1, 2. Иса сон сөзләрини һансы шәраитдә демишди?

ЕРАМЫЗЫН 33-ҹү или, нисанын 14-ү иди. Ҝүндүз вахты иди. Исаны һагсыз јерә иттиһам етдикдән вә төрәтмәдији ҹинајәтә ҝөрә тәгсирли билдикдән сонра она лағ едиб, амансыз ишҝәнҹәләр вердиләр. Сонра исә әлләриндән вә ајагларындан дирәјә мыхладылар. Алдығы һәр нәфәс, дедији һәр сөз она әзаб верирди. Амма о данышмаға мәҹбур иди. Чүнки дејәҹәји сөзләр чох ваҹиб иди.

² Ҝәлин ҝөрәк Иса Мәсиһ ишҝәнҹә дирәјиндә оланда нә демишди вә биз бу сөзләрдән нә өјрәнирик. Башга сөзлә, ҝәлин она гулаг асаг (Мәт. 17:5).

3. «Ата, онлары бағышла» дејәндә Иса кимләри нәзәрдә тутурду?

³ Иса нә демишди? Иса ишҝәнҹә дирәјиндә оланда белә дуа етди: «Ата, онлары бағышла». Иса кимләри нәзәрдә тутурду? Онун нөвбәти сөзләри бу суала ҹаваб верир: «Чүнки нә етдикләрини билмирләр» (Лука 23:33, 34). Еһтимал ки, Иса онун әлләрини вә ајагларыны дирәјә мыхлајан Рома әсҝәрләрини нәзәрдә тутурду. Онлар Исанын ким олдуғуну билмирди. Ола билсин, Иса издиһамын арасында олан бәзи адамлары да нәзәрдә тутурду. Белә ки, онлар һәмин вахт Исанын едам олунмасыны тәләб етсәләр дә, сонрадан она иман ҝәтирмишдиләр (Һәв. 2:36—38). Иса өлүмә лајиг бир иш тутмамышды. Бунунла белә, о гәзәбләнмәди (1 Бут. 2:23). Өлүмүнә баис оланлара кин бәсләмәди. Әксинә, дуа едиб Јеһовадан хаһиш етди ки, онлары бағышласын.

4. Исанын она гаршы чыханлары бағышламасындан нә өјрәнирик?

 ⁴ Нә өјрәнирик? Иса кими, биз дә башгаларыны бағышламаға һазыр олмалыјыг (Кол. 3:13). Бәзиләри, мәсәлән, гоһумларымыз бизим әгидәмизи, һәјат тәрзимизи анламадыглары үчүн бизә гаршы чыхыр. Ола билсин, онлар бизим барәмиздә јалан данышырлар, башгаларынын јанында бизи алчалдырлар, әдәбијјатларымызы ҹырырлар вә ја тәһдид едиб бизә хәсарәт јетирәҹәкләрини дејирләр. Бизә гаршы чыханлара кин бәсләмәкдәнсә, јахшы оларды ки, Јеһоваја дуа едәк онларын ҝөзүнү ачсын, гој бир ҝүн онлар да һәгигәти гәбул етсинләр (Мәт. 5:44, 45). Һәрдән бағышламаг чәтин олур, хүсусән дә бизә гаршы бөјүк һагсызлыг едилибсә. Амма гәзәбин вә кинин үрәјимиздә көк салмасына јол версәк, өзүмүзә зәрәр јетирәрик. Бир баҹы дејир: «Мән баша дүшүрәм ки, бағышламаг, киминсә пис һәрәкәтләринә ҝөз јуммаг, јахуд онларын сәндән истифадә еләмәсинә јол вермәк демәк дејил. Бағышламаг кини үрәјиндән говмаг демәкдир» (Зәб. 37:8). Биз бағышлајанда башымыза ҝәлән пис һадисәләрин бизи аҹыглы инсана чевирмәсинә јол вермирик (Ефес. 4:31, 32).

5. Иса онунла бирликдә едам олунмуш ҹинајәткара нә вәд верди вә нәјә ҝөрә бу вәди верди?

⁵ Иса нә демишди? Иса илә бирликдә ики ҹинајәткар да дирәкдә едам олунмушду. Әввәл-әввәл ҹинајәткарларын икиси дә Исаны тәһгир едирди (Мәт. 27:44). Амма сонра онлардан бири даһа тәһгир етмәди. О баша дүшдү ки, Иса һеч бир пис иш ҝөрмәјиб (Лука 23:40, 41). Үстәлик, о, Исанын дириләҹәјинә вә бир ҝүн Падшаһ кими идарә едәҹәјинә инандығыны ҝөстәрди. О, өлүм ајағында олан Исаја деди: «Иса, Падшаһлығына ҝәләндә мәни јада сал» (Лука 23:42). Бу инсанын неҹә дә бөјүк иманы вар иди! Иса она ҹаваб верди: «Буну бил: сән мәнимлә [Падшаһлыгда јох] Ҹәннәтдә олаҹагсан» (Лука 23:43). Диггәт јетирин, Иса үмуми данышмырды, «сән» демәклә шәхсән онун өзүнә мүраҹиәт едирди. Иса Атасынын мәрһәмәтли олдуғуну билирди. Буна ҝөрә дә өлмәк үзрә олан бу ҹинајәткара әминликлә үмид вермишди (Зәб. 103:8).

6. Исанын ҹинајәткара дедији сөзләрдән нә өјрәнирик?

⁶ Нә өјрәнирик? Иса Атасынын ҹалалыны мүкәммәл сүрәтдә әкс етдирирди (Ибр. 1:3). Јеһова мәрһәмәт ҝөстәриб бизи бағышламаға һазырдыр. Амма бир шәртлә, ҝәрәк биз кечмиш ҝүнаһларымыза ҝөрә төвбә едәк вә Иса Мәсиһин төкүлән ганы сајәсиндә ҝүнаһларымызын бағышланаҹағына иман едәк (1 Јәһ. 1:7). Амма бәзиләри инана билмир ки, Јеһова онларын әввәлки ҝүнаһларыны бағышлаја биләр. Әҝәр сиздә дә бәзән белә фикирләр јаранырса, онда дүшүнүн: Иса өлүм ајағында икән јениҹә иман ҝәтирмиш ҹинајәткара мәрһәмәт ҝөстәрди. Ҝөрүн онда Јеһова Она сәдагәтлә ибадәт едән вә әмрләринә итаәт етмәк үчүн әлиндән ҝәләни едән хидмәтчиләринә неҹә мәрһәмәт ҝөстәрир (Зәб. 51:1; 1 Јәһ. 2:1, 2).

7. Јәһја 19:26, 27 ајәләринә әсасән, Иса Мәрјәмә вә Јәһјаја нә деди вә нә үчүн?

⁷ Иса нә демишди? (Јәһја 19:26, 27 ајәләрини охујун.) Иса анасына ҝөрә нараһат иди. Чох еһтимал ки, о, һәмин вахт  артыг дул иди. Исанын баҹы-гардашлары, јәгин ки, аналарынын мадди тәләбатларыны өдәјәҹәкдиләр. Бәс онун руһани тәләбатларыны ким өдәјәҹәкди? Һәмин вахт гардашларынын Исанын шаҝирди олдуғуна даир һеч бир мәлумат јохдур. Јәһја исә Исанын садиг һәвариси вә јахын достларындан бири иди. Иса онунла бирликдә Јеһоваја ибадәт едән кәсләрә руһани аиләси кими бахырды (Мәт. 12:46—50). Буна ҝөрә дә чох севдији анасыны Јәһјаја тапшырды. О әмин иди ки, Јәһја анасынын руһани рифаһынын гејдинә галаҹаг. Одур ки, анасына деди: «Индән белә бу, сәнин оғлундур!» Сонра Јәһјаја деди: «Индән белә бу, сәнин анандыр!» Һәмин ҝүндән етибарән Јәһја  бир оғул кими Мәрјәмин гејдинә галды. Иса ону дүнјаја ҝәтирән, боја-баша чатдыран вә сон анына гәдәр јанындан ајрылмајан анасына неҹә дә бөјүк мәһәббәт ҝөстәрди!

8. Исанын Мәрјәмә вә Јәһјаја дедији сөзләрдән нә өјрәнирик?

⁸ Нә өјрәнирик? Бизим диндашларымызла мүнасибәтимиз аилә үзвләримизлә мүнасибәтимиздән мөһкәм ола биләр. Доғмаларымыз бизә гаршы чыха биләр, һәтта бизи тәрк едә биләрләр. Амма Исанын вәд етдији кими, Јеһоваја вә Онун тәшкилатына бағлы галсаг, итирдикләримиздән «јүзгат» артығыны алаҹағыг. Диндашларымыз арасындан чохлары бизим оғлумуз, гызымыз, анамыз, атамыз олаҹаг (Марк 10:29, 30). Бу руһани аиләнин үзвләрини иман, Јеһоваја вә бир-бириләринә мәһәббәт бирләшдирир. Белә бир аиләнин үзвү олмағы ким истәмәз ки?! (Кол. 3:14; 1 Бут. 2:17).

9. Исанын Мәтта 27:46 ајәсиндәки сөзләри һансы мәнаны кәсб едир?

⁹ Иса нә демишди? Сон нәфәсини вермәздән әввәл Иса уҹадан деди: «Аллаһым, Аллаһым, нијә мәни тәрк етдин?» (Мәт. 27:46). Мүгәддәс Китабда Исанын нәјә ҝөрә белә дедији изаһ олунмур. Амма ҝәлин ҝөрәк бу сөзләр һансы мәнаны кәсб едир. Биринҹиси, Иса бу сөзләри сөјләмәклә Зәбур 22:1 ајәсиндәки пејғәмбәрлији јеринә јетирди *. Бундан әлавә, бу сөзләр ҝөстәрди ки, Јеһова һәмин ан Оғлуну горумурду (Әјј. 1:10). Иса баша дүшүрдү ки, иманыны өләнәдәк там сынасынлар дејә, Атасы ону дүшмәнләринин әлинә вериб. Һеч бир инсанын иманы бу дәрәҹәдә сынанмајыб. Бундан әлавә, бу сөзләр тәсдиг едирди ки, о өлүмә лајиг һеч бир ҹинајәт төрәтмәмишди.

10. Исанын Атасына дедији сөзләрдән нә өјрәнирик?

¹⁰ Нә өјрәнирик? Илк нөвбәдә, биз ҝөзләмәмәлијик ки, Јеһова иманымызы сынајан чәтинликләрдән бизи горујаҹаг. Неҹә ки Иса Мәсиһ сон һәддә гәдәр сынанды, биз дә лазым ҝәләрсә, иманымыз уғрунда өлүмә дә ҝетмәјә һазыр олмалыјыг (Мәт. 16:24, 25). Амма биз әминик ки, Аллаһ ҝүҹүмүздән артыг сынанмағымыза јол вермәјәҹәк (1 Кор. 10:13). Бундан башга, өјрәнирик ки, биз дә, Иса кими, һагсыз јерә әзаб чәкә биләрик (1 Бут. 2:19, 20). Инсанлар пис иш тутдуғумуза ҝөрә јох, дүнјаја мәхсус олмадығымыза вә һәгигәтә шаһидлик етдијимизә ҝөрә бизә гаршы чыхырлар (Јәһ. 17:14; 1 Бут. 4:15, 16). Иса баша дүшүрдү ки, Јеһова онун әзаб чәкмәсинә нәјә ҝөрә изин вериб. Анҹаг Исадан фәргли олараг, бәзән садиг инсанлар сынаглар вахты Јеһованын бүтүн бунлара нәјә ҝөрә јол вердијини анлаја билмирләр (Һәб. 1:3). Мәрһәмәтли вә сәбирли Аллаһымыз билир ки, онларын иманы һеч дә зәиф дејил. Әслиндә, бу инсанлар Аллаһын онлара тәсәлли вермәсинә мөһтаҹдырлар (2 Кор. 1:3, 4).

11. Иса Јәһја 19:28 ајәсиндәки сөзләри нә үчүн демишди?

¹¹ Иса нә демишди? (Јәһја 19:28 ајәсини охујун.) Нәјә ҝөрә Иса «су истәјирәм» демишди? Мүгәддәс Јазыларда јазылмыш сөзүн јеринә јетмәси үчүн. Бу сөз Зәбур 22:15 ајәсиндә јазылмыш пејғәмбәрликдир. Орада дејилир: «Ҝүҹүм сахсы парчасы кими гурујуб, дилим дамағыма  јапышыб». Һәмчинин о гәдәр ишҝәнҹәдән сонра, о ҹүмләдән дирәкдә чәкдији дәһшәтли ағрылардан сонра јәгин ки, Иса чох сусамышды. Сусузлуғуну јатырмаг үчүн онун көмәјә еһтијаҹы вар иди.

12. Исанын «су истәјирәм» сөзләриндән нә өјрәнирик?

¹² Нә өјрәнирик? Иса һиссләрини дилә ҝәтирмәјин зәифлик әламәти олдуғуну дүшүнмүрдү. Биз дә белә дүшүнмәмәлијик. Әксәр һалларда еһтијаҹларымыз барәдә башгаларына данышмырыг. Амма бәзән көмәјә еһтијаҹымыз олур. Бу заман башгаларындан көмәк истәмәјә чәкинмәмәлијик. Мәсәлән, әҝәр јашланмышыгса, јахуд сәһһәтимиз зәифдирсә, достумуздан хаһиш едә биләрик ки, бизи мағазаја, јахуд һәкимә апарсын. Әҝәр руһдан дүшмүшүксә, ағсаггалдан, јахуд диҝәр јеткин мәсиһи достумуздан хаһиш едә биләрик ки, бизә гулаг ассын вә ја көнлүмүзү шад етмәк үчүн «хош сөз» сөјләсин (Мәс. 12:25). Бир шеји унутмамалыјыг: баҹы-гардашлар бизи севир вә дар ҝүндә бизә көмәк етмәк истәјир (Мәс. 17:17). Онлар бизим үрәјимиздән кечәнләри охуја билмәзләр. Биз тәшәббүс ҝөстәриб көмәјә еһтијаҹ дујдуғумузу дилә ҝәтирмәсәк, онлар буну билә билмәзләр.

13. Иса өләнә гәдәр камил галмагла һансы ишләри тамамлады?

¹³ Иса нә демишди? Нисанын 14-ү тәхминән ҝүнорта саат 3-дә Иса уҹадан деди: «Тамам олду!» (Јәһ. 19:30). Сон нәфәсини вермәздән өнҹә Иса архајын иди ки, Јеһованын она тапшырдығы һәр шеји јеринә јетириб. Иса өләнә гәдәр камил галмагла бир сыра ишләри тамамлады. Биринҹиси, о, Шејтанын јаланчы олдуғуну сүбут етди. Иса ҝөстәрди ки, Шејтан нә едир етсин, камил инсан сона гәдәр садиг гала биләр. Икинҹиси, Иса өз һәјатыны фидјә верди. Бу фидјәнин сајәсиндә гејри-камил инсанлар Аллаһын гаршысында салеһ сајыла вә әбәди јашаја биләрләр. Үчүнҹүсү, Иса сүбут етди ки, Јеһованын һакимијјәти әдаләтлидир вә Атасынын адыны рүсвајчылыгдан тәмизләди.

14. Һәр ҝүнүмүзү неҹә јашамалыјыг? Изаһ един.

¹⁴ Нә өјрәнирик? Биз садиглијимизи горумаг үчүн һәр ҝүн вар ҝүҹүмүзлә чалышмалыјыг. Ҝәлин Ҝилад мәктәбинин кечмиш мүәллими Максвел Френд гардашын сөзләринә диггәт јетирәк. Бир дәфә бејнәлхалг топлантыда Максвел гардаш садигликлә бағлы нитгиндә белә сөзләр демишди: «Бу ҝүнүн ишини, бу ҝүн дејә биләҹәјин сөзү сабаһа сахлама. Билмирсән сабаһа сағ чыхаҹагсан, јохса јох. Һәр ҝүнүнү елә јаша ки, санки бу, әбәди һәјата лајиг олдуғуну ҝөстәрмәк үчүн сон шансындыр». Ҝәлин һәр ҝүнү елә јашајаг ки, санки бу, садиг галмаг үчүн сон шансымыздыр. Онда, һәтта өлүмлә үзләшсәк белә, биз дејә биләҹәјик: «Јеһова, мән садиглијими горумаг, Шејтанын јаланчы олдуғуну сүбут етмәк, адыны тәмизә чыхармаг вә һакимијјәтини дәстәкләмәк үчүн әлимдән ҝәләни еләмишәм».

15. Лука 23:46 ајәсинә әсасән, Исада һансы әминлик вар иди?

¹⁵ Иса нә демишди? (Лука 23:46 ајәсини охујун.) Иса там әминликлә деди: «Ата, руһуму Сәнин әлинә әманәт едирәм». Иса билирди ки, ҝәләҹәк һәјаты Јеһовадан асылыдыр вә әмин иди ки, Атасы ону унутмајаҹаг.

16. Ҹошуанын нүмунәсиндән нә өјрәнирик?

¹⁶ Нә өјрәнирик? Һәјатынызы Јеһованын  әлләринә әманәт един. Бунун үчүн бүтүн гәлбинизлә Јеһоваја етибар етмәлисиниз (Мәс. 3:5). Ҝәлин, өлүмҹүл хәстәлијә тутулмуш 15 јашлы Ҹошуанын нүмунәсинә бахаг. О, Аллаһын ганунуна зидд ҝедән мүалиҹә үсулларындан имтина етмишди. Өлүмүндән бир гәдәр әввәл анасына демишди: «Анаҹан, мән Јеһованын әлләриндәјәм. Там әминликлә сәнә буну дејә биләрәм: билирәм ки, Јеһова мәни мүтләг дирилмә вахты һәјата гајтараҹаг. О мәним үрәјимдәкиләри билир вә мән Ону һәгигәтән севирәм». Һәр биримиз өзүмүздән соруша биләрик: «Иманымы сынајан һәјати тәһлүкәли вәзијјәтлә үзләшсәм, һәјатымы Јеһованын әлләринә етибар едәрәм, мәни хатырлајаҹағына инанарам?»

17, 18. Бу мәгаләдән нә өјрәндик? (Һәмчинин « Иса Мәсиһин сон сөзләриндән өјрәндикләримиз» адлы чәрчивәјә бахын.)

¹⁷ Иса Мәсиһин өлүм ајағында дедији сөзләрдән мүһүм шејләр өјрәндик. Бу сөзләр бизә хатырлатды ки, башгаларыны бағышламалыјыг. Һәмчинин Јеһованын бизи бағышлајаҹағына инанмалыјыг. Биз чох хошбәхтик ки, баҹы-гардашлардан ибарәт ҝөзәл руһани аиләмиз вар. Онлар һәмишә бизә көмәк етмәјә һазырдыр. Амма дара дүшәндә биз ҝәрәк өзүмүз тәшәббүс ҝөстәриб онлардан көмәк истәјәк. Билирик ки, башымыза нә ҝәлирсә ҝәлсин, Јеһова бизә дөзмәјә көмәк едәҹәк. Һәмчинин ҝөрдүк ки, һәр ҝүнүмүзү садиглијимизи сүбут етмәк үчүн сон ҝүн кими јашамаг чох ваҹибдир. Әмин олмалыјыг ки, һәјатымыз етибарлы әлләрдә, Јеһованын әлиндәдир.

¹⁸ Һәгигәтән дә Исанын ишҝәнҹә дирәјиндә дедији сөзләрдә дәрин мәна вар. Өјрәндикләримизә әмәл етмәклә Јеһованын Оғлу барәдә дедији нөвбәти сөзләрә табе олуруг: «Она гулаг асын» (Мәт. 17:5).