1-2. Ihi yabhiti ande dya Jezú kwamba o izwelu yê yasukina?

KAMENE, ka 14 ka Nizá ka 33 K.K. Jezú amutatela, anga amubalakala kukima kakibhange, mukusuluka amulokalala, amubeta, anga amuphaphela kutaka. Ojipheleku jikubula omaku ni inama yê. Kyabhonzo kyavulu phala Jezú kubhwima ni kuzwela. Maji mwene wabhingi kuzwela, wala ni ima yakatunda phala kuzwela.

² Twandadilonga o izwelu yasukina ya Jezú kutaka, ni kumona se madisá ebhi ututena kukatulaku. Mu izwelu yengi ‘twandamwivwa.’—Mat. 17:5.

3. Kyoso Jezú kyambe: “Tata, athu yá a loloke,” mwene wakexile muzwela yalungu ni ananyi?

³ Ihi yazwela Jezú? Kyoso kyakexile kutaka, Jezú wasambe: “Tata, athu yá a loloke.” Athu ebhi amesenene Jezú kwila Tat’ê waloloka? O izwelu yambe Jezú kupholo itukwatekesa kwijiya sé ananyi. Jezú wambe: “Mukonda kejiya kyoso kyala kubhanga!” (Luka 23:33, 34) Nange Jezú wexile muzwela omasoladi akwa Loma, aphaphela omaku ni inama yê kutaka. Mukidi ene kejidile se Jezú wexile nanyi. Nange Jezú wexile we mubanza ku athu afwinyisa phala kumuta kutaka, maji kupholo dyakwenda ejikala ni kixikanu kwa mwene. (Ika. 2:36-38) Jezú kehela kwila, okumutalatala sé kuyuka kumubhangesa kukala muthu wayibha mba ubhaka phonzo. (1 Phe. 2:23) Muveji dyakiki, mwene wabhingi kwa Jihova, phala kuloloka yó amujibhile.

4. Ihi itutena kudilonga mu ukexilu wa Jezú wakuloloka ojinguma jê?

 ⁴ Ihi itutena kudilonga mu izwelu ya Jezú? Kala Jezú, etu we twatokala kukala polondo phala kuloloka akwetu. (Kol. 3:13) Sayi athu kate mwene ni jindandu jetu jitutalatala kyayibha mukonda kejiya o ilongesu yetu ni ukexilu wetu wamwenyu. Ene nange atanga makutu alungu n’etu, atusebhulula bhupholo ya athu engi, atandujula omadivulu m’etu, kate mwene atukusa kutubeta. Muveji dyakubhaka phonzo, twatokala kubhinga kwa Jihova, phala na ajikula omesu nadilonge okidi kya Bibidya. (Mat. 5:44, 45) Sayi bhabha kibhonza kuloloka bengebenge kyoso kyatutalatala kyayibha. Se twehela ophonzo kukula kumuxima wetu, kiki kyandatubhekela ndolo yavulu. Sayi phange wambe: “Ngamono kwila okuloloka, kikulombolola kuxikina o ukexilu wayibha wa athu ni kwa ehela kungitatala kyayibha. Maji kulombolola kwila, ngasolo kukamba kubhaka phonzo.” (Jisá. 37:8) Kyoso kitulolola akwetu kitwehela kwila, o ukexilu wayibha watutalatala utubhangesa kukala tu athu ayibha.—Efe. 4:31, 32.

5. Ihi yakanena Jezú kukifumbe amuphaphela kumbambu yê, ni mukonda dyahi mwene wabhange okikanenu kiki?

⁵ Ihi yazwela Jezú? Ifumbe iyadi aphaphela we kumbandu ya Jezú, kudimatekenu, kiyadi kyá akexile mulokalala Jezú. (Mat. 27:44) Maji mukusuluka, umoxi mudya walungulula o ukexilu wê. Mwene watendela kwila Jezú kabhange “kima kyayibha.” (Luka 23:40, 41) Kikyene ngó, mwene wadyelele we kwila, Jezú eji mufukununa ni kukala sobha. Mwene wambela Jezú wixi: “Jezú ngi lembalale, hádya ki wiza ku Usobha mu Utuminu wé.” (Luka 23:42) Odiyala didi dyalondekesa kixikanu kyakidi! Mukyenyiki, Jezú wamutambwijila: “Kidi ngi ngikwambela lelu mwene: kwila wakakala neme [kana mu Utuminu, maji] mu kididi kyambote mu palayizu ya Nzambi.” (Luka 23:43) Tala kwila, Jezú mukubhanga okikanenu kiki mwene watumbula o izwelu “wakakala n’eme.” Jezú wejitena okubhana okidyelelu kiki kukifumbe wexile phala kufwa, mukonda wejidile kwila Tat’yê mukwa henda.—Jisá. 103:8.

6. Ihi itutena kudilonga mu izwelu ya Jezú kukifumbe?

⁶ Ihi itutena kudilonga mu izwelu ya Jezú? Jezú ukayela ophangu ya Tat’ê ni kuyuka kwoso. (Jihe. 1:3) Jihova wamesena kyavulu kutuloloka ni kutulondekesa henda kumuthu ni muthu, maji mwene wandabhanga ngó kiki se tudyela ni muxima woso mu ima itwabhange mukulu ni kulondekesa kixikanu musata yakukula ya Jezú Kidistu. (1 Nzwá 1:7) Sayi yá kyabhonza kuxikina kwila Jihova utena kuloloka o ituxi yatele mukulu. Se sayi ithangana kyene kiwudivwa, xinganeka mumaka yá: Jezú ande dya kufwa, mwene wakwatela henda kukifumbe kyabalakala, wamatekene ngó kulondekesa kixikanu kwa mwene. Tutena kudyelela ni kidi kyoso kwila Jihova wandabetakota kukwatela henda kujiselevende jê jafiyele jibhanga yoso yatena phala kubelesela o itumu yê!—Jisá. 51:1; 1 Nzwá 2:1, 2.

7. Kala kitwamono mudivulu dya Nzwá 19:26, 27, ihi yazwela Jezú kwa Madiya ni kwa Nzwá? Ni mukonda dyahi mwene wabhange kiki?

⁷ Ihi yazwela Jezú? (Tanga Nzwá 19:26, 27.) Jezú wathandanganyele ni manya nange wexile kyá mutudi. Jiphange jê muxitu nange ejilanga o ibhindamu yamanya muxitu. Maji nanyi wejilanga o ibhindamu yamanya mu nzumbi? Seku kima kilondelesa kwila ojiphange jê muxitu jakitukile kyá maxibulu mê.  Maji Nzwá wexile kyá dixibulu dyafiyele dya Jezú, wakexile we bhukaxi kamakamba mê akazola. Phala Jezú oyó akexile musidivila Jihova kumoxi ni mwene, exile mwiji wê mu nzumbi. (Mat. 12:46-50) Jezú wazolele manya Madiya, yu wamesenene kwijiya ni kidi kyoso kwila sayi muthu wejimulanga. Kyenyiki mwene wabhingi kwa Nzwá phala kumulanga. Jezú wejidile kwila, Nzwá wejikwatekesa Madiya kusuluka kusidivila Jihova. Mwene wambela manya: “Tala mon’é!” Mwene wambela Nzwá: “Tala manyi’enu!” Tunde okizuwa okyo, Nzwá wejikala mona phala Madiya, wejimulanga kala manya. Madiya walangele Jezú tunde kyamuvwalele, mwene wexile kumbandu yê kate kyafu. Jezú wexile ni ima yavulu  yejimubhangesa kuzola omuhatu yú wahenda!

8. Ihi itutena kudilonga mu izwelu ya Jezú kwa Madiya ni Nzwá?

⁸ Ihi itutena kudilonga mu izwelu ya Jezú? O ukamba wetu ni jiphange mukilunga utena kubetakota, o ukamba ni jindandu jetu ndenge. Ojindandu jetu jitena kutulungulukila mba kutubhana dikunda, maji Jezú wakanena kwila se tudikwatenena kwa Jihova ni kukilunga Kyê twanda tambula “luhama,” o yadiboto ndenge. Sayi jiphange javulu andakala ana ahatu, ana mala, jitata mba jimama phala etu. (Mál. 10:29, 30) Tubhanga mbandu yamwiji munzumbi, adibundu mukonda dyakixikanu ni henda—henda kwa Jihova ni mudya. Kyebhi ki udivwa mukubhanga mbandu ya mwiji yú?—Kol. 3:14; 1 Phe. 2:17.

9. Ihi itulonga o izwelu ya Jezú itusanga mudivulu dya Matesu 27:46?

⁹ Ihi yazwela Jezú? Ande dya Jezú kufwa, mwene wadikola: “Nzambi yami, Nzambi yami, wa ng’ehelela-hi’á?” (Mat. 27:46) O Bibidya ki izwela se mukonda dyahi Jezú wambe kiki. Maji o izwelu yiyi itena kutulonga ima yavulu. Mukifika, mukutumbula o izwelu yiyi, Jezú wakexile mukumbidila o izwelu itusanga mudivulu dya Jisálamu 22:1. * Kumbandu yengi o izwelu yiyi ilondekesa ni kidi kyoso kwila Jihova keji “mu bhaka kididi kya kondama.” (Jisa. 18:10; Jobe 1:10) Jezú watendela kwila Tatê wejikwehela ojinguma jê kumuzukutisa kate ku ufwilu. Seku muthu amupolovala kala mwene. O izwelu yiyi ya Jezú yalondekesa we kuma, mwene wejidile ni kidi kyoso kwila kexile ni kikuma ni kwila mwene katokalele kufwa.

10. Disá dyebhi ditutena kudilonga mu izwelu ya Jezú kwa Tat’ê?

¹⁰ Ihi itutena kudilonga mu izwelu ya Jezú? Odisá ditutena kudilonga dyenyidi: Kitutokala kukingila kuma Jihova utulanga mu ima yoso ilola okixikanu kyetu. Kala kyapolovala Jezú kate ku ufwilu, etu we twatokala kukala polondo phala kulondekesa o ufiyele wetu kate ku ufwilu, se kibhinga. (Mat. 16:24, 25) Maji Nzambi utudyelelesa kwila, kandatwehela kutupolovala kate bhwatundu onguzu yetu. (1 Kol. 10:13) Kumbandu yamukwa twadilongo kwila, kala Jezú etu we andatutalatala kyayibha sumbala kitwala ni kikuma. (1 Phe. 2:19, 20) Oyó atuzemba kakibhange mukonda etu twabhange kima kyayibha, maji mukonda kitubhange mbandu ya mundu ni kwila etu tuzokela okidi. (Nzwá 17:14; 1 Phe. 4:15, 16) Jezú watendela se mukonda dyahi Jihova wamwehela kutala hadi. Maji sayi jiphange jafiyele, kyoso kyabhita mu ibhidi, adibhwidisa se mukonda dyahi Jihova wa ehela kubhita mu ibhidi yiyi. (Haba. 1:3) O Nzambi yetu ulondekesa mwanyu kujiphange jiji; Jihova utendela kwila o ukexilu yú ki ulombolola kukamba kixikanu, maji ene abhingi kiswinisu kitunda ngó kwa mwene.—2 Kol. 1:3, 4.

11. Mukonda dyahi Jezú watumbula o izwelu yala mudivulu dya Nzwá 19:28?

¹¹ Ihi yazwela Jezú? (Tanga Nzwá 19:28.) Mukonda dyahi Jezú wambe: “Ngala ni dinyota!”? Mwene wambe kiki, “mukubhitisa o maka mosoneke mu Mikanda ya Ngana” mba okikanenu kitusanga mudivulu dya Jisálamu 22:15, dyambe: “Bhu xingu bhwa ngi kukuta kala kimènga kya mavu; dimi dya ngi naminina ku jinganzwánzwa.” Tutena kutendela  se mukonda dyahi Jezú wakexile ni dinyota dyavulu, mwene wabhitile mujiphaxi javulu, kate mwene wevu ondolo yakumuphaphela kutaka. Mwene wabhindamene okikwatekesu kya akwa phala kumunwisa.

12. Ihi itutena kudilonga ni izwelu ya Jezú, “ngala ni dinyota”?

¹² Ihi itutena kudilonga mu izwelu ya Jezú? Jezú kabanzele kwila okuzwela kyebhi kyamudivwa kulombolola kukamba kuswina; etu we kyene kitwatokala okumbanza. Maji sayi ithangana kumwenyu wetu, twandabhindamena kikwatekesu kya akwetu, kitutokala kukala ni hele kya kwabhinga. Maji se kitwamutena kubatula omaka ubheka wetu, kitutokala kukala ni hele yakubhinga okikwatekesu kya akwetu. Mukifika, sé twakuka mba twakate, tutena kubhinga okikwatekesu kyadikamba phala kutwambata ni dikalu dyê bhukitanda mba mu inzo yakusaka. Se twaluwala mba twala ni kikote kumuxima, tutena kubhinga kikwatekesu kukafunga mba Kidistá wakulu mu nzumbi phala kutwiwa, na tutangele “kizwelu kyambote” kisangulukisa omuxima wetu. (Jisa. 12:25) Kitujimbe kwila ojiphange jetu atuzolo, amesena kutukwatekesa mu ‘ithangana yajiphaxi.’ (Jisa. 17:17) Maji ene katena kwijiya o ima yala kumuxima wetu. Se kitwatangela ene kandakwijiya o ima itwabhindamena.

13. Mukukolokota kate ku ufwilu ihi yalondekesa Jezú?

¹³ Ihi yazwela Jezú? Mukwinyi ni kitanu kya ola kya 14 kya Nizá, Jezú wadikola ni dizwi dyaswina: “Kwabhu! Yoso yòtenese kyá!” (Nzwá 19:30) O izwelu ya Jezú itulonga kwila ande dya kufwa, watenesene mba wakumbidila, yoso yamesene Jihova. Mukonda dyakukolokota kate ku ufwilu, Jezú walondekesa ima yavulu. Kyadyanga, mwene walondekesa kwila Satanaji mukwa makutu. Jezú walondekesa we kwila omuthu wayuka utena kukolokota mu ufiyele ne mwene ni izukutisu ya Satanaji. Kayadi, Jezú wabhana omwenyu kala sata ya kukula. Mukonda dyakubhana omwenyu, Jezú wabhangesa kwila o athu akwa ituxi, akala makamba a Nzambi ni kukala ni kidyelelu kya mwenyu wakalelaku. Katatu, Jezú walondekesa kwila Jihova utumina ni kuyuka, yu wazokela odijina dya Tat’ê.

14. Kyebhi kitwatokala kwambata omwenyu wetu mukizuwa ni kizuwa? Jimbulula.

¹⁴ Ihi itutena kudilonga mu izwelu ya Jezú? Twatokala kukolokota mu ufiyele wetu kizuwa ni kizuwa. Tala yazwela phange Maxwell Friend, wasidivila kala mulongexi wa Xikola ya Ngiliyadi. Mukubhanga diskulusu dyalungu ni ufiyele mukyônge kyadikota, ophange Maxwell wambe: “Kana kwehela phala okizuwa kyamungu, okima kiwejibhanga mba kiwejizwela lelu. Eye wejiya se mungu wandabalumuka? Kala kizuwa kumwenyu, xinganeka kwila kyene okizuwa kyasukina kumwenyu wê, phala kulondekesa kwila eye wafwamene kutambula omwenyu wakalelaku.” Kala kizuwa kumwenyu wetu, twatokala kuxinganeka kwila kyene okizuwa kyasukina kitwatokala kulondekesa o ufiyele wetu kwa Jihova! Ne mwene se twala phala kufwa twandatena kuzwela kwa Jihova: “Jihova, ngatena kubhanga yoso phala kukolokota mu ufiyele wami, phala kulondekesa kwila Satanaji mukwa makutu ni kuzokela odijina dyê ni utuminu wê!”

15. Kala kilondekesa Luka 23:46, kidyelelu kyebhi kyexile nakyu Jezú?

¹⁵ Ihi yazwela Jezú? (Tanga Luka 23:46.) Ni kidyelelu kyoso Jezú wambe: “Tata nzumbi yami nga i bhana bhu maku mé.” Jezú wejidile kwila mwenyu wê wexile bhumaku a  Jihova, mwene wadyelele ni kidi kyoso kwila Tat’ê wejimulembalala.

16. Ihi iwadilongo kuphangu yamunzangala wala ni 15 amivu?

¹⁶ Ihi itutena kudilonga mu izwelu ya Jezú? Kolokota mu ufiyele wé kwa Jihova ne mwene omwenyu wé ukala mukilwezu. Phala kubhanga kiki “dyelela kwa Jihova ni muxima wê woso.” (Jisa. 3:5) Tutale ophangu ya Joshua, wala ni 15 amivu, Mbangi ya Jihova wakexile ni uhaxi wabhonzo. Mwene waditunu kuxikina o ukexilu wakusaka wejimubhangesa kubhukumukina o itumu ya Nzambi. Ande dyakufwa mwene watangela manya: “Mama, eme ngala bhumaku a Jihova. . . . Ngizwela kiki mama, mukonda ngadyelela kwila Jihova wandangifukununa. Mwene wejiya omuxima wami, yu wamono kwila eme ngamuzolo.” * Kala muthu mudyetu watokala kudibhwidisa: ‘Se okixikanu kyami akilola kukima kita omwenyu wami mukilwezu, okwila ngandakolokota mu ufiyele wami kwa Jihova? Okwila ngejidyelela kuma mwene wandangilembalala?’

17-18. Madisá ebhi utwadilongo? (Tala we okaxa, “ Ihi Itwadilongo ni Izwelu Yasukina ya Jezú.”)

¹⁷ Kala kitwamono, o izwelu yasukina ya Jezú itulonga madisá avulu! Itulembalesa kwila, twabhingi kuloloka akwetu ni kudyelela kwila Jihova wandatuloloka we. Twazediwa mukukala ni jiphange munzumbi ala polondo phala kutukwatekesa. Maji twatokala kubhinga okikwatekesu kyá se kibhana. Twejiya kwila Jihova wandatukwatekesa kabasa maka amoneka. Kala kizuwa twatokala kukimona kala kyene okizuwa kyasukina kyamwenyu wetu, phala kulondekesa o ufiyele wetu kwa Jihova. Se tukolokota mu ufiyele wetu kwa Jihova tutena kudyelela kwila Jihova wandatufukununa se tufwa.

¹⁸ Mukidi tutena kudilonga kyavulu mu ima yazwela Jezú, kyoso kyakexile kutaka! Yalungu ni mon’ê Jihova wambe: “Mu ivyenunu mwene!” Se tukumbidila omadisá utwadilongo mumilongi yiyi twamubhanga kala kyatutumu Jihova.—Mat. 17:5.