loalokongla”

^ par. 5 Ni riatail mwahnakapw Kristian kan ar kin kakairada arail nanpwungmwahu rehn Siohwa, re kin men kalaudehla arail papah ih. Pwe ren kak wiahla sounsawas kan, re anahne wia soahng kan me pahn kahrehiong irail kan nan mwomwohdiso en waunekin irail oh pousehlahte wia met. Dahme riatail mwahnakapw kan kak wia pwe meteikan en likih irail?

^ par. 9 Ekei eden aramas akan nan iren onop wet weksang uhdahn adarail.