1-2. Bwe Yezu keri monaka ntete katâ misamu miandi mia mansukina?

MU TILUMBU tia 14 Niza 33 M.B twena. Bu bamana mu kwikisila misamu mi bamufundisila, mpe bu bamuzengala ti musamu wa nkatika wa mbi kayirika, Yezu bamusehesela, batomo mu mwisa mpasi, mpe bamukoma ha poto dia matimuna. Nsonso zamuwubula moko na malu. Ntangu zazansoni zi keri wumunaka, mpe ntangu zazansoni zi keri zibulaka munwa mu zonza mpasi keri monaka. Kâ, wafwanakana kazonza mu bungu ti misamu mia mfunu mieri nandi mu tâ.

² Tazonzeleno misamu mia tâ Yezu ntete kafwa ha poto dia matimuna, mpe tazonzeleno malongi ma tulendi baka mu misamu mio. Mu ntelo yakaka, ‘tamuwirikileno.’​—Mat. 17:5.

3. Kampe Yezu banani keri zonzelaka bu katâ ti: ‘Tata, ba lemvokela’?

³ Ngano Yezu bwe katâ? Bu bamana mu koma, Yezu wasambila ti: ‘Tata, ba lemvokela.’ Banani ba lemvokela? Misamu mita landa mia tâ Yezu, mbo mitubakisaka mu bakula ka banani keri zonzelaka; watâ ti: ‘Mi bata yirika, ka bazebi’â mio ko.’ (Like 23:33, 34) Kampe Yezu mbo keri zonzelaka binwani bia Bisi-Rome biamukoma nsonso mu moko na mu malu. Ka batomo’â zaba ko Yezu ka ni nani. Kampe mbo keri zonzelaka mpe yungi dia bantu dialomba ti bamuhonda, kâ baketi kwizi bâ na timinu mu yandi. (Bis. 2:36-38) Yezu ka bika ko ti kondo kwa buderede ku bamusila kwasa ti kizi kabâ na diki. (1 Pi. 2:23) Kâ, walomba Yehova kalemvokela bantu bamuhonda.

4. Ntia malongi tulendi baka mu luzolo lwa songela Yezu mu lemvokela bantu beri mu telamanaka?

⁴ Ntia malongi tulendi baka mu misamu mia tâ Yezu? Ntiana Yezu, tufweti zoloko mu lemvokela bantu bakaka. (Kol. 3:13) Bantu bakaka, ni bu sa ti bantu ba makanda meto, balendi tu  kwamisa mu bungu ti ka babakulaka nkwikulu zeto ko, peleko mpila yi tunatinaka luzingu lweto. Balendi tu hunisina misamu, balendi tu fwisa nsoni ha meso ma bantu, balendi tenda mabuku meto, peleko balendi mpe tu kebesa ti mbo batusa bubi. Kâ, kani tabâ na diki, tulendi lomba kwe Yehova kabakisa bantu bô batutelamanaka mu zibula mitima miawu ngatu na kani lumbu batambula matieleka. (Mat. 5:44, 45) Ntangu zakaka, wulendi bâ musamu wa mpasi kwe beto mu lemvokela, nsungula tala ti misamu mi batuyirikiri mia nkatika mia mbi miena. Kâ, tala ti tubikiri diki diakula mu mitima mieto, mbo tutimwisa mpasi. Mpangi yimosi ya yikento yatâ ti: “Mbo nibakulaka ti lemvokela bantu bakaka, ka wuta zolo tâ ko ti misamu mi bayirikiri mia sungama miena, peleko nzila nibaheni mu kumbongela mu mpila ya mbi. Ebu kwa wuta zolo tâ ti nsololo nsiri ya lembo lunda diki.” (Mik. 37:8) Bu tubongaka nzengolo ya lemvokela, mbo tusolaka mu lembo bika misamu mia mbi miasa ti talunda diki.​—Efz. 4:31, 32.

5. Ntia kani Yezu kasila timpumbulu ti bakoma ha lweka lwandi, mpe mu bungu dia nti kasila kani dio?

⁵ Ngano Yezu bwe katâ? Bimpumbulu biole bakoma ha lweka lwa lukento na lwa lubakala lwa Yezu. Ha mbatukulu babatika mu mu sehesela. (Mat. 27:44) Kâ ha manima, timpumbulu timosi tiasoba mabanza. Wayizi bakula ti Yezu ka yirika na kani musamu wa mbi ko. (Like 23:40, 41) Wasongela mpe lukwikulu lweri nandi ti Yezu mbo kaketi vumbuka kwe ba fwa, mpe mbo kaketi kwizi bâ mutinu. Wayizi têla Yezu ti: ‘Yezu, kumbambukila moyo, bu kwiza mu Timfumu tiaku.’ (Like 23:42) Ntia mpila timinu bakala dio kasongela! Yezu wamuvuturila ti: “Wa matieleka nita ku têla lumbu ti, mbo bâ na meno [ka mu Timfumu’â ko, kâ] ku Paradi.” (Like 23:43, NWT) Yezu bu kasarila ntelo za “nita,” “ku” na “meno,” wasongela ti yandi beni wasa kani dio. Mu bungu ti wazaba ti Tata’andi tiari tia lemvokela tie nandi, Yezu watâ misamu miahana tivuvu kwe timpumbulu tieri fwaka.​—Mik. 103:8.

6. Ntia malongi tuta baka mu misamu mia tâ Yezu kwe timpumbulu timosi?

⁶ Ntia malongi tulendi baka mu misamu mia tâ Yezu? Yezu tifwani tia Tata’andi kalandaka mu mpila ya lunga. (Ebr. 1:3) Yehova zololo katulemvokela mpe katusongela tiari tia lemvokela tala ti tutomono nionga mu misamu mia mbi mi tayirika mu ntama, mpe tubêle na timinu ti mbo kalemvokela masumu meto mu nzila ya menga ma tsamuna Yezu Kristo. (1 Za 1:7) Bantu bakaka balendi wa mona musamu wa mpasi mu kwikila ti Yehova lendi lemvokela misamu mia mbi mi bayirika mu ntama. Tala ti ntangu zakaka ni bo monaka, taluzula mabanza ema: Ntangu fioti ntete kafwa, Yezu wasongela tiari tia lemvokela kwe timpumbulu timosi ti bazengela lufwa tiabatika mu songela timinu. Musamu wo mbo wuta songela ti Yehova tiari tia mutima tie nandi mu bungu dia bisari biandi bia kwikama bisarilaka ngolo zawu zazansoni mu tumamana ntumunu zandi.​—Mik. 51:1; 1 Za 2:1, 2.

7. Tintwari na Za 19:26, 27, bwe Yezu katâ kwe Mariya na kwe Za?

⁷ Ngano Yezu bwe katâ? (Tanga Za 19:26, 27.) Yezu lwaka lweri nandi mu bungu dia nguri’andi, kampe weri mufwiri. Mpangi zandi za zibakala na za zikento, kampe lenda dieri nawu mu kipa nsatu zandi za tinsuni. Kâ, nani waketi kipa nsatu zandi za timpeve? Ka kwena tima ko tisongelaka ti mu ntangu yîna mpangi zandi milongoki mieri. Kâ, Za weri  ntumwa ya kwikama, mpe mosi ya ndiku zandi zi beri penepene. Yezu mbo keri bongelaka bantu ba beri sarilaka Yehova tintwari ntiana kanda diandi dia timpeve. (Mat. 12:46-50) Luzolo lwa Yezu mu Mariya na lwaka lweri nandi mu yandi, lwamutuma mu sâ mu sisa kwe Za, mu bungu ti wazaba ti mbo kaketi kipa nsatu za timpeve za Mariya. Kwe nguri’andi watâ ti: ‘Wu ni mwana’aku.’ Mpe kwe Za watâ ti: ‘Ewu ni nguri’aku.’ Tûka lumbu tîna, Za wayizi bâ ntiana mwana wa Mariya, mpe mbo keri kipaka Mariya ntiana kwa nguri’andi yamubuta. Ntia mpila luzolo Yezu kasongela kwe mukento watomo mu kipa na luzolo lwalwansoni bu kabutuka, mpe wabâ ha lweka lwandi mu ntangu ya lufwa lwandi!

8. Ntia malongi tulendi baka mu misamu mia tâ Yezu kwe Mariya na kwe Za?

 ⁸ Ntia malongi tulendi baka mu misamu mia tâ Yezu? Tindiku tieto na mpangi zeto za Bakristo tilendi yôka ngolo tindiku tie neto na bantu ba makanda meto. Bantu ba makanda meto balendi tu telamana peleko balendi tu kala, kâ Yezu wakanisina ti, tamana tatamana mu bâ ba kwikama kwe Yehova na kwe organizasio’andi, bima bi tubaka mbo biyôka mbala nkama (100) bio bi tuhombese. Babingi bakwizi bâ ntiana bala beto ba babakala, ba bakento, nguri zeto peleko batata beto. (Mak. 10:29, 30) Ngano bwe monaka ku mutima bu we na mpangi za zikento na za zibakala ze na bumosi mu bungu ti timinu tie nawu mu Yehova, mpe luzolo lwe nawu mu Yandi na mu bampwana’awu?​—Kol. 3:14; 1 Pi. 2:17.

9. Nti tuta longoka mu misamu mia tâ Yezu mie mu Matie 27:46?

⁹ Ngano Yezu bwe katâ? Ntangu fioti ntete kafwa, Yezu wakawula ti: ‘Nzambi’ani, Nzambi’ani, nti [kundiyambirikiri]?’ (Mat. 27:46) Bibila ka dibangulaka ko ka mu bungu dia nti Yezu katêla bo. Kâ, tataleno ka nti tulendi longoka mu misamu mio. Yezu bu katâ misamu mio, ni mu lungisa mbikululu ye mu Mikunga 22:1. * Misamu mio mitomono songela mpe ti, Yehova ka tûla “tikaku tikengerelaka ko ha tizunga” tia Mwana’andi. (Yobe 1:10) Yezu wabakula ti Tata’andi wabika bantu beri mu yinaka batomo tonta timinu tiandi tii ku lufwa. Ka kwena muntu ko weka bwabana na ntontolo za bwabana na Yezu. Misamu mi katâ misongele ti, misamu mi bamukwikisila miamunata ku lufwa, ka yirika mio ko.

10. Ntia malongi tulendi baka mu misamu mia tâ Yezu kwe Tata’andi?

¹⁰ Ntia malongi tulendi baka mu misamu mia tâ Yezu? Malongi ma tuta baka ni ema: tufweti zaba ti Yehova ka tu kengerela ko mu misamu miamiansoni mituturila. Ntiana kwa Yezu wakota mu ntontolo tii ku lufwa, beto mpe tufweti bâ ba kubama mu songela ti ba kwikama twena tii ku lufwa tala ti bufwanakane. (Mat. 16:24, 25) Kâ, tulendi bâ na lukwikulu ti Nzambi ka bika ko ti takota mu ntontolo zi tulembo lenda mu korela. (1 Kor. 10:13) Malongi makaka ma tuta baka ni mena’eti, tulendi mona mpasi ni bu sa ti ka tuyirikiri’â musamu wa mbi ko. (1 Pi. 2:19, 20) Bantu batukwamisaka mbo batumwisaka mpasi, ka mu bungu dia musamu wa mbi’â ko wu tuyirikiri, kâ mu bungu ti ka tukotaka misamu mia nza yi ko, mpe matieleka tusamunaka. (Za 17:14; 1 Pi. 4:15, 16) Yezu wabakula mu bungu dia nti Yehova kahanina nzila kamona mpasi. Kâ, bisari biakaka bia Yehova bitiyulaka mu bungu dia nti Yehova kabikilaka ti bamona mpasi. (Hab. 1:3) Tata’eto dia fuluka mu tiari mpe die na luvivululu mbo kabakulaka ti bisari bio ka timinu’â ko ti bakondoko, kâ nsatu lutindusu ye nawu lutûkaka kwa kwe Yandi.​—2 Kor. 1:3, 4.

11. Mu bungu dia nti Yezu katêla misamu mie mu Za 19:28?

¹¹ Ngano Yezu bwe katâ? (Tanga Za 19:28.) Mu bungu dia nti Yezu katêla: ‘Mpwina [ya mamba] ye nani’? Watâ bo, ngatu mbikululu ye mu Mikunga 22:15 yalungana. Mbo yitâka ti: “Ngolo zani ziyumini ntiana timenga tia tima ti bayirikila mu lubumba (argile); ludimi lwani mbo luta namatana na mfimfini zani.” Mpe ha manima ma mpasi zo zazansoni Yezu zi kamona, na ha poto dia matimuna, wayizi bâ na nsatu mamba. Nsatu yeri nandi muntu kamubakisa mu nwa mamba.

12. Ntia malongi tulendi baka, Yezu bu katâ ‘mpwina ya [mamba ye nani]’?

 ¹² Ntia malongi tulendi baka mu misamu mia tâ Yezu? Yezu keri’â banzaka ko ti musamu wa mbi wena mu tâ ka bwe keri monaka ku mutima. Beto mpe tufweti tâka ka bwe tumonaka ku mutima. Vula-vula ka tuzoloko’â ko tazonzela nsatu zeto kwe bantu bakaka. Kâ tala ti nsatu lubakusu ye neto, ka tutînakandi mu lomba lubakusu kwe bantu bakaka. Mu tifwani, tala ti ba nuna twena peleko ka twena na tikolela tia mbote ko, tulendi bâ na nsatu ya lomba kwe ndiku yatuturisa mu sumba bima ku zandu, peleko yatuturisa kwe doktere. Tala ti ba nôka twena, tulendi bâ na nsatu ya lomba kwe mukuluntu peleko kwe ndiku ye Mukristo wa yela mu tu wirikila peleko mu tu têla misamu mia mbote mitutindisa. (Bin. 12:25) Bambuka ti mpangi zeto za zikento na za zibakala beto zizololo, mpe bazololo batubakisa mu ntangu ya mpasi. (Bin. 17:17) Kâ, ka balendi’â batanga mu mitima mieto ko. Ka balendi’â bazaba ko ti nsatu lubakusu ye neto tala ti ka tubatêlele’â musamu we neto ko.

13. Ntia misamu Yezu kalungisa bu katatamana mu bâ wa kwikama tii bu kafwa?

¹³ Ngano Yezu bwe katâ? Kampe mu 15 heures, Yezu wakawula ti: “Wulungane!” (Za 19:30, NWT) Na lufwa lwandi lwatula ho nkatika bendo, Yezu wayizi lungisa misamu miamiansoni Tata’andi mi keri mu kêlelaka mu lungisa. Bu katatamana mu bâ wa kwikama na tii bu kafwa, Yezu wayizi lungisa misamu miamingi. Musamu wa ntete, wayizi tomo songela ti Satana ngungu yena. Yezu wasongela ti muntu wa lunga wulendi tatamana mu bâ wa kwikama mu musamu ni musamu wu lendi mu yirika Satana. Musamu wa nzole, Yezu wahana luzingu lwandi mu nkûlulu. Bu kahana luzingu lwandi mu mukayulu, lufwa lwandi lwasa ti bantu ba masumu basa tindiku na Nzambi, mpe babâ na vuvu tia luzingu lwa mankululu. Musamu wa ntatu, Yezu wasongela ti Yehova Ntwarisi ya buderede yena, mpe wasa ti nkumbu’andi bazitisa yo.

14. Ntia nzengolo tufweti bongaka bilumbu biabiansoni? Bangula.

¹⁴ Ntia malongi tulendi baka mu misamu mia tâ Yezu? Tufweti sarila ngolo zeto zazansoni mu tatamana mu bâ ba kwikama bilumbu biabiansoni. Tataleno misamu mia tâ mpangi Maxwell Friend, weri mulongi ku Lukolo lwa Galade. Ku lukutakanu lwa nsi zazingi, bu keri zonzelaka tifu tia kwikama mu tinzonzi tiandi, mpangi Friend watâ ti: “Ka lukêlandi mbazi mu yirika peleko mu tâ misamu mi lulendi yirika peleko mi lulendi tâ lumbu ti. Ngano luzebi tala ti mbo lubâ ba moyo? Monakeno tilumbu ti luta zinga ntiana bweso bweno bwa mansukina mu songela ti lufwanakane mu zinga mankululu.” Bika tamona ti tilumbu ti tuta zinga ntiana tilumbu tia mansukina mu tatamana mu bâ ba kwikama! Buna, ni bu sa ti tufweti bwabana na lufwa, mbo tubâ na lenda dia tâ ti: “Yehova, miamiansoni mia nsiri mu tatamana mu bâ wa kwikama, mu songela ti Satana ngungu yena na mu sa ti nkumbu’aku bazitisa yo, mpe mu singasa ti nge Ntwarisi ya buderede yena!”

15. Tintwari na Like 23:46, Yezu ntia lukwikulu lweri nandi?

¹⁵ Ngano Yezu bwe katâ? (Tanga Like 23:46.) Na lukwikulu lwalwansoni, Yezu watâ ti: ‘Tata, ha moko maku nita vutula tiwumunu tiani.’ Yezu wazaba ti luzingu lwandi mu bilumbu bia ku matu ha moko ma Yehova lweri, mpe lukwikulu lweri nandi ti Yehova mbo kaketi mu bambukila moyo.

16. Ngano ntia malongi tuta baka mu musamu waturila mpangi yimosi ya bakala yeri na mvula 16?

 ¹⁶ Ntia malongi tulendi baka mu misamu mia tâ Yezu? Tatamana mu bâ wa kwikama ni bu sa ti luzingu lwaku mu mpasi lwena. Mu sila bo, fweti “tûla vuvu tiaku mu Yehova mu mutima’aku wawansoni.” (Bin. 3:5) Tataleno tifwani tia Joshua, weri Mbangi ya Yehova yeri na mvula 16, mpe weri na timbevo tinataka ku lufwa. Wakala mpila ya bukila yilembo kwelanaka na Musiku wa Nzambi. Ntangu fioti ntete kafwa, watâ kwe nguri’andi ti: “Mama, mu moko ma Yehova ndiena. [. . .] Mama, na lukwikulu lwalwansoni, mbo nita ku têla musamu ewu: Yehova mbo kakumvumbula kwe ba fwa. Mu mutima’ani katangaka, mpe Yandi ntomono zolo.” * Mbo wubâ musamu wa mbote kwe beto bansoni mu tiyula tiyuvu eti: ‘Tala ti timinu tiani tikotele mu ntontolo mu musamu wulendi ku nata ku lufwa, ngano mbo nitatamana mu bâ wa kwikama, mpe mbo nibâ na lukwikulu ti Yehova mbo kakumbambukila?’

17-18. Ntia malongi tubakiri? (Tala kaku tie na mutu-diambu “ Ntia malongi tuta baka mu misamu mia mansukina mia tâ Yezu.”)

¹⁷ Diangana malongi ma ngolo tulendi baka mu misamu mia mansukina mia tâ Yezu! Mbo mita tu bambula ti tufweti lemvokelaka bampwana’eto, mpe tufweti kwikila ti Yehova mbo katulemvokela. Bweso bwe neto bwa bâ na kanda dia timpeve dia mbote die dia kubama mu tu bakisa, kâ bu tubâka na nsatu lubakusu, tufweti lwa lombaka. Tuzebi ti Yehova mbo katubakisa mu korela ntontolo za mpila na mpila zi tubwabana na zo. Mpe mbo tuta mona ti mfunu wena mu monaka tilumbu ti tuta zinga ntiana tilumbu tia mansukina mu songela ti ba kwikama twena, mu bungu ti lukwikulu lwe neto ti tamana fwa, Yehova mbo katuvumbula kwe ba fwa.

¹⁸ Wa matieleka, tulendi longoka misamu miamingi mu misamu mia tâ Yezu ntete kafwa ha poto! Bu tukwe sariri malongi ma tulongokele, mbo tulanda musamu watâ Yehova mu bungu dia Mwana’andi ti: ‘Mu wirikileno.’​—Mat. 17:5.