1-2. Na cava na ivoli, cava e vinakati kina?

NA GAUNA e valavala ca kina na tamata uasivi o Atama, e sa sega ni bula tawamudu, sega ni o koya ga, o ira tale ga na nona kawa. E sega nona iulubale ni a nakita me valavala ca. Ia vakacava o ira na luvena? E sega ni bale vei ira na cala nei Atama. (Roma 5:12, 14) Vakacava e rawa ni caka e dua na ka mera vakabulai kina mai na itotogi mate e dodonu ga me tau vua? Io! Ni valavala ca o Atama, e vakaraitaka vakalalai o Jiova na sala ena vakabulai ira kina e vica vata na milioni nona kawa mai na itotogi ni ivalavala ca kei na mate. (Vkte. 3:15) Ena gauna lokuci i Jiova e tala mai na Luvena mai lomalagi me “solia . . . na nona bula me kedra ivoli e le levu.”—Mari. 10:45; Joni 6:51.

² Na cava na ivoli? E vakamacalataki ena iVolatabu vaKirisi vaKarisito, ya na ka e cakava o Jisu me volia lesu kina na ka e vakayalia o Atama. (1 Kor. 15:22) Na cava e vinakati kina na ivoli? Na lewadodonu i Jiova e vakamacalataki ena Lawa, e vinakati kina me isau ni bula na bula. (Lako 21:23, 24) Sa sega ni bula uasivi o Atama. Me vakayacori na lewadodonu ni Kalou, e cabora kina o Jisu na nona bula uasivi. (Roma 5:17) Ena sala qori e “Tama Tawamudu” kina o Jisu vei ira kece na vakabauta na ivoli.—Aisea 9:6; Roma 3:23, 24.

3. Me vaka e tukuni ena Joni 14:31 kei na 15:13, na cava e tu vakarau kina o Jisu me cabora nona bula uasivi?

³ Na cava e tu vakarau kina o Jisu me cabora na nona bula? Ni lomani Tamana vakalevu kei na kawatamata. (Wilika Joni 14:31; 15:13.) Ni uqeti koya na loloma qori, e vakadeitaka me yalodina tiko ga ena nona bula taucoko, me vakayacora tale ga na loma i Tamana. A  yalodina tiko ga o Jisu me yacova ni mate. Ni cakava qori, e vakayacori kina na inaki taumada ni Kalou me baleta na kawatamata kei na vuravura. Eda na veivosakitaka ena ulutaga qo na vuna e vakatara kina o Jiova me vakararawataki o Jisu ni bera ni mate. Oti eda na dikeva vakalekaleka nona ivakaraitaki e dua na dauvola iVolatabu e vakavinavinakataka vakalevu na ivoli. Eda na veivosakitaka tale ga na sala eda na vakavinavinakataka kina, kei na sala me kua kina ni cegu noda vakavinavinakataka na isoro e vakarautaka o Jiova kei Jisu ena vukuda.

4. Vakamacalataka na nona mate o Jisu.

⁴ Vakasamataka mada na ka e yaco ena iotioti ni siga i Jisu e vuravura ni bera ni vakamatei. A rawa ni kaciva na mataivalu agilosi mera taqomaki koya, ia e soli koya ga mera vesuki koya na sotia ni Roma ra qai kuitalaki koya. (Maciu 26:52-54; Joni 18:3; 19:1) Era vakayagataka e dua na kuita e sea na yagona. Oti era qai vakataqara e dakuna sa mamavoavoa tu e dua na tolonikau bi. Sa qai saga o Jisu me cola yani na kau qori ena vanua ena vakamatei kina. Ia sega ni dede, era vakarota na sotia ni Roma me dua tale na turaga me cola na kau. (Maciu 27:32) Ni yaco yani o Jisu ena vanua qori, era vakota na yavana kei na ligana na sotia ena kau. Na kena bi sa qai mavoa ga kina vakalevu na vanua e vako. Era rarawa vakalevu na nona itokani, e tagi tale ga o tinana, ia era vakalialiai Jisu na nodra iliuliu na Jiu. (Luke 23:32-38; Joni 19:25) E rarawa tu o Jisu me vica vata na aua. E oca sara ga na utona kei na nona yatevuso, e dredre kina ni cegu vinaka. Ni bera toka ga ni mate, e masu tale vei Jiova. Sa qai vakacuva na uluna mani cavuka na nona icegu. (Mari. 15:37; Luke 23:46; Joni 10:17, 18; 19:30) E berabera nona mate, e mosimosi, e vakamadua tale ga!

5. Na cava e vakararawataki Jisu vakalevu ni vakatauvatani kei na iwalewale ni nona vakamatei?

⁵ E sega sara ni lomaleqataka vakalevu o Jisu na iwalewale e vakamatei kina. Ia e rarawataka vakalevu na ka e beitaki kina me vakamatei. E beitaki vakailasu ni veibeci, ya ni sega ni doka na Kalou se na yacana. (Maciu 26:64-66) Qori na ka e vakararawataki Jisu vakalevu, mani kerea vei Tamana me kua ni vakamadualaki va qori. (Maciu 26:38, 39, 42) Na cava e vakatara kina o Jiova me vakararawataki na Luvena lomani qai vakamatei? Meda raica mada e tolu na vuna.

6. Na cava e vakaliligi kina o Jisu ena kau?

⁶ Kena imatai, e vakaliligi ena kau o Jisu mera kua kina cudruvi na Jiu. (Kala. 3:10, 13) Na vuna? Era vakadonuya na Jiu mera muria na Lawa ni Kalou, ia era beca na nodra yalayala. E veiganiti gona mera cudruvi nira talaidredre ena Lawa ni Kalou, era kawa tale ga i Atama. (Roma 5:12) E kaya na Lawa ni Kalou vei ira na Isireli ni o koya e valavala ca qai kena itotogi na mate, ena vakamatei. Eso na gauna ena vakaliligi na yagona ena kau. * (Vkru. 21:22, 23; 27:26) Ni vakaliligi gona ena kau o Jisu, e rawa kina ni yaga na nona isoro vua na matanitu e cati koya.

7. Na cava na ikarua ni vuna e vakatara kina o Jiova me vakararawataki na Luvena?

⁷ Qo na ikarua ni vuna e vakatara kina o Jiova me vakararawataki na Luvena. E  vakavulici Jisu tiko ena itavi ena qarava, ya me noda Bete Levu. E kila o Jisu ni sega ni rawarawa me talairawarawa vua na Kalou ni dredre mada ga na ka e vakatovolei kina. Dua na ka na nona nuiqawaqawa qai masu me kerea na veivuke ni “salavata na nona tagi vakaukaua kei na wainimatana.” Io, na levu ni ka rarawa e sotava o Jisu, e kila vinaka kina na noda leqa, e ‘rawa kina ni vukei keda nida vakatovolei.’ Eda vakavinavinakataki Jiova vakalevu ni digitaka e dua na noda Bete Levu dauloloma, e “nanuma na noda malumalumu”!—Iper. 2:17, 18; 4:14-16; 5:7-10.

8. Na cava na ikatolu ni vuna e vakatara kina o Jiova me vakararawataki vakaca o Jisu?

⁸ Kena ikatolu, e vakatara o Jiova me vakararawataki sara vakaca o Jisu me saumi kina e dua na taro bibi: Ena rawa nida yalodina tiko ga vei Jiova nida vakatovolei vakaca? E tukuna o Setani ni sega ni rawa! E kaya nida qarava ga na Kalou ni solia tiko vei keda na ka vinaka. E vakabauta o Setani nida sega ni lomani Jiova me vakataki Atama ga. (Jope 1:9-11; 2:4, 5) Ia e nuidei o Jiova ni na yalodina tiko ga o Luvena, ya na vuna e vakatara kina me vakatovolei ena kena ivakatagedegede e rawa ni vosota. E mani yalodina tiko ga o Jisu me vakalasui Setani kina.

9. Na ivakaraitaki cava eda vulica vua na yapositolo o Joni?

⁹ E vaqaqacotaka na nodra vakabauta e levu na lotu vaKarisito na ivoli. Era vunau tiko ga nira tusaqati, era vosota tale ga e levu na veika dredre me yacova nira qase. Dikeva mada na ivakaraitaki ni yapositolo o Joni. E yalodina me vunautaka na ka dina me baleti Karisito kei na ivoli, kena irairai ni 60 vakacaca na yabaki. Ni sa yabaki 90 vakacaca, era rairai nanuma na kai Roma ni beca tiko o Joni na matanitu, e mani lai vesu ena yanuyanu o Patimo. Cava nona cala? E “tukuna na veika e baleta na Kalou,” e “vakadinadinataki Jisu” tale ga. (Vkta. 1:9) E dua dina na ivakaraitaki vinaka o Joni ena vakabauta kei na vosota!

10. E kilai vakacava ena ka e vola o Joni ni vakavinavinakataka na ivoli?

¹⁰ E vakaraitaka o Joni na levu ni nona lomani Jisu kei na nona vakavinavinakataka na ivoli ena ivola uqeti vakalou e vola. E sivia ni 100 na vanua e cavuta kina na ivoli se na kena yaga. Kena ivakaraitaki, e vola: “Ke mani ivalavala ca e dua, sa tiko vata kei Tamada e dua na noda dauveivuke, o Jisu Karisito, o koya na yalododonu.” (1 Joni 2:1, 2) E vakabibitaka tale ga o Joni ena ka e vola, ni bibi meda “dau tukuni Jisu.” (Vkta. 19:10) E macala gona ni vakavinavinakataka vakalevu o Joni na ivoli. Eda na vakatotomuria vakacava?

11. Na cava ena uqeti keda meda vorata na veitemaki?

¹¹ Vorata na veitemaki meda caka ca. Ke da vakavinavinakataka dina na ivoli, ena sega ni va qo noda rai: ‘E sega soti ni yaga meu vorata na veitemaki. Au rawa ni caka ca, oti au qai kere veivosoti.’ Ia ena va qo na noda rai nida temaki meda caka ca, eda na kaya: ‘Sega! Au na sega sara ga ni via cakava na ka ca niu vakasamataka na levu ni ka rau cakava  o Jiova kei Jisu ena vukuqu.’ Eda rawa tale ga ni kerei Jiova me vakaukauataki keda, nida kaya: ‘Ni kua ni vakatara meu rawai ena veitemaki.’—Maciu 6:13.

12. Eda na muria vakacava na ivakasala ena 1 Joni 3:16-18?

¹² Lomani ira na mataveitacini. Nida vakaraitaka na loloma, eda vakaraitaka tale ga nida vakavinavinakataka na ivoli. Na vuna? A sega ni mate wale ga o Jisu ena vukuda, e mate tale ga ena vukudra na mataveitacini. Ke tu vakarau gona me mate ena vukudra, e macala ni mareqeti ira vakalevu. (Wilika 1 Joni 3:16-18.) Eda vakaraitaka nida lomani ira na tacida ena ka eda cakava vei ira. (Efeso 4:29, 31–5:2) Kena ivakaraitaki, eda vukei ira nira tauvimate, se ra vosota tiko na ituvaki dredre, wili kina na leqa tubukoso. Ia na cava eda na cakava ke vakararawataki keda e dua na tacida ena ka e cakava se tukuna?

13. Na cava meda veivosoti kina?

¹³ Vakacava o lomacataka tiko e dua na tacimu? (Vunau 19:18) Ke dina qori, mo muria na ivakasala qo: “Moni dau yalorawarawa, ni dau veivosoti tale ga vakarawarawa ke dua e didivaka e dua na ka vua e dua tale. Moni dau veivosoti me vaka ga na nona vosoti kemuni vakarawarawa o Jiova.” (Kolo. 3:13) Na gauna kece eda veivosoti kina, eda vakaraitaka vua na Tamada vakalomalagi nida vakavinavinakataka dina na ivoli. Na cava meda cakava meda vakavinavinakataka tiko ga kina vakalevu na isolisoli qo ni Kalou?

14. Na cava e dua na sala eda na vakavinavinakataka kina vakalevu na ivoli?

¹⁴ Vakavinavinakataka vei Jiova na ivoli. E kaya o Joanna e dua na tacida yabaki 83 e tiko mai Idia: “Au kila ni bibi meu cavuta na ivoli ena noqu masu e veisiga, meu vakavinavinakataki Jiova.” Vakacava na nomu masu? Vakasamataka eso na ka ca o cakava ena dua na siga qai kerei Jiova me vosoti iko. Ke o valavala ca bibi, ena vinakati me ratou vukei iko na qase. Ratou na rogoci iko, vakasalataki iko vakayalololoma ena Vosa ni Kalou. Eratou na masu vata tale ga kei iko, ni ratou kerei Jiova me yaga tiko ga vei iko na isoro i Jisu mo “vakabulai kina [vakayalo].”—Jeme. 5:14-16.

15. Na cava me tiko kina na gauna meda wilika qai vakasamataka vakatitobu na ivoli?

 ¹⁵ Vakasamataka vakatitobu na ivoli. E kaya e dua na tacida yalewa o Rajamani, sa yabaki 73: “Au dau luluvu sara ga niu wilika nona vakararawataki o Jisu.” De dua o na luluvu tale ga ni o vakasamataka nona vakararawataki vakalevu na Luve ni Kalou. Na levu ga ni nomu vakasamataka vakatitobu na isoro i Jisu, na levu tale ga ni nomu lomani koya kei Tamana. Mo rawa ni vakasamataka vakatitobu na ivoli, vacava mo okata qori ena nomu vuli vakataki iko.

16. E yaga vakacava vei keda noda vakavulica na ivoli? (Raica na iyaloyalo ena waqana.)

¹⁶ Vakavulica eso tale mera kila na ivoli. Na gauna kece eda vakamacalataka kina na ivoli, eda sa na qai mareqeta ga vakalevu. E tiko eso na ivukevuke totoka meda vakavulica kina na vuna e mate kina ena vukuda o Jisu. Kena ivakaraitaki, eda rawa ni vakayagataka na Lesoni 4 ni brochure iTukutuku Vinaka Mai Vua na Kalou! e kena ulutaga “O Cei o Jisu Karisito?” Se rawa nida vakayagataka na wase 5 ni ivola Na Cava Eda na Vulica ena iVolatabu? e kena ulutaga “Na iVoli e iLoloma Uasivi ni Kalou.” E veiyabaki, eda na vakavinavinakataka vakalevu na ivoli nida tiko ena iVakananumi ni mate i Jisu da qai gumatua ena veisureti. Eda kalougata ni lesi keda o Jiova meda vakavulica e levu me baleti Luvena!

17. Na cava e iloloma uasivi kina ni Kalou vua na kawatamata na ivoli?

¹⁷ E macala ni tiko na vuna vinaka meda vakavinavinakataka tiko ga kina na ivoli. Ena vuku ni ivoli, eda veiwekani veivolekati kina kei Jiova nida sega ni uasivi. Ena vuku ni ivoli, ena vaqeavutaki vakadua na cakacaka ni Tevoro. (1 Joni 3:8) Ena vuku ni ivoli, ena vakayacori kina na inaki taumada i Jiova me baleta na vuravura. Ena parataisi na vuravura taucoko. O ira kece o na sotava era na lomani Jiova, era qaravi koya tale ga. Me noda inakinaki mada ga e veisiga, meda raica na sala meda vakavinavinakataka tiko ga kina na ivoli, na iloloma uasivi ni Kalou vua na kawatamata!