1-2. Yesu waalandile milandu yakue ya kupeleezia waali mu aali ki?

NI NSITA ya koba Muezi wa Nisani 14, muaka wa 33 Yesu wasyavyelue. Kisia kusikililua bya bufi ni kulandua nangue akitile kilubo kyasibanga wakitile, Yesu wasekua na kapuni, wasaanzua mu nzila ibiipile saana, kisia, bamukonkomena pa kimuti. Misumari yafutula minue ni makasa akue. Kila musita lwali mukupeema ni kulanda, ali mukunvua misa. Inzi, apalilesie alande paantu ali ni milandu ya mana ya kulanda.

² Kansi, tulondoluele milandu yaalandile Yesu musita lwaali wasyafua pa kimuti kya busaanso ni masomo atuli kuviinda kusambililamo. Mu milandu inge, ale kansi ‘tumutuilizie.’​—Mat. 17:5.

3. Kipalile Yesu waali walandila baani musita lwaalandile: “We Baba, beleele”?

³ Yesu waalandile ki? Musita lwabanga wali pa kimuti kya busaanso, Yesu waapepele eevi: “We Baba, beleele.” Eba, kweleela baani? Milandu ikoonkelepo yatukwasia kumana kine ni baani. Waalandile eevi: “Te bamanine keelia kibali mukukita.” (Luk. 23:33, 34) Kipalile Yesu waali walandila palua balukale baalia bafutuile minue ni maulu akue na kumukonkomena misumari. Te baali bamanine kine weene waali uni kakiine. Kabili paange waali watontonkania palua bantu bamo baali mu keelia kikundi kya bantu baaloombele epaiwe, inzi, baali ba kwiza kwaluka ni kiketekelo muli weene. (Miil Bat. 2:36-38) Yesu taalekeleele bintu bibiipile bibaamukitiile bimulengie asiale wali ni mbikizi ao andue kubeleela. (1 Pet. 2:23) Inzi, waamuloombele Yehova abeleele baalia baamwipaile.

4. Yesu waabeleele baluani bakue mukwitonena. Fwefue twasambililapo ki?

 ⁴ Kunti twasambilila ki mu milandu yakue Yesu? Nga Yesu, tupalile kuya twaiteaniizie kweleela bange. (Bakol. 3:13) Bantu bange, kubiika pamo ni bantu ba mu lupua lwetu, kunti batupinga paantu te bamanine buino bintu bituzumiine ni nzila yeetu ya buikazi. Kunti batubepela, kutuzielekania ntaanzi ya bange, kwinoona mpapulo yeetu, ao kutinsia kutukitila mu nzila ibiipile. Kuliko kusiala twafiitilue, tupalile kumuloomba Yehova ezule menso abo, eevi kumonasie busiku bumo ni beene baketabile kisinka. (Mat. 5:44, 45) Musita unge kunti twamona kyakolele kubeleela, maka-maka kine baakitukitila mu nzila ibiipile saana. Inzi kine twasiala twafiitilue ni kwandua kubeleela, kunti twaikisia fwe beene. Nkazi umo walondolola eevi: “Manine nangue kweleela bange te kulanda nangue beelia bibankitila biweemesie ao nangue naitabila baye bankitilasie bibiipile. Kulisie na mana ya kulanda nangue napingula kusiala bila nabafitiilue.” (Malum. 37:8) Musita utuli twapingula kweleela, tuli twasaakula kusilekelela bintu bibiipile bitwakitilua bitulengie tusiale twafiitilue.​—Baef. 4:31, 32.

5. Yesu waamulaile ki mubiifi umo waali wasyafua pamo nakue, kabili ni kiki kyaamulengele amulaye evio?

⁵ Yesu waalandile ki? Babiifi babili ni beene, baaipailue pamo ni Yesu. Ku ntendeko, bonse babili baali bamuponta. (Mat. 27:44) Inzi kisia, umopo waalekeele kumuponta. Waafikiile kwinika nangue Yesu “tali na kilubo.” (Luk. 23:40, 41) Kukila pakaako, waalangiliile nangue waali wazumiine nangue Yesu wakaba kutuntumuka, kabili busiku bumo, wakaba kuteeka wali likolo. Waamulandile eevi Yesu: “We Yesu, nakuloomba ukaananguluke paukeeza wali Likolo.” (Luk. 23:42) Kakiine, ozo muntu waalangiliile kiketekelo kikata! Yesu waamwasukile eevi: “Kisinka nakulanda leelo nangue, wakaba pamo ni neene [apana mu Bukolo, inzi] mu Paradiso.” (Luk. 23:43, NWT) Mona nangue Yesu waamulaile ozo muntu ye bunke. Paantu Yesu waali wamanine nangue Baba wakue ali waeleela, waalandile milandu yaamupeele kiswapilo ozo mubiifi waali wasyafua.​—Malum. 103:8.

6. Milandu yakue Yesu kuli olia mubiifi yatusambilizia ki?

⁶ Kunti twasambilila ki mu milandu yakue Yesu? Yesu alisie nga Baba wakue. (Baeb. 1:3) Yehova atonene kutweleela ni kutulangilila luse. Inzi, ali wakita evio kinesie twalapila kakiine bintu bibiipile bitwakitile musita waapitile, kabili kinesie twalangilila kiketekelo mu milopa yakue Yesu Kristu yaaitikile. (1 Yoan. 1:7) Bantu bange kunti bamona kyakolele kuzumina nangue Yehova kunti wabeleela bilubo byabo bibaakitile musita waapitile. Kine ni weewe uli waiunvua evio mu nsita kampanda, languluka keeki: Musitasie uniini ntaanzi ya kufua, Yesu waamulangiliile luse mubiifi umo waali wapinguilue kwipaiwa, waali wakitendekelesie leenu kulangilila kiketekelo. Kansi, Yehova kunti wakilapo kulangilila luse ku bantu bakue ba kisinka bali bamupupa, kabili bali baikwinda saana kunakila malaizio akue!​—Malum. 51:1; 1 Yoan. 2:1, 2.

7. Kukoonkana ni lileembo lya Yoane 19:26, 27, Yesu waamulandile ki Maria ni Yoane, kabili juu ya ki waalandile evio?

⁷ Yesu waalandile ki? (Soma Yoane 19:26, 27.) Yesu waali waemene palua mama wakue waali paange mukanfuilua mu ozo musita. Paange balabakue kwa Yesu nga baasiile kumusuunga ni kumupeela bintu bya kimubili byakabiile. Inzi, uni waasiile kumukwasia mama wabo asiale wali wa kisinka kuli Yehova? Te kuli busininkizio bulangiliile nangue balabakue kwa Yesu baali basiali basambi. Anzia evio, Yoane waali mutumua wa kisinka kabili waali umo wa babibuza ba peepi  saana bakue Yesu. Yesu waali waamwene baalia babanga bamupupa Yehova pamo nakue kuya bali lupua lwakue lwa kimupasi. (Mat. 12:46-50) Yesu waali wamutonene Maria kabili waatonene kusininkizia nangue Maria wakaba wasuungilue buino. Pakaako, waamuloombele Yoane amusuunge paantu waali wamanine nangue, weene wakaba kumukwasia akabe kutwalilila kumubombela Yehova. Waamulandile eevi mama wakue: ‘Ozu i muana obe.’ Kabili waamulandile eevi Yoane: ‘Ozu i noko.’ Kutendekala bobo busiku, Yoane waalukile nga evelia muana wakue Maria kabili waamusungile nga evelia mama wakue. Kakiine Yesu waamulangiliile ntono ozo mwanakazi akindeeme waamwemeene kwa ntono musita wa kuvyalua kwakue, kabili waali peepi nakue musita wa kufua kwakue!

8. Milandu yakue Yesu kuli Maria ni Yoane kunti yatusambilizia ki?

 ⁸ Kunti twasambilila ki mu milandu yakue Yesu? Bukibuza bwetu pamo ni balupua ni bankazi betu Bakristu, kunti bwaya bwakilile kuluma kupita bukibuza bwetu pamo ni bantu ba mu lupua lwetu lwa kimubili. Bantu ba mu lupua lwetu lwa kimubili kunti batupinga aosie kutukaana. Inzi, nga vyaalaile Yesu, kine twasiala peepi ni Yehova ni kuteania kwakue, twakaba kupata “kukila pa 100” beelia bitwakizeezia. Bengi bakaba kwaluka kuli fwefue nga evelia muana weetu mwalalume ao mwanakazi, mama weetu ao baba weetu ututonene. (Mark. 10:29, 30) Ati, uli waiunvua siani kuya wali mu lupua lwa kimupasi lwa bantu bakwataniiziwe na kiketekelo ni ntono, paantu bamutonene Yehova kabili paantu bali ni ntono ku umo ni mwinakue?​—Bakol. 3:14; 1 Pet. 2:17.

9. Milandu yakue Yesu ili mu lileembo lya Mateo 27:46 yatusambilizia ki?

⁹ Yesu waalandile ki? Musita uniini ntaanzi afue, Yesu waasamuine walanda eevi: ‘Leeza wane, Leeza wane, wandekeela ki?’ (Mat. 27:46) Bibilia te ilondoluele kyaalengele Yesu alande eevio. Inzi, tontonkania bintu bitwasambilila kupitila ezio milandu. Kintu kimo kitwasambililapo ni keeki: Musita Yesu lwaalandile ezio milandu, waali wafikilizia bukabika buli mu Malumbo 22:1. * Kabili, ezio milandu yalangilila paswetele nangue Yehova taali wabiikile “kibumba kili kyasuunga kumuzyungulukila” Muana wakue. (Yob. 1:10) Yesu waainikile nangue Baba wakue waalekeleele baluani bakue beezie saana kiketekelo kyakue mpaka kufikiila kufua. Te kuli muntu waaeziiziwepo kale nga vyaeziiziwe Yesu. Kukila pakaako, ezio milandu yasininkizia nangue taali na kilubo ata kimo kya kumulengia epawe.

10. Milandu yakue Yesu kuli Baba wakue yatusambilizia ki?

¹⁰ Kunti twasambilila ki mu milandu yakue Yesu? Paapa twasambililapo nangue, te tupalile kuketekela Yehova atukingilile ku maavia ali aezia kiketekelo kyetu. Nga enka evelia vyaeziiziwe saana Yesu, ni fwefue tupalile kuya twaiteaniizie kulangilila nangue tuli ba kisinka, atasie kine tupalile kufuilapo. (Mat. 16:24, 25) Anzia evio, tuli ni kisinka nangue Leeza takaba kutulekelela tweziiwe kupita maka etu. (1 Bakor. 10:13) Lisomo linge litwasambilila ni leeli: Tuye twamanine nangue kunti twakitilua bila nsaambu. (1 Pet. 2:19, 20) Baalia bali batupinga, bali bakita evio, apana juu tukitile kilubo, inzi paantu te tuli seemu ya keeno kyalo, kabili paantu tuli twafumia busininkizio palua kisinka. (Yoan. 17:14; 1 Pet. 4:15, 16) Yesu waali wamanine juu ya ki Yehova waamulekeleele akyuziiwe. Inzi, kupusana ni weene, musita ubali basaangua na meezio, bapupi bange ba kisinka bali baiipuzia juu ya ki nsita inge Yehova ali walekelela bintu bibiipile bikitike. (Hab. 1:3) Leeza waluse kabili ali wapembelela amanine nangue, kili kyalengia bepuzie evio, te kulanda nangue babuliilue kiketekelo; inzi nangue, bakabiile kuteekiiwa mutima na weenesie bunke.​—2 Bakor. 1:3, 4.

11. Juu ya ki Yesu waalandile milandu ili mu Yoane 19:28?

¹¹ Yesu waalandile ki? (Soma Yoane 19:28.) Juu ya ki Yesu waalandile nangue: “Nafua kyaka”? Waakitile evio ‘pakuti maleembo afikiliziiwe’​—i kulanda, bukabika buli mu Malumbo 22:15, bulandile eevi: “Maka ane auma nga kabengezia; lulimi lwane lwalamatilila ku biningini byane.” Kabili, kipalile Yesu waaunvuile saana kyaka paantu waakyuziiziwe saana, kabili waaunvuile misa ikata saana lwaali pa  kimuti kya busaanso. Waaloombele akwasiiwe eevi atalazie kyaka.

12. Yesu waalandile nangue “nafua kyaka.” Fwefue twasambililako ki?

¹² Kunti twasambilila ki mu milandu yakue Yesu? Yesu taamwene nangue kulanda vyaali waiunvuile ni butope; ni fwefue te tupalile kumona evio. Lingi mu buikazi bwetu, kunti twatonasie kutalala bila kubabuilako bange bintu bitukabiile. Inzi, kine musita utukabiile kukwasiiwa wafika, te tupalile kutiina kubalanda bange batukwasie. Kwa mufuano, kine tukotele, ao tulualiliile, kunti twamuloomba mwineetu atukwasie kuya kusita ku nsoko ao atutwale ku lupitalo ku kumonana ni doktere. Kine tutiokele mutima kunti twaya twakabiile kumuloomba mukote ao Mukristu unge mwineetu akosele kimupasi, atutuilizie ao alande “mulandu uweeme” wa kutusaansamusia. (Tus Maf. 12:25) Tulanguluke nangue balupua ni bankazi betu batutonene, kabili bakebele kutukwasia mu ‘nsita ya buavia.’ (Tus Maf. 17:17) Inzi, tebaviinda kumana bili ku mutima weetu. Kunti bamana beelia bitukabiile kukwasiiwa kinesie fwefue twababuila.

13. Paantu Yesu waasiele wali wa kisinka mpaka ku mpela, waafikiliziizie ki?

¹³ Yesu waalandile ki? Luyafikile nsa itatu eevi (03:00) kisia midi, muezi wa Nisani 14, Yesu waasamuine walanda eevi: “Yafikiliziiwa!” (Yoan. 19:30, NWT) Musita uniini ntaanzi ya kufua, Yesu waali wasyafikiliziizie bintu byonse bibanga byatonene Yehova bikitue kuli weene. Paantu waasiele wali wa kisinka mpaka kufikiila kufua, Yesu waafikiliziizie bintu bingi. Kya mambo, waalangiliile nangue Sataana ni wa bufi. Yesu waalangiliile nangue muntu apuililikile kunti wasiala wali wa kisinka anzia Sataana akite siani. Kya bubili, Yesu waapeele bukose bwakue kuba kilubula mulandu. Paantu Yesu waapeele bukose bwakue, kunti kyaviindikana bantu basipulilikile bakite bukibuza pamo ni Leeza, kabili baaluke ni kiswapilo kya kwaluka ni bukose bwa loonse. Kya butatu, Yesu waalangiliile nangue Yehova i Kateeka ali ni nsaambu kabili waaswesiizie liina lyakue Baba wakue.

14. Tupalile kupingula kwikala siani kila busiku? Londolola.

¹⁴ Kunti twasambilila ki mu milandu yakue Yesu? Tupalile kukita maka etu onse eevi kusiala twali ba kisinka kila busiku. Mona bulondolozi bwakue Lupua Maxwell Friend, abanga wali kasambilizia ku masomo a Gileadi. Ku kulonghaana kumo kwa byalo bingi, mu lyasi lyakue lyaali lyalandiile palua bukisinka, Lupua Friend waalandile eevi: “Bintu biupalile kulanda ao kukita leelo, te kupembela mpaka ikaaluke lukeele i kusyali ukabilande ao kubikita. Eba, uli ni kisinka nangue lukeele wakabako? Kila busiku uye waikeele kusia bobo busiku, i busiku bobe bwa kupeelezia kulangilila nangue uli wa kisinka kabili nangue upalile kupata bukose bwa loonse.” Kansi, kila busiku twikale kusia nangue bobo i busiku bwetu bwa kupeleezia kulangilila nangue tuli ba kisinka! Kupuako, anzia kine nangue bobo i busiku bwetu bwa kufua, tuli kuviinda kulanda nangue, “We Yehova, nakita maka ane onse eevi kusiala nali wa kisinka, kulangilila nangue Sataana ni wa bufi, kukwasiako kuswesia liina lyobe ni kulandilako nsaambu yobe ya kuteeka!”

15. Kukoonkana ni Luka 23:46, Yesu waali wasininkiziizie ki?

¹⁵ Yesu waalandile ki? (Soma Luka 23:46 *.) Yesu waalandile eevi wali saana ni kisinka: “We Baba, nabiika mupasi wane mu minue yobe.”  Yesu waali wamanine nangue bukose bwakue bwa musita uli waiza bubanga bwaswapiile Yehova, kabili waali ni kisinka nangue Baba wakue wakaba kumulanguluka.

16. Weewe pa lobe, wasambilila ki ku aali yaasaakeene na Kasininkizia umo wa miaka 15?

¹⁶ Kunti twasambilila ki mu milandu yakue Yesu? Twalilila kuya wali wa kisinka kuli Yehova atasie kine bukose bobe bwaaluka mu buavia. Eevi uviinde kukita evio, upalile ‘kumuswapila Yehova na mutima obe onse.’ (Tus Maf. 3:5) Mona mufuano wakue Kasininkizia umo wa miaka 15 ali wakuutua Joshua, abanga ni buluele bukolele saana. Waakeene kwitabila matunzo ali ationa muzilo wakue Leeza. Musita uniini ntaanzi ya kufua, waamulandile eevi mama wakue: “Mama, ndi mu minue yakue Yehova. . . . Mama, nakulanda eevi nali saana ni kisinka: Manine nangue Yehova wakaba kumbuezia ku bukose musita wa butuntumuko. Waakisoma bili ku mutima wane, kabili mutonene kakiine.” Kiweeme kila umo weetu eipuzie eevi: ‘Kine kiketekelo kyane kyaeziiwa mpaka yaloomba nfikiile kufuilapo, eba, kunti nabiika bukose bwane mu minue yakue Yehova ni kuswapila nangue wakaba kundanguluka?’

17-18. Twasambilila masomo ki? (Mona ni kisanduku “ Bintu Bitwasambilila mu Milandu Yakue Yesu ya Kupeleezia.”)

¹⁷ Kakiine mu milandu ya kupeleezia yakue Yesu muli masomo a mana a kusambilila! Twalangulusiiwa nangue tupalile kweleela bange ni kuswapila nangue Yehova wakaba kutweleela. Tuli ni lisyuko lya kuya twali ni lupua luweeme saana lwa kimupasi lwa balupua ni bankazi baleengelesie kutukwasia. Inzi, kine tutonene batukwasie, fwefue i ba kutendeka kuloomba bange batukwasie. Tumanine nangue Yehova wakaba kutukwasia kusipikizia atasie kine twasaakaana na buavia bwa siani. Kabili twamona nangue ni kintu kya mana kwikala kila busiku kusia nangue i busiku bwetu bwa kupeleezia kulangilila nangue tuli ba kisinka, ni kooku twaswapiile nangue bukose bwetu buli mu minue yakue Yehova.

¹⁸ Kulanda kisinka, milandu yaalandile Yesu musita lwaali wasyafua, ili yatusambilizia bintu bingi bya mana! Kine twabombia masomo azo atwasambilila, tuli kulangilila nangue tuli mukunakila eezi milandu yaalandile Yehova palua Muana wakue: ‘Mutuilizie.’​—Mat. 17:5.