1-2. Ihulagway an kahimtang han ginyakan ni Jesus an iya ultimo nga mga pulong sugad nga tawo.

ADLAW adto han Nisan 14, 33 C.E. Katapos akusaran ngan hukman hi Jesus nga nakahimo hin krimen nga waray niya buhata, gintamay hiya, brutal nga ginpasakitan, ngan katapos, iginraysang ha pasakitan nga kahoy. Iginraysang an iya mga kamot ngan mga tiil. Ha kada niya paggiginhawa ngan pagyayakan, nasasakitan gud hiya. Pero kinahanglan niya magyakan, kay may importante hiya nga isisiring.

² Hisgotan naton an mga ginsiring ni Jesus han tikamatay na hiya ha pasakitan nga kahoy ngan an mga leksyon nga aton mahibabaroan tikang hito. Ha iba nga pagkayakan, ‘mamati [kita] ha iya.’​—Mat. 17:5.

3. Hin-o an posible nga gin-uunabi ni Jesus han nagsiring hiya: “Amay, pasayloa hira”?

³ Ano an ginsiring ni Jesus? Samtang nakaraysang hi Jesus, nag-ampo hiya: “Amay, pasayloa hira.” Hin-o an papasayloon? Makakakuha kita hin ideya ha sunod nga ginsiring ni Jesus: “Diri hira maaram han ira ginbubuhat.” (Luc. 23:33, 34) Posible nga an gin-uunabi ni Jesus amo an Romano nga mga sundalo nga nagraysang han iya mga kamot ngan mga tiil. Diri hira maaram kon hin-o gud hiya. Bangin an nakada liwat ha iya hunahuna an mga tawo nga karuyag nga patayon hiya pero ha urhi tinoo ha iya. (Buh. 2:36-38) Waray tuguti ni Jesus an kawaray-hustisya nga iya gin-antos nga makapasina ha iya ngan magdumot. (1 Ped. 2:23) Lugod, naghangyo hiya kan Jehova nga pasayloon adton nagpatay ha iya.

4. Ano an aton mahibabaroan tikang ha pagin andam ni Jesus nga pasayloon an mga nakontra ha iya?

⁴ Ano an aton mahibabaroan tikang ha ginsiring ni Jesus? Pariho  kan Jesus, kinahanglan andam kita magpasaylo. (Col. 3:13) Bangin kontrahon kita han iba, upod na han aton mga paryente, tungod kay diri nira nasasabtan an aton gintotoohan ngan an paagi han aton pagkinabuhi. Bangin mag-istorya hira hin mga buwa mahitungod ha aton, pakaalohan kita ha atubangan han iba, gub-on an aton mga literatura, o tarhugon pa ngani kita nga pasasakitan kita ha pisikal. Imbes nga magdumot, mahimo kita maghangyo kan Jehova nga abrihan an hunahuna hadton nakontra ha aton basi karawaton nira an kamatuoran. (Mat. 5:44, 45) Usahay, bangin nakukurian kita pagpasaylo, labi na kon nakakaeksperyensya kita hin duro nga kawaray-hustisya. Pero kon tutugotan naton an kasina ngan pagdumot nga magpabilin ha aton kasingkasing, ginpapasakitan naton an aton kalugaringon. Usa nga sister an nagsiring: “Nasantop ko nga an pagin mapinasayloon diri nagpapasabot nga ginkukonsinter ko an sayop han iba, o gintutugotan hira nga abusuhon ako. Nagpapasabot la ito nga ginpipili ko nga diri magdumot.” (Sal. 37:8) Kon nagdidesisyon kita nga magpasaylo, ginpipili naton nga diri tugotan an maraot nga aton mga naieksperyensyahan nga makapasina ha aton.​—Efe. 4:31, 32.

5. Ano an iginsaad ni Jesus ha usa nga kriminal nga nakaraysang sapit niya, ngan kay ano nga iginsaad niya ito?

⁵ Ano an ginsiring ni Jesus? Duha nga kriminal an nakaraysang ha pasakitan nga kahoy ha sapit ni Jesus. Ha siyahan, gin-insulto liwat nira hiya. (Mat. 27:44) Pero ha urhi, nagbag-o an usa ha ira. Nasantop niya nga hi Jesus waray ginbuhat nga sayop. (Luc. 23:40, 41) Dugang pa, iginpahayag niya an iya pagtoo nga babanhawon hi Jesus ngan magmamando sugad nga hadi pag-abot han panahon. Nagsiring hiya ha nagtitikamatay nga Paratalwas: “Jesus, hinumdumi ako kon aadto ka na ha imo Ginhadian.” (Luc. 23:42) Daku gud nga pagtoo an iginpakita hito nga lalaki! Hi Jesus binaton ha iya: “Ha pagkamatuod susumatan ko ikaw yana nga adlaw, makakaupod ko ikaw [diri ha Ginhadian, kondi] ha Paraiso.” (Luc. 23:43) Pansina nga ha iya mismo nagsaad hi Jesus kay naggamit hiya hin mga pulong nga “ko” ngan “ikaw.” Maaram hi Jesus nga maloloy-on an iya Amay, salit nagyakan hiya hin mga pulong nga naghatag hin paglaom hinin nagtitikamatay nga kriminal.​—Sal. 103:8.

6. Ano an aton mahibabaroan tikang ha ginsiring ni Jesus ha kriminal?

⁶ Ano an aton mahibabaroan tikang ha ginsiring ni Jesus? Hi Jesus amo an perpekto nga repleksyon han iya Amay. (Heb. 1:3) Karuyag gud ni Jehova nga pasayloon kita ngan pakitaan hin kalooy kon tinuod kita nga nagbabasol ha magraot nga aton nabuhat ha naglabay ngan kon magpapakita kita hin pagtoo nga mapapasaylo an aton mga sala pinaagi han dugo ni Jesu-Kristo. (1 Juan 1:7) An iba bangin nakukurian tumoo nga mapapasaylo ni Jehova an ira naglabay nga mga sala. Kon usahay ito an imo inaabat, tagda ini: Antes gud mamatay hi Jesus, nagpakita hiya hin kalooy ha kriminal nga nagtitikang pa la tumoo ha iya. Salit labi na gud nga magpapakita hi Jehova hin kalooy ha iya matinumanon nga mga magsiringba nga ginbubuhat an ira pinakamaopay ha pagsugot han iya mga sugo!​—Sal. 51:1; 1 Juan 2:1, 2.

7. Ano an ginsiring ni Jesus kanda Maria ngan Juan sugad han mababasa ha Juan 19:26, 27, ngan kay ano nga ginsiring niya ito?

⁷ Ano an ginsiring ni Jesus? (Basaha an Juan 19:26, 27.) Nababaraka hi Jesus ha iya nanay, nga posible balo na. Posible nga maitatagana han iya mga bugto an pisikal ngan materyal nga panginahanglan han ira nanay. Pero hin-o an magtatagana han iya espirituwal nga panginahanglan? Hito nga panahon, waray indikasyon  nga mga disipulo na an kabugtoan ni Jesus. Pero hi Juan matinumanon nga apostol ngan usa han pinakaduok niya nga sangkay. Para kan Jesus, espirituwal niya nga kapamilya adton kaupod niya ha pagsingba kan Jehova. (Mat. 12:46-50) Salit tungod han gugma ngan kabaraka kan Maria, gintugon ni Jesus hi Juan nga atamanon hiya kay maaram hi Jesus nga maaataman ni Juan an iya espirituwalidad. Hi Jesus nagsiring ha iya nanay: “Kitaa! An imo anak!” Ngan nagsiring naman hiya kan Juan: “Kitaa! An imo nanay!” Tikang hito nga adlaw, hi Juan nagin sugad hin anak ni Maria ngan gin-ataman hiya ni Juan sugad hin iya nanay. Daku gud nga gugma an iginpakita ni Jesus hinin presyoso nga babaye nga mahigugmaon nga nag-ataman ha iya tikang han iya katawo ngan yana natindog hirani ha iya han tikamatay na hiya!

8. Ano an aton mahibabaroan tikang ha ginsiring ni Jesus kanda Maria ngan Juan?

 ⁸ Ano an aton mahibabaroan tikang ha ginsiring ni Jesus? An aton relasyon ha aton Kristiano nga kabugtoan mahimo magin mas marig-on kay han aton relasyon ha aton mga kapamilya. Mahimo kita kontrahon han aton mga kapamilya o isalikway pa ngani. Pero hi Jesus nagsasaad nga kon magpapabilin kita nga duok kan Jehova ngan ha Iya organisasyon, ‘makakakarawat [kita] hin 100 ka pilo’ kay han nawara ha aton. Damu an magigin sugad hin hinigugma naton nga anak, nanay, o tatay. (Mar. 10:29, 30) Ano an imo inaabat ha pagin bahin han espirituwal nga pamilya nga nagkakaurosa tungod han pagtoo ngan gugma​—gugma kan Jehova ngan ha usa kag usa?​—Col. 3:14; 1 Ped. 2:17.

9. Ano an aton mahibabaroan tikang ha ginsiring ni Jesus ha Mateo 27:46?

⁹ Ano an ginsiring ni Jesus? Han hirani na gud mamatay hi Jesus, ginuliat hiya: “Dios ko, Dios ko, kay ano nga ginpabay-an mo ako?” (Mat. 27:46) Waray mag-unabi an Biblia kon kay ano nga ginsiring ito ni Jesus. Pero tagdon naton kon ano an aton mahibabaroan hito nga mga pulong. Siyahan, pinaagi ha pagsiring ni Jesus hito nga mga pulong, gintuman niya an tagna ha Salmo 22:1. * Dugang pa, iginpapatin-aw hito nga waray magbutang hi Jehova “hin alad nga nagpapanalipod ha palibot” han iya Anak. (Job 1:10) Maaram hi Jesus nga iginhatag na hiya han iya Amay ha mga kamot han iya mga kaaway basi bug-os nga masarihan hiya​—waray pa tawo nga nakaeksperyensya hin mga pagsari sugad han naeksperyensyahan ni Jesus. Dugang pa, ito nga mga pulong nagpapamatuod nga waray nabuhat hi Jesus nga bisan ano nga krimen nga angay sirotan hin kamatayon.

10. Ano nga mga leksyon an aton mahibabaroan tikang ha ginsiring ni Jesus ha iya Amay?

¹⁰ Ano an aton mahibabaroan tikang ha ginsiring ni Jesus? Ini an usa nga leksyon: Diri kita angay maglaom nga papanalipdan kita ni Jehova tikang ha mga problema nga magsasari han aton pagtoo. Sugad la nga bug-os nga nasarihan hi Jesus, kinahanglan liwat magin andam kita nga pamatud-an nga matinumanon kita tubtob ha kamatayon kon kinahanglan. (Mat. 16:24, 25) Pero makakasarig kita nga diri tutugotan han Dios nga masarihan kita labaw han aton maiilob. (1 Cor. 10:13) Ini an usa pa nga leksyon: Bangin mag-antos kita hin kawaray-hustisya pariho kan Jesus. (1 Ped. 2:19, 20) May mga tawo nga nakontra ha aton, diri tungod kay nakabuhat kita hin sayop, kondi tungod kay diri kita bahin han kalibotan ngan iginsasangyaw naton an kamatuoran. (Juan 17:14; 1 Ped. 4:15, 16) Maaram hi Jesus kon kay ano nga gintugotan ni Jehova nga mag-antos hiya. Pero diri pariho ha iya, an matinumanon nga mga magsiringba nga nakakaeksperyensya hin mga pagsari usahay naghuhunahuna kon kay ano nga gintutugotan ni Jehova nga mahitabo an pipira nga butang. (Hab. 1:3) Maaram an aton maloloy-on ngan mapailubon nga Dios nga diri maluya an pagtoo han sugad nga mga tawo. Kinahanglan nira an pagliaw nga hiya la an makakaghatag.​—2 Cor. 1:3, 4.

11. Kay ano nga ginsiring ni Jesus an mga pulong ha Juan 19:28?

¹¹ Ano an ginsiring ni Jesus? (Basaha an Juan 19:28.) Kay ano nga nagsiring hi Jesus: “Gin-uuhaw ako”? Ginsiring niya ito “basi matuman an kasuratan”​—nga amo an tagna ha Salmo 22:15, nga nasiring: “Naubos na an akon kusog, pariho ako hin tipak han daba; an akon dila  napilit ha akon lagos.” Dugang pa, tungod han mga kakurian nga gin-antos ni Jesus, pati na an duro nga kasakit ha pasakitan nga kahoy, sigurado nga gin-uhaw gud hiya. Kinahanglan niya hin bulig basi mawara an iya kauhaw.

12. Ano an aton mahibabaroan tikang ha ginsiring ni Jesus nga “gin-uuhaw ako”?

¹² Ano an aton mahibabaroan tikang ha ginsiring ni Jesus? Waray hunahunaa ni Jesus nga tigaman ha pagin maluya an pagsumat han iya inaabat. Diri liwat kita angay maghunahuna hin sugad hito. Kaurogan na nga mas karuyag naton nga diri isumat ha iba kon ano an aton ginkikinahanglan. Pero kon magkinahanglan kita hin bulig, diri kita mag-alang ha pagpabulig ha iba. Pananglitan, kon lagas na kita o may sakit, bangin kinahanglan naton magpaupod ha usa nga sangkay ha pamalit han aton mga panginahanglan o ha pagkadto ha doktor. Kon nasusubo gud kita o nanluluya, bangin kinahanglan naton maghangyo ha usa nga tigurang o ha iba nga sangkay naton nga hamtong nga Kristiano nga pamatian kita o maghatag hira hin “maopay nga pulong” nga makakaparig-on ha aton. (Prob. 12:25) Hinumdoman naton nga hinigugma kita han aton kabugtoan, ngan karuyag nira nga buligan kita ha “mga panahon han kasakitan.” (Prob. 17:17) Pero diri nira nababasa an aton hunahuna. Bangin diri hira mahibaro nga kinahanglan naton hin bulig kon diri naton hira susumatan.

13. Ano an natuman ni Jesus tungod han iya pagpabilin nga matinumanon tubtob ha kamatayon?

¹³ Ano an ginsiring ni Jesus? Mga alas tres han kulop han Nisan 14, hi Jesus nagsinggit: “Natuman na!” (Juan 19:30) Antes gud hi Jesus mamatay, nabuhat na niya an ngatanan nga ginpapahimo ha iya ni Jehova. Tungod kay nagpabilin hiya nga matinumanon tubtob ha kamatayon, natuman ni Jesus ini nga mga butang. Siyahan, napamatud-an niya nga buwaon hi Satanas. Iginpakita ni Jesus nga an usa nga perpekto nga tawo bug-os nga makakatipig han iya integridad anoman an himoon ni Satanas. Ikaduha, iginhatag ni Jesus an iya kinabuhi sugad nga lukat. Tungod kay iginhalad niya an iya kinabuhi, nagin posible nga an diri perpekto nga mga tawo magin matadong ha atubangan han Dios ngan magkaada paglaom nga mabuhi ha waray kataposan. Ikatulo, ginpamatud-an ni Jesus nga matadong an soberanya ni Jehova ngan ginkuha niya an mga pasipara ha ngaran han iya Amay.

14. Ano an kinahanglan naton magin determinasyon kada adlaw? Isaysay.

¹⁴ Ano an aton mahibabaroan tikang ha ginsiring ni Jesus? Kinahanglan magin determinado kita nga magin matinumanon kada adlaw. Pansina an ginsiring ni Brother Maxwell Friend, nga nagin instruktor ha Watchtower Bible School of Gilead. Ha usa nga internasyonal nga asembleya, hi Brother Friend nagsiring ha usa niya nga pahayag mahitungod ha pagkamatinumanon: “Ayaw ipabuwas an kaya mo buhaton o isiring yana. Sigurado ka ba nga may-ada pa buwas? Pagkinabuhi kada adlaw nga sugad hin ito na an imo ultimo nga tsansa nga maipakita nga angayan ka mabuhi ha waray kataposan.” Hinaot kada adlaw magkinabuhi kita nga sugad hin ito na an aton ultimo nga tsansa nga maipakita nga matinumanon gud kita! Katapos, kon umatubang man kita ha kamatayon, makakasiring kita: “Jehova, ginbuhat ko an akon pinakamaopay basi magpabilin nga matinumanon, mapamatud-an nga buwaon hi Satanas, ngan mabindikar an imo ngaran ngan an imo soberanya!”

15. Sumala ha Lucas 23:46, ha ano sigurado hi Jesus?

¹⁵ Ano an ginsiring ni Jesus? (Basaha an Lucas 23:46.) Bug-os nga may pagsarig nga nagsiring  hi Jesus: “Amay, ha imo mga kamot igintatapod ko an akon espiritu.” Maaram hi Jesus nga an iya kabubuwason nakadepende kan Jehova. Ngan sigurado hiya nga diri hiya hingangalimtan han iya Amay.

16. Ano an imo nahibaroan tikang ha eksperyensya han usa nga Saksi nga 15 anyos?

¹⁶ Ano an aton mahibabaroan tikang ha ginsiring ni Jesus? Itapod an imo kinabuhi ha mga kamot ni Jehova. Basi mabuhat ito, kinahanglan ‘sumarig ka kan Jehova ha imo bug-os nga kasingkasing.’ (Prob. 3:5) Tagda an ehemplo han Saksi nga hi Joshua nga 15 anyos ngan may grabe nga sakit. Waray niya karawata an mga pagtambal nga supak ha balaud han Dios. Han tikamatay na hiya, ginsidngan niya an iya nanay: “Nay, diri ako papabay-an ni Jehova. . . . Sigurado gud ako hini, Nay: Maaram ako nga babanhawon ako niya. Nababasa niya an akon kasingkasing, ngan hinigugma ko gud hiya.” * Maopay nga pakianhan naton an aton kalugaringon, ‘Kon umatubang ako hin sitwasyon nga mamimilegro an akon kinabuhi ngan magsasari han akon pagtoo, itatapod ko ba an akon kinabuhi ha mga kamot ni Jehova ngan masarig nga diri niya ako hingangalimtan?’

17-18. Ano nga mga leksyon an aton nahibaroan? (Kitaa liwat an kahon nga “ An Aton Mahibabaroan Tikang ha Ultimo nga mga Ginsiring ni Jesus.”)

¹⁷ Importante gud nga mga leksyon an aton nahibaroan tikang ha ultimo nga mga ginsiring ni Jesus! Napahinumdoman kita nga kinahanglan naton pasayloon an iba ngan sumarig nga papasayloon liwat kita ni Jehova. Mapasalamaton kita nga may damu kita nga kabugtoan ha kongregasyon nga andam bumulig ha aton. Pero kon nanginginahanglan kita hin bulig, kinahanglan magpabulig kita ha iba. Maaram kita nga bubuligan kita ni Jehova nga mailob an bisan ano nga problema. Ngan nakita naton nga importante an pagkinabuhi kada adlaw nga sugad hin ito na an aton ultimo nga tsansa basi mapamatud-an nga matinumanon kita, nga nasarig nga kon mamatay man kita, babanhawon kita ni Jehova.

¹⁸ Oo, damu gud nga leksyon an aton nahibaroan tikang ha mga ginsiring ni Jesus han tikamatay na hiya ha pasakitan nga kahoy! Kon iaaplikar naton ito, ginsusunod naton an ginsiring mismo ni Jehova mahitungod ha iya Anak: “Pamati kamo ha iya.”​—Mat. 17:5.