Ir al contenido

Ir al índice

KJOAʼMIYA XI CHOTʼAYA 15

Jmé xi bakóyaná jokitso Jesús kʼianga to jekuiyá

Jmé xi bakóyaná jokitso Jesús kʼianga to jekuiyá

“Jebi ʼndína xi tsjoake̱. Jonda sʼekoan xi tʼatsʼe. Tinóʼyalao” (MAT. 17:5).

KJOAJNDA 17 “Mena”

XI TÍNCHJA̱NI *

1, 2. Jmé kjoa xi tífaʼatojin je Jesús kʼianga tokʼoatjínsa kinchja̱.

KʼIANGA 14 sá nisán nó 33, je Jesús énndiso kisʼene kʼoa kui jée kisʼene jmeni xi tsín je kʼoakisʼin. Kʼoa je chjotakontrale totaon tsabe, totsabesin kʼoa yá tsakátʼa. Kʼianga kjinʼio ntsja kao ndso̱ko̱ je Jesús, kʼoa ninga jetsín tinanda ma kjenjtani, nʼio tjínle kjoandosin jmeni xi kitso.

2 Chótʼayajinla jmeni xi kitso je Jesús kʼianga kjitʼa je yá kʼoa jmé xi bakóyaná jokitso (Mat. 17:5).

“NʼAI, TICHATʼALAI”

3. ʼYá tʼatsʼe kinchja̱ni je Jesús kʼianga i̱ kitsole je Nʼaile: “Nʼai, tichatʼalai”.

3 Jmeni xi kitso je Jesús. Kʼianga jekisʼetʼa yá, je Jesús i kitsole Jeobá: “Nʼai, tichatʼalai”. ʼYáni xokitsole. Yaa bakóyaná jokitso nga koanskanni. I kitso: “Nga tsín kui be jme xi sʼín” (Luc. 23:33, 34TNM). Tsakui nichxin je xokitsole je sondado romano xi yá tsakátʼa, nga̱ chjota jebi alikui be tsa ʼNdíle Niná je Jesús. Kʼoa tsakui nichxin je xokitsoleje̱ chjota xi kʼoakitso nga katanikʼien, tonga xi skanni koankjainle xi tʼatsʼe (Hech. 2:36-38TNM). Tonga je Jesús alikui tsakʼéngijti kon ninga kʼoakinikao (1 Ped. 2:23). Tosaa kui kisijéle je Jeobá nga katasíchatʼale je chjota xi kisikʼien.

4. Jméni xi bakóyaná nga kisichatʼale Jesús je kontrale.

4 Jmeni xi bakóyaná. Joni je Jesús, kʼoati tjínnele si̱chatʼalee xíngiaa (Col. 3:13). Tsakui nichxin kuinga batiochjoaniná je chjota nga Énle Niná tichotʼayá, jolani je xíngiaa. Nga̱ tsín majinle ánni nga kʼoanʼiañá. Tsakui nichxin énndiso koanená, tsa totaon skoe̱ná ngixko̱n xi kjaʼaí chjota, tsa koaxejnda je xo̱n xi chotʼayá kʼoa tsa saʼnda kʼoakuitsoná nga sikiʼaonná. Tonga ʼndele nga kʼoéngijtiaa tokoán, tosa kʼoakʼuínlee je Jeobá nga katamachoyale jokjoantjínni je xi kixi (Mat. 5:44, 45). Sakʼoaa ñʼai maná kʼianga nichatʼalee xíngiaa, ngisaa kʼianga totaon bená tsa ʼyani. Tonga tsa kʼoaiʼndelee yaoná nga tosi tonda kʼoéngijtiaa tokoán, tiñá si̱kiʼaonñá yaoná. Jngo tichjaa xi i̱ tso: “Kʼianga sichatʼale xi ngikʼa, alikui kui xi tsonile nga sasénna jmeni xi sʼín, kʼoa tsa totsjoaʼndele nga totaon skoe̱na. Tosaa kui xi sʼian nga tsín tibʼengijtiña tokoan” (Sal. 37:8). Kʼianga nichatʼalee xíngiaa, alikui tikui bʼejinkonñá jmeni xi síkaoná (Efes. 4:31, 32).

“YAA KUIJNAKAONÁI YA ʼNDENAXÓ”

5. Jméni xi kitsole Jesús je chjota xi kʼoati ya kitsjentjenbʼatʼa yá, kʼoa ánni nga kui kjoachoya kitsjoanile.

5 Jmeni xi kitso je Jesús. Kʼianga kitsjentjenbʼatʼa yá je Jesús, jao chjotaché xi kʼoati kitsjentjenbʼatʼa yá. Totsabesin tsakai nga jao je Jesús (Mat. 27:44TNM). Tonga jngo xi tsín tikʼoakisʼinni nga̱ koanjinle nga tsín jme jée tsakajngi je Jesús (Luc. 23:40, 41). Kʼoa koankjainle nga kjoaʼáyanile je Jesús kʼoa nga rey sʼin kʼoéjna. I kitsole: “Jesús, tikjaʼaitsjennái kʼianga jekoatexomai” (Luc. 23:42TNM). Nʼio kisʼele kjoamakjain chjota jebi, nga̱ je Jesús i kitsole: “Yaa kuijnakaonái ya ʼndenaxó”. Ali tsa kʼoajin kitsole nga ya ngʼajmi koatexomakao (Luc. 23:43TNM). Nga ya “kuijnakaonái” kitsole je Jesús, kui xi kitsole nga jesoa chjota jebi xi kui kjoachoya tsakʼaile. Nga̱ be je Jesús nga nʼio tjínle kjoamatokon je Nʼaile, kuinga kʼoakitsonile chjota jebi kʼianga kjesa biyajin (Sal. 103:8).

6. Jméni xi bakóyaná jokitsole Jesús je chjotaché.

6 Jmeni xi bakóyaná. Je Jesús ñaki kʼoakjoansʼin tsakakó jokjoan je Nʼaile (Heb. 1:3). Je Jeobá síchatʼaná kʼoa bakóná kjoamatokon kʼiatsa kʼoama kjoaixininá jñani chʼao kinʼia ngasʼa kʼoa tsa makjainná nga tsakʼéchjíntjainá je Jesús (1 Juan 1:7). Tonga jméni xi sʼiaan tsa ñʼai maná nga makjainná kʼianga síchatʼa je Jeobá jme jée xi tsakijnyaa. Si̱kjaʼaitsjenjinla jebi: kʼianga tojeme kuiyá, je Jesús tsakakóle kjoamatokon jngo chjotaché xi tokʼiakjoan koankjainle. Jebi kui bakóyaná nga bakóle Jeobá kjoamatokon je choʼndale xi kixi fitʼale kʼoa xi bʼénele yaole kʼianga sítjosonle (Sal. 51:1; 1 Juan 2:1, 2).

“KOENI ʼNDÍLI”, “KOENI NA̱LI”

7. Tojo tso Juan 19:26, 27, jméni xi kitsole Jesús je María kao Juan.

7 Jmeni xi kitso je Jesús (tʼexkiai Juan 19:26, 27). * Kui xi koanmele je Jesús nga nda katamakuinda je na̱le. Tsakui nichxin jechjoónkʼan nga kʼia. Kʼianga jekuiyá je Jesús, jé xtindsʼe̱ kjinele koa̱njngíʼa je na̱le. Tonga nga kjesa chjotatjenngile Cristo majin, ʼyáni xi koasenkao je na̱le nga tosi tonda kixi koaitʼale je Jeobá. Je Juan kixi kitʼale je Jesús kʼoa nʼio miyole koanni. Je Jesús jo xínkjín sʼin tsabekon xi je Jeobá tsabexkón (Mat. 12:46-50). Kuinga je Juan tsakánenile nga sikuinda je na̱le. Nga nʼio tsjoake koan je na̱le Jesús kui xi koanmele nga ndasʼin tsakʼejna kʼoa nga tosi tonda je Jeobá katasíxále. I kitsole je María: “Koeni ʼndíli”. Kʼoa xijekoan, i kitsole je Juan: “Koeni na̱li”. Saʼnda nga kui nichxin, je María jo tile sʼin tsabekon je Juan, kʼoa je Juan jo na̱le sʼin kisikuinda je María. Je Jesús nʼio tsjoake koan je na̱le, nga̱ jé kisikuinda saʼnda nga kitsin kʼoa tojo yaa tíjna saʼnda nga kinikʼien.

8. Jméni xi bakóyaná jokitsole Jesús je María kao Juan.

8 Jmeni xi bakóyaná. Sakʼoaa ngisa machriantʼalee je ndsʼee tikʼoajinni je xíngiaa. Tsakui nichxin koa̱njtikená je xi xíngiaa mani kʼoa tsa saʼnda tsjiónkonná. Tonga je Jesús kʼoakitso nga 100 ya kʼoakji kʼoaingajaoniná kʼiatsa je Jeobá si̱xálee kʼoa tsa ya naxinandále kuiyojiaan. Nʼio nkjín xi jo xtiná sʼin jchatokoán, xi jo na̱ná sʼin jchatokoán kʼoa xi jo xijcháná sʼin jchatokoán (Mar. 10:29, 30). Jósatío tokoán nga ya tiyojinlee xi jo xíngiaa sʼin bekonná, xi tongóson sʼin makjainná kʼoa xi tsjoake je Jeobá kao ndsʼee (Col. 3:14; 1 Ped. 2:17).

“NINÁNA, ÁNNI NGA TINJIOTAKONSÍNINÁI”

9. Jmé xi bakóyaná jokitso je Jesús tojosʼin faʼaitʼa Mateo 27:46.

9 Jmeni xi kitso je Jesús. Kʼianga tojeme kuiyá je Jesús, i kitso: “Ninána, Ninána, ánni nga tinjiotakonsíninái” (Mat. 27:46). Je Biblia alikui ñaki kʼoakjoan tso ánni nga kʼoakitsoni je Jesús. Tonga kuentala sʼiaan jmeni xi bakóyaná. Je Jesús kui kisitjoson je én xi tongini kinokjoa xi faʼaitʼa ya Salmo 22:1. * Xi ijngosani, kʼoati kui bakóyaná nga tsín je Jeobá tsakasenkao je Jesús kʼianga tojeme ni̱kʼien (Job 1:10). Je Jesús koanjinle nga tsín tije Jeobá kisikuindani kʼianga kisikʼien je chjotakontrale ánni nga kʼoasʼin tsakakósíni nga kixi kitʼale saʼnda nga kinikʼien, kʼoa tojé Jesús xi kʼoasʼin kichotʼayakao je kjoamakjainle. Nga kʼoakitso kʼoatisʼin tsakakóni nga tsín jme jée tsakajngi kʼoa nga tsín bakinle nga ni̱kʼien.

10. Jméni xi bakóyaná jokitsole Jesús je Nʼaile.

10 Jmeni xi bakóyaná. Alikui koa̱n kʼoasʼin si̱kjaʼaitsjeen nga je Jeobá sikuinda ʼndeʼndená kʼianga kjoa kuitjátojiaan. Joni Jesús, machjén nga ñaki kʼoakʼoé tokoán nga kixi kjuintʼalee Niná ningalani si̱kʼienná (Mat. 16:24, 25TNM). Kʼoati ʼyaa nga tsín tsjoáʼnde je Niná nga kui kjoa kuitjátojiaan je xi tsín chókjoajinná (1 Cor. 10:13). Je xi kʼoati bakóyaná jokoan je Jesús kuinga sakʼoa tsín kixi tíjna jmeni xi koa̱ntʼeen (1 Ped. 2:19, 20). Ali tsakuijin majtikeniná je chjota kʼiatsa chʼaotjín jmeni xi tinʼia, kui majtikeniná nga Énle Niná ʼmiyasoán kʼoa nga tsín ya nojiaan yaoná jmeni xi chon sonʼnde (Juan 17:14; 1 Ped. 4:15, 16). Je Jesús koanjinle ánni nga kitsjoaʼndeni Jeobá nga kjoa jaʼatojin. Tonga tjínkʼa je choʼndale Niná xi kui síkjaʼaitsjen ánni nga tsjoáʼndeni je Jeobá kʼianga kjoa faʼatojin (Hab. 1:3). Nga mamakená je Jeobá kʼoa nga tsejta, ali tsa kʼoajinsʼin síkjaʼaitsjen nga tsínle kjoamakjain je choʼndale, nga̱ be nga toje xi koa̱nle sinʼio tokoán (2 Cor. 1:3, 4).

“FATINA”

11. Ánni nga kʼoakitsoni je Jesús tojosʼin faʼaitʼa Juan 19:28.

11 Jmeni xi kitso je Jesús (tʼexkiai Juan 19:28). * Ánni nga fatina kitsoni je Jesús. Kuinga kʼoasʼin kitjoson je én xi tongini kinokjoa xi faʼaitʼa ya Salmo 22:15, jñani tso: “Jetífengi nganʼiona joma je tiiniʼnde nga xí; ñaki jetíxiʼa ndsoʼba”. Xi ijngosani, kuijin koanfatinile nga tse kjoañʼai kinikjaʼá kʼoa nga yá kisʼetʼa.

12. Jmé xi bakóyaná nga fatina kitso je Jesús.

12 Jmeni xi bakóyaná. Alikui soa koanle je Jesús kʼianga kʼoakitso jokisʼe kon. Kui bakóyaná nga tsín chʼaotjín kʼianga kʼoabixoán josatío tokoán. Me tongantsjai nga tsín tso tokoán kʼianga ʼya xi bʼeyanajmílee josʼe tokoán. Tonga ngisaa ndatjín nga kʼoakʼuínlee xíngiaa kʼianga nganʼio machjénná. Tobʼelañá, kʼiatsa jekjimajchíngaa kʼoa tsa timʼee, machjénná je nganʼiole miyoná kʼianga koaikatsená tsa jmeni xi machjénná kʼoa tsa tsʼe chjinexki koaikaoná. Kʼoa tsa jetinikinroajeen tokoán, koaan kʼoakʼuínlee jngo xi chjotajchínga sʼin tíjna kʼoa tsa kjaʼaísa ndsʼee xi kʼoati tjínle kjoafaʼaitsjen xi kjuinrʼoéná kʼoa xi sinʼiojinná (Prov. 12:25). Je ndsʼee tjao bená kʼoa tjíonda nga binyakaoná kʼianga kjoa bitjatojiaan (Prov. 17:17). Tonga je ndsʼee alikui be jotjío tokoán, kuinga machjénni nga ñá si̱jélee nganʼio.

“JEJITJOSON NGAYIJE”

13. Jósʼin kichomani nga kixi koan je Jesús saʼnda nga kinikʼien.

13 Jmeni xi kitso je Jesús. Kʼianga 14 sá nisán, las tresla nga koanxon, je Jesús i kitso: “Jejitjoson ngayije” (Juan 19:30). Kʼianga tojeme kuiyá, koanjinle nga jekisitjoson ngayeje jmeni xi koanmele je Jeobá. Jósʼin kichomani nga kixi koan saʼnda nga kinikʼien. Xi títjon, kuinga tsakʼejnatsen nga ndiso je Na̱i, kʼoa nga koa̱n kixi koaitʼale Niná jngo chjota xi ñaki tsje kʼoa xi ñaki kixi ningalani tojme xi sikao je Na̱i. Xi majaoni, nga tsakʼéchjíntjainá je Jesús, koaan ndasʼin kuiyoaa ngixko̱n Niná kʼoa koaan kuiyoaa ngantsjai nichxin. Kʼoa xi majanni, je Jesús kisitoánntjai nga toje Jeobá xi tiʼndele koatexoma kʼoa nga ndasʼin kʼoaxki̱ je jaʼaínle Nʼaile.

14. Tʼeyanajmí jósʼin tjínnele kjuinkoaa yaoná nga nyaon nyaon.

14 Jmeni xi bakóyaná. Ñaki kʼoakʼoé tokoán nga kixi kjuintʼalee je Jeobá nga nyaon nyaon. Kataʼyala jokitso je ndsʼee Maxwell Friend, xi ya kitsoya je Skuela xi tsʼe Galaad jña nichjine misionero. Kʼianga kitsjoa kjoanokjoaya nga tísʼejna jngo kjoajtíntse, kui kinchja̱ni tʼatsʼe nga kixi mangíntʼalee Niná. I kitso: “Ali kʼoajinsʼin nikjaʼaitsjain nga koa̱n nyaon kʼoasí kʼoa nyaon kʼoasʼiain jmeni xi koa̱nli kʼoasʼiain ndʼaibi, nga̱ tsín ʼyai tsa tijnachuin nga koa̱nnyaonni. Nyaon nyaon takui nga bakinli nga koa̱n kuijnai ngantsjai nichxin”. Tojo kitso ndsʼee jebi, kʼoasʼin kjuinkoaa yaoná nga nyaon nyaon joni tsa tokʼiasa tiʼndená nga kixi kjuintʼalee je Niná. Ningalani nʼio xkón jetiyoaa, koaan i̱ kʼuínlee je Jeobá: “Tibʼenele yaona jokji tjen kʼoakjimana nga kixi tifitʼale kʼoa nga tibakoa nga ndiso je Na̱i kʼoa nga toji xi bakinli koatexomai”.

“JAYA NDSAI BʼEJNA ESPÍRITUNA”

15. Tojo tso Lucas 23:46, jméni xi ñaki tsakʼéjngole kon je Jesús.

15 Jmeni xi kitso je Jesús (tʼexkiai Lucas 23:46). * Ñaki kʼoatjín kon kʼianga i̱ kitso je Jesús: “Nʼai jaya ndsai bʼejna espírituna”. Je Jesús be nga toje Jeobá xi koa̱nle sikjaʼáyanile kʼoa ñaki kʼoatsakʼé kon nga kjoaʼaítsjenle Nʼaile xi tʼatsʼe.

16. Jméni xi bakóyaná je choa̱le Joshua.

16 Jmeni xi bakóyaná. Kixi kjuintʼalee je Jeobá ningalani ni̱kʼienná. Kʼianga kixi kjuintʼalee je Jeobá machjén nga ni̱ma̱ná kjuinroajinni nga je si̱nʼiotʼaa (Prov. 3:5). Kataʼyala choa̱le jngo ndsʼee xi Joshua ʼmi, xi 15 nóle kʼoa xi nʼio táo chʼin kisʼele. Alikui kʼoasʼin kisixki jokitsole je chjinexki, nga̱ tsa kʼoalani kisʼin jaʼatonejin je kjoatéxomale Niná. Kʼianga tojeme kuiyá, i kitsole je male: “Yaa ntsja Jeobá sikʼéjnaya je kjoabijnachonna”. Kʼoa i kitsosa: “Ñaki kʼoatjín tokoan kʼianga sikjaʼáyanina je Jeobá. Be jotjín je ni̱ma̱na kʼoa be nga tsjoake̱ kjoaixia”. * Machjén nga si̱kjaʼaitsjenjiaan ngatsʼiaa jebi: “Tsa kjoalani kjoaʼatojian kʼoa tsa xkónlani jekoatejna, a kixi kjuítʼale je Jeobá, a ñaki kʼoatjín tokoan nga kjoaʼaítsjenle xi tʼatsʼan kʼoa nga sikjaʼáyanina”.

17, 18. Jmé xi kamajinná i̱ kjoaʼmiya jebi (kʼoati chótsenlai je recuadro “ Xi bakóyaná jokitso Jesús nga to jekuiyá”).

17 Nʼio tse xi bakóyaná jmeni xi kitso je Jesús kʼianga tojeme kuiyá. Kui síkjaʼaitsjenjinná nga tjínnele si̱chatʼalee xíngiaa, kʼoa nga ñaki kʼoakʼoé tokoán nga sichatʼaná je Jeobá. Nʼio nkjín ndsʼee xi kuinyakaoná kʼianga nganʼio koa̱nchjénná. Tonga machjén nga ñá si̱jélee nganʼio je ndsʼee kʼianga nganʼio koa̱nchjénná. ʼYañá kʼianga je Jeobá koasenkaoná nga chókjoajinná tojme kjoa xi kuitjátojiaan. Nʼio tjínle kjoandosin nga kʼoasʼin kjuinkoaa yaoná nga nyaon nyaon joni tsa tokʼiasa tiʼndená nga koakoá nga kixi kjuintʼalee je Niná. Kʼoa ñaki kʼoatjío tokoán nga sikjaʼáyaniná je Jeobá kʼiatsa kuiyálañá.

18 Kʼiatsa si̱tjosoán ngayeje xi kachotʼayá i̱ kjoaʼmiya jebi, tichʼaʼénlee je Jeobá kʼianga i̱ tso xi tʼatsʼe ʼNdíle: “Tinóʼyalao” (Mat. 17:5).

KJOAJNDA 126 Tajajin, kixi kʼoa nʼiojin katamaa

^ párr. 5 Tojo tso Mateo 17:5, je Jeobá kui xi mele nga kuinóʼyalee je ʼNdíle. I̱ kjoaʼmiya jebi kui chótʼayajiaan jméni xi bakóyaná jokitso je Jesús kʼianga kjitʼa je yá.

^ párr. 7 Juan 19:26, 27: “Kʼia nga Jesús tsabe na̱le kao je chjotale xi Jesús kjaínga tsjoake xi ya tíjna, Jesús kitsole na̱le: Chjoón, koeni ʼndíli. 27 Kʼia kitsole je chjotalebi: Koeni na̱li. Saʼnda kʼiani orabe je chjotalebi kiskoétjao na̱le Jesús”.

^ párr. 9 Ya jñani “Tjínkʼa xi kjonangi” tso xi faʼaitʼa revista jebi, yaa tsjoá kʼaná kjoafaʼaitsjen ánni nga kui kʼoakitsoni je Jesús jmeni xi tso Salmo 22:1.

^ párr. 11 Juan 19:28: “Xi koan jebi, Jesús tsabe nga jejitjoson ngayije. Kʼoakitso, jméni nga xo̱n Escritura kuitjosonsíni: Fatina”.

^ párr. 15 Lucas 23:46: “Kʼia Jesús nʼio kinchja̱, kitso: Nʼai jaya ndsai bʼejna espírituna ndʼai. Kʼia nga jekʼoakitso kichajta”.

^ párr. 16 Chótʼai je artículo xi “La fe de Joshua: una victoria para los derechos del niño” ʼmi, xi jaʼaitʼa je revista ¡Despertad! xi tsʼe 22 de enero de 1995.