1, 2. ¿Tlake kipanotoya Jesús kema kiijtok nopa iyojtsi tlajtoli?

IPAN nisán 14 xiuitl 33, ikualankaitakauaj Jesús kitlateljuijkej ika se tlamantli tlen amo kichijtoya. Yeka, kipinajtijkej, kitlaijiyouiltijkej uan kikuapilojkej. Jesús tlauel tlaijiyouiyaya pampa kilavosmintoyaj ipan imax uan iikxi, yeka kema tlaijiyotilanayaya uan kamanaltiyaya tlauel kikokouayaya. Uan maske tlauel kikokouayaya, monekiyaya kiijtos se keski tlamantli tlen tlauel ipati.

² Ma tikitakaj tlake kiijtok Jesús kema kikuapilojtoyaj uan tlake techmachtia tlen kiijtok. Uajka, kejuak ma tijtlakakilikaj (Mat. 17:5).

3. ¿Ajkia inijuantij kinekiyaya Jesús ma kintlapojpoljui iTata?

³ Tlen Jesús kiijtok. Kema kikuapilojtoyaj, Jesús kiiljuik iTata: “Xikintlapojpoljui”. ¿Ajkia inijuantij kinekiyaya ma kintlapojpoljuikaj? Tlen teipa kiijtoua techpaleuia ma tijmatikaj: “Pampa axkimatij tlake kichiuaj” (Luc. 23:33, 34). Uelis kinekiyaya kiniljuis nopa tlateuianij tlen Roma katli kikuapilojkej, katli amo kimatiyayaj ajkia eliyaya. Uelis nojkia kinekiyaya kiniljuis nopa maseualmej katli achtouia kinekiyayaj ma kimiktikaj uan teipa pejkej tlaneltokaj (Hech. 2:36-38). Maske kichiuilijkej tlen amo kuali, Jesús amo kikajki nopa tlamantli nochipa ma kiyolkokojto o ma kualanto (1 Ped. 2:23). Yeka kiiljuik iTata ma kintlapojpoljui nopa maseualmej katli kimiktiskiaj.

4. ¿Tlake tijyekouaj kema Jesús kintlapojpoljuik ikualankaitakauaj?

 ⁴ Tlen tijyekouaj. Sanse kej Jesús, moneki titetlapojpoljuisej (Col. 3:13). Uelis se keskij maseualmej o se keskij tochampoyouaj techkualankaitaj pampa amo kikuamachiliaj tlen tijneltokaj uan kenke kiampa timonejnemiltiaj. Uelis techitstlakauisej, techpinajtisej ininixpa sekinok, kitsayanasej amatlajkuiloli tlen tijtekiuiaj o kinekisej techchiuilisej tlen tlauel amo kuali. Kema kiampa pano amo kinamiki tikinkualankaitasej, uelis tikiljuisej Jehová ma kinpaleui nojkia ma kimatikaj tlen melauak (Mat. 5:44, 45). Maske kemantika ouij tijmatisej titetlapojpoljuisej pampa techchiuilijtokej tlen amo kuali, amo kinamiki tikualantosej pampa amo techpaleuis. Se tosiuaikni kiijtoua: “Kema nitetlapojpoljuia amo kineki kiijtos nechpaktia ma nechchiuilikaj tlen amo kuali, kineki kiijtos nikilkaua tlen nechchiuilijkej” (Sal. 37:8). Kema titetlapojpoljuiaj, amo tijkauaj nopa tlamantli tlen techiuilijkej ma kichiua ayokmo ma tiyolpakikaj (Efes. 4:31, 32).

5. ¿Tlake kitenkauilik Jesús se tlen nopa tlakamej katli inechka kikuapilojtoyaj?

⁵ Tlen Jesús kiijtok. Kampa Jesús kikuapilojtoyaj nojkia itstoyaj omej tlakamej katli kichijtoyaj tlen amo kuali. Achtoui nopa omej tlakamej nojkia kipinajtijkej (Mat. 27:44). Teipa, se ayokmo kiampa kichijki pampa kiitak Jesús amo kichijtoya tlen amo kuali (Luc. 23:40, 41). Uan teipa nojkia pejki kineltoka Jesús moyolkuiskia uan eliskia se tlanauatijketl. Yeka, kiiljuik: “Xinechilnamiki kema titlanauatis” (Luc. 23:42, TNM). Nopa tlakatl kinextik tlauel kuali tlaneltokayaya. Yeka, Jesús kinankilik: “Nelia nimitsiljuia nama: tiitstos nouaya ipan Xochimili”, uan amo ipan iluikak (Luc. 23:43, TNM). Kema Jesús kiijtok “tiitstos nouaya”, kinextik kitenkauilik se tlamantli tlen tlauel ipati. Jesús kimatiyaya iTata tlauel tetlasojtla, yeka kitenkauilik nopa maseuali tlen teipa kiseliskia kema nechka mikiskia (Sal. 103:8).

6. ¿Tlake tijyekouaj tlen Jesús kiiljuik nopa tlakatl katli itstoya inechka?

⁶ Tlen tijyekouaj. Jesús kinextia miak kuajkuali tlamantli sanse kej iTata (Heb. 1:3). Jehová kineki techtlapojpoljuis uan techtlasojtlas tlaj nelia timoyolkuepaj ika tlen tijchijkej uejkajkia uan tlaj tijneltokaj ipan Jesús imikilis (1 Juan 1:7). ¿Tlake uelis tijchiuasej tlaj timoiljuiaj Jehová amo techtlapojpoljuitok nopa tlajtlakoli tlen tijchijkej uejkajkia? Ma timoiljuikaj ipan ni tlamantli, Jesús kitlasojtlak nopa tlakatl katli itstoya iuaya kema kinkuapilojtoyaj maske namanok pejtoya tlaneltoka. Tlen Jesús kichijki kinextia Jehová kintlasojtla itekipanojkauaj katli kichiuaj se ueyi kampeka kitekipanosej (Sal. 51:1; 1 Juan 2:1, 2).

7. Kej kiijtouaj Juan 19:26, 27, ¿tlake kiniljuik Jesús inana María uan Juan uan kenke?

⁷ Tlen Jesús kiijtok (xijpoua Juan 19:26, 27). Jesús kinekiyaya inana María, katli uelis ya miktoya iueue, kuali ma itsto. Kema Jesús mikiskia iikniuaj  ueliskiaj kimakasej ininnana tlen monekiskia. Maske uelis kiampa kichiuaskiaj, inijuantij ayamo eliyayaj itokilijkauaj. Uajka, ¿ajkia kipaleuiskia María nojua kuali ma tlaneltoka? Juan, katli kuali tlaneltokayaya uan kuali mouampojchijtoya iuaya Jesús. Nochi katli kitekipanoyayaj Jehová, Jesús kinitayaya kej ichampoyouaj (Mat. 12:46-50). Jesús kiiljuik Juan ma kimokuitlaui inana, pampa tlauel kiikneliyaya uan kinekiyaya kuali ma itsto, ya kimatiyaya Juan kipaleuiskia nojua kuali ma kitekipano Jehová. Yeka, kiiljuik inana: “Nane, ni tlakatl elis keja mokone”, uan Juan kiiljuik: “Xijchiua nonana keja monana”.  Ipan nopa tonali María kiitak Juan kej ikone, uan Juan kimokuitlauik kej eliskia inana. Jesús tlauel kiiknelik inana katli tlauel kuali kimokuitlauik, uan nama nojkia itstoya kampa kimiktiskiaj.

8. ¿Tlake tijyekouaj tlen Jesús kiniljuik María uan Juan?

⁸ Tlen tijyekouaj. Kemantika kuali timouikaj ininuaya toikniuaj uan amo ininuaya tochampoyouaj. Nojkia, uelis se keskij tochampoyouaj techkualankaitasej o techtlauelkauasej, tlaj kiampa kichiuasej ma tikilnamikikaj tlen Jesús techtenkauilijtok: tlaj tiitstosej inechka Jehová uan itlanechikol, ya techteochiuas se “cien uelta imiaka” ika toikniuaj. Miakej elisej kej tokoneuaj o totatauaj (Mar. 10:29, 30). Yeka, ¿kenijkatsa tijyolmatij pampa tiitstokej ipan Jehová itlanechikol kampa nochi itstokej sansejko, kuali tlaneltokaj, kinikneliaj Jehová uan toikniuaj? (Col. 3:14; 1 Ped. 2:17).

9. ¿Tlake techmachtia tlen Jesús kiijtok ipan Mateo 27:46?

⁹ Tlen Jesús kiijtok. Kema Jesús nechka mikiskia, kiijtok: “NoTeko, noTeko, ¿para tlen tinechtlauelkajtok?” (Mat. 27:46). Maske Biblia amo kiixtoma kenke Jesús kiampa kiijtok, kena uelis tikitasej tlake techmachtia. Kema Jesús kiampa kiijtok kiaxitik nopa tlajtolpanextili tlen eltok ipan Salmo 22:1. * Nojkia, kema kiampa kiijtok kinextik Jehová amo kimokuitlauijtoya inemilis (Job 1:10). Jesús kikuamachilik iTata kikajtoya ikualankaitakauaj ma kitlaijiyouiltikaj pampa kiampa kinextiskia tlaj kena kuali tlaneltokayaya, uan tlen kipanok yon se maseuali amo kema kiampa kipanotok. Nojkia, kema kiampa kiijtok kinextik ya amo kichijtoya yon se tlamantli tlen ika kinamikiskia ma kimiktikaj.

10. ¿Tlake techmachtia tlen Jesús kiiljuik iTata?

¹⁰ Tlen tijyekouaj. Kinextia amo kinamiki timoiljuisej Jehová techmanauis kema tijpiasej tlaouijkayotl. Sanse kej Jesús, moneki kuali ma titlaneltokakaj maske techmiktisej (Mat. 16:24, 25). Tijmatij Jehová amo kikauas ma tijpiakaj se tlaouijkayotl tlen amo uelis tikijiyouisej (1 Cor. 10:13). Sanse kej Jesús, uelis nojkia techchiuilisej tlen amo kuali (1 Ped. 2:19, 20). Maseualmej amo techtlaijiyouiltiaj pampa tijchijtokej tlen amo kuali, kichiuaj pampa amo ‘tiiaxkauaj ni Tlaltipaktli’ uan titematiltiaj tlen melauak (Juan 17:14; 1 Ped. 4:15, 16). Jesús kena kikuamachilik kenke Jehová kikauayaya ma tlaijiyoui. Uan se keskij Jehová itekipanojkauaj motlatsintokiaj kenke Jehová kikaua ma titlaijiyouikaj (Hab. 1:3). Jehová tlauel tetlasojtla uan kipia iyolo, yeka amo moiljuia itekipanojkauaj amo kuali tlaneltokaj, ya kimati moneki kinyolchikauas, uan nopa san ya tlauel kuali kichiua (2 Cor. 1:3, 4).

11. ¿Kenke Jesús kiijtok tlen ijkuilijtok ipan Juan 19:28?

¹¹ Tlen Jesús kiijtok (xijpoua Juan 19:28). ¿Kenke Jesús kiijtok amikiyaya? Uelis kiampa kiijtok pampa kiampa moaxitik tlen ijkuilijtok ipan Salmo  22:15 kampa kiijtoua: “Tlantok nochi nochikaualis. Nijpia nokamak uaktok keja se chachapaltepalkatl, uan nonenepil tlatskitok ika nokamacholek”. Uelis kinekiyaya atlis pampa uejkajki kitlaijiyouiltijtoyaj.

12. ¿Tlake tijyekouaj kema Jesús kiijtok amiki?

¹² Tlen tijyekouaj. Jesús amo kema moiljuik tlaj kiijtos kej kiyolmatiyaya sekij moiljuiskiaj amo kuali tlaneltokayaya, tojuantij nojkia amo kema kiampa ma timoiljuikaj. Maske uelis kemantika tijmatij ouij tikijtosej tlen tijyolmatij, amo ma tipinauakaj, moneki tikiniljuisej sekinok ma techpaleuikaj. Yeka, tlaj ya tiuejueyij o timokokouaj uan monekis techuikasej kampa se tepajtijketl o monekis techtlakouitij, ma tikiniljuikaj toikniuaj. Uan tlaj amo kuali tijyolmatij, ma tikiniljuikaj ueuejtlakamej o seyok toikni katli kuali tlaneltoka, uan inijuantij techyolchikauasej (Prov. 12:25). Ma tikilnamikikaj toikniuaj nochipa kinekij techpaleuisej (Prov. 17:17). Maske kiampa kinekij kichiuasej, tlaj amo tikijtouaj tlen techpano, inijuantij amo kema kimatisej.

13. ¿Tlake kinextik Jesús pampa amo kitlauelkajki iTata?

¹³ Tlen Jesús kiijtok. Ipan nisán 14, nechka las 3 ika tiotlak Jesús kiijtok: “Ya tlanki noteki tlen noTata nechmakak ma nijchiua” (Juan 19:30). Kema Jesús nechka mikiskia kiitak kichijtoya nochi tlen Jehová kinekiyaya ma kichiua. ¿Kenijkatsa techpaleuia pampa amo kitlauelkajki iTata maske tlauel ouij tlen kipanok? 1) Kinextik Satanás eli se istlakatiketl, uan nojkia kinextik se akajya uelis kitekipanos Jehová uan amo kitlauelkauas maske kiixnamikis miak tlaouijkayotl. 2) Jesús temaktilik inemilis uan kiampa tojuantij uelis tijpiasej nemilistli tlen axkema tlamis. 3) Kinextik san iTata kinamiki tlanauatis uan kiuejkapantlalik itoka.

14. Xikixtoma kenijkatsa moneki tiitstosej mojmostla.

¹⁴ Tlen tijyekouaj. Moneki timosentlalijtosej amo tijtlauelkauasej Jehová. Ma tikitakaj tlen kiijtok se toikni tlen itoka Maxwell Friend, katli tlamachtiyaya ipan Escuela Bíblica de Galaad de la Watchtower. Ipan se ueyi tlanechikolistli tlen mochiua kema ualauij tlen uejka altepemej, kiijtok kema tlamachtik: “Amo kema ximoiljui tijchiuas se tlamantli seyok tonal, pampa amo tijmati tlaj mostla nojua tiyoltos. Nochipa ximoiljui kejuak san ipan nopa tonali tiyoltos, kiampa nochipa tijchiuas tlen mitspaleuis tijpias nemilistli tlen axkema tlamis”. Kej kiijtok toikni, mojmostla moneki tikitasej kenijkatsa amo tijtlauelkauasej Jehová. Yeka, maske techmiktisej uelis tikiljuisej Jehová: “Nijchijtok kampeka amo nimitstlauelkauas uan nijnextijtok Satanás eli se istlakatiketl, nijuejkapantlalijtok motoka uan nijnextijtok san ta kinamiki titlanauatis”.

15. Kej kiijtoua Lucas 23:46, ¿ipan tlake motemachiyaya Jesús?

¹⁵ Tlen Jesús kiijtok (xijpoua Lucas 23:46). Jesús tlauel motemachiyaya  ipan iTata, yeka kiiljuik: “Nimitsmaktilia notonal momako”. Ya kimatiyaya san Jehová kipaleuiskia uan nojkia motemachiyaya Jehová kiyolkuiskia.

16. ¿Tlake tijyekouaj tlen kichijki Joshua?

¹⁶ Tlen tijyekouaj. Nochipa ma timotemachikaj ipan Jehová, uan ma tijchiuakaj ika nochi toyolo (Prov. 3:5). Ma timoiljuikaj tlen kichijki Joshua, ya kipixtoya 15 xiuitl uan kipixtoya se kokolistli tlen amo kipia pajtli. Ya amo kinejki ma kipajtikaj ika se tlamantli tlen kichiuaskia ma kiixpano itlanauatiljuaj Jehová. Kema nechka mikiskia, kiiljuik inana: “Nonemilis nijkaua imako Jehová, uan nimotemachia Jehová nechyolkuis. Ya kiitstok tlen eltok ipan noyolo uan kimati nelnelia nikiknelia”. * Yeka, moneki timotlatsintokisej: “Tlaj nijpias se tlaouijkayotl uan tlauel ouij kej niitstos, ¿nimotemachis ipan Jehová uan amo nijtlauelkauas uan nimotemachis ya nechyolkuis?”.

17, 18. ¿Tlake tijyekojtokej? (Nojkia xikita recuadro “ Tlen techmachtia tlen Jesús kiijtok kema nechka mikiskia”).

¹⁷ Tlauel ipati tlen Jesús kiijtok kema nechka kimiktiskiaj. Kinextia moneki timotlapojpoljuisej uan timotemachisej Jehová techtlapojpoljuis. Toikniuaj kinekij techpaleuisej, yeka ma tikiniljuikaj kema monekis ma techpaleuikaj. Jehová nochipa techpaleuis ma tikijiyouikaj tlen ueli tlaouijkayotl. Yeka, kuali ma tijtekiuikaj tonemilis, ma timoiljuikaj sejse tonali kenijkatsa tijnextisej amo tijtlauelkauaj Jehová uan ma timotemachikaj ya techyolkuis tlaj timikisej.

¹⁸ Tlaj tijchiuaj nochi tlen tikitakej ipan ni tlamachtili, uajka tijchiuasej tlen Jehová technauatia ma tijchiuakaj ika Jesús: “Xijtlakakilikaj tlen yajaya kiijtoua” (Mat. 17:5).