1-2. Mang e buch rok Jesus u m’on ni nge yog e tin tomur e thin rok?

ROFEN nem e Nisan 14, 33 C.E. Tomuren ni kan t’ar e thin nga daken Jesus ko kireb nde rin’, ma aram min moningnag mu kun gafgownag. Ngemu’ min richibiy ay nge pa’ nga ba ley i gek’iy. Yugu aram rogon nib mo’maw’ ngak ni nge pogofan ara non ni bochan e bay u fithik’ e amith, machane bay ban’en nib ga’ fan nthingari yog.

² Ngad weliyed e pi thin nem ni yog u nap’an ni be n’en ni nge yim’ u daken fare ley i gek’iy, nge n’en nrayog ni ngad filed riy. Ere ngad ‘motoyilgad ngak!’​—Matt. 17:5.

3. Mini’ e piin dabisiy ni be weliy Jesus murung’agen u nap’an ni gaar: “Chitamag, mu n’ag fan u wun’um e n’en ni yad be rin’”?

³ Mang e yog Jesus? Nap’an ni kan richibiy Jesus ko fare ley i gek’iy, me meybil ni gaar: “Chitamag, mu n’ag fan u wun’um e n’en ni yad be rin’!” Mini’ e baadag ni nge n’ag e Chitamangin fan e kireb rok? Rayog ni ngad nanged ko tin migid e thin ni yog ni gaar: “Dar nanged e n’en ni yad be rin’.” (Luke 23:33, 34) Dabisiy ni be weliy Jesus murung’agen fapi salthaw nu Roma ni yad e kar richibiyed pa’ nge ay ko fare ley i gek’iy. Dar nanged ko ri mini’ Jesus. Sana ku rayog ni be weliy murung’agen boch e girdi’ ni ur moyed u rom nra uned i tay tanggin ni ngan li’ nge yim’, machane ra yan i boch nga tomuren ma ra mich Jesus u wan’rad.  (Acts 2:36-38) De pag Jesus e ngongol nde mat’aw nge gafgow nni tay ngak ni nge k’aring e damumuw ngak me tay u wan’ e kireb ni kan rin’ ngak. (1 Pet. 2:23) Ya n’en ni rin’ e yog ngak Jehovah ni nge n’ag fan u wan’ e kireb rok e piin nra thanged e fan rok.

4. Mang e rayog ni ngad filed u rogon ni m’agan’ Jesus ngay ni nge n’ag fan e kireb ko piin nra togopuluwgad ngak?

⁴ Mang e rayog ni ngad filed ko n’en ni yog Jesus? Ba t’uf ni nge m’agan’dad ngay ni ngad n’aged fan e kireb ni kan rin’ ngodad ni bod Jesus. (Kol. 3:13) Bay boch e girdi’ ni kub muun e girdi’ rodad ngay nrayog ni ngaur togopuluwgad ngodad ni bochan e der tamilang u wan’rad e tin ke michan’dad ngay nge pi n’en gad ma rin’. Rayog ni nga u rogned boch ban’en nde riyul’ u murung’agdad, ara ur k’aringed e tamra’ ngodad u fithik’ e girdi’, ara ra kirebnaged boch e babyor rodad, ara rogned ni ngar lied gadad. Ere rayog ni nga dogned ngak Jehovah ni nge ayuweg e pi girdi’ ney ni yad be togopuluw ngodad ni ngar adaged e tin riyul’ ko bin ni ngad pared ni gad ba damumuw ngorad. (Matt. 5:44, 45) Bay yu ngiyal’ nrayog ni nge mo’maw’ ni ngad n’aged fan e kireb ni kan rin’ ngodad, nib ga’ ni faanra ba gel e kireb ni kan rin’ ngodad. Machane faan gad ra par ni gad ba damumuw ma dab da n’aged fan e kireb ni kan rin’ ngodad, ma aram e gadad e gad be gafgownaged gadad. Reb e walag nib pin e yog ni gaar: “Kug nang ni faan gu ra n’ag fan e kireb ku be’, ma gathi be yip’ fan nug be lemnag nib fel’ e n’en kan rin’ ngog ara gu be pag be’ ni nga i rin’ boch ban’en ngog ni ngaug gafgow riy. Ya be yip’ fan ni kug dugliy ndab kug par ni gub damumuw ngak facha’.” (Ps. 37:8) Nap’an ni gad ra dugliy ni ngad n’aged fan e kireb ni kan rin’ ngodad, ma aram e gad be mel’eg ndab da pared ni gad ba damumuw ni bochan e tin nib kireb ni kan rin’ ngodad.​—Efe. 4:31, 32.

5. Mang e micheg Jesus ngak bagayow fa gal moon ni yow ba kireb ni kan richibiyrow nga l’agruw ley i gek’iy nra bagayow ma bay u barba’ rok? Mang fan ni micheg e pi thin ney?

⁵ Mang e yog Jesus? Immoy l’agruw i pumoon ni yow ba kireb nni richibiyrow nga l’agruw ley i gek’iy nra bagayow ma bay u barba’ rok Jesus. Som’on e ra unew i moningnag Jesus. (Matt. 27:44) Machane faani boch nga tomuren, me thil e lem rok bagayow. I nang ndariy “ban’en nib kireb ni ke rin’” Jesus. (Luke 23:40, 41) Ngemu’ miki dag ni ke mich u wan’ ni yira faseg Jesus ko yam’ me gagiyeg ni ke mang pilung boch nga tomuren. I gaar ngak Jesus: “Ri ga ra lemnigeg ko ngiyal’ ni ga ra yib ni gur e kam mang pilung!” (Luke 23:42) I m’ug nrib gel e michan’ ko re pumoon nem! Ere fulweg Jesus ngak ni gaar: “Nggog ngom e daba’ ni ga ra moy rog u Paradis.” (Luke 23:43, NW) Mu tay fanam i yan riy ni pi thin ney ni yog Jesus e goo fare moon e fan ngak, ma gathi fan ko girdi’ ni gubin. Bochan ni manang Jesus ni Chitamangin e ir be’ ni ma runguyey, ma aram me yog boch e thin nrayog ni nge l’agan’ fare moon ngay ni be n’en ni nge yim’.​—Ps. 103:8.

6. Mang e rayog ni ngad filed ko fapi thin ni yog Jesus ngak fare moon nib kireb?

⁶ Mang e rayog ni ngad filed ko n’en ni yog Jesus? Jesus e ri bod e Chitamangin. (Heb. 1:3) Baadag Jehovah ni nge n’ag fan e kireb rodad, me dag e runguy ngodad ni faanra riyul’ ni kad kalgadngan’dad ko kireb ni ud rin’ed kafram, ma ke mich u wan’dad fare biyul ni maligach ni pi’ Jesus Kristus. (1 John 1:7) Sana bay boch e girdi’ nib mo’maw’ ni nge mich u wan’rad ni ke n’ag Jehovah fan e kireb ni ur rin’ed kafram. Faanra aram rogon e lem rom yu ngiyal’, ma baaray ban’en ni ngam lemnag: U m’on ni nge yim’ Jesus, me dag e runguy ngak fare pumoon nib kireb ni kan turguy ni ngan thang e fan rok ni ka fini dag nib mich Jesus u wan’. Ere pi tapigpig  rok Jehovah ni yad ba yul’yul’ ngak ma yad be athamgil u rogon nrayog rorad ni ngar folgad ko pi motochiyel rok e ba mudugil nra dag e runguy ngorad!​—Ps. 51:1; 1 John 2:1, 2.

7. Mang e yog Jesus ngak Maria nge John nrogon ni bay ko John 19:26, 27, ma mang fan ni yog e re n’ey?

⁷ Mang e yog Jesus? (Mu beeg e John 19:26, 27.) I magafan’ Jesus ko chitiningin, ya dabisiy ni ke yim’ e pumoon rok e ngiyal’ nem. Sana rayog rok pi fak ni ngar ayuweged mu kur pied e tin nib t’uf ko par rok. Machane mini’ e nge ayuweg ko tirok Got ban’en? Dariy ban’en ni be micheg ni ke mang e pi pumoon ni walagen Jesus boch i gachalpen e ngiyal’ nem. Machane John e ir reb e apostal rok Jesus nib yul’yul’ ngak maku yow ba fager. I tay Jesus ni piin  ur pigpiggad ngak Jehovah u taabang e yad boch i walagen ni ke taareb e michan’ rorad. (Matt. 12:46-50) Ere bochan nib t’uf Maria rok ma be magafan’ ngak, ma aram fan ni yog ngak John ni nge ayuweg ni bochan e manang nrayog ni nge ayuweg ko tirok Got ban’en. Ere gaar ko chitiningin: “Beer Fakam.” Me gaar ngak John: “Beer e chitinam.” Ka aram nap’an i yib ni par John ni ke bod ba pagel ni fak Maria, mi i ayuweg ni bod rogon e chitiningin. Rib gel e t’ufeg ni dag Jesus ko re ppin ney ni ir e ayuweg ni ka nap’an ni kab bitir, ma bay u tooben u nap’an ni be n’en ni nge yim’!

8. Mang e rayog ni ngad filed ko n’en ni yog Jesus ngak Maria nge John?

⁸ Mang e rayog ni ngad filed ko n’en ni yog Jesus? Tha’ u thildad pi walagdad u lan e ulung e rayog ni nge gel e chugur riy ko tha’ u thildad chon e tabinaw rodad. Sana rayog ni nge togopuluw e girdi’ rodad ngodad ara nn’agdad, machane ke micheg Jesus ni faan gad ra par ni gad ba chugur ngak Jehovah nge ulung rok, ma ‘ka boor e tin nrayog ngodad’ ko tin ke mul u pa’dad. Boor e walag nrayog ni ngar pared ni kar boded pi fakdad ni pumoon, ara ppin, ara pi chitiningdad, ara chitamangidad. (Mark 10:29, 30) Uw rogon u wan’um e re n’ey ni bay pi walagem u lan e ulung nib taareban’med ni bochan e bay e michan’ rorad, mab t’uf Jehovah rorad, maku ra bagayad ma be t’ufeg bagayad?​—Kol. 3:14; 1 Pet. 2:17.

9. Mang e gad be fil ko fapi thin ni yog Jesus ni bay ko Matthew 27:46?

⁹ Mang e yog Jesus? De n’uw nap’an u m’on ni nge yim’ Jesus, me tolul ni gaar: “Got rog, Got rog, mang fan ni kam n’igeg?” (Matt. 27:46) Der weliy e Bible fan ni yog Jesus e pi thin ney. Machane am lemnag e n’en nrayog ni ngad filed riy. Reb e ban’en ni gad be fil riy e aram e be lebguy Jesus fare yiiy ni bay ko Psalm 22:1. * Maku reb e, ba tamilang ko pi thin ney nder “yoror” Jehovah rok Fak ndabi buch ban’en rok. (Job 1:10) Manang Jesus ni ke pag e Chitamangin nga pa’ e pi toogor rok ni bochan e ngan skengnag e michan’ rok nge yan i mus nga rogon nge mada’ ko ngiyal’ ni ke yim’. Dariy be’ ni ke yan u fithik’ e skeng ni aram feni elmerin ni bod rogon Jesus. Maku reb e, be micheg e pi thin ney ndawori rin’ ba pa’ e oloboch ni bay tapgin ni ngan thang e fan rok riy.

10. Mang e rayog ni ngad filed ko fapi thin ni yog Jesus ngak e Chitamangin?

¹⁰ Mang e rayog ni ngad filed ko n’en ni yog Jesus? Reb e ban’en ni gad be fil ko re n’ey e thingar dab da lemnaged nthingari yoror Jehovah rodad ndab da mada’naged boch ban’en nra skengnag e michan’ rodad. Thingar da pared ni gad ba yul’yul’ nge mada’ ko yam’ ni faanra aram e n’en nthingari buch rodad ni bod rogon Jesus nni skengnag nge yan i mus nga rogon. (Matt. 16:24, 25) Machane, rayog ni nge pagan’dad ndabi pagdad Got ni nga darod u fithik’ boch e skeng ndabiyog ni ngad athamgilyed. (1 Kor. 10:13) Ku reb e ban’en ni gad be fil riy e rayog ni ngan gafgownagdad ni yugu aram rogon ndariy ban’en ni kad bucheged ni bod rogon Jesus. (1 Pet. 2:19, 20) Piin yad ma togopuluw ngodad e yad ma togopuluw ni gathi bochan e kad rin’ed ban’en nib kireb, ya bochan ni gathi gad bang ko re fayleng ney ma gad be machibnag e tin riyul’. (John 17:14; 1 Pet. 4:15, 16) Manang Jesus fan ni pag Jehovah ni nge gafgow. Machane, bay boch e tapigpig rok Jehovah ni yad ba yul’yul’ ni ur gafgowgad ni kar lemnaged ko mang fan ni ke pag boch ban’en ni nge buch rorad. (Hab. 1:3) Got rodad e ma runguyey mab gum’an’. Ere manang ni pi cha’ney e gathi yad boch e girdi’ ndariy e michan’ rorad. Ba t’uf ni nge fal’eg lanin’rad.​—2 Kor. 1:3, 4.

11. Mang fan ni yog Jesus fapi thin ni bay ko John 19:28?

¹¹ Mang e yog Jesus? (Mu beeg e John 19:28.) Mang fan ni gaar Jesus: “Ke yib e belel ngog”? I yog e pi thin ney ni fan e nge “m’ug nib riyul’ e tin ni ke yog e babyor nib thothup” ni aram fare yiiy ni bay ko Psalm 22:15 (BT) ni be gaar: “Ke melik’ lan l’ugunag ni bod feni melik’ e ab, ma bolowtheg e ke gabal nga lan e goy u l’ugunag.” Maku reb e, dabisiy ni ke yib e belel ngak Jesus ni bochan gelngin e gafgow ni kan tay ngak ni kub muun ngay e amith ni be tay u daken fare ley i gek’iy. Ere ba t’uf ni ngan pi’ buchuuw ban’en ni nge unum.

12. Mang e rayog ni ngad filed ko fapi thin ni yog Jesus ni faani gaar, “ke yib e belel ngog”?

¹² Mang e rayog ni ngad filed ko n’en ni yog Jesus? De lemnag Jesus ni faanra weliy rogon laniyan’, ma aram e ra m’ug ni ir be’ nib meewar. Ku arrogodad nsusun e nga u dogned lanin’dad. Sana rayog nib ga’ ndubdad ni nga dogned ngak be’ e n’en nib t’uf rodad. Machane faanra ke t’uf e ayuw rodad, ma susun e dab da tuntungad ni ngad ninged e ayuw. Susun e faanra kad pilibthirgad ara kad m’argad, ma rayog nib t’uf ni nga dogned ngak reb e fager rodad ni nge fekdad nga kantin ara nga aspital ko yar rodad ko tafalay. Faanra ke mulan’dad, ma sana ba t’uf ni nga dogned ngak reb e piilal ara reb e walag ni fager rodad ni ke ilal ko tirok Got ban’en ni nge motoyil ngodad ni ngad weliyed e magawon rodad, me yog boch e “thin nib fel’” nra fal’eg lanin’dad. (Prov. 12:25, BT) Dab da paged talin ni gad ba t’uf rok pi walagdad u lan e ulung, ma yad baadag ni ngar ayuweged gadad ko ngiyal’ ni keb e “gafgow” ngodad. (Prov. 17:17, BT) Machane dar nanged e n’en bay u lanin’dad. Ere faanra dab dogned ban’en, ma dabiyog ni ngar nanged nib t’uf e ayuw rodad.

13. Mang e yag ni nge lebguy Jesus ni bochan e par nib yul’yul’ nge mada’ ko yam’?

¹³ Mang e yog Jesus? Bang ko dalip e kolok ni mithigyal’ ko rofen ni Nisan 14, me non Jesus nib ga’ laman ni gaar: “Ke libug!” (John 19:30) Pi thin ney ni yog Jesus e be fil ngodad nu m’on ni nge yim’, ma manang ni ke rin’ urngin e tin nib m’agan’ Jehovah ngay ni nge rin’. Bochan ni par nib yul’yul’ nge mada’ ko yam’, ma bay in ban’en ni yag ni nge lebguy. Bin som’on e, micheg ni Satan e ba malulfith l’igin. I dag nrayog rok be’ nib flont ni nge par nib yul’yul’ u fithik’ urngin mit e skeng nra fek Satan i yib ngak. Bin migid e, pi’ Jesus e yafos rok nib biyul. Yafos rok ni pi’ ni maligach e bing e kanawo’ ngak e girdi’ ndawor ra flontgad ni nge fel’ e tha’ u thilrad Got me yag e athap ko yafos ni manemus ngorad. Ma bin dalip e, micheg Jesus nib mat’aw e gagiyeg rok Jehovah, miki micheg nde riyul’ urngin ban’en ni ka nog nib togopuluw nga fithingan e Chitamangin.

14. Susun ni nge uw rogon e par rodad ni gubin e rran? Mu weliy rogon.

¹⁴ Mang e rayog ni ngad filed ko n’en ni yog Jesus? Thingar da athamgilgad u rogon nrayog rodad ni ngad pared ni gad ba yul’yul’ ni gubin e rran. Am lemnag e n’en ni yog Brother Maxwell Friend nreb e walag ni i sensey ko fare Watchtower Bible School of Gilead. Bay ba welthin ni murung’agen e yul’yul’ ni pi’ Brother Friend u nap’an reb e international assembly, me yog riy ni gaar: “Dab mu son ni nga fini gabul mag rin’ ara mog e n’en nrayog ni ngam rin’ e daba’, ya dam nang ko ra gabul ma ka gab fos fa danga’. Gubin e rran ni ngam dag ni gowa aram e yay ni tomur nrayog ni ngam micheg ni bay rogon ni nge yag e yafos ni manemus ngom.” Manga yu gud daged u rogon e ngongol rodad u gubin e rran ni gowa aram e yay ni tomur nrayog ni ngad micheged ni gad ba yul’yul’! Faan gad ra rin’ ni  aray rogon, ma ra gomanga ke dugil ni ngad m’ad ma rayog ni nge lungudad, “Jehovah, kug rin’ urngin e tin nrayog rog ni nggu par ni gub yul’yul’ ngom, mug micheg ni Satan e ba malulfith l’igin, mu kug micheg nde riyul’ urngin ban’en ni ka nog nib togopuluw nga fithingam, mug tayfan mat’awun e gagiyeg rom!”

15. Mang e ba pagan’ Jesus ngay nrogon ni bay ko Luke 23:46?

¹⁵ Mang e yog Jesus? (Mu beeg e Luke 23:46.) I yog Jesus u fithik’ e pagan’ ni gaar: “Chitamag! Kug pag fag ngom!” Manang Jesus ni Jehovah e ir e ra dugliy rogon e yafos rok boch nga m’on, mab pagan’ ngay ni Chitamangin e dabi pagtalin.

16. Mang e kam fil ko n’en ni buch rok reb e Pi Mich ni 15 e duw rok?

¹⁶ Mang e rayog ni ngad filed ko n’en ni yog Jesus? Mu par ni gab yul’yul’ ngak Jehovah ni mus ni faanra ke par e yafos rom nga thatharen e riya’. Ra ngam rin’ e re n’ey, ma thingar “mu pagan’um ngak Somol u polo’ i lanin’um.” (Prov. 3:5) Am lemnag e n’en ni buch rok Joshua nreb e Pi Mich ni 15 e duw rok ni yib ba mit e m’ar ngak nrayog ni nge yim’ riy. I siyeg ni nge un nga boch e tafalay nib togopuluw ko motochiyel rok Got. De n’uw nap’an u m’on ni nge yim’, me gaar ko chitiningin: “Nina’, ra ayuwegeg Jehovah. . . . Rayog ni nga rug micheg ngom ni gu manang nra fasegeg Jehovah ko yam’. Manang e n’en bay u gum’irchaeg nge tafinay rog, ma ri gub t’uf rok.” * Gad gubin ni nge bagadad me fith ir ni gaar, ‘Faanra buch ban’en rog nrayog ni nggum’ riy ma be skengnag rogon e michan’ rog, ma gur, gu ra par ni gub yul’yul’ ngak Jehovah mab pagan’ug ngak ndabi pagtalig, fa?’

17-18. Mang boch ban’en ni kad filed? (Kum guy fare kahol ni kenggin e “ N’en ni Gad Ra Fil ko Tin Tomur e Thin ni Yog Jesus.”)

¹⁷ Bay boch ban’en nib ga’ fan nrayog ni ngad filed ko tin tomur e thin ni yog Jesus! Be puguran ngodad nib t’uf ni ngaud n’aged fan e kireb ni kan rin’ ngodad, me pagan’dad nra n’ag Jehovah fan e kireb rodad. Gad ba tow’ath ni boor e walag u lan e ulung ni yad baadag ni ngar ayuweged gadad. Machane faanra ke t’uf e ayuw rodad, ma thingar da ninged e ayuw. Gad manang ndemtrug e skeng nra yib ngodad, ma ra ayuwegdad Jehovah ni ngad athamgilgad u fithik’. Kud filed nrib ga’ fan ni gubin e rran ma ngad daged ni gowa aram e yay ni tomur nrayog ni ngad micheged ni gad ba yul’yul’, mab pagan’dad ni faan gad ra yim’ ma ra fasegdad Jehovah.

¹⁸ Riyul’ ni boor ban’en nrayog ni ngad filed ko fapi thin ni yog Jesus u nap’an ni be n’en ni nge yim’ u daken fare ley i gek’iy! Ere faan gad ra fol ko tin kad filed riy, ma aram e gad be fol ko n’en ni yog Jehovah u murung’agen Fak ni gaar: “Mu telmed ngak!”​—Matt. 17:5.