1-2. Be iJehova rẹ dẹ mhan kiere? Bezẹle nọn da khẹke nin Jesu yu ọbhi olukhọ nọnsẹmhan?

ẸGHE nin Adam rẹ gbobọrauhi nọnsi Osẹnobulua, ọle da mun isẹhoa nin ọle bi imọn nesọle mhọnlẹn rẹ nyẹnlẹn bhi ighegheghe fia. Adam wo tan ẹlo a gbobọrauhi nọnsi Osẹnobulua. Ọkpakinọn, imọn nesọle kii? Ele bha miẹn emhin ọbe soso nin ele lu. Ọ iyi ele sua Adam ọbhọ rẹ lu ebi ọle lu. (Rom. 5:​12, 14) Ọkhẹke nin Adam yu ọbhi olukhọ nin ọle lu. Ọkpakinọn, Jehova dẹ be lu emhin soso rẹ rẹkpa imọn nesi Adam, nin ele da sabọ nyẹnlẹn bhi ighegheghe? Ehe! Ọ bha sẹ bu gbe nin Adam gbobọrauhi nọnsi Osẹnobulua fo, Jehova da rẹman ebi ọle ha lu, nin ọle rẹ miẹn imọn nesi Adam fan bhi obọ olukhọ bi uu. (Gen. 3:15) Ẹghe nin Jehova rẹyi ki sẹ, ọle da je ọmọn nọnsọle vae, nin ọle dọ “re iẹnlẹn nọnsọle rẹ zọese” nin mhan.​—Mark 10:45; John 6:51.

² Jesu vae dọ re iẹnlẹn nọnsọle rẹ zọese nin mhan, beji mhan ha da sabọ miẹn iẹnlẹn nin Adam mun fia. (1 Cor. 15:22) Bezẹle nọn da khẹke nin ọle lu iriọ? Ranmhude, beji uhi nọnsi Jehova tale, iẹnlẹn ọkpa a ha rẹ sabọ dẹ iẹnlẹn kiere. (Ex. 21:​23, 24) Adam da mun iẹnlẹn nọn gbale nin ọle rẹ ha mhọnlẹn fia. Ranmhude Osẹnobulua guanọ nin ọle lu emhin bhi uwedẹ nọn diẹn mun uhi nin ọle gbe, ọle da je iJesu re nin ọle dọ re iẹnlẹn nọn gbale nọnsọle rẹ zọese ọbhi olukhọ nọnsẹmhan. (Rom. 5:17) Bhiriọ, Jesu da dọ kiẹn Aba ọsi Itẹbitẹ rẹji ọrebhe ne mhọn urẹọbhọ da izọese nọnsọle.​—Isa. 9:6; Rom. 3:​23, 24.

3. Beji John 14:31 bi 15:13 rẹman, bezẹle nin Jesu da muegbe rẹ dọ yu ọbhi olukhọ nọnsẹmhan?

³ Ranmhude oyẹẹ nin Jesu mhọn da Aba ọle bi mhan nin eria, ọle da muegbe rẹ vae dọ yu ọbhi olukhọ nọnsẹmhan. (Tie John 14:31; 15:13.) Ọne oyẹẹ nan zẹle nin ọle da sun rẹkhan iJehova sẹbhi ọkpẹnlẹn yẹ lu iho nọnsi Aba ọle. Ranmhude ebi Jesu lu,  iho nọnsi Jehova rẹji mhan nin eria bi ọne otọ nan, dẹ munsẹ. Bhi ọne uhọnmhọn-ọta nan, mhan dẹ zilo nyan ebezẹle nin Jehova da ji Jesu da manman loya ọkuẹsẹ ọle yu. Mhan dẹ yẹ zilo nyan ebi ọria ọkpa nọn gbẹn iBaibo rẹ rẹman yẹ ghe, izọese nọnsi Jesu manman ti ọle bhọ. Bhi ọkike ọle, mhan ki yẹ zilo nyan ebi mhan ha rẹ rẹman yẹ ghe izọese nọnsi Jesu ti mhan bhọ, bi ebi mhan ha rẹ ha ziẹn ọtibhọ nin mhan mhọn da ẹse nin Jehova bi Jesu lu nin mhan.

4. Be iJesu rẹ loya yẹ ọkuẹsẹ ọle yu?

⁴ Uwẹ sẹ be ria ẹmhọn ebe sunu ji Jesu bhi ọne ukpẹdẹ nan gbe ọle a? Arẹmiẹn Jesu mhọn ọne ahu nin ọle rẹ tie ẹhi ne bunbun nin ele dọ gbega ọle, ọle bha lu iriọ. Ọle da re ẹho nin eyokhọnlẹn ọsi Rome rẹ mun ọlẹn yẹ re oya nanlẹn. (Matt. 26:​52-54; John 18:3; 19:1) Ebi ele noolo rẹ ha gbe ọle da ha vinọn ọle egbe a. Ele ki gbe ọle fo, ele da taman ọlẹn nin ọle tobọle mun oran nan ha khan ọlẹn ọi, arẹmiẹn aranlẹn si ọle bhi egbe re. Jesu da dọnmhegbe rẹ mun ọne oran ha khian eji a ha da gbe ọle a. Ele ki zẹ khian, ene eyokhọnlẹn da taman okpea ọkpa nin ọle rẹkpa ọle mun ọne oran. (Matt. 27:32) Jesu ki sẹbhi eji a ha da gbe ọle a, ene eyokhọnlẹn da khan ọle obọ bi oẹ mun ọne oran. Beji ele ki rẹ mun ọne oran nin ele khan ọle ọi mundia, eji ele da re ise khan ọle obọ bi oẹ, da wo kie manman ha ba ọle beji egbe nọnsọle rẹ ha khua re otọ. Inẹn ọlẹn bi imọẹ ọle da wo ha viẹ. Ọkpakinọn, ekhẹn iJew ne ha gbẹloghe da ha jiẹ ọle. (Luke 23:​32-38; John 19:25) Uriagogo ne bunbun Jesu loya na. Ranmhude uwedẹ nan rẹ khan ọlẹn mun ọne oran, ọ da wo ha nọghọ ọle rẹ ha hiẹnhiẹn nọnsẹn. Ọkuẹsẹ Jesu hẹnhiẹn sotọ, ọle da nan erọnmhọn ji Jehova. Bhiriọ, ọle da yu. (Mark 15:37; Luke 23:46; John 10:​17, 18; 19:30) Bhi ọsi ẹmhọanta, Jesu wo manman loya ọkuẹsẹ ọle yu.

5. Be manman ba iJesu bhi egbe gbera uwedẹ nan rẹ gbe ọle a?

⁵ Ọ iyi uwedẹ nan rẹ gbe iJesu a ba ọle bhi egbe nẹ. Ọkpakinọn, ohoghe nan mun gbe ọle, nọn zẹle nan da gbe ọle a, ọle ba ọle bhi egbe nẹ. Ele da bha ohoghe gbe iJesu ghe, ọle re unun ji Osẹnobulua, ghe ọle imun ekpẹn nin elin nọnsọle. (Matt. 26:​64-66) Ọne ohoghe nin ele mun gbe ọle nan da wo manman ba ọle bhi egbe sẹbhọ ghe, ọle da ha guanọ nin Aba ọle rẹkpa ọle bhi ọne orẹsin nan nin ele rẹ sin ọlẹn. (Matt. 26:​38, 39, 42) Bezẹle nin Jehova da re otọ nin ọmọn nin ọle manman hoẹmhọnlẹn da re inian loya yẹ yu? Bha ji mhan fẹ emhin ea ne zẹle ghe.

6. Bezẹle nọn da khẹke nan khan iJesu mun oran?

⁶ Emhin ọhẹnhẹn nọn zẹle nin Jehova da ji Jesu da re inian loya hi, ọkhẹke nan khan iJesu ọbhi oran nin ọle da fan ibhokhan iJew fia bhi ihẹn nin ele ha ye. (Gal. 3:​10, 13) Ihẹn nela? Ibhokhan iJew da ve ghe, ele dẹ re obọ rẹkhan uhi nesi Osẹnobulua. Ọkpakinọn, ele bha lu beji ele vele. Bhiriọ, ọnan da dọ ha yi ihẹn rẹji ele. Ele da dọ ha mhọn ọne ihẹn nan bhi egbe rẹ deba olukhọ nin ele miẹn bhi obọ Adam. (Rom. 5:12) Osẹnobulua gbuhi nin ibhokhan Izrẹl ghe, ahamiẹn ọria lu emhin ọbe nọn da khẹke nan gbe ọle a, a ki gbe ọle a. A ha ki gbe ọne ọria a fo, a sabọ rẹ khan ọlẹn mun oran. * (Deut. 21:​22, 23; 27:26) Bhiriọ, nin ibhokhan iJew da sabọ miẹn elele bhi izọese nọnsi Jesu, Jesu da ji a da khan ọlẹn mun oran arẹmiẹn ene ibhokhan iJew he ọle.

7. Emhin ọzeva nela zẹle nin Jehova da ji Jesu da loya ọkuẹsẹ ọle yu?

⁷ Bha ji mhan fẹ emhin nọnzeva ghe nọn zẹle nin Jehova da ji Ọmọn nọnsọle da loya ọkuẹsẹ ọle yu. Osẹnobulua re ọnan rẹ ha mun iJesu egbe ọbhi otọ khẹ ebi ọle ha lu bhi ẹghe odalo  sade ọle kiẹn Ojohẹn. Jesu tobọlẹ da dọ daghe ebi ọ rẹ nọghọ yẹ nin ọria rẹ re obọ rẹkhan uhi nesi Osẹnobulua, sade ọne ọria ribhi idia nọn manman kaka. Idia nin ọle ha ye da kaka sẹbhọ ghe, ọle da viẹ bu iJehova nin ọle rẹkpa ọle. Ranmhude ene ọkakale nan nin Jesu miẹn bhi egbe, ọle dẹ sabọ lẹn ebi ọ dia mhan bhi egbe yẹ sade mhan ribhi idia nọn manman kaka. Ọle ki yẹ wo rẹkpa mhan. Ọ wo manman ti mhan bhọ ghe, Ojohẹn nọn mhọn itohan, nọn lẹn ebi emhin dia mhan yẹ bhi egbe, ọle Jehova zẹ nọn ha gbẹloghe mhan.​—Heb. 2:​17, 18; 4:​14-16; 5:​7-10.

8. Be bhọ emhin ọzea nọn zẹle nin Osẹnobulua da ji Jesu da manman loya?

⁸ Emhin nọnzea nọn zẹle nin Jehova da re iriọ ji Jesu da loya hi, ọle guanọ nin Jesu re iziẹngbe nọnsọle rẹ re ewanniẹn ọbhi ọne inọnta nan: Ọria soso dẹ be sabọ sun rẹkhan iJehova ahamiẹn ọle ribhi ọnọghọ nọn manman kaka? Esu tale ghe emhin nin ẹbho ha miẹn bhi obọ Osẹnobulua zẹle nin ele da ga ọle. Ọle rẹọbhọ ghe, ẹbho ida sabọ hoẹmhọn iJehova beji Adam bha rẹ hoẹmhọn ọlẹn. (Job 1:​9-11; 2:​4, 5) Jehova da ji Ọmọn nọnsọle da manman loya ranmhude ọle lẹnmhin ghe ọ dẹ sun rẹkhan ọlẹn. Jesu da wo re uwedẹ nin ọle rẹ sun rẹkhan Aba ọle rẹman ghe ọbhahoghe Esu khin.

9. Ijiẹmhin esili nela John nin odibo re ọbhi otọ nin mhan?

⁹ Urẹọbhọ ọsi Kristiẹn ne bunbun wo manman ziẹn ọbhọ ranmhude ele dọ lẹn otọ izọese nọnsi Jesu. Ele sẹyẹ wo tẹmhọn Osẹnobulua arẹmiẹn ẹbho kpokpo ele. Sẹyẹ, ele wo ziẹngbe ọnọghọ kẹkẹ nin ele miẹn rẹ sẹbhi ẹghe nin ele ha rẹ dọmanlẹn. Bha ji mhan fẹ ijiẹmhin ọsi John nin odibo ghe. Ọle wo ha wewe ẹmhọanta rẹji Jesu Kristi bi izọese nọnsọle. Asabọmiẹn ebe gbera ikpe 60 ọle lu ọnan na. Ọle ki ha bu ikpe 100, ene gbẹloghe bhi Rome da mun ọlẹn ọbhi ighan bhi agbaẹbho ọsi Patmos. Bezẹle? Ranmhude ọle wewe ẹmhọn Osẹnobulua bi Jesu nẹga. (Rev. 1:9) Ijiẹmhin esili John wo re ọbhi otọ nin mhan bhi uwedẹ nin ọle rẹ re urẹọbhọ bi iziẹngbe man!

10. Be ọta nin John gbẹn rẹ rẹman yẹ ghe izọese nọnsi Jesu ti ọle bhọ?

¹⁰ Bhi ebe nin John gbẹn bhi Baibo, ọle da rẹman ghe ọle manman hoẹmhọn iJesu. Ọle da yẹ rẹman ghe, izọese nọnsi Jesu ti ọle bhọ. Ọ gbera igba 100 nin ọle sunu bhi izọese nọnsi Jesu la elele nin mhan ha sabọ miẹn ranmhude ọne izọese. Bhi ọsi ijiẹmhin, John da gbẹn yọle: “Ahamiẹn ọria soso bhi ẹwẹ bha lu emhin ebe, mhan mhọn urẹkpa bhi odalo ọne Aba, Jesu Kristi, ọnọn khiale.” (1 John 2:​1, 2) Ene ebe nin John gbẹn da yẹ rẹman ebezẹle nọn da yi emhin kpataki nin mhan rẹ ha tẹmhọn iJesu. (Rev. 19:10) Bhi ọsi ẹmhọanta, John wo rẹman ghe, izọese nọnsi Jesu wo ti ọle bhọ. Be imhan ha rẹ rẹman yẹ ghe, izọese nọnsi Jesu ti mhan bhọ?

11. Ọkhọle nela ọkhẹke nin mhan ha mhọnlẹn nin mhan da sabọ khọn edọnmhẹn miotọ?

¹¹ Dọnmhegbe ha lu emhin ne yẹẹ iJehova. Ahamiẹn izọese nọnsi Jesu manman ti mhan bhọ, mhan ki dọnmhegbe ha rẹban emhin ọbe aharẹmiẹn mhan kuẹlo da edọnmhen. Mhan ida ha yọle: ‘Bezẹle nin mẹn ha ki da gheghe ha dọnmhegbe rẹ rẹban ọne emhin ọbe nan, beji a miẹn ghe mẹn dẹ sabọ bhii Jehova nin ọle rẹhunmhan mẹn?’ Ebe khẹke nin mhan ha taman egbe mhan sade mhan kuẹlo da edọnmhẹn hi: ‘Ranmhude emhin rebhe nin Jehova bi Jesu lu nin mẹn, mẹn ida lu ọne emhin ọbe nan rẹ rahiẹ ele.’ Mhan ha ta ọnan mhan egbe mhan fo, mhan ki bhii Jehova nin ọle re ahu nin mhan rẹ sabọ khọn ọne edọnmhẹn miotọ.​—Matt. 6:13.

12. Be bhọ mhan ha rẹ re obọ rẹkhan adia nọn ribhi 1 John 3:​16-18 yẹ?

 ¹² Hoẹmhọn ibhio ẹ nin bha ko ga. Ahamiẹn mhan hoẹmhọn ibhio mhan nin mhan ko ga, ọ ki rẹman ghe ẹmhọn izọese nọnsi Jesu ti mhan bhọ. Bezẹle nin mhan da ta iriọ? Ranmhude, ọ iyi olukhọ nọnsẹmhan ọkpa Jesu yu ọi. Ọle yẹ yu nin ibhio mhan. Beji a miẹn ghe Jesu yẹ yu nin ele, ọ rẹman ghe, ẹlo nọn ghanlẹn ọle rẹ ghe ele. (Tie 1 John 3:​16-18.) Uwedẹ nin mhan rẹ ne ibhio mhan lu emhin ha rẹman si mhan gene hoẹmhọn ele. (Eph. 4:​29, 31–5:2) Bhi ọsi ijiẹmhin, mhan sabọ rẹ rẹkpa ele sade ele khọnmhọn, sade ele ribhi ọnọghọ, bi sade emhin idumhunri sunu ji ele. Ọkpakinọn, be ọkhẹke nin mhan lu yẹ sade ọria nin mhan ko ga lu emhin, la ta ọta nọn khọ mhan bhi ẹkẹ?

13. Bezẹle nọn da khẹke nin mhan ha rẹhunmhan ibhio mhan?

¹³ Uwẹ be re ẹmhọn gbanọ ọbhi ẹkẹ sade obhio ẹ nin bha ko ga lu uwẹ emhin nọn manman ba uwẹ bhi egbe? (Lev. 19:18) Ahamiẹn iriọ nọn, ọkhẹke nin uwẹ re obọ rẹkhan ọne adia nan nọn yọle: “Bha wo ha re iziẹngbe rẹ ne egbe lu emhin, bha ha yẹ ha re ọkhọle rebhe rẹ rẹhunmhan ọdeọde aharẹmiẹn ọria lu bha khọlọ. Beji Jehova rẹ re ọkhọle rebhe rẹ rẹhunmhan bha, ọkhẹke nin bha yẹ ha lu iriọ.” (Col. 3:13) Ẹghe nọn hi ki rẹ khin nin mhan rẹ rẹhunmhan ibhio mhan, mhan ki ha rẹman Aba mhan nọn ribhi okhun ghe, izọese nọnsi Jesu ti mhan bhọ. Be imhan ha rẹ ha ziẹn oyẹẹ nin mhan mhọn da ọne izọese nan yẹ?

14. Uwedẹ ọkpa nela mhan ha rẹ sabọ rẹman ghe, izọese nọnsi Jesu ti mhan bhọ?

¹⁴ Ha khuẹnmhẹn iJehova ranmhude izọese nọnsi Jesu. Obhio mhan natiọle Joanna nọn nyẹnlẹn bhi India da yọle: “Mẹn riale ghe, emhin kpataki nọn nin mẹn rẹ ha sounun bhi izọese nọnsi Jesu bhi erọnmhọn ukpẹdẹ-ukpẹdẹ, yẹ ha khuẹnmhẹn iJehova bhi ọne izọese.” Ikpe 83 ọle khin. Ahamiẹn uwẹ nan erọnmhọn, taman iJehova emhin nin uwẹ bha lu nọnsẹn ọne ukpẹdẹ nin, uwẹ ha yẹ bhii ọle nin ọle rẹhunmhan uwẹ. Ọkpakinọn, ahamiẹn uwẹ lu emhin ọbe nọn kaka, ọkhẹke nin uwẹ bu ene ewanlẹn nin ele rẹkpa uwẹ. Ele dẹ ka uwẹ ehọ yẹ noo adia ne ribhi Baibo rẹ rẹkpa uwẹ. Ele dẹ deba uwẹ nan erọnmhọn yẹ taman iJehova nin ọle rẹhunmhan uwẹ, beji uwẹ ha da kie sabọ dọ deba ọle ha mhọn ikolu nọn mhẹn.​—Jas. 5:​14-16.

15. Bezẹle nọn da khẹke nin mhan ha re ẹghe ọbhi otọ rẹ luẹ ẹmhọn izọese nọnsi Jesu yẹ ria eria nyan ọlẹn?

¹⁵ Ha ria eria nyan izọese nọnsi Jesu. Obhio  mhan nin okhuo natiọle Rajamani nọn yi ikpe 73 da yọle: “Ẹghe nọn hi ki rẹ khin nin mẹn rẹ tie eje tẹmhọn uwedẹ nin Jesu rẹ loya bhi Baibo, amẹn-eviẹ ki wo ha si mẹn bhi ẹlo re.” Iriọ a ha da miẹn ghe, ọ yẹ wo manman ba uwẹ bhi egbe sade uwẹ ria ẹmhọn uwedẹ nin Ọmọn nọnsi Osẹnobulua rẹ loya. Ọkpakinọn, beji uwẹ ha rẹ manman ha ria ẹmhọn izọese nọnsi Jesu, oyẹẹ nin uwẹ mhọn da Jesu bi Aba ọle ki yẹ ha ziẹn ọbhọ. Nin uwẹ da sabọ manman ha ria ẹmhọn izọese nọnsi Jesu, re ẹghe ọbhi otọ rẹ luẹ ẹmhọn ọne izọese.

16. Elele nela mhan ha miẹn bhọ sade mhan taman ẹbho ẹmhọn izọese nọnsi Jesu? (Fẹ adudu nọn ribhi odalo ọne ebe nan ghe.)

¹⁶ Ha man ẹbho ẹmhọn izọese nọnsi Jesu. Ẹghe nọn hi ki rẹ khin nin mhan rẹ tẹmhọn izọese nọnsi Jesu man ẹbho, oyẹẹ nin mhan mhọn da ọne izọese ki wo ha tuẹn okhun. Mhan mhọn ebe bi vidio kẹkẹ ne ha sabọ rẹkpa mhan rẹ man ẹbho ebezẹle nin Jesu da vae dọ yu nin mhan. Bhi ọsi ijiẹmhin, mhan sabọ rẹ noo iluẹmhin nọnzi enẹn bhi ọne ibrokiọ natiọle Ọta Nọn Mhẹn Nọn Nin Obọ Osẹnobulua Vae! Ọne iluẹmhin nin mhọn uhọnmhọn-ọta nọn yọle: “Ọbhọ IJesu Kristi?” Mhan sabọ yẹ noo uhọnmhọn-ọta nọnzi isẹn bhi ọne ebe natiọle Be Imhan Ha Miẹn Luẹ bhi Baibo? Ọne uhọnmhọn-ọta yọle: “Izọese Nọnsi Jesu​—Ẹsele Nọn Ke Okhun Nẹ Nọn Na Obọ Osẹnobulua Vae.” Ukpe-ukpe, mhan rẹman ghe izọese nọnsi Jesu ti mhan bhọ sade mhan yo Ayere Ọsi Uyumhin Nọnsi Jesu, bi sade mhan tie ẹbho vae bhi ọne iluemhin. Ekpẹn nọn khua Jehova re ọle mun mhan bhi egbe nin ọle rẹ re isẹhoa nin mhan rẹ ha tẹmhọn ọmọn nọnsọle man ẹbho.

17. Bezẹle nin izọese nọnsi Jesu da yi ẹsele nọn kpọnọ nẹ nin Jehova lu nin mhan?

¹⁷ Bhi ọsi ẹmhọanta, emhin ne bunun ribhọ ne zẹle nọn da khẹke nin izọese nọnsi Jesu ha ti mhan bhọ. Izọese nọnsi Jesu zẹle nin mhan da sabọ deba iJehova mhọn ikolu nọn ziẹnlẹn arẹmiẹn ọ bha gba nin mhan fo. Sẹyẹ, ranmhude izọese nọnsi Jesu, emhin ebe rebhe nin Esu si re dẹ kẹ de ihoho a. (1 John 3:8) Izọese nọnsi Jesu yẹ zẹ nin iho nin Jehova mhọn da ọne otọ nan ha da munsẹ. Ọne otọ nan rebhe ki kiẹn otọ ọfubhegbe. Ẹbho rebhe ne ha ki ha nyẹnlẹn bhi ọne otọ nan ẹghenin ki ha yi ẹbho ne hoẹmhọn iJehova yẹ ga ọle. Bhiriọ, bha ji mhan ha rẹman ukpẹdẹ-ukpẹdẹ ghe, izọese nọnsi Jesu ti mhan bhọ.