Skip to content

Skip to table of contents

Ikpɛyi Ɛlā Ō Klɔcɛ ɔmɛ 15

Aɔdā Nɛ Alɔ Lɔfu Nwu Ŋma Aɛlā Amoomɛ Ku Ujisɔsi

Aɔdā Nɛ Alɔ Lɔfu Nwu Ŋma Aɛlā Amoomɛ Ku Ujisɔsi

“Ɛnyā wɛ Ɔyínɔ̄nyīlɔ kú um nōo he um ɔtū, nɛ̄ ɛlā nū kē he um ɔtū fíyábɔ̄ ā á. Aá jāhɔ̄ lɛ ɔ́.”—UMÁT. 17:5.

IJÉ ƆMƐ 17 “N Cɛ”

ƆDĀ NƐ ALƆ GÁĀ NWU A *

1-2. Ɔdiya gbɔbu ɛɛ nɛ Ujisɔsi kɛla amoomɛ ku nu a?

EKO a wɛ Unisan 14, ihayi ku 33 ɛpleeko ku Ukraist. Igbihi néē kɛmgbɛ ba Ujisɔsi klla lɛ ɔ ŋmo ɛpɔbi lɛyikwu ɔdā nɛ ó ya ŋ ma a, é gbɔɔ ō yɛhɛ tu Ujisɔsi, ya ɛlā mla ɔ bɔbi bɔbi, é klla bi ikpusa lɛ ɔ playi ɛyi ɔcí ku owe. É lɛ ikpusa a hɛ wu ɔ abɔ mla ikpɔ. Ɛjɛɛji owu nɛ ó yɔ i fu, mɛmla ɛlā nɛ ó yɔ i ka a, ó yɔ i ya ɛjɛɛji nu ipu ɔnɔ. Amáŋ ó cika ō kɛla pii, ohigbu ka ó lɛ aɔdā ocɛgbá nɛ ó cika ō ka.

2 Alɔ kɛla lɛyikwu aɛlā nɛ Ujisɔsi ka abɔ ó yɔ i kwū ɛyi ɔcí ku owe, mla aɛlā nɛ alɔ lɔfu nwu ŋma anu a. Ɛyi ɛnyā wɛ kahinii: “Aá jāhɔ̄ lɛ ɔ́.”—Umát. 17:5.

“ÁDĀ UM, KWÚ YÁ ĀCƐ NĒE BÁ NYĀ ƐHI”

3. Anyɛ nɛ Ujisɔsi lɔfu yɔ i kɛla lɛyikwu uwa eko nɛ ó kahinii: “Ádā um, kwú yá ācɛ nēe bá nyā ɛhi” a?

3 Ɔdi nɛ Ujisɔsi ka a? Eko néē lɛ Ujisɔsi playi ɛyi ɔcí ku owe a, ó gbɔɔkɔ kahinii: “Ádā um, kwú yá ācɛ nēe bá nyā ɛhi.” Anyɛ nɛ ó dɔka ku Adā nu kóō je ya uwa ɛhi a mɛ? Ɛlā nɛ Ujisɔsi ka gboce ɔ a, cɛ lɛ alɔ jé ācɛ nɛ Ujisɔsi yɔ i kɛla lɛ uwa a. Ó kahinii: “É jé ɔdā nēé bá yɔ̄ ī yá ā ŋ́.” (Ulúk. 23:33, 34) Ujisɔsi lɔfu yɔ i kɛla lɛyikwu aicɔɔja ku Urom nōo hɛ ikpusa tu ɔ abɔ mla ikpo playi ɛyi ɔcí ku owe a. É jé ɔcɛ nɛ Ujisɔsi wɛ ɔkwɔɔkwɛyi a ŋ. Ó kē lɔfu wɛ ka Ujisɔsi kē yɔ i kɛla lɛyikwu ācɛ ōhī nōo yɔ i ka kéē lɛ ɔ ŋmo, amáŋ nōo géē wa i kpɔtuce ɔ igbihaajɛ a. (Ācot. 2:36-38) Ujisɔsi i cika ō kwū nóó. Amáŋ ó cɔnu klla ta ō je ya ācɛ nōo ya ɔ ŋmo a ɛhi ŋ. (1 Upít. 2:23) Ikɔkɔ ɔɔma, ó gbɔɔkɔ lɛ Ujehofa kóō kwu ya ācɛ nōo ŋmo a ɛhi.

4. Ɔdi nɛ alɔ lɔfu nwu ŋma ɔwɛ ɛgɛ nɛ Ujisɔsi gē tutu ō je ācɛ nōo gē ya ɔ ŋmo a ɛhi a?

4 Ɔdi nɛ alɔ lɔfu nwu ŋma aɛlā ku Ujisɔsi a? Bɛɛka Ujisɔsi a, alɔ cika ō le tutu ō yɔ i je ya ācɛ ɔhá ɛhi. (Ukól. 3:13) Ācɛ ōhī, kwu aɔmaapu alɔ lɔfu ya alɔ ŋmo, ohigbu ka é jé ɔdā nɛ alɔ kpɔtuce amāŋ ɔwɛ nɛ alɔ gē lā oyeeyi ku alɔ a lɔɔlɔhi ŋ. É lɔfu kɛmgbɛ ba alɔ, ya alɔ ɔdā uweyi ipeyi ācɛ ɔhá, biya aɔkpá ku alɔ, amāŋ ta alɔ ufi kē géē ya alɔ agbe. Ikɔkɔ nɛ alɔ géē yɔ i cɔnu da uwa a, alɔ kóō gbɔɔkɔ lɛ Ujehofa kóō ta ācɛ nōo gē ya alɔ ŋmo a abɔ, o ya ɛɛ kē wa i miyɛ ɛlā ɔkwɛyi a. (Umát. 5:44, 45) Ekoohi, ó lɔfu lɔnɔ ta alɔ ō je ya ācɛ ɔhá ɛhi, ofiyɛ duu ɔdaŋ kē ya alɔ ɔdobɔbi nɛnɛɛhi. Amáŋ ɔdaŋ ku alɔ kla yɔ i cɔnu da uwa klla ta ō je ya uwa ɛhi, alɔ gē yɔ i ya iyi alɔ agbe. Ɔyinɛ alɔ nɔnya éyi kahinii: “N gáā le má kóō je ya ācɛ ɔhá ɛhi i wɛ ku ɔdā néē ya a kpaakpa, amāŋ ku um yɔ i cɛ lɛ uwa kē yɔ i ya um ɔdobɔbi gɔbu ŋ. Amáŋ, ó mafu ku um dɔka yɔ i cɔnu gɔbu mla uwa gɛ ŋ.” (Aíjē 37:8) Ɔdaŋ ku alɔ le miya ō je ya ɛhi, alɔ yɔ i mafu ku alɔ i yɔ i cɛ lɛ aɔdobɔbi nōo ya alɔ a, kóō ya ku alɔ yɔ i cɔnu gɔbu ŋ.—Āfi. 4:31, 32.

“A GÉĒ YƆ̄ MLA UM IPU UPARADAIS”

5. Ɔdi nɛ Ujisɔsi cokonu lɛ uwi éyi néē le playi ɛyi ɔcí ku owe mla anu a, ɔdiya nɛ ó kē cokonu ɔɔma lɛ ɔ a?

5 Ɔdi nɛ Ujisɔsi ka a? Ó lɛ auwi ɛpa néē lɛ uwa playi ɛyi ɔcí tɔha mla Ujisɔsi. Aflɛyi a, auwi ɛpa nyā ŋmo Ujisɔsi okonu. (Umát. 27:44) Amáŋ igbihaajɛ a, éyi ku uwa gáā lɛ abɔ ci ɔ. Ó gáā le má ku Ujisɔsi “í yá ɔdōōbɔ̄bí dúúmā ŋ́.” (Ulúk. 23:40, 41) Ó klla mafu ka anuɔ kpɔtuce kē géē je Ujisɔsi heyi ŋma ɔlekwu, ku ɛ̄cī éyi ku Ujisɔsi klla géē je piya ɔcɛ́. Ó da Ujisɔsi kahinii: “Gbɛlá kwú um, Ujísɔ̄si, eko nɛ̄ a géē wā í cɔcɛ́ ā!” (Ulúk. 23:42) Adā ɔɔma mafu ɔtu okpoce olɔfu nɛhi! Ujisɔsi gáā ta ɔ ohi kahinii: ‘Ɔkwɛyi, n da uwɔ ka, icɛ nyā, a géē yɔ mla um [ó wɛ ipu ɔkpanco nóó, amáŋ] ipu uparadais.’ (Ulúk. 23:43) A má ɔ ku Ujisɔsi cokonu lɛ adā ɔɔma mɛmla ō bi aɛlā nōo mafu ka ó yɔ i kɛla lɛ adā a pii le yuklɔ? Aɛlā bɛɛka “N,” “uwɔ,” mɛmla “um.” Ujisɔsi lɔfu je eyiyoce lɛ uwi nyā nōo gáā kwū a, ohigbu ka ó jé ku Adā nu géē meyinyinyi ɔcɛ.—Aíjē 103:8.

6. Ɔdi nɛ alɔ nwu ŋma ɛlā amoomɛ nɛ Ujisɔsi da uwi a?

6 Ɔdi nɛ alɔ lɔfu nwu ŋma aɛlā ku Ujisɔsi a? Ujisɔsi lɛbɛɛka Adā nu a yiili. (Uhíb. 1:3) Ujehofa le tutu ō je ya alɔ ɛhi klla ma eyinyinyi fu lɛ alɔ. Amáŋ ó géē ya ɛnyā, ɔdaŋ ku alɔ mafu ku adobɔbi nɛ alɔ ya gbɔbu a kwu alɔ iyē nɛnɛɛhi, mla ɔdaŋ ku alɔ kpɔtuce ikwū nɛ Ujisɔsi gáā kwū a. (1 Ujɔ́n. 1:7) Ó lɔfu lɔnɔ ta ācɛ ōhī kéē kpɔtuce, ku Ujehofa géē je adobɔbi néē ya gbɔbu a ya uwa ɛhi. Ɔdaŋ ka ó gē ya uwɔ lɛ a gbɔbu ekoohi, gbɛla lɛyikwu ɛlā nyā: Eko kpii gbɔbu ɛɛ ku Ujisɔsi kóō kwū a, ó mafu eyinyinyi lɛ uwi nōo yɔ i kpɔtuce ɔ ɛpɛpɛ a. Ó lɛ a, ācɛ nōo hayi kpaakpa yɔ i gba Ujehofa ɛ̄gbā, nōo klla yɔ i ceyitikwu kéē yɛce ɔ́da ku nu, Ujehofa i gáā mafu eyinyinyi lɛ uwa fiyɛ ŋ?—Aíjē 51:1; 1 Ujɔ́n. 2:1, 2.

“MÁ ƆYÍ UWƆ NƆ̄NYĪLƆ . . . Ó WƐ Ɛ́NƐ́ Ɔ̄”

7. Oŋma ɛlā néē ta ipu ɔkpá ku Ujɔ́ni 19:26, 27 a, ɔdi nɛ Ujisɔsi da Umeri mla Ujɔni a, ɔdiya nɛ ó kē kɛla nyā a?

7 Ɔdi nɛ Ujisɔsi ka a? (Jé Ujɔ́ni 19:26, 27.) Ujisɔsi dɔka ō teyi kwu ɛ́nɛ́ nu nōo lɔfu wɛ ɔnyokwu a. A jé ŋ, ayinɛ nu lɔfu tabɔ je aɔdā nōo cɛgbá o ya ɛɛ kóō yeeyi a lɛ ɔ. Amáŋ ɔnyɛ gáā ta ɔ abɔ kóō hayi kpaakpa lɛ Ujehofa a? Ó lɛ ɔdā duuma nōo mafu ku ayinɛ nu kwu piya ayikpo ku nu ɛ ŋ. Amáŋ, Ujɔni wɛ ɔcocɛhɔ nōo hayi kpaakpa ipu ɛ̄gbā ō gba ku Ujehofa, klla wɛ éyi ku aɔya ku Ujisɔsi nōo kwu ɔ ajaajɛ a. Ujisɔsi leyi má ācɛ nōo gba Ujehofa ɛ̄gbā tɔha mla ɔ a bɛɛka apɔlɛ ku nu a. (Umát. 12:46-50) Ujisɔsi yihɔtu ku Umeri klla dɔka kéē teyi kwu ɔ. Ohigbu ɛnyā, ó da Ujɔni kóō teyi kwu ɔ, ohigbu ka ó jé ku Ujɔni géē ta ɔ abɔ kóō gɔbu yɔ i gba Ujehofa ɛ̄gbā. Ó da ɛ́nɛ́ nu kahinii: “Má ɔyí uwɔ nɔ̄nyīlɔ.” Ó kē da Ujɔni kahinii: “Ó wɛ ɛ́nɛ́ ɔ̄.” Ŋma ɛ̄cī ɔɔma gɔbu, Ujɔni gáā lɛbɛɛka ɔyinɔnyilɔ ku Umeri, klla teyi kwu ɔ lɔɔlɔhi bɛɛka ō wɛ ɛ́nɛ́ nu a. Ujisɔsi mafu ihɔtu nɛhi lɛ ɔcɛnya nōo cɛgbá nɛhi, nōo teyi kwu lɔɔlɔhi eko nɛ ó ma ɔ, klla hayi pi ɔ eko ikwū ku nu a!

8. Ɔdi nɛ alɔ lɔfu nwu ŋma ɛlā amoomɛ nɛ Ujisɔsi da Umeri mla Ujɔni a?

8 Ɔdi nɛ alɔ lɔfu nwu ŋma aɛlā ku Ujisɔsi a? Ɛma nɛ alɔ lɛ mla ayinɛ alɔ nōo wɛ Ācɛ O Yɛce Ukraist a, lɔfu lɛ ɔfu fiyɛ ɛma nɛ alɔ lɛ mla aɔmaapu alɔ nōo kwu alɔ ajaajɛ a. Aɔmaapu alɔ lɔfu ya alɔ ŋmo amāŋ leyi gwu alɔ bonu, amáŋ ɛgɛ nɛ Ujisɔsi cokonu a, ɔdaŋ ku alɔ yɔ kwu Ujehofa mla ɔwa ku nu ajaajɛ, alɔ “géē mīyɛ ɔ́ nwuné cabá” fiyɛ ɔdā nōo hɛ alɔ abɔ a. Alɛwa ku uwa géē wa i lɛbɛɛka ɔyinɔnyilɔ, ɔyinɔnya, ɛ́nɛ́, amāŋ adā nōo lɛ ihɔtu a lɛ alɔ. (Umák. 10:29, 30) Ɛgɛnyá nɛ ɔtu gē ya uwɔ, lɛyikwu ō lɛ ayinɛ ipu ujɔ nōo piyatɔha ohigbu kē lɛ ɔtu okpoce ekponu, mla ohigbu kē lɛ ihɔtu lɛ Ujehofa mla ɔmpa uwa a?—Ukól. 3:14; 1 Upít. 2:17.

“ƆWƆICŌ KÚ UM, ƆDÍYA NƐ̄ A HABƆ̄ UM TÁ ŌFŌOFŪ UM Ā?”

9. Ɔdi nɛ alɔ lɔfu nwu ŋma aɛlā ku Ujisɔsi nōo yɔ ipu ɔkpá ku Umátiyu 27:46 a?

9 Ɔdi nɛ Ujisɔsi ka a? Eko kpii gbubu ɛɛ ku Ujisɔsi kóō kwū a, ó dɛgba tɛɛcɛ gboomgboom kahinii: “Ɔwɔicō kú um, ɔwɔicō kú um, ɔdíya nɛ̄ a habɔ̄ um tá ōfōofū um ā?” (Umát. 27:46) Ubáyíbu i ka ɔdā nōo ya ɛɛ nɛ Ujisɔsi kɛla nyā a ŋ. Ɔdi nɛ alɔ lɔfu nwu ŋma aɛlā ɔɔma a? Ɔdā aflɛyi nɛ alɔ nwu a wɛ ka abɔ Ujisɔsi kɛla nyā a, ó yɔ i ya akacɛ nōo yɔ ipu ɔkpá ku Aíjē 22:1 a jila. * Ɔdā ɔhá kpɔ, aɛlā a ya kóō teyi peee ku Ujehofa i ce iga yɛ jila Ɔyinɔnyilɔ ku nu ta ɛgɛnɛ “igá gē yɛ jīla ɔlɛ́ tá biílí ā” ŋ. (Ujób. 1:10) Ujisɔsi jé ku Adā nu yɔ i jɛga lɛ ācɛ nōo yɔ i wɔtu ku nu a, kéē je ɔtu okpoce ku nu ma jaa gbeeko ikwū ku nu a. Ó lɛ ɔlɛɛcɛ duuma néē je ɔtu okpoce ku nu bɔbi bɔbi ɛgɛ néē je Ujisɔsi ma a ŋ. Ō ka tu ɔ, aɛlā a mafu ka ó ya ɔdobɔbi duuma néē cika ō ŋmo ŋ.

10. Ɔdi wɛ aɛlā ōhī nɛ alɔ lɔfu nwu ŋma ɛlā nɛ Ujisɔsi da Adā nu a?

10 Ɔdi nɛ alɔ lɔfu nwu ŋma aɛlā ku Ujisɔsi a? Ɔdā éyi nɛ alɔ lɔfu nwu a wɛ ka alɔ kóō hii leyice, ku Ujehofa géē gbo alɔ ŋma aɔdā nōo lɔfu je ɔtu okpoce ku alɔ ma a ŋ. Ɛgɛ néē je Ujisɔsi ma bɔbi bɔbi a, alɔ a cika ō le tutu ō hayi kpaakpa duu, ɔdaŋ nōo kóō cɛgbá ku alɔ kwū naana. (Umát. 16:24, 25) Amáŋ alɔ kóō bi ɛnyā ipu ɔtu kpɔcii, ka Ujehofa i gáā ce ku alɔ má ojama nōo géē fiyɛ alɔ ɔfu ŋ. (1 Ukɔ́r. 10:13) Ɔdā ɔhá nɛ alɔ nwu a wɛ kahinii bɛɛka Ujisɔsi a, alɔ lɔfu má owe ɔdaŋ ku alɔ i kóō ya ɔdobɔbi duuma ŋ. (1 Upít. 2:19, 20) Ācɛ nōo gē ya alɔ ŋmo a gē miya alɔ owe, ó wɛ ohigbu ku alɔ ya ɔdobɔbi duuma nóó, amáŋ ohigbu ku alɔ i wɛ aku ɛcɛ nyā ŋ, alɔ klla gē cijali ku ɔkwɛyi a. (Ujɔ́n. 17:14; 1 Upít. 4:15, 16) Ujisɔsi jé ɔdā nōo ya ɛɛ nɛ Ujehofa cɛ lɛ ɔ kóō má owe a. Amáŋ ācɛ nōo hayi kpaakpa gē gba Ujehofa ɛgba nōo gē má owe a, gē da iyi uwa ɔka ekoohi lɛyikwu ɔdā nōo ya ɛɛ nɛ Ujehofa gē jɛga ku aɔdā ōhī kóō ya a. (Uháb. 1:3) Amáŋ Ɔwɔico ku alɔ nōo i meyinyinyi nōo klla gē gbeyi cii a jé, ka ācɛ nōo ba nyā lɛ ɔtu okpoce kpɔ. Amáŋ é cɛgbá ɔtu ō tu lé, nɛ anu foofunu lɔfu je lɛ uwa gla a.—2 Ukɔ́r. 1:3, 4.

“IJĒĒNYI GĒ ŊMÓ UM”

11. Ɔdiya nɛ Ujisɔsi kɛla nōo yɔ ipu ɔkpá ku Ujɔ́ni 19:28 a?

11 Ɔdi nɛ Ujisɔsi ka a? (Jé Ujɔ́ni 19:28.) Ɔdiya nɛ Ujisɔsi ka kahinii: “Ijēēnyi gē ŋmó um” a? Ó ya ɛnyā, “o yá kú ɛlā nēé tá ipú ɔkpá kú ɛlɔ̄ɔwɔicō kóō le yá jīla.” Ɔɔma kē wɛ akacɛ nōo yɔ ipu ɔkpá ku Aíjē 22:15 nōo kahinii: “Ɔkɔ kú um kwú ŋmó flōōflōō bɛ̄ɛka ajɛ kú eko kú olugbaagbaa ā. Ígblɛ́nyī kú um kwú jíla gaá bá um akpakó ɛɛ́.” Ipu ɛjɛɛji owe nɛ Ujisɔsi má nyā, mla ɔnɔ nɛɛnɛhi nɛ ó má ɛyi ɔcí ku owe a, ijeenyi cika ō ŋmo ɔ gboo. Ó cɛgbá eŋkpɔ, o ya ɛɛ ku ijeenyi kóō i ŋmo ɔ gɛ ŋ.

12. Ɔdi nɛ alɔ lɔfu nwu ŋma ɛlā ku Ujisɔsi nōo kahinii: “Ijēēnyi gē ŋmó um” a?

12 Ɔdi nɛ alɔ lɔfu nwu ŋma aɛlā ku Ujisɔsi a? Ujisɔsi i má ɔ ka ó wɛ ɔdobɔbi kóō ka ɛgɛ nɛ ɔtu gē ya ɔ lɛ a ŋ, alɔ a kē cika ō ya lɛ a duu. A jé ŋ, alɔ wɛ ɛdɔ ācɛ nōó gē dɔka ō da ācɛ ɔhá lɛyikwu ɔdā nɛ alɔ cɛgbá nu a ŋ. Amáŋ ɔdaŋ ku alɔ cɛgbá otabɔ, alɔ kóō hii kpo eko bonu ō da ācɛ ɔhá kéē ta alɔ abɔ ŋ. Ocabɔ mafu, ɔdaŋ ku alɔ kwu hila ɛ amāŋ alɔ yɔ i doōcē, alɔ lɔfu gbɔɔkɔ lɛ oklobiya amāŋ oncɛnya alɔ éyi, kóō wa i bi alɔ gā olihi amāŋ ga inɛci nyɔ i má idɔkitɔ. Ɔdaŋ ku abɔ le hɛ alɔ iyē, alɔ lɔfu da anyakwɔcɛ ku ujɔ amāŋ oklobiya ku alɔ nōo jikoko ipu ɛlā Ɔwɔico a, kéē jahɔ ta alɔ amāŋ kéē ta alɔ ɔtu kwu ɔtu. (Aíit. 12:25) Alɔ bla ku ayinɛ alɔ nɔnyilɔ mla ayinɛ alɔ nɔnya yihɔtu alɔ, é kē le tutu ō ta alɔ abɔ “eko kú ɛgbá” amāŋ eko duuma nɛ alɔ yɔ ipu unwalu. (Aíit. 17:17) Amáŋ é lɔfu jé ɔdā nɛ alɔ yɔ i gbɛla, amāŋ ɛgɛ nɛ ɔtu gē ya alɔ a gla ŋ ma. Ɔdaŋ ku alɔ i kē da uwa ŋ, é gáā lɔfu jé ɔdaŋ ku alɔ cɛgbá otabɔ ŋ.

“Ó MƐ ƐƐ́”

13. Ɔdi nɛ Ujisɔsi ya jila abɔ ó hayi kpaakpa jaa gbeeko nɛ ó gekwu a?

13 Ɔdi nɛ Ujisɔsi ka a? Ɛpleeko ku oje ɛta ku ɔlɛnɔ ku Unisan 14, Ujisɔsi dɛgba tɛɛcɛ gboomgboom kahinii: “Ó mɛ ɛɛ́.” (Ujɔ́n. 19:30) Ɛlā ku Ujisɔsi nwu alɔ ku gbɔbu ɛɛ kóō kwū a, Ujisɔsi jé ka ó lɛ ɛjɛɛji aɔdā nɛ Ujehofa dɔka kóō ya a ya ɛ. Ohigbu ku Ujisɔsi hayi kpaakpa jaa gbeeko nɛ ó gekwu a, ó lɛ aɔdā alɛwa nɛ ó ya jila ohigbu ɛnyā a. Aflɛyi, ó mafu ku Ebilii wɛ ɔcɛ ō kɛmgbɛ. Ujisɔsi mafu ku ɔlɛɛcɛ lɔfu hayi kpaakpa mɛɛlɛ ɛgɛ duuma nɛ Ebilii kóō miya ɔ owe lɛ naana. Ɔmpa, Ujisɔsi kwu oyeeyi ku nu i gwɛɛya ohigbu alɔ. Ikwū nɛ ó kwū a ya ɔ tɔɔtɛ ku alɛɛcɛ nōó jila iyē ŋ ma kéē lɔfu lɛ ɛma mɛmla Ɔwɔico, ó klla ya kéē lɔfu lɛ eyiyoce ō lā oyeeyi opiyoo. Ɔmɛta, Ujisɔsi mafu ku Ujehofa wɛ ɔcɛ nōo kpaakpa nōo cika ō wɛ ɔcɛ́, ó klla ya ku iyē ku Adā nu kóō le tiihɔ.

14. Ɛgɛnyá nɛ alɔ géē ya ɛjɛɛji ɔdā nɛ alɔ ya gla ō lā oyeeyi ku ɛ̄cī doodu a? Lɛ ɔ teyi peee.

14 Ɔdi nɛ alɔ lɔfu nwu ŋma aɛlā ku Ujisɔsi a? Alɔ cika ō ya ɔdā duuma nɛ alɔ ya gla, o ya ɛɛ ku alɔ yɔ i hayi kpaakpa ɛ̄cī doodu. Leyi yɛ ɔdā nɛ Ɔyinɛ alɔ Maxwell Friend, nōo wɛ ɔcɛ ō nwu ɔkpá ipu inɔkpa ku Ugilɛdi a ka a. Eko nɛ ó yɔ i ya ɛlā ō ka tɛɛcɛ éyi lɛyikwu ō hayi kpaakpa ipu ojileyi ku ɛjɛɛji éwo a, ó kahinii: “A hii gbeyi gbo onci gbɔbu ɛɛ ku a lɔfu ya ɔdā nɛ a dɔka ō ya icɛ, amāŋ ka ɔdā nɛ a dɔka ō ka icɛ a ŋ. A cɛ ku a kóō géē yeeyi jaa gbo onci ɔɔma dee? Lā oyeeyi ku uwɔ ku ɛ̄cī duudu, bɛɛka ɛ̄cī ɔɔma gáā wɛ ɛ̄cī amoomɛ nɛ a lɛ, ó mafu ɛgɛ nɛ cika jɛ ō lā oyeeyi opiyoo a.” Alɔ kóō lā oyeeyi ku ɛ̄cī doodu bɛɛka ɛ̄cī ɔɔma gáā wɛ ɛ̄cī amoomɛ nɛ alɔ lɛ ō hayi kpaakpa a! Cɛɛ ɔdaŋ ku alɔ gekwu, alɔ géē lɔfu ka kahinii, “Ujehofa, n lɛ ɔfu ku um ya ō hayi kpaakpa gā uwɔ ō mafu ku Ebilii wɛ ɔcɛ ō kɛmgbɛ, ō ya ku iye ku uwɔ kóō le ya tiihɔ, mla ō mafu ku awɔ foofu uwɔ lɛ íkwu ō wɛ ɔcɛ́ a!”

“N KWÚ ODO KÚ UM TÁ UWƆ ABƆ̄!”

15. Oŋma ɛlā nōo yɔ ipu ɔkpá ku Ulúku 23:46 a, ɔdi nɛ Ujisɔsi jé kpɔcii a?

15 Ɔdi nɛ Ujisɔsi ka a? (Jé Ulúku 23:46.) Mla ɔtu ō ce olɔfu Ujisɔsi kahinii: “Ádā um, n kwú odo kú um tá uwɔ abɔ̄!” Ujisɔsi jé ka oyeeyi ku ɛcɔbu ya ipu abɔ ku Ujehofa, ó klla jé kpɔcii ku Adā nu géē blakwu ɔ.

16. Ɔdi nɛ a nwu ŋma ɔdā nōo ya ɔyinɛ alɔ éyi nōo wɛ ihayi igwo ɛhɔ a?

16 Ɔdi nɛ alɔ lɔfu nwu ŋma aɛlā ku Ujisɔsi a? Alɔ kóō yɔ kwu Ujehofa gā ajaajɛ, ɔdaŋ ka oyeeyi ku alɔ kóō kwu ikwū ajaajɛ naana. O ya ɛɛ ku alɔ ya ɛnyā a, alɔ cika ō ‘bī odúúdú ɔtū kú alɔ lɔtūce Óndú ā.’ (Aíit. 3:5) Leyi yɛ ocabɔ ku ɔyinɛ alɔ u Joshua nōo wɛ ihayi igwo ɛhɔ (15) nōo yɔ i doōcē obɔbi nɛhi éyi a. Ó ta ō miyɛ ɛci duuma nōó cɛtɔha mla íne ku Ɔwɔico ŋ. Eko kpii gbɔbu ɛɛ kóō kwū a, ó da ɛ́nɛ́ nu kahinii: “Umama, n yɔ ipu abɔ ku Ujehofa. . . . N lɔfu da uwɔ ɛlā nyā umama ohigbu ku um jé kpɔcii: N jé ku Ujehofa géē je um heyi ŋma ɔlekwu ɔkwɔɔkwɛyi. Ó jé ɛlá nɛ um gē gbo mla ɛgɛ nɛ ɔtu gē ya um lɛ a, n kē yihɔtu nu nɛɛnɛhi.” * Eyeeye ku alɔ kóō da iyi alɔ ɔka kahinii: ‘Ɔdaŋ ku um yɔ i má ojama ohigbu ɔtu okpoce ku um, nɛ ojama nɛ um yɔ i má kóō lɔfu ya ku um gekwu, n géē yɔ kwu Ujehofa gā ajaajɛ klla kpɔtuce ka ó géē blakwu um gla?’

17-18. Ɔdi wɛ aɛlā nɛ alɔ nwu ɛ ma? (Má ikpati nōo kahinii: “ Aɔdā Nɛ Alɔ Nwu Ŋma Aɛlā Amoomɛ Ku Ujisɔsi A.”)

17 Alɔ lɔfu nwu aɛlā ocɛgbá nɛhi ŋma aɛlā amoomɛ ku Ujisɔsi! É tu alɔ ɛlá kwu ɔ ku alɔ cika ō je ya ācɛ ɛhi, klla kpɔtuce ku Ujehofa géē je ya alɔ ɛhi duu. Alɔ lɛ ɛnɛɛnɛ ɛga ō lɛ ayinɛ nɔnyilɔ mla ayinɛ nɔnya ipu ujɔ nōo le tutu ō ta alɔ abɔ. Amáŋ eko duuma nɛ alɔ cɛgbá otabɔ, alɔ cika ō nyɔ i da uwa ɔka kéē ta alɔ abɔ. Alɔ jé ku Ujehofa géē ta alɔ abɔ ku alɔ lɔtu ojama duuma nɛ alɔ lɔfu má a. Alɔ klla má ɛgɛ nōo cɛgbá lɛ ku alɔ lā oyeeyi ku ɛ̄cī doodu, bɛɛka ɛ̄cī ɔɔma gáā wɛ ɛ̄cī amoomɛ nɛ alɔ gáā mafu ō hayi kpaakpa ku alɔ a, mla ō yɔ i kpɔtuce ku Ujehofa géē je alɔ heyi ŋma ɔlekwu ɔdaŋ ku alɔ kóō gekwu.

18 Ku ɛlā ɔkwɛyi a ba, alɔ lɔfu nwu ɔdā alɛwa ŋma aɛlā nɛ Ujisɔsi ka ɛpleeko nɛ ó yɔ i kwū ɛyi ɔcí ku owe a! Ɔdaŋ ku alɔ bi aɛlā nɛ alɔ nwu a le yuklɔ, alɔ gē yɔ i lɛyitaajɛ lɛ ɛlā nɛ Ujehofa ka lɛyikwu Ɔyi nu nōo kahinii: “Aá jāhɔ̄ lɛ ɔ́.”—Umát. 17:5.

IJÉ ƆMƐ 126 Leyī Kwɛcɛ, Hayi Lɔfu, Lɛ Ɔfu Tiiye

^ par. 5 Ɔkpá ku Umátiyu 17:5 da alɔ ku Ujehofa dɔka ku alɔ jahɔ tu Ɔyinɔnyilɔ ku nu. Ipu ikpɛyi ɛlā nyā, alɔ géē kɛla lɛyikwu aɛlā alɛwa nɛ alɔ lɔfu nwu ŋma aɔdā nɛ Ujisɔsi ka, ɛpleeko nɛ ó yɔ i kwū ɛyi ɔcí ku owe a.

^ par. 9 O ya ɛɛ ku a nwu ɛlā fiyɛ lɛyikwu ɔdā nōo ya ɛɛ nɛ Ujisɔsi lɔfu kɛla ŋma ipu ɔkpá ku Aíjē 22:1 a, má “Aɔka Nɛ Ācɛ Ō Jé Ɔkpá Ku Alɔ Gē Da” nōo yɔ ipu ɔkpá nyā a.

^ par. 16 Má ikpɛyi ɛlā nōo kahinii: “Joshua’s Faith—A Victory for Children’s Rights” nōo bɛɛcɛ ipu Awake! ku Ɔya Aflɛyi 22, ku ihayi ku 1995 a.