Ghenda ahali omwatsi

Ghenda ahali ebirimo

OMWATSI W’ERIGHA 15

Ebinywe bya Yesu eby’Erighunzerera Bikathweghesayaki?

Ebinywe bya Yesu eby’Erighunzerera Bikathweghesayaki?

“Oyu ni Mughalha waghe mwanze, namamutsemera ndeke; mumwowe.”​—MT. 17:5.

OLHWIMBO 17 “Nyinanzire”

EBIKENDI KANIBWAKO *

1-2. Soborera emibere eya Yesu abyamu akabugha ebinywe biwe eby’erighunzerera okwa kihugho.

NI MW’ITHUNGYI, Nisani 14, 33 E.K. Enyuma w’erihangirirwa n’erihirwako olhubanza olho athethakolha, Yesu akasekereribawa, eriaghalibwa, n’erikongomererwa okwa muthi w’amaghali. Emisumali yinalhabire omo byalha n’omwa bisandu biwe. Obuli humulha n’obuli kinywe akabugha, kikamulethera obulhumi. Aliwe atholere iniabugha​—kundi awithe emyatsi mikulhu ey’eribugha.

2 Thukanaye okwa binywe ebya Yesu abugha iniane okwa muthi w’amaghali n’amasomo agho thwang’ighamo. Ni bugha ambu, thumwowe kutse erimuhulikirira.​—Mt. 17:5.

“THATHA, WUBUYIREBO”

3. Yesu angabya iniamanyisaya bahi akabugha athi: “Thatha, wubuyirebo”?

3 Yesu mwabugha athiki? Yesu iniane okwa muthi w’amaghali, mwasaba athi: “Thatha, wubuyirebo.” Abuyire abahi? Ebinywe ebikakwamako bikaleka ithwaminya nga ni bahi, kundi bithi: “Kusangwa si basi ekyo bakakolha!” (Lk. 23:33, 34) Yesu angabya iniamanyisaya abasirikali Abaroma abakongomerera emisumali y’omwa byalha n’ebisandu biwe. Babya isibasi iyo nga nindi. Kandi obundi angabya iniamanyisaya abaghuma b’okwa babya omwa kingungu ky’abandu ababugha bathi ithibawe aliwe abanga mwikirirye enyuma waho. (Emib. 2:36-38) Yesu mwathalighira ebitsibu ebyo alhabamo bikaleka akakwa ekinigha kinene n’erihithana. (1 Pet. 2:23) Omwakanya k’ekyo, mwasaba Yehova athi aghanyire abasangira omw’ithibwa liwe.

4. Yesu eribya inianayitheghekire erighanyira abakamuhakanisaya kikathweghesayaki?

4 Ebya Yesu abugha byanga thweghesyaki? Nga Yesu, thutholere ithwabya ithunayitheghekire erighanyira abandi. (Kol. 3:13) Abandi, imwamuli abahughu bethu, bangana thuhakanisya kundi sibasi ebya thwikirirye n’emibere y’engebe yethu. Bangana thubughako amabehi, ibathuhemulikania embere sy’abandi, ibatsandya ebitabu byethu, kutse nibya ibathubahisya bathi bakendi thukolha nabi. Omwakanya k’eribabikako ekinigha, ithwangana saba Yehova thuthi akyungule ameso wabu nuku kiro kighuma nabu basyaminya ekwenene. (Mt. 5:44, 45) Hanganayira ikyathukalira erighanyira, kutsibu-tsibu bamabya imubathukolha nabi kutsibu. Aliwe thwamalighira ekinigha kinene n’erihithana bikakothera omwa mithima yethu, ithwangana yaghalya. Mwali wethu mughuma akabugha athi: “Munaminya ngoku erighanyira sikirimanyisaya indi ngasima ingakolhwa nabi kutse nga lighira abandi erinyibendekerya. Kikamanyisaya kithi ngathwamu erithendi babikako ekinigha.” (Esy. 37:8) Thwamathwamu erighanyira, thukabya ithwamathwamu erithendi lighira ebindu bibi ebikathubyako bikaleka thukabya ithunahithene.​—Efe. 4:31, 32.

“WUKENDI SYABYA NAGHE OMWA PARADISO”

5. Ni kyahi ekya Yesu alhaghanisaya omughuma w’okwa ngoli sy’ebibi oyo wahanikawa haghuma nayu, kandi ni kyahi ekyaleka iniamulhaghanisya athya?

5 Yesu mwabugha athiki? Abakolha-nabi babiri nabu mubahanikwa haghuma na Yesu. Erimbere, abosi babiri mubamusekererya. (Mt. 27:44) Aliwe enyuma waho, omughuma w’okw’ibo mwahindulha amalengekania wiwe. Mwabugha athi Yesu “syali thakolha ekibi.” (Lk. 23:40, 41) Kandi mwakangania kwa n’ikirirye ngoku Yesu angalhubukire neryo kiro kighuma iniasyathabalha ng’omwami. Mwabwira Yesu athi: “Yesu wunyibuke omughulhu wukasa omo Bwami bwawu.” (Lk. 23:42) Omulhume oyo ka mwakangania erikirirya linene! Yesu mwamusubirya athi: “Kwenene nga kubwira munabwire, wukendi syabya naghe [butsira omo Bwami, aliwe] omwa Paradiso.” (Lk. 23:43, NWT) Ebinywe bya Yesu bikakanganaya ngoku Yesu iyuwene-wene yuwalhaghanisaya engoli y’ebibi eyi. Eriminya ngoku Thatha wiwe awithe obughanyiri, Yesu mwabwira engoli y’ebibi y’ebinywe ebikamuha amaha.​—Esy. 103:8.

6. Ebya Yesu abwira engoli y’ebibi bikathweghesayaki?

6 Ebya Yesu abugha byanga thweghesyaki? Yesu akakanganaya ndeke-ndeke emibere ya Thatha wiwe. (Ebr. 1:3) Yehova anayitheghekire erithughanyira n’erithukangania obughanyiri thwamayikubya bwomo ndeke busana n’ebindu bibi ebyo thwakolha kera n’erikirirya ngoku ebibi byethu byangana ghanyirwa erilhabira omwa musasi wa Yesu Kristo owuthika. (1 Yn. 1:7) Kyangana kalira abandi eriligha ngoku Yehova angana baghanyira ebisobyo ebya bakolha kera. Hamabya ihakanayira iwayowa wuthya, lengekanaya oku kino: Iniakisiya iniaholha, Yesu mwakangania obughanyiri okwa ngoli y’ebibi eyo oyuwabya imwamatsuka erikangania erikirirya. Neryo kwesi, Yehova angaghanyira bungahi abaramya biwe abathaleghulha abanemulengaho erikenga ebihano biwe!​—Esy. 51:1; 1 Yn. 2:1, 2.

“LEBAYA, MUGHALHA WAWU Y’OYU! . . . LEBAYA, KOYO WAWU Y’OYU!”

7. Ngoku kiri omu Yoane 19:26, 27, ni byahi ebya Yesu abwira Maria na Yoane, kandi ni kyahi ekyaleka iniabugha eki?

7 Yesu mwabugha athiki? (Soma Yoane 19:26, 27.) Yesu abya atsomene mama wiwe, obundi oyuwabya mukwakali. Abasubire oku Yesu bangana tsomene mama wabu kinyamubiri. Aliwe nindi oyuwanga mutsomene bunyakirimu? Sihali ekikakanganaya indi baghalha bobu Yesu babya ibabiribya bigha biwe. Aliwe, Yoane abya mukwenda muthaleghulha kandi omughuma w’okwa banywani ba Yesu ab’okwa ndungu. Yesu iniakalhangira abamuyiyungako omw’iramya Yehova ng’erihiika liwe ery’obunyakirimu. (Mt. 12:46-50) Yesu aby’anzire Maria, kandi inianzire iniatsomanwa, neryo Yesu mwaha Yoane y’olhukwamirwa olho, inianasi ngoku Yoane akendi tsomana Maria bunyakirimu. Yesu mwabwira mama wiwe athi: “Lebaya, Mughalha wawu y’oyu!” Amabwira na Yoane athi: “Lebaya, Koyo wawu y’oyu!” Eritsuka ekiro ekyo, Yoane mwabya nga mughalha wa Maria kandi mwamutsomana nga mama wiwe. Yesu mwakangania omukali ow’obughuli oyo y’olhwanzo lhunene, omukali oyuwamutsomana akabuthwa kandi oyuwabya inianimeneho akaholha!

8. Ebya Yesu abwira Maria na Yoane byanga thweghesyaki?

8 Ebya Yesu abugha byanga thweghesyaki? Olhwanzo olhwa thuwithire baghalha bethu na bali bethu lhutholere ilhwabya lhunene kwilhaba olhwathuwithire ab’okw’ithwe. Abahughu bethu bangana thuhakanisya kutse nibya ibathusighania, aliwe ngoku Yesu alhaghanisaya, thwamamakirira Yehova n’ekithunga Kiwe, ithukendi bana “ngendo ighana” ebya thwaheraya. Abanene ibakendibya baana bawu, bamama, kutse bathatha bawu banzwa. (Mk. 10:29, 30) Wukayowa wuthi eribya omw’ihiika ery’obunyakirimu eriri mw’abandu abali bughuma omw’ikirirya n’olhwanzo​​—erianza Yehova n’erianzana?​—Kol. 3:14; 1 Pet. 2:17.

“NYAMUHANGA WAGHE, BUSANA NAKI WUKANYISIGHANAYA KWEHI?”

9. Ebinywe bya Yesu ebiri omu Matayo 27:46 bikathweghesayaki?

9 Yesu mwabugha athiki? Yesu iniakisiya inialekulha, mwabugha athi: “Nyamuhanga waghe, Nyamuhanga waghe, busana naki wukanyisighanaya kwehi?” (Mt. 27:46) E Biblia siyiri soborera ekyaleka Yesu iniabugha eki. Aliwe thulebaye ekya thuk’igha omo binywe ebyo. Eky’erimbere, Yesu eribugha ebinywe ebi, abya iniakaberereraya obuminyereri obuli omwa Esyonyimbo 22:1. * Kandi ebinywe ebyo mubyakangania ndeke-ndeke ngoku Yehova syathathimbya oku Mughalha wiwe kw’olhughuthu lhw’erimutheya. (Yobu 1:10) Yesu mwaminya ngoku Thatha wiwe abirimulhwikira omo byalha by’esyonzighu siwe nuku simulengeko omo buswire​—erilengwako erithe lyathahika oko mundu wosi-wosi. Eryongera okw’ekyo, ebinywe ebyo mubyakangania ngoku syathakolha kibi kyosi-kyosi ekyanga leka in’ithibwa.

10. Ebinywe ebya Yesu abwira Thatha wiwe byanga thweghesyaki?

10 Ebya Yesu abugha byanga thweghesyaki? Erisomo erya thwang’igha liri lithi sithutholere thukalengekania thuthi Yehova akendi thutheya okwa bitsibu ebikalenga okw’ikirirya lyethu. Ngoku Yesu analengawako omo buswire, nethu thutholere ithwabya ithunayitheghekire erisighalha bathaleghulha erihika n’okwa lhuholho kyamayithaghisibwa. (Mt. 16:24, 25) Aliwe, thunayikethere ngoku Nyamuhanga syanga ligha thukalengwako kwilhaba amaaka wethu. (1 Kor. 10:13) Erindi lisomo liri lithi, nga Yesu, nethu thwangana ghalhwa isithuwithe ekya thwakolire. (1 Pet. 2:19, 20) Abakathuhakanisaya bakakolha ekyo butsira ambu thwakolire ekindu kibi, aliwe kundi si thuli b’ekihugho kandi thukathulhughanaya ekwenene. (Yn. 17:14; 1 Pet. 4:15, 16) Yesu mwayitheghererya ekyaleka Yehova iniamulighira eriaghalhwa. Aliwe erithendibya nga Yesu, abaramya bathaleghulha omughulhu bali omwa bitsibu hakanayira ibayibulya ekikaleka Yehova inialighira ebindu birebe eribabyako. (Hab. 1:3) Nyamuhanga wethu ow’obughanyiri kandi oyukaghumisirizaya anasi ngoku abandu ng’abo si bugha indi sibawithe erikirirya; aliwe ku bakayithagha erihumulikanibwa eryo iyo musa angaha.​—2 Kor. 1:3, 4.

“NYIKWIRE ENYOTHA”

11. Ni kyahi ekyaleka Yesu iniabugha ebinywe ebiri omu Yoane 19:28?

11 Yesu mwabugha athiki? (Soma Yoane 19:28.) Ni kyahi ekyaleka Yesu iniabugha athi: “Nyikwire enyotha”? Abugha athya nuku “Amasako abererere”​—ni bugha ambu, obuminyereri obuli omwa Esyonyimbo 22:15, ahakabugha hathi: “Akaghalha kaghe kakuma ng’olhuyo, n’olhulimi lhwaghe lhukakamatha omo buno bwaghe.” Kandi Yesu abere abiriaghalhwa omwa byosi ebyo imwamune n’obulhumi bunene okwa muthi w’amaghali, angabya imwakwa enyotha nene kutsibu. Mwayithagha eky’erinywa erighunza enyotha.

12. Ebinywe bya Yesu “Nyikwire enyotha” byanga thweghesyaki?

12 Ebya Yesu abugha byanga thweghesyaki? Yesu mwathalengekania athi erikangania eriyowa liwe ni bulemwa; nethu sithutholere thukalengekania thuthya. Abandi omw’ithwe sibalyanza erisaba abandi b’obuwathikya. Aliwe endambi yamahika thukabya ithukayithagha obuwathikya, sithutholere thukasagha erisaba abandi b’obuwathikya. Ng’eky’erileberyako, thwamabya ithukulire omo myaka kutse ithuli batseke, ithwangana bwira omunywani oyuwithe ematoka thuthi athuthwale omo kathali kutse okwa mubatsi. Thwamabya ithubbunikire muthima kutse ithuhwere amani, ithwangana saba omusyakulhu w’ekithunga kutse owundi munywani wethu oyukulire bunyakirimu erithuhulikirira kutse erithubwira “ekinywe kibuya” ekyanga thuhumulikania. (Emi. 12:25) Thwibuke ngoku baghalha bethu na bali bethu bathwanzire, kandi banzire erithuwathikya “emighulhu yosi.” (Emi. 17:17) Aliwe sibanga minya ebiri omwa bulengekania bwethu. Ibakendi minya ku thukayithagha obuwathikya ithunalyababwira.

“BYAMAHWA!”

13. Ni byahi ebya Yesu aberereraya omw’isighalha muthaleghulha erihika okwa lhuholho?

13 Yesu mwabugha athiki? Okwa siri nga saha mwenda esy’erithungyi Nisani 14, Yesu mwabugha athi: “Byamahwa!” (Yn. 19:30) Iniakisiya iniathwa omuthima, Yesu mwaminya kw’amabiriberererya ebyosi ebya Yehova amuthuma erikolha. Omw’isighalha muthaleghulha erihika okwa lhuholho, Yesu mwaberererya ebindu birebe. Eky’erimbere, mwakangania ngoku Sitani ni mubehi. Yesu mwakangania ngoku omundu oyuhikene angana sighalha muthaleghulha Sitani nomwanga mukolhako bingahi. Ekyakabiri, Yesu mwahayo engebe yiwe ng’endongolya. Iyo erihayo engebe yiwe mukyaleka ikyathokekana okwa bandu abathahikene eribya bughuma na Nyamuhanga, n’eribya n’amaha w’erisyabyaho kera na kera. Ekyakasathu, Yesu mwasighika ehamuli ya Yehova ey’erithabalha ey’erithunganene n’eryerya erina lya Thatha wiwe.

14. Thutholere ithwathwamu eribya omwa ngebe eyiri yithi obuli kiro? Soborera.

14 Ebya Yesu abugha byanga thweghesyaki? Thutholere ithwathwamu erisighalha bathaleghulha obuli kiro. Lengekanaya okwa bya Mughalha wethu Maxwell Friend, oyo wabya mughuma w’okwa bakangirirya b’Esukuru ye Gileadi abugha. Okwa lhuhindano lhw’ekihugho kyosi, Mughalha wethu Friend, omwa mukania owahambire okwa buthaleghulha mwabugha athi: “Ebya wangakolha kutse eribugha munabwire isiwabirindaya omungya. Wunasi omungya nga bikendisyabya bithi? Ambi obuli kiro iwabya omo ngebe eyikabya nga ni kaghisa kawu k’erighunzerera ak’erikangania ngoku wutholere erisyabyaho kera na kera.” Kisi ambi obuli kiro ithwabya omo ngebe eyikabya nga ni kaghisa kethu k’erighunzerera ak’erikangania obuthaleghulha bwethu! Neryo nomuthwangabya b’eriholha, ithukendi bugha thuthi, “Yehova, nabirikolha ngoku nanga thoka erisighalha muthaleghulha, erikangania ngoku Sitani ni mubehi, n’eriyira erina lyawu mwa libuyirire n’erisighika ehamuli yawu y’erithabalha!”

“NGAHIRA EKIRIMU KYAGHE OMO BYALHA BYAWU!”

15. Ngoku kiri omu Luka 23:46, ni yikethera lyahi erya Yesu aby’awithe?

15 Yesu mwabugha athiki? (Soma Luka 23:46.) Yesu inianasikire mwabugha athi: “Thatha, ngahira ekirimu kyaghe omo byalha byawu.” Yesu abya inianasi ngoku Yehova yukendi muha engebe ey’obuthuku bw’embere, kandi abya inianayikethere ngoku Thatha wiwe akendi syamwibuka.

16. Ekyalholirweko kya Joshua kyamakweghesyaki?

16 Ebya Yesu abugha byanga thweghesyaki? Ibya iwunayitheghekire erihira engebe yawu omwa byalha bya Yehova. Erikolha ekyo wutholere “iwikirirya Omwami Mukulhu n’omuthima wawu wosi.” (Emi. 3:5) Thalengekania okwa ky’erileberyako kya Joshua, Omwema wa Yehova ow’emyaka 15 oyuwabya awithe obulhwere obukalire. Mwaghana emithambirire eyikathwa ebihano bya Nyamuhanga. Iniakisiya inialekulha, mwabwira mama wiwe athi: “Mama, nabirihira engebe yaghe omo byalha bya Yehova. . . . Inganasikire nga kubwira kino, Mama: Ahathe erithika-thika, nganasi ngoku Yehova akendi syanyilhubukya. Yehova anasi omuthima waghe, kandi kwenene nga mwanzire.” * Obuli mughuma w’okw’ithwe atholere iniayibulya, ‘Namabya omwa mibere eyikalire eyikalenga okw’ikirirya lyaghe, mbwino nangana hira engebe yaghe omo byalha bya Yehova n’eriyikethera ngoku akendi syanyibuka?’

17-18. Ni masomo wahi agho thwam’igha? (Lebaya akasanduko “ Ebya Thuk’igha omo Binywe bya Yesu eby’Erighunzerera.”)

17 Ebinywe bya Yesu eby’erighunzerera byangana thweghesya amasomo w’omughaso! Thuk’igha ngoku thutholere ithwaghanyira abandi n’eriyikethera ngoku Yehova akendi thughanyira. Thuwithe olhusunzo olhw’eribya omw’ihiika ery’obunyakirimu erya baghalha bethu na bali bethu abanayitheghekire erithuwathikya. Aliwe thwamayithagha obuwathikya, thutholere ithwabusaba abandi. Thunasi ngoku Yehova akendi thuwathikya erighumira ekitsibu kyosi-kyosi ekyo thwanga bana. Kandi thukalhangira ini kikulhu obuli kiro eribya omo ngebe eyikabya nga ni kaghisa kethu k’erighunzerera ak’erikangania obuthaleghulha bwethu, ithunayikethere ngoku engebe yethu yine omwa byalha bya Yehova.

18 Omo kwenene, ebinywe ebya Yesu abugha iniane okwa muthi w’amaghali, bikathweghesaya bindu binene! Thwamaghendera okwa masomo agho thwam’igha, ithukendibya ithukakenga ebinywe ebya Yehova abwira Mughalha wiwe bino: “Mumwowe.”​—Mt. 17:5.

OLHWIMBO 126 Mutheghaye, Musike, Mubye n’Amaaka

^ enu. 5 Ngoku kiri omu Matayo 17:5, Yehova anzire ithwahulikirira Mughalha wiwe. Omo mwatsi ono, thukendi kania okwa masomo malebe agho thwang’igha omo binywe ebya Yesu abugha iniane okwa muthi w’amaghali.

^ enu. 9 Eriminya esyonzumwa esyangabya isy’esyaleka Yesu iniasuba omo binywe ebiri omwa Esyonyimbo 22:1, lebaya “Ebibulyo Erilhua Omwa Basomi” omwa gazeti eno.

^ enu. 16 Lebaya omwatsi “Erikirirya lya Joshua​—Erisingura ery’Obwiranda bwa Baana” owali omwa Awake! ey’Okwokubanza 22, 1995.