1, 2. ¿Dre dre namani bare Jesubätä kukwe niebare mrä kwe ye känenkri?

KÖBÖ 14 nisán kä 33 yete Jesús nämäne ja tare nike krubäte. Rüe käkwe kukwe ngwarbe niebarebätä kita ngisekäre aune biti niara ñaka ngite akwa yebiti ta murie keta mananbare kwetre. Ye bitikäre, namanintre Jesús kötaire aune nuainne tare krubäte aune mrä mada metani kribätä. Klabu metani Jesús kise aune ngotote ta, ñan namani burie jäke nuäre aune tö namani blitai ngwane, ja namani ruin tare ngrabare ie. Akwa yebiti ta ñan namani kwekebe, ñobätä ñan aune kukwe ütiäte krubäte nämäne niedre mrä ie.

² Jesús nämäne metani kribätä ngwane, kukwe niebare kwe ye raba dre driere nie ye ani mike gare jai. Ye abokän nibike niara kukwe nuin ye kwrere (Mat. 17:5).

3. ¿Nire nirebiti ta ngite juandre Jesukwe ribebare Rün kwe ie raba ruin nie?

³ ¿Dre niebare Jesukwe? Jesús metani kribätä ye bitikäre kukwe ne ribebare kwe Jehovai: “Ti Rün, nitre tä ja mike ngite ne mäkwe dianbiti ta”. ¿Nire nire gärä nämäne kwe? Dre niebare kwe ja känenkäre ye tä mike gare nie. “Niaratre tä dre nuene gare ñakare metre ietre” niebare kwe (Luc. 23:33, 34). Ye abokän nitre rükä romano käkwe niara metani kribätä raba ruin nie. Niara ye abokän Ngöbö Monsoi ñan nämäne gare ietre. O nitre ruäre käkwe niara murie keta mananbare, akwa biti tödekani niarabiti meden gärätä raba ruin nie (Hech. 2:36-38, TNM). Jesús nuainbare tare, akwa ñaka kukwe  ye ngwani nemen tare kwe jabätä, ñakare aune nitre käkwe ngwani ja tare nike yebiti Jehovakwe ngite juandre ta ribebare kwe ie (1 Ped. 2:23).

4. Jesús ngite juani ta rüebiti, ¿yebiti tö namani dre mikai gare nie?

⁴ ¿Kukwe ye tä dre driere nie? Niara erere, nikwe ngite juandre ta ni madabiti (Col. 3:13). Nitre ruäre o ni mräkä, nita kukwe mike täte ye raba tuin jene ietre yebätä tä ja mike ni rüere. Raba kukwe ngwarbe niere nibätä, ni mike ja gaire nitre mada okwäbiti, täräkwata kitekä nikän o ni nuaindi tare kwetre ye raba käbämike nie. Ni ñan moto rabadre ja dokwäre, ñakare aune niaratre käkwe okwä ngiandrete kukwe metre jiebiti ye nikwe ribedre Jehovai (Mat. 5:44, 45). Ni nuainta tare ngwane, bäri ñan tä nemen nuäre ni kräke ngite juankäre ta nitre madabiti. Akwa ni moto rabadi romon jankunu ja dokwäre ngwane, kukwe tare raba nemen bare nibätä. Meri iti tä niere: “Ngite juandre ta ni madabiti ye ñan tä mike gare kukwe käme nuainta ni yekwe ye tita kain ngäbiti o ti ngwandre ja tare nike ie ti töta nemen, ñakare aune ti moto ñan rabadre romon ja dokwäre yekäre tita nuainne” (Sal. 37:8). Nita ngite juen ta ni madabiti ngwane, nita ja töi mike ñaka kukwe käme ye tuenmetre ja ngwen di nekä (Efes. 4:31, 32).

5. ¿Ni iti ja ngwanka käme ye ie Jesukwe dre käbämikani aune ñobätä kukwe ye käbämikani kwe ie?

⁵ ¿Dre niebare Jesukwe? Ni nibu ja ngwanka käme ye metani kribätä Jesús ken (Mat. 27:44, TNM). Nitre nibu ye namani Jesús kötaire, akwa biti iti ñan namani nuainne ñobätä ñan aune Jesús ñan ngite namani tuin ie. Akwa ye ñan ngöräbe, ñakare aune Jesús gaikröta aune rabai reire yei tödekani kwe (Luc. 23:40, 41, TNM). Biti niebare kwe Jesús ie: “Mä rabai gobrane ngwane, mäkwe ti ngwan törö jai” (Luc. 23:42, TNM). Ni ye nämäne tödeke krubäte bämikani kwe. Aisete Jesukwe niebare ie: “Erametre tita niere matare mäi: ‘Mä täi tibe kä bä nuäre yete’” (Luc. 23:43, TNM). * “Mä täi tibe” nieta ye tä mike gare, metrere Jesukwe kukwe käbämikani ni ye ie. Jehová ye ni mikaka tuin bobre jai ye nämäne gare Jesús ie, aisete niara murie jämi niken ye känenkri kukwe ye käbämikani kwe ni ja ngwanka käme yei (Sal. 103:8).

6. Jesukwe kukwe niebare ni ja ngwanka käme ie, ¿ye tä dre driere nie?

⁶ ¿Kukwe ye tä dre driere nie? Jesús ye töi metre Rün kwe erere (Heb. 1:3). Nita tödeke Jesús ie aune ni nämäne kukwe blo blo nuainne yebätä nikwe ja töi kwitani. Aisete Jehová tö ngite juain ta nibiti aune ni mike tuin bobre jai (1 Juan 1:7, TNM). Akwa, nikwe kukwe blo blo nuainbare yebätä Jehovakwe ñaka ngite juain ta nibiti ni rabadre nütüre ngwane, ¿ni raba dre nuainne? Töbike kukwe nebätä: ni iti kukwe blo nuainkä ye krire namani tödeke, akwa Jesukwe mikani tuin bobre jai. Ni abokän tä ja di ngwen ja ngwen metre Jehová mikakäre täte, ¿ye Jehovakwe ñan mikai tuin bobre jai? (Sal. 51:1; 1 Juan 2:1, 2, TNM).

7. Juan 19:26, 27 tä niere erere, ¿Jesukwe dre niebare María bätä Juan ie aune ñobätä?

⁷ ¿Dre niebare Jesukwe? (Ñäkädre Juan 19:26, 27 yebätä). Jesús meye kän muko krütani raba ruin nie, medenbätä Jesús tö namani tuai nüne kwin. Niara krütadre ye bitikäre, etebatre kwe ye raba meye ngübare kräke. Akwa niaratre jämi nemen ja tötikaka kwe,  yebätä ñaka raba meye kwe ye dimike ja üairebiti. Aisete, ¿nire raba Jesús dimike kukwe yebätä? Apóstol Juan ye nämäne ja ngwen metre Jesús ie aune ja ketamuko bäri kwin kwe. Nire nire nämäne Jehová mike täte ye Jesús nämäne mike tuin jai mräkä kwe ye kwrere (Mat. 12:46-50). Jesús nämäne meye kwe tarere aune tö namani tuai kwin, aisete mikaninte kwe ngübadre Juan ie ñobätä ñan aune Juan raba meye dimike Jehová mike täte jankunu nämäne gare ie. Yebätä niebare kwe María ie: “Ma ngobo makwe abko tä yete mabe”. Biti niebare kwe Juan ie: “Ma meye makwe abko tä yete mabe”. Yete ja käne, Juan namani María monsoi ye kwrere aune Juankwe María ngübabare meye kwe erere.  Kukwe yebiti meye kwe nämäne tare kri kwe bämikani kwe. Niara därebare ngwane Mariakwe ngübabare nememe mrä.

8. Jesús kukwe niebare María aune Juan ie, ¿ye tä dre driere nie?

⁸ ¿Kukwe ye tä dre driere nie? Nita nemen ja kete bäri ja mräkätre konkrekasionte yebe ni mräkä nikwe ye kräke. Ni mräkä ruäre tä ja mike ni rüere aune tä ni mikete kaibe. Akwa Jesukwe käbämikani erere, ni täi käre Jehová aune juta kwe ken ngwane, nita jondron mikete yebiti ta jondron bäri ere rabai nikwe. Nitre kwati rabai ni rün, ni meye, ni eteba o ni ngwai ye kwrere ni kräke (Mar. 10:29, 30). Ni mräkä ja üairebiti tä keteitibe, tä tödeke, tä Jehová tarere aune ja tarere, ¿ye ngätäite ja ruin ño nie? (Col. 3:14; 1 Ped. 2:17).

9. Kukwe niebare Jesukwe tä Mateo 27:46 yete, ¿ye tä dre driere nie?

⁹ ¿Dre niebare Jesukwe? Mrä mada, Jesukwe ngratebare kri kore: “Ngöbö tikwe, Ngöbö tikwe, ¿ñobtä makwe kä mirikä tibtä?” (Mat. 27:46). Ñobätä kukwe ye niebare kwe ye nie ñaka Bibliabätä. Akwa ye tä dre driere nie yebätä ani töbike. Kena, kukwe niebare kwe yebiti profecía tä Salmo 22:1 ye mikani nemen bare kwe. * Ketebukäre, Jehovakwe ñaka niara kriemikani kukwe jökräbätä mikani gare kwe kukwe yebiti (Job 1:10). Jesús Rün käkwe niara tuanimetre kaibe rüe kisete, ne kwe nämäne tödeke ye bämikadre kwe nememe mrä ye nükani gare ie, ye erere ñan rababare bare jire ni madabätä. Aune ketamäkäre, kukwe niebare kwe yebiti mikani gare kwe niara ñaka kukwe käme nuainbare köböite murie ketadre.

10. Jesús kukwe niebare Rün kwe ie, ¿ye tä dre driere nie?

¹⁰ ¿Kukwe ye tä dre driere nie? Kena, Jehovakwe ni kriemikadre kukwe jökräbätä ye nikwe ñaka ngübare. Ni tädre juto ja ngwankäre metre Jehovai nememe mrä Jesús erere (Mat. 16:24, 25). Akwa 1 Corintios 10:13 tä niere erere, ni di nuäi yebiti ta Jehovakwe ñaka ni tuainmetre nuadrete ye gare nie. Ketebukäre, kukwe ñaka kwin nuainbare Jesubätä ye erere nuain raba nibätä. Nita kukwe käme nuainne ye ñan aibätä nitre tä ja mike ni rüere, ñakare aune ni ñaka ja mike niaratre yekri aune nita ja mike kukwe metre yekri yebätä ja mikata kwetre ni rüere (1 Ped. 2:19, 20; Juan 17:14; 1 Ped. 4:15, 16). Ñobätä Jehová nämäne Jesús tuenmetre ja tare nike ye nämäne nüke gare ie. Akwa nitre ruäre ja ngwanka metre tä ja tuin kukwe tare ben ngwane, ñobätä Jehová tä kukwe ye tuenmetre nakainkä ye tätre ngwentari jai (Hab. 1:3). Niaratre tä tödeke gare Jehovai, akwa töi mikadre jäme ribeta kwetre jai medenbätä tädre kukwe ngwentari kore. Aisete Jehová tä niaratre mike tuin bobre jai aune ngübare bätärekä (2 Cor. 1:3, 4).

11. Kukwe nieta Juan 19:28 yete, ¿ye ñobätä Jesukwe niebare?

¹¹ ¿Dre niebare Jesukwe? (Ñäkädre Juan 19:28 yebätä). Tomana namani Jesús ie niebare kwe ne kwe profecía tä Salmo 22:15 ye rabadre bare yekäre. Yete nieta: “Kantaro nötare ye kwrere ti di kitera ngrötökä. Ti tidrä tä neketekä ti krärä kwininbätä”. Ne madakäre, niara nämäne metani kribätä ye nämäne nemen tare ie aune ngwani ja tare nike krubäte. Aisete tomana namani krubäte ie aune niara dimikadre kukwe yebätä ye namani ribere jai.

12. Tomana namani Jesús ie niebare kwe, ¿ye tä dre driere nie?

 ¹² ¿Kukwe ye tä dre driere nie? Ja nämäne ruin ño Jesús ie ñaka namani ja gaire niekäre. Ye erere arato, jata nemen ruin ño nie ye ni ñaka rabadre ja gaire niekäre ni madai. Bäkänä, nikwe ja driedre ni madai ye ñan tä nemen nuäre ni kräke, akwa nita ja di ribere ngwane, nikwe kärädre. Ñodre, ni kitera umbre o nita bren yebätä ni raba ja di kärere ja ketamuko nikwe ie ne kwe ni jänrikadre kwe jondron kökö o doctor känti. O nita nemen di nekä ngwane, ni raba ja di kärere ni umbre ji ngwanka iti ie o ja mräkä mada ie ne kwe ni kukwe nuadre kwe aune kukwe kwin niedre kwe nie ni dimikakäre (Prov. 12:25). Akwa ni tare ja mräkätrekwe, aisete nita ja tare nike ngwane, niaratre tä juto biare ni dimikakäre ye nikwe ngwandre törö jai (Prov. 17:17). Akwa nita dre ribere jai ye ñaka raba nemen gare ja töbiti ietre, aisete nikwe mikadre gare ietre.

13. Jesús ja ngwani metre nememe mrä, ¿ye köböire dre kwin namani bare?

¹³ ¿Dre niebare Jesukwe? Ora krämä dere köbö 14 nisán yete Jesukwe niebare kukwe ne niebare raba ruin nie: “Nibira bare” (Juan 19:30). Niara krütadre ye känenkri Jehová tö namani tuai dre dre nuainne erere namanina bare täte jökrä ie nükani gare ie. Ja ngwani metre kwe nememe mrä yebiti kukwe kwin nuainbare kwe. Kena, Satana ye ni ngökö mikani gare kwe ñobätä ñan aune Satanakwe dre dre nuaindre yebiti ta ni töi metre raba ja ngwen metre Jehovai bämikani kwe. Ketebukäre, ja nire biani kwe ni kökatarikäre. Ye köböire, ni kä tibienbätä töi ngite raba ja kete kwin Ngöböbe aune nüna kärekäre ye raba nemen nikwe. Aune ketamäkäre, Jehová kä bätä niara aibe rabadre gobrane yekri Jesukwe ja mikani.

14. ¿Nikwe ja töi mikadre dre nuainne köbö kwatire kwatire? Mä raba mike gare.

¹⁴ ¿Kukwe ye tä dre driere nie? Nikwe ja töi mikadre kwatibe ja ngwen metre Jehovai köbö kwatire kwatire. Eteba Maxwell Friend nämäne ja mräkätre tötike Kwela Galaad yebätä ye käkwe dre niebare ye ani mike gare jai. Ja ngwandre metre yebätä niara nämäne kukwe kädriere gätä kri internacional yebätä ngwane, niebare kwe: “Mä raba dre nuainne aune dre niere matare ye mäkwe ñaka mikate jetebe kräke. ¿Köbö jetebe täi ye gare mäi ya? Mä tö nünain kärekäre yekäre kä nebera köböitibe mäi bämikakäre ye kwrere mäkwe nüna köbö kwatire kwatire”. Ja mräkä käkwe niebare erere, köbö nebera mrä nie ja ngwankäre metre Jehovai ye kwrere nikwe nünandre. Ye köböire, nane ni krütadre ngwane, ni raba niere metre Jehovai: “Dre dre nuain raba tikwe ja ngwankäre metre mäi, Satana ye ni ngökö bämikakäre aune mä kä bätä mä aibe rabadre gobrane yekri ja mikakäre erere tikwe nunina täte jökrä”.

15. Lucas 23:46 tä niere erere, ¿dre nämäne gare metre Jesús ie?

¹⁵ ¿Dre niebare Jesukwe? (ñäkädre Lucas 23:46 yebätä). Töi kwatibebiti niebare kwe: “Ti Rün, ti bike ja üai mike gare mae”. Yete ja käne niara namani Jehová kisete aune Rün kwe käkwe ngwainta törö jai yei nämäne tö ngwen.

16. Joshua kukwe kwin bämikani, ¿ye tä dre driere nie?

¹⁶ ¿Kukwe ye tä dre driere nie? Ni tädre juto biare ja mikakäre Jehová kisete. Akwa yekäre nikwe tö ngwandre ie ja brukwä tätebiti (Prov. 3:5). Ani blite ja mräkä Joshua yebätä. Kä nämäne 15 niarabiti ngwane, bren tare nämänebätä  käkwe krärä ketai ye nämäne gare ie. Akwa yebiti ta kräkä meden raba mike ja mike ngite Ngöbö okwäkänti ye ñan kani ngäbiti kwe. Niara jämi krüte ye känenkri niebare kwe meye ie: “Tita Jehová kisete”. Aune ti bike niere metre mäi mama: “Jehovakwe ti gaikröta. Ti brukwä ño ye gare ie aune tita niara tarere metre ye gare ie”. * Ni jökrä rabadre ngwentari jai: “Kukwe rabadre ti kisete ye raba kukwe tare mike nemen bare tibätä ngwane, ¿tikwe ja ngwain metre aune Jehovakwe ti ngwainta törö jai bätä ti mikaita nire kwe yei tita tö ngwen?”.

17, 18. ¿Kukwe meden ütiäte nibi gare ja töi kräke nie? (Recuadro “ Kukwe niebare mrä kwe tä kukwe ütiäte driere nie” ye mikadre ñärärä).

¹⁷ Erametre, kukwe niebare mrä Jesukwe ye tä kukwe ütiäte driere ja töi kräke nie. Nikwe ngite juandre ta ni madabiti aune Jehovakwe ngite juain ta nibiti, ie nikwe tö ngwandre. Ja mräkätre ja üairebiti tä juto biare ni dimikakäre ye ngätäite nita ye käi juto nibätä. Akwa nita ja di ribere ngwane, nikwe kärädre. Jehovakwe ni dimikai ja tuakäre kukwe jökrä ben ye gare nie. Köbö mrä te nita nüne ye kwrere nikwe nünandre köbö kwatire kwatire ja ngwankäre metre Jehovai aune nane ni krütadre ngwane, Jehovakwe ni gaikröta ye ie nikwe tö ngwandre.

¹⁸ Kukwe nibi gare nie ye jökrä nikwe mikai täte ngwane, nikwe Jesús kukwe nuadre niebare Jehovakwe ye erere nikwe nuaindi (Mat. 17:5).