1-2. Bushe icilubula ni cinshi, kabili mulandu nshi tucikabilila?

ILYO Adamu uwali uwapwililika abembwike, alipanishe ishuko lya kwikala umuyayaya. Kabili ifyo acitile fyaliletelele na bana ali no kukwata. Adamu takwete umwa kubepekesha pa fyo acitile, pantu abembwike fye ku mufulo. Nomba abana bakwe bena tababembwike, kabili tabamutunkile ukucita ulubembu. (Rom. 5:12, 14) Adamu alingile ukufwa pa mulandu ne fyo acitile. Nomba bushe kwali ifyo Yehova ali no kucita pa kuti abana ba kwa Adamu bakekale umuyayaya? E ko fyali! Ilyo fye Adamu abembwike, Yehova panono panono alisokolwele ifyo ali no kucita pa kuti alubule abana ba kwa Adamu abengi nga nshi ku citiipu ca lubembu ne mfwa. (Ukute. 3:15) Yehova alipekenye ukuti pa nshita yalinga ali no kutuma Umwana wakwe ukufuma ku muulu ‘ukwisapeela umweo wakwe icilubula pa kuti alubule abengi.’—Marko 10:45; Yoh. 6:51.

² Bushe icilubula cinshi? Mu Malembo ya ciGriki aya Bwina Kristu nga balanda pa cilubula, ninshi balelanda pa mutengo uo Yesu alipiile pa kubwesha ubumi ubwapwililika ubo Adamu alufishe. (1 Kor. 15:22) Mulandu nshi fwe bantu tukabilila icilubula? Pantu amafunde ya kwa Yehova ayalungama ayalanda pa mulinganya, yalangilila ukuti umweo ufwile ukupeelwa pa mweo. (Ukufu. 21:23, 24) Adamu alilufishe ubumi ubwapwililika. Pa kuti pabe umulinganya ukulingana ne fyo Lesa afwaya, Yesu apeele ubumi bwakwe ubwapwililika. (Rom. 5:17) Kanshi Yesu aishileba “Wishi wa pe” kuli bonse abatetekela mwi lambo lya cilubula.—Esa. 9:6; Rom. 3:23, 24.

3. Ukulingana na Yohane 14:31 na 15:13, cinshi calengele ukuti Yesu aitemenwe ukupeela ubumi bwakwe ubwapwililika?

³ Apo Yesu alitemwa sana Wishi wa ku muulu e lyo na ifwe, ali-itemenwe ukupeela umweo wakwe. (Belengeni Yohane 14:31; 15:13.) Ifi Yesu atemwa sana Yehova e lyo na ifwe, fyalilengele  acita ifyo Wishi alefwaya ukuti acite, kabili fyalilengele atwalilila ukuba uwa cishinka mpaka ne mfwa. Kabili ici cikalenga ukuti ifyo Yehova alefwaya abantu ukulaikala mu kubalilapo ne fyo alefwaya isonde ukuba, fikafikilishiwe. Muli cino cipande twalasambilila ico Lesa asuminishishe ukuti Yesu acule sana ilyo ashilafwa. Kabili twalalandako panono pali umo uwalembeleko Baibolo uwaletasha sana pa cilubula. Na mukulekelesha, twalalanda pa fyo twingalanga ukuti tulatasha pa cilubula, na pa fyo twingatwalilila ukulatasha sana Yehova na Yesu pa kutupeela icilubula.

4. Londololeni ifyo Yesu afwile.

⁴ Tontonkanyeni pa fyacitike pa bushiku bwa kulekeleshako ilyo Yesu tabalamwipaya. Nangu ca kuti alikwete amaka yakweba bamalaika abengi nga nshi ukuti bamucingilile, te fyo acitile. Lelo alekele abashilika abena Roma ukumwikata no kumuuma sana. (Mat. 26:52-54; Yoh. 18:3; 19:1) Balemuumina ku cikoti icamucenene sana. Kabili bamupeele icimuti ukuti acisendele pa numa apalesuuma umulopa. Yesu alitendeke ukusenda ici cimuti ilyo balemutwala ku ncende uko bali no kumwipaila, lelo mu nshita fye iinono umushilika umwina Roma aebele umwaume umbi ukuti acisende. (Mat. 27:32) Ilyo Yesu afikile pa cifulo apo bali no kumwipaila, abalemwipaya balipoopeele amaboko yakwe na makasa pa cimuti. Apo bamupoopele imisomali, ifilonda fyalikulileko pa mulandu wa kuti umubili wa kwa Yesu wali uwafina. Ifibusa fyakwe na banyina baleloosha, lelo intungulushi sha baYuda shena shalemupumya. (Luka 23:32-38; Yoh. 19:25) Yesu aliculile pa ma-awala ayengi. Pa mulandu ne fyo umubili wakwe waikele, umutima wakwe na bapwapwa fyatendeke ukubomba sana, kabili ici calengele alefilwa ukupeema bwino. Yesu alishibe ukuti alitwalilile ukuba uwa cishinka. Kabili ilyo fye ali mu kufwa alipepele kuli Yehova pa muku wa kulekeleshako. Lyena ainamike umutwe no kuleka umweo. (Marko 15:37; Luka 23:46; Yoh. 10:17, 18; 19:30) Ukwabula no kutwishika Yesu alyumfwile sana ubukali ilyo alefwa, kabili imfwa yakwe yali ya museebanya!

5. Cinshi calengele Yesu omfwe ububi sana icacilile na pa nshila bamwipailemo?

⁵ Icalengele ukuti Yesu omfwe ububi sana te nshila bamwipailemo, lelo mulandu bamupeele pa kuti bamwipaye. Balimupeele umulandu wa bufi uwa kuti alepontela Lesa nelyo ishina lya kwa Lesa. (Mat. 26:64-66) Umulandu bapeele Yesu uwa kukanacindika Lesa walilengele omfwe ububi sana, kabili amwene ukuti kanshi Wishi nga tamusuminishe ukuseebana muli ilya nshila. (Mat. 26:38, 39, 42) Cinshi Yehova asuminishishe ukuti Umwana wakwe uo atemwa sana acule no kufwa? Lekeni tulande pa fintu fitatu ifyalengele.

6. Cinshi Yesu alingile ukukulikilwa pa cimuti ca kucushiwilwapo?

⁶ Ica kubalilapo, Yesu alingile ukukulikwa pa cimuti pa kuti alubule abaYuda ku citiipu. (Gal. 3:10, 13) Icalengele ukuti abaYuda batiipwe ni co balilaile ukuti bakulakonka Amafunde ya kwa Lesa, lelo tabaleyakonka. Ici citiipu calundile fye pa lubembu ulo bapyene kuli Adamu. (Rom. 5:12) Amafunde Lesa apeele abena Israele yatile umuntu nga acita ulubembu lwa kufwilapo balingile ukumwipaya. Lyena pa numa balingile ukukulika umubili wakwe pa cimuti. * (Amala. 21:22, 23; 27:26) Kanshi filya Yesu bamukulike pa cimuti fyalengele abaYuda balubuke ku citiipu, nangu ca kuti balimukeene.

7. Mulandu nshi uwalenga bubili uo Lesa asuminishishe ukuti Umwana wakwe acule?

 ⁷ Natulande pa mulandu walenga bubili uwalengele ukuti Lesa asuminishe Umwana wakwe ukucula. Alemusambilisha ifyo ali no kwisabomba umulimo uwa kuba Shimapepo Mukalamba. Yesu alimwene ifyo cikosa ukumfwila Lesa nga ca kuti uli no bwesho ubukalamba. Alyumfwile ububi sana ica kuti alombele Lesa ukuti amwafwe ilyo apepele “no kulila nga nshi ne filamba.” Filya Yesu aumfwile sana ububi fyalilenga aishiba bwino ifyo tukabila ica kutila kuti ‘atwafwa ilyo tule-eshiwa.’ Tulatasha sana Yehova ifi asala Yesu ukuba Shimapepo Mukalamba uwa luse, ‘uwingatulangulukilako pa kukanapwililika kwesu’!—Heb. 2:17, 18; 4:14-16; 5:7-10.

8. Mulandu nshi uwalenga butatu uo Lesa asuminishishe ukuti Yesu eshiwe sana?

⁸ Icalenga butatu icalengele ukuti Yehova asuminishe Umwana wakwe ukucula, ni co alefwaya ukwasuka icipusho cacindama ica kuti: Bushe abantunse kuti batwalilila ukuba aba cishinka kuli Yehova na lintu baeshiwa sana? Satana atile ifi te kuti ficitike! Atile abantu kuti babombela fye Lesa nga ca kuti alebacitilapo fimo. Kabili amona ukuti tabatemwa Yehova nga filya fine Adamu ashamutemenwe. (Yobo 1:9-11; 2:4, 5) Apo Yehova alicetekele ukuti Umwana wakwe ali no kutwalilila ukuba uwa cishinka, alisuminishe ukuti eshiwe sana. Filya Yesu atwalilile ukuba uwa cishinka, fyalilengele caishibikwa ukuti Satana wa bufi.

9. Finshi umutumwa Yohane alecita ifyo tulingile ukulapashanya?

⁹ Ukusambilila pa cilubula kwalilenga icitetekelo ca Bena Kristu abengi ukukoselako. Balitwalilila ukubila imbila nsuma nangu ca kuti balabakaanya, kabili balashipikisha amesho ayalekanalekana ubumi bwabo bonse. Tontonkanyeni pa mutumwa Yohane. Alitwalilile ukubila icine pali Kristu na pa cilubula, ukucila nalimo pa myaka 60. Ilyo ali mu kufisha imyaka 100, ubuteko bwa bena Roma bwalimwikete no kumukaka pa cishi ca Patmo, pantu tabwatemenwe ifyo alecita. Mulandu nshi bamupeele? “Wa kulanda pali Lesa no kushimika ubunte bwa kwa Yesu.” (Ukus. 1:9) Tulingile ukulapashanya ifyo Yohane ali sana ne citetekelo ne fyo ashipikishe!

10. Bushe ifyo Yohane alembele filanga shani ukuti aletasha sana pa cilubula?

¹⁰ Mu mabuuku ya mu Baibolo ayo Yohane alembele, alilandile pa fyo atemenwe Yesu na pa fyo aletasha pa cilubula. Alilandile pa cilubula nelyo pa fintu ifisuma ifyabako pa mulandu wa cilubula, ukucila pa miku 100. Ku ca kumwenako, Yohane alembele ukuti: “Ngo muntu abembuka, natukwata kaafwa, no yu ni Yesu Kristu umulungami, uwaba na Shifwe.” (1 Yoh. 2:1, 2) Mu fyo Yohane alembele, alikomaile sana na pa co cacindamina ukubomba “umulimo wa kubila pali Yesu.” (Ukus. 19:10) Ukwabula no kutwishika Yohane aletasha sana pa cilubula. Inga ifwe kuti twalanga shani ukuti tulatasha pa cilubula?

11. Cinshi cingatwafwa ukukanacita ifyabipa nga twatunkwa?

¹¹ Mufwile ukukaana nga mwatunkwa ukucita ulubembu. Nga ca kuti tulatasha pa cilubula, tatwakaletontonkanya ukuti: ‘Nshifwile ukutwalilila ukukaana nga natunkwa ukucita ulubembu. Cili fye bwino ukucita ulubembu, e lyo pa numa nalomba ubwelelo.’ Lelo nga ca kuti twatunkwa ukucita ulubembu, tukalalanda ukuti: ‘Awe! Kuti nacita shani icintu ca musango uyu, e lyo ninshi Yehova na Yesu  balincitila ifintu ifingi?’ Nga tulefwaya ukukaana itunko, kuti twalomba Yehova ukuti atwafwe ukuba abashipa, no kumupaapaata ukuti: ‘Mwileka nakile kwi tunko.’—Mat. 6:13.

12. Kuti twakonka shani ukufunda kwaba pali 1 Yohane 3:16-18?

¹² Muletemwa bamunyinenwe na bankashi. Nga twatemwa bamunyinefwe na bankashi, ninshi tulelanga ukuti tulatasha pa cilubula. Cinshi twalandila ifi? Pantu Yesu tafwilile fye ifwe, lelo alifwilile na bamunyinefwe na bankashi. Apo Yesu ali-itemenwe ukubafwila, ninshi alibatemwa nga nshi. (Belengeni 1 Yohane 3:16-18.) Ifyo tucita kuli bamunyinefwe na bankashi e filanga ifyo twabatemwa. (Efes. 4:29, 31–5:2) Ku ca kumwenako, tulabafwa nga balwala nelyo nga baleshipikisha amesho ayakalamba, ukubikako fye na lintu baponenwa na masanso ayakalamba. Nomba finshi tufwile ukucita nga ca kuti Umwina Kristu munensu alanda nelyo acita ifyatukalifya?

13. Mulandu nshi tulingile ukulaelelela bamunyinefwe na bankashi?

¹³ Bushe cilamukosela ukwelela Umwina Kristu munenu? (Lebi 19:18) Nga cilamukosela ninshi mufwile ukukonka ifyo Baibolo ilanda ukuti: “Muleshipikishanya no kubelelana uluse nga umo ali ne ca kuilishanya ku munankwe. Ifyo Yehova amubelela uluse, e fyo na imwe mulebelelana uluse.” (Kol. 3:13) Lyonse ilyo twaelela munyinefwe nelyo nkashi, ninshi tulelanga Shifwe wa ku muulu ukuti tulatasha sana pa cilubula. Finshi twingacita pa kuti tutwalilile ukulalanga ukuti tulatasha sana pali ubu ubupe ubo Lesa atupeela?

14. Finshi fimo ifyo twingacita pa kuti tuletasha sana pa cilubula?

¹⁴ Muletasha Yehova pa cilubula. Nkashi Joanna uwa myaka 83 uwikala ku India atile: “Imona ukuti calicindama sana ukulandapo pa cilubula ilyo ndepepa kuli Yehova cila bushiku no kumutasha pali ubu ubupe.” Cila bushiku ilyo mulepepa amapepo ya pa lwenu, mule-eba Yehova ifyo mulufyenye pali ubo bushiku no kumulomba ukuti amubelele uluse. Lelo nga ca kuti namucita ulubembu ulukalamba, mufwile ukwebako na baeluda pa kuti bamwafwe. Bakalakutika ilyo mukalalanda kabili cikuuku cikuuku bakamufunda ukubomfya Icebo ca kwa Lesa. Bakapepela pamo na imwe, ukulomba Yehova ukuti amubelele uluse pa kuti mube na bucibusa ubusuma na ena na kabili.—Yako. 5:14-16.

15. Cinshi tulingile ukulabelengela pa cilubula no kutontonkanyapo sana?

 ¹⁵ Muletontonkanya sana pa cilubula. Nkashi Rajamani uwa myaka 73 atile: “Nga nabelenga pa fyo Yesu aculile, ndalukusha ifilamba.” Nalimo na imwe mulomfwa ububi nga mwatontonkanya pa fyo Umwana wa kwa Lesa aculile nga nshi. Nomba nga muletontonkanya sana pa fyo Yesu apeele ubumi bwakwe icilubula, mukamutemenwako kabili mukatemwa sana na Wishi. Pa kuti cilemwangukila ukutontonkanya sana pa cilubula, nalimo kuti mwatantika ukuti mukaisambilishe sana pa cilubula.

16. Kuti twanonkelamo shani nga tulesambilisha abantu pa cilubula? (Moneni icikope icili pa nkupo.)

¹⁶ Mulesambilisha abantu pa cilubula. Nga tulesambilisha abantu pa cilubula, tukalafwaisha ukulatasha pali ubu bupe. Twalikwata impapulo na mavidio ifisuma ifyo twingabomfya pa kulondolwela abantu ico Yesu atufwilile. Ku ca kumwenako, nalimo kuti twabomfya isambililo 4 muli broshuwa ya Imbila Nsuma Ukufuma Kuli Lesa! Ili isambililo lyakwata umutwe uutila, “Bushe Yesu Kristu Mwamwishiba Shani?” Nelyo kuti twabomfya ifyaba mu cipandwa 5 mu citabo citila Bushe Cinshi Baibolo Isambilisha? Ici cipandwa cakwata umutwe uutila, “Icilubula—Ubupe Ubukalamba Nga Nshi Ubwafuma Kuli Lesa.” Na kabili, cila mwaka tulatasha sana pa cilubula nga twasangwa ku Cibukisho ca mfwa ya kwa Yesu no kwesha apo twingapesha ukwitako bambi ukuti bakesesangwako. Ala lishuko nga nshi ifi Yehova atupeela umulimo wa kusambilisha abantu pa Mwana wakwe!

17. Cinshi icilubula cabela bupe ubukalamba nga nshi ubo Lesa apeela abantunse?

¹⁷ Ukwabula no kutwishika, twalikwata umulandu uusuma uo tulingile ukutwalilila ukulatasha pa cilubula. Pa mulandu wa cilubula, kuti twaba ifibusa sana na Yehova nangu ca kuti tatwapwililika. Icilubula cikalenga imilimo ya kwa Satana Kaseebanya ukonaulwa umupwilapo. (1 Yoh. 3:8) Na kabili, icilubula cikalenga ubufwayo bwa kwa Yehova ubwa pa kubalilapo ubwa kulenga isonde ukuba paradaise bukafikilishiwe. Bonse abakaba mu Paradaise bakatemwa Yehova kabili bakalamubombela. Kanshi cila bushiku natulecita ifilanga ukuti tulatasha pa cilubula, ubupe ubukalamba nga nshi ubo Lesa apeela abantunse!