1, 2. ¿Tlen opanok ijkuak Jesús saiktlami otlajto?

OKATKA tonal 14 de nisán xiuitl 33. Akinmej okikokoliayaj Jesús okiteluijkej uan okijtojkej kimiktiskiaj maski amitlaj okichi. Okipinauijkej, sapanoua okiuitekej uan okipilojkej itech se kuauitl. Imauan uan ikxiuan okitsoponijkej itech kuauitl, ik non, ijkuak omijyotiaya uan otlajtouaya, sapanoua otoneuiaya. Pero amo san ijkon omoka porque omonekiaya kijtos ome tlamantli miak ipati.

² Ma tikitakan tlen okijto Jesús ijkuak okipilojkej itech kuauitl uan tlen techmachtia tlen okijto. Tikchiuaskej tlen okijto Jehová: ‘Tikkakiskehʼ (Mat. 17:5).

3. ¿Akinmej okinekiaya Jesús ma kintlapojpolui Jehová?

³ ¿Tlen okijto Jesús? Ijkuak yokatka itech kuauitl, Jesús okitlatlaujti Jehová: “Notajtsi, xikintlapojpolwi”. ¿Akinmej okinekiaya ma kintlapojpolui? Tlen okijto techmatiltia akinmej: “[Amo] kimatih tlan kichiwah” (Luc. 23:33, 34). Xamo nonmej okatkaj soldados romanos tlen okitsoponijkej imauan uan ikxiuan itech kuauitl. Yejuan amo okimatiayaj akin okatka Jesús. Xamo noijki Jesús okinekiayaj kijtos Jehová ma kintlapojpolui akinmej okinekiayaj ma kimiktikan pero satepan itech otlaneltokakej (Hech. 2:36-38). Jesús sapanoua okitlajyouiltijkej maski amitlaj tlajtlakoli okichi  pero amo oyolchichiak nion san okilnamiktoka tlen okichiuilijkej (1 Ped. 2:23). Okitlatlaujti Jehová ma kintlapojpolui akinmej okimiktijkej.

4. ¿Tlen otechmachti Jesús ijkuak okintlapojpolui akinmej okikokoliayaj?

⁴ ¿Tlen techmachtia? Ma titetlapojpoluikan ijkon ken okichi Jesús (Col. 3:13). Xamo tofamiliares noso oksekimej touan kualaniskej porque amo kajsikamatij tlen tikneltokaj nion tlen tikchiuaj. Xamo kijtoskej itlaj tikchijtinemij maski amo melauak, xamo techpinauiskej inmixpan oksekimej, xamo kintsojtsonmoniskej toamatlajkuiloluan noso kinekiskej techuitekiskej. Tla ijkon techchiuiliskej, amo ma tikualantokan. Ma tiktlatlaujtikan Jehová ma kinpaleui para ma kiselikan tlen kijtoua iTlajtol (Mat. 5:44, 45). Xamo ualeua oui tikitaskej tikintlapojpoluiskej porque timokuayejyekouaj sapanoua otechyolkokojkej. Pero okachi amo kuali timomachiliskej tla san tikualantokej uan amo titetlapojpoluiaj. Se tokni okijto: “Nitetlapojpoluis amo kijtosneki nimokuayejyekos kuali tlen oksekimej nechchiuiliaj, kijtosneki ayakmo nikilnamiktos tlen onechiuilijkej” (Sal. 37:8). Ijkuak titetlapojpoluiaj, ayakmo tikualantokej maski oksekimej itlaj otechchiuilijkej (Efes. 4:31, 32).

5. ¿Tlen okilui Jesús se tlakatl tlen okatka inakastlan uan tleka ijkon okilui?

⁵ ¿Tlen okijto Jesús? Ijkuak okipilojkej Jesús, inajnakastlan okinpilojkej ome tlakamej tlen okichijkej tlen amo kuali. Achto yejuan noijki okipinauijkej Jesús (Mat. 27:44). Pero satepan se tlakatl ayakmo okipinaui porque okitak Jesús amitlaj tlajtlakoli okichi (Luc. 23:40, 41). Noijki okineltokak Jesús moyolitiskia uan yetoskia ken tekiua. Ik non, okilui: “Jesús: Techilnamiki ijkuak pewas titlanawatis” (Luc. 23:42). Non tlakatl melauak otlaneltokaya. Jesús okinankili: “Axkan melauak nimitsiluia: Tiyetos nouan itech xochitlali”. Amo okilui iuan tlanauatiskia (Luc. 23:43, TNM). Ijkuak okilui “tiyetos nouan”, okititi itlaj kiseliskia. Jesús okimatiaya iTajtsin teiknomati, ik non, ijkon okilui non tlakatl ijkuak yiixpoliuiskia (Sal. 103:8).

6. ¿Tlen techmachtia tlen Jesús okilui se tlakatl?

⁶ ¿Tlen techmachtia? Jesús kichiua ken iTajtsin (Heb. 1:3). Jehová techtlapojpoluis uan techiknomatis tla timoyolkopaj uan titlaneltokaj itech imikilis Jesucristo (1 Juan 1:7). Pero ¿tlen uelis tikchiuaskej tla amo tikneltokaj Jehová uelis techtlapojpoluis tlen yiuejkika otikchijkej? Ma timokuayejyekokan se tlamantli: ijkuak Jesús yiixpoliuiskia okiknomatki se tlakatl tlen yikin otlaneltokak. Non techititia Jehová kinmiknomati itekipanojkauan porque mochijchikauaj kitlakamatij (Sal. 51:1; 1 Juan 2:1, 2).

7. Ijkon ken kijtoua Juan 19:26, 27, ¿tlen okinmilui Jesús, María uan Juan uan tleka?

⁷ ¿Tlen okijto Jesús? (Xiktlajtolti Juan 19:26, 27). Xamo inantsin Jesús oixpoliuik inamik, ik non, okinekiaya ma kimaluikan. Ijkuak ayakmo yetoskia  ye, ikniuan uelis kimakaskia tlen ika mopanoltiskia. Pero nesi yejuan ayamo otlaneltokayaj. Ik non, ¿akin kipaleuiskia María kuali ma mouika iuan Jehová? Juan okatka se apóstol yolkuali uan kuali omouikaya iuan Jesús. Ye okinmitaya ken infamilia akinmej okitekichiuiliayaj Jehová (Mat. 12:46-50). Jesús okitlasojtlaya inantsin, ik non, okilui Juan ma kimalui porque okimatiaya ye kipaleuiskia ma kitekichiuili Jehová. Okilui María: “Ompa kajki mokone” uan okilui Juan: “Ompa kajki momamá”. Ijkuakon María opejki kita Juan ken ikone uan ye okimalui ken yetoskia inantsin. Jesús okiteititi okitlasojtlaya  inantsin, ye nochipa okimalui desde ijkuak oneski uan ompa iuan okatka ijkuak okimiktijkej.

8. ¿Tlen techmachtia tlen Jesús okilui María uan Juan?

⁸ ¿Tlen techmachtia? Xamo okachi kuali timouikaj iuan tokniuan uan amo iuan tofamilia. Xamo sekimej techkokoliskej noso ayakmo technotsaskej. Pero Jesús okijto tla tikatej iuan Jehová uan itech ialtepe, tikseliskej “okachi de se siento” tlen axkan ayakmo tikpiaj. Miakej yetoskej ken tokoneuan uan oksekimej ken totatajuan (Mar. 10:29, 30). Tiyolpakij tikatej iuan tokniuan tlen mochiuaj ken tofamilia uan kuali timouikaj porque tiktlasojtlaj Jehová uan tikneltokaj tlen kijtoua (Col. 3:14; 1 Ped. 2:17).

9. ¿Tlen techmachtia tlen okijto Jesús itech Mateo 27:46?

⁹ ¿Tlen okijto Jesús? Ijkuak Jesús yiixpoliuiskia, chikauak okijto: “Notajtsi, Notajtsi, ¿tleka otechkajte noselti?” (Mat. 27:46). Biblia amo kijtoua tleka ijkon okijto pero ma timokuayejyekokan tlen techmachtia. Ijkuak ijkon okijto, omochi profecía tlen kajki itech Salmo 22:1. * Noijki tlen okijto okiteititi ijkuakon Jehová amo okimaluijtoka (Job 1:10). Jesús okajsikamatki iTajtsin okitekauili akinmej okikokoliayaj sapanoua ma kitlajyouiltikan para ijkon uelis kiteititiskia nochipa kitlakamatiskia iTajtsin. Amo keman ikaj ijkon okitlajyouiltiayaj. Noijki ijkuak ijkon okijto okiteititi amo okimotemoli tlen okichiuilijkej.

10. ¿Tlen techmachtia tlen Jesús okilui iTajtsin?

¹⁰ ¿Tlen techmachtia? Amo ma timokuayejyekokan Jehová nochipa techmaluis uan amo keman titlajyouiskej. Ijkon ken Jesús okichi, noijki ma timoyektlalikan para titlaxikoskej maski techmiktiskej (Mat. 16:24, 25). Ma tikilnamiktokan toTajtsin Dios amo kitekauilis ma techyejyekokan hasta kanin amo uelis titlaxikoskej (1 Cor. 10:13, TNM). Tlen Jesús okipanok noijki techmachtia xamo titlajyouiskej maski amitlaj otikchijkej (1 Ped. 2:19, 20). Sekimej techkokoliaj amo porque itlaj otikchijkej, techkokoliaj porque amo tikchiuaj ken yejuan uan tiktematiltiaj tlen kijtoua iTlajtol toTajtsin Dios (Juan 17:14; 1 Ped. 4:15, 16). Jesús okajsikamatki Jehová okitekauili ma kitlajyouiltikan. Pero oksekimej itekipanojkauan Jehová tlen nochipa okitekichiuiliayaj, amo okimatiayaj tleka Jehová okitekauili ma tlajyouikan (Hab. 1:3). Jehová teiknomati uan kimati mochias, ik non, kajsikamati ualeua ijkon timokuayejyekouaj amo porque amo titlaneltokaj, ijkon tikijtouaj porque tiknekij ma techyolseui (2 Cor. 1:3, 4).

11. ¿Tleka Jesús okijto tlen kijtoua Juan 19:28?

¹¹ ¿Tlen okijto Jesús? (Xiktlajtolti Juan 19:28). ¿Tleka okijto Jesús oamikiaya? Porque ijkon mochiuaskia tlen  kijtoua Salmo 22:15. Ompa kijtoua: “Nochikaualis ouaki ken se xoktsin, nonenepil mopepechoua itech notlannakayo”. Ijkuak okipilojkej itech kuauitl, sapanoua otoneuiaya, ik non, oamikiaya uan omonekiaya ikaj ma kimaka atl.

12. ¿Tlen otechmachti Jesús ijkuak okijto oamikiaya?

¹² ¿Tlen techmachtia? Jesús amo omokuayejyeko amo yetoskia yolchikauak tla kiteititiskia ken omomachiliaya uan tejuan noijki amo ijkon ma timokuayejyekokan. Xamo tipinauaj tikinmiluiskej oksekimej tlen techpoloua. Pero tla itlaj techpoloua, ma tikinmiluikan oksekimej ma techpaleuikan. Tla yitikpiaj miak xiuitl noso timokokouaj, xamo monekis ikaj ma tikiluikan ma techuika kanin timotlakouitiuij noso ijkuak timopajtitiuij. Tla timoyolkokouaj, uelis tikiluiskej se tlayekanki noso okse tokni ma techkaki noso ma techyolchikaua (Prov. 12:25). Ma tikilnamiktokan tokniuan techtlasojtlaj uan kinekij techpaleuiskej “ijkuak timoyolkokouaj” (Prov. 17:17). Pero amo kimatij tlen timokuayejyekouaj, ik non, moneki ma tikinmiluikan ken timomachiliaj.

13. ¿Tlen okichi Jesús porque nochipa okitlakamatki Jehová?

¹³ ¿Tlen okijto Jesús? Itech 14 de nisán tiotlak kanaj las tres, Jesús okijto: “¡Nochi yomochi!” (Juan 19:30). Ijkuak yiixpoliuiskia Jesús okimatoka okichi nochi tlen okinekiaya Jehová. Jesús okichi miak tlamantli porque nochipa okitlakamatki. Ijkon okiteititi Satanás san tlakajkayaua porque amo keman otlajtlakolchi maski okiyejyeko. Noijki topatka omotekak uan ijkon otechmakixti. Ik non, maski titlajtlakolejkej uelis timouikaskej iuan toTajtsin Dios uan nochipa tiyoltoskej. Jesús okiteititi san Jehová kuali tlanauatia uan yolkuali.

14. Xikijto tlen moneki tikchiuaskej mojmostla.

¹⁴ ¿Tlen techmachtia? Nochipa ma tiktlakamatikan Jehová. Ma tikitakan tlen okijto tokni Maxwell Friend. Ye otlamachtiaya kanin Tlamachtiaj ika Biblia ompa Patterson. Itech se ueyi nechikol ijkuak okijto moneki tiktlakamatiskej Jehová, noijki okijto: “Amo xikijto mostla tikchiuas noso tikijtos tlen uelis tikchiuas noso tikijtos axkan. ¿Ken tikmati mostla tiyetos? Mojmostla ximochijchikaua xikteititi mitsnamiki nochipa tiyoltos”. Ijkon ken okijto tokni, nochipa ma timochijchikauakan ma tiktlakamatikan Jehová ken yetoskia san non tonal tiyoltoskej. Ijkon, maski tiixpoliuiskej, uelis tikiluiskej Jehová: “Onimochijchika nochipa nimitstlakamatis, onikteititi Satanás san tlakajkayaua, onikueyichi motoka uan onikteititi san te mitsnamiki titlanauatis”.

15. Ijkon ken kijtoua Lucas 23:46, ¿tlen okimatiaya Jesús?

¹⁵ ¿Tlen okijto Jesús? (Xiktlajtolti Lucas 23:46). Ika nochi iyolo Jesús okijto: “Notajtsi Dios, momak niktlalia noespíritu”. Okimatiaya san Jehová uelis kiyolitiskia uan okimatoka amo keman kilkauaskia.

16. ¿Tlen techmachtia tlen okipanok Joshua?

¹⁶ ¿Tlen techmachtia? Ma tiktlakamatikan  Jehová maski uelis tiixpoliuiskej. Uelis ijkon tikchiuaskej tla ika nochi toyolo tikneltokaj tlen ye kijtoua (Prov. 3:5). Ma tikitakan tlen okipanok se tokni tlen omotokayotiaya Joshua. Ye okipiaya 15 xiuitl uan sapanoua omokokouaya. Amo okinek ma kipajtikan ika tlen toTajtsin Dios amo kipaktia. Ijkuak yiixpoliuiskia, okilui inantsin: “Jehová amo nechilkauas”. Noijki okijto: “Nonantsin, ika nochi noyolo nikneltoka Jehová nechyolitis. Ye yokitak noyolo uan kimati melauak niktlasojtla”. * Axkan tinochtin ma timotlajtlanikan: “Tla se tonal nechtlajyouiltiskej uan kinekiskej nechmiktiskej, ¿niktlakamatis Jehová uan nikilnamiktos ye amo nechilkauas uan nechyolitis?”.

17, 18. ¿Tlen otimomachtijkej? (Noijki xikita recuadro “ ¿Tlen techmachtia tlen saiktlami okijto?”).

¹⁷ Tlen okijto Jesús ijkuak yiixpoliuiskia, techmachtia seki tlamantli miak ipati. Techititia moneki titetlapojpoluiskej uan tikneltokaskej Jehová noijki techtlapojpoluis. Tikinpiaj miakej tokniuan tlen uelis techpaleuiskej pero moneki ma tikinmiluikan. Tikmatokej Jehová techpaleuis maski san tlen techpanos. Tikajsikamatij nochipa moneki timochijchikauaskej tiktlakamatiskej Jehová ken yetoskia san non tonal tiyoltoskej. Noijki ma tikneltokakan ika nochi toyolo ye techyolitis tla tiixpoliuiskej.

¹⁸ Tla tikchiuaj nochi tlen yotimomachtijkej, tikchiuaskej tlen Jehová okijto itech Jesús: “Xikkakikah” (Mat. 17:5).