1-2. Tiululo ki nto mañi, mi ki kabakalañi halutokwa tiululo?

ADAMA mutu yanaapetahalile hanaaezize sibi, naalatehezwi ki tohonolo ya kupila kuya kuile, mi hape naatahisize kuli bana bahae bane bakapepwa hasamulaho basike baba ni tohonolo yeo. Naasina libaka la kuicemela kabakala sibi sanaaezize. Naaezize sibi seo ka bomu. Kono kucwañi ka za bana bahae? Haki bona bane batahisize kuli aeze sibi. (Maro. 5:12, 14) Kana kunani mone bakona kutusezwa kuli balukululwe kwa koto yeswanela yanaafilwe Adama ya kuatulelwa lifu? Eni! Nakonyana kuzwa faezeza sibi Adama, Jehova naapatuluzi hanyinyani-hanyinyani mwanaaka lukululela bana ba Adama babañata-ñata kwa koto ya sibi ni lifu. (Gen. 3:15) Ka nako yeswanela, Jehova naakaluma Mwanaa hae kuzwa kwa lihalimu kuli ‘afe bupilo bwahae sina tiululo kuli aliulule babañata.’—Mare. 10:45; Joa. 6:51.

² Tiululo ki nto mañi? Ka kuya ka moliitusiselizwe mwa Mañolo A Sigerike A Sikreste, linzwi la tiululo litalusa tifo yanaalifile Jesu kuli aleke sinca bupilo bobupetehile bwanaalatehezwi ki bona Adama. (1 Makor. 15:22) Ki kabakalañi halutokwa tiululo? Bakeñisa kuli ka kuya ka katulo ya Jehova yelukile, sina mokuboniselizwe mwa Mulao, bupilo nebutokwa kulifiswa ka bupilo. (Exo. 21:23, 24) Adama naalatehezwi ki bupilo bwahae bobupetehile. Kuli ayemele katulo ya Mulimu yelukile, Jesu naafanile bupilo bwahae bobupetehile sina sitabelo. (Maro. 5:17) Ka mukwa ocwalo, aba “Ndate wa Kamita” kwa batu kaufela bababonisa tumelo mwa sitabelo sa tiululo.—Isa. 9:6; Maro. 3:23, 24.

3. Ka kuya ka Joani 14:31 ni 15:13, ki kabakalañi Jesu hanaatobohile bupilo bwahae bobupetehile?

³ Jesu naatobohile bupilo bwahae kabakala kuli naanani lilato lelituna ku Ndatahe wa kwa lihalimu ni ku luna batu.  (Mubale Joani 14:31; 15:13.) Bakeñisa lilato leo, Jesu naaikatulezi kuzwelapili kusepahala ku Mulimu kuisa lifu ni kueza tato ya Ndatahe. Mi bakeñisa zanaaezize Jesu, mulelo wa Jehova wa kwa makalelo ka za batu ni lifasi ukatalelezwa. Mwa taba ye, lukanyakisisa libaka Mulimu hanaatuhelezi Jesu kunyandiswa hahulu asika shwa kale. Hape lukanyakisisa ka bukuswani mutala wa muñoli yomuñwi wa Bibele yanaaitebuhile hahulu tiululo. Kihona cwale lukanyakisisa molukona kuboniseza kuli lwaitebuha tiululo ni zekona kulutusa kuli luzwelepili kuitebuha sitabelo salufile Jehova ni Jesu.

4. Mutaluse mwanaashwezi Jesu.

⁴ Munahane zeneezahezi fa lizazi la mafelelezo pili Jesu asika bulaiwa kale. Nihaike kuli wakona kukupa Ndatahe kuli amufe limpi za mangeloi kuli limusileleze, utuhelela masole ba Maroma kumutama, mi bamunataka maswe. (Mat. 26:52-54; Joa. 18:3; 19:1) Bamushapaka ka pafa yemomauna mubili wahae. Hasamulaho, bamukulekisa musumo obukiti fa mukokoto wahae otanya mali. Jesu ukalisa kuhoholola kota yahae ya linyando kuliba kwa sibaka kwayo bulaelwa. Kono kapili-pili ufelelwa ki maata bakeñisa kukuleka kota yebukiti. Kacwalo, lifita nzila yomuñwi uhapelezwa kumushimbela yona. (Mat. 27:32) Jesu hapunya kwa sibaka kwayo bulaelwa, masole bakokotela mazoho ni mahutu ahae fa kota ya linyando. Masole habayemiseza kota ya linyando mwahalimu, mubili wa Jesu ukala kupazuha fakokotelezwi ka limapo bakeñisa bukiti bwaona. Bo mahe ni balikani bahae bakala kulila, kono baeteleli ba Majuda bona bamusheununa. (Luka 23:32-38; Joa. 19:25) Jesu uutwa butuku bobutuna ka lihora zeñata. Pilu ni maswafu ahae zakatala, mi upalelwa kubuyela hande. Jesu asika shwa kale, waziba kuli usepahalile ku Ndatahe, mi ulapela ku Jehova lwa mafelelezo. Hasamulaho, uinamisa toho yahae mi washwa. (Mare. 15:37; Luka 23:46; Joa. 10:17, 18; 19:30) Kaniti luli, Jesu naashwile lifu lelimaswe, mi naautwile hahulu butuku ni kushubulwa!

5. Ki nto mañi yenebilaeza hahulu Jesu kufita mwanaaka bulaelwa?

⁵ Jesu naasika bilaezwa hahulu ki mwanaaka bulaelwa. Kono nto yenee muutwisa hahulu bumaswe ki libaka lene babata kumubulaela batu. Neba mutamelelize kuli ki munyefuli, ili mutu yanaasa kuteki Mulimu kamba yanaasa kuteki libizo lahae. (Mat. 26:64-66) Taba yeo nei mubilaeza hahulu kuli mane naikupezi ku Ndatahe kuli asike amulumeleza kushubulwa ka nzila yecwalo. (Mat. 26:38, 39, 42) Ki kabakalañi Jehova hanaatuhelezi Mwanaa hae kunyandiswa ni kubulaiwa? Halunyakisiseñi mabaka amalaalu.

6. Ki kabakalañi Jesu hanaapahekilwe fa kota ya linyando?

⁶ Libaka lapili kikuli, Jesu naakokotezwi fa kota ya linyando ilikuli alukulule Majuda kwa sikuto. (Magal. 3:10, 13) Nebaitumelezi kuli nebaka mamela Mulao wa Mulimu kono nebasika eza cwalo. Kabakaleo, nebalukela kushwa isiñi feela kabakala kuli nebahozize sibi ku Adama, kono libaka leliñwi kikuli, nebanani sikuto kabakala kuli nebapalezwi kumamela Mulao wo. (Maro. 5:12) Mulao wanaafile Mulimu kwa Maisilaele neubonisa kuli mutu kaufela yanaaezize sibi sesiswanela koto ya lifu naalukela kubulaiwa. Hasamulaho, situpu sahae nesikona kupahekiwa fa kota. * (Deut. 21:22, 23; 27:26) Bakeñisa kuli Jesu napahekilwe fa kota, Majuda nebakona  kulukululwa kwa sikuto seo, mi sitabelo sahae nesika batusa nihaike kuli neba muhanile.

7. Ki lifi libaka labubeli Mulimu hanaatuhelezi Mwanaa hae kunyandiswa?

⁷ Halunyakisiseñi libaka labubeli Mulimu hanaatuhelezi Mwanaa hae kunyandiswa. Naatusa Jesu kuitukiseza musebezi wanaaka eza kwapili hanaakaba muprisita waluna yapahami. Jesu naaiponezi kuli kutaata kumamela mulao wa Mulimu haiba mutu atalimana ni miinelo yetaata hahulu. Jesu naaipumani mwa miinelo yetaata hahulu kuli mane naalapezi “ka mihuwo yemituna ni miyoko.” Bakeñisa kuli Jesu naanyandile hahulu, wautwisisa manyando aluna, mi ‘wakona kulutusa halulikiwa.’ Luitumela hahulu ku Jehova kwa kulufa Muprisita Yapahami yanani makeke yakona “kuluutwela butuku mwa bufokoli bwaluna.”—Maheb. 2:17, 18; 4:14-16; 5:7-10.

8. Ki lifi libaka labulaalu Mulimu hanaatuhelezi Jesu kunyandiswa hahulu?

⁸ Libaka labulaalu Jehova hanaatuhelezi Jesu kunyandiswa hahulu kikuli, naabata kuli puzo ya butokwa ye ialabiwe: Kana batu bakona kuzwelapili kusepahala ku Mulimu niha balikiwa hahulu? Satani haalumeli taba yeo! Upiha kuli batu basebeleza feela Mulimu kabakala kuli babata kuli abafe lika zeñwi. Mi ulumela kuli sina feela mushemi wabona Adama, habalati Jehova. (Jobo 1:9-11; 2:4, 5) Bakeñisa kuli Jehova naanani buikolwiso bwa kuli Jesu naakazwelapili kusepahala ku yena, naamulumelelize kulikiwa ka kutala. Jesu naazwezipili kusepahala ku Mulimu, mi abonisa kuli Satani ki lihata.

9. Luitutañi kwa mutala muapositola Joani?

⁹ Tumelo ya Bakreste babañata itiisizwe hahulu ki tuto ya tiululo. Bazwezipili kukutaza kusina taba ni twaniso mi batiyezi miliko yeshutana-shutana mwa bupilo bwabona kaufela. Halunyakisiseñi mutala wa muapositola Joani. Kubonahala kuli naazwezipili kukutaza niti ka za Kreste ni tiululo ka lilimo zefitelela 60. Kubonahala kuli hanaatuha akwanisa lilimo ze 100, Mubuso wa Roma neu muunga kuli naatahisa butata mi atamiwa ni kuiswa kwa sioli sa Patmosi. Ki mulatu mañi wanaatamezwi? “Kabakala kubulela za Mulimu ni kupaka Jesu.” (Sin. 1:9) Kaniti luli, Joani ki mutala omunde wa mutu yanaabonisize tumelo ni buitiiso!

10. Joani naabonisize cwañi kuli naaitebuha tiululo mwa libuka zanaañozi?

¹⁰ Mwa libuka zanaañozi Joani ka kususumezwa ki moya okenile, naabonisize kuli naalata hahulu Jesu mi naaitebuha tiululo. Mwa libuka zeo, Joani naañozi za tiululo kamba tuso yetiswa ki tiululo kufitelela ha 100. Ka mutala, naañozi kuli: “Haiba mutu aeza sibi, lunani mutusi yali ku Ndate, yena Jesu Kreste, yalukile.” (1 Joa. 2:1, 2) Mwa libuka zeo hape, Joani naakoñomekile libaka hakuli kwa butokwa “kupaka ka za Jesu.” (Sin. 19:10) Kaniti, Joani naaitebuha hahulu tiululo. Luna bo, lukona kubonisa cwañi kuli lwaitebuha tiululo?

11. Luswanela kuezañi kuli lutule muliko?

¹¹ Muhane muliko wa kueza sibi. Haiba luli lwaitebuha tiululo, haluna kuba ni mubonelo obanani ona batu wa kuli: ‘Hanitokwi kuikataza hahulu kuli nitule muliko. Nakona kueza sibi mi hasamulaho nikakupa swalelo.’ Kono haiba lulikiwa kuli lueza nto yeñwi yefosahalile, lukabulela kuli: ‘Batili! Jehova ni Jesu baniezelize lika zende zeñata, hanikoni kueza cwalo!’ Kacwalo, halukopana ni muliko,  lukupe Jehova kuli alufe maata, ka kulapela kuli: ‘Unituse kusakena mwa muliko.’—Mat. 6:13.

12. Lukona kusebelisa cwañi kelezo ye kwa 1 Joani 3:16-18?

¹² Mulate mizwale ni likaizeli bamina. Halulata mizwale ni likaizeli baluna, hape lubonisa kuli lwaitebuha tiululo. Ka mukwa ufi? Kakuli Jesu naasika shwela feela luna lunosi kono hape naashwezi ni mizwale ni likaizeli baluna. Jesu naaitatezi kubashwela, ili kubonisa kuli ubalata hahulu. (Mubale 1 Joani 3:16-18.) Lubonisa kuli lwalata mizwale ni likaizeli baluna ka molupilisanela ni bona. (Maef. 4:29, 31–5:2) Ka mutala, lubatusanga habakula kamba habakopana ni miinelo yetaata hahulu, inge cwalo habawezwi ki likozi za ka taho. Kono luswanela kueza cwañi haiba Mukreste yomuñwi abulela kamba kueza nto yeñwi yelufilikanya?

13. Ki kabakalañi haluswanela kuswalela mizwale ni likazeli baluna?

¹³ Kana mwabulukelanga mizwale ni likaizeli bamina sikoto kwa pilu? (Liv. 19:18) Haiba ki cwalo, musebelise kelezo ye, yeli: “Muzwelepili kutuhelelana ni kuswalelana ka pilu kaufela mutu ni kwanani libaka la kutongoka yomuñwi. Sina Jehova hamiswalezi ka pilu kaufela, ni mina mueze nto yeswana.” (Makolo. 3:13) Nako kaufela haluswalela mizwale ni likaizeli baluna, lubonisa Ndataa luna ya kwa lihalimu kuli lwaitebuha luli tiululo. Ki lika mañi zekona kulutusa kuzwelapili kuitebuha hahulu mpo ye yezwa ku Mulimu?

14. Ki nto mañi yeñwi yekona kulutusa kuitebuha hahulu tiululo?

¹⁴ Muitumele ku Jehova kabakala tiululo. Kaizeli wa lilimo ze 83 yabizwa Joanna, yapila kwa India, naabulezi kuli: “Ninahana kuli hanilapela ku Jehova zazi ni zazi, ki kwa butokwa kuitumela ku yena kabakala mpo ya tiululo.” Hamulapela ka butu, munahanisise mafosisa omuezize mwahalaa lizazi mi mukupe Jehova kuli amiswalele. Kono haiba muezize sibi sesituna, hape muswanela kukupa tuso kwa baana-bahulu. Bakateeleza ku mina, mi ka lilato, baka mifa kelezo ya mwa Linzwi la Mulimu. Bakalapela ni mina, kukupa Jehova kuli amiswalele kabakala sitabelo sa Jesu sa tiululo “kuli mufoliswe [kwa moya].”—Jak. 5:14-16.

15. Ki kabakalañi haluswanela kubanga ni nako ya kubala ni kunahanisisa litaba zebulela ka za tiululo?

 ¹⁵ Munahanisise mpo ya tiululo. Kaizeli yanani lilimo ze 73 wa libizo la Rajamani, utalusa kuli: “Nako kaufela hanibalanga za manyando anaakopani ni ona Jesu, nilotisanga miyoko.” Ni mina mwendi muikutwanga hahulu bumaswe hamunahanisisa mwanaanyandiselizwe Mwanaa Mulimu. Kono haiba muzwelapili kunahanisisa hahulu ka za sitabelo sanaafile Jesu, muka mulata hahulu ni kulata Ndatahe. Ka nako yemueza tuto ya ka butu kamba kulapela sina lubasi, mwakona kubala ni kunahanisisa litaba zebulela ka za tiululo, mi kueza cwalo kuka mitusa kuitebuha hahulu tiululo.

16. Kuluta babañwi ka za tiululo kukona kulutusa cwañi? (Mubone siswaniso sesi fa kava.)

¹⁶ Mulute babañwi ka za tiululo. Nako kaufela halutaluseza babañwi ka za tiululo, lukaitebuha hahulu yona. Lunani lihatiso ni mavidio amande zelukona kuitusisa kutusa batu kuziba libaka Jesu hanaa lushwezi. Ka mutala, lwakona kuitusisa tuto 4 ya Taba Yende Yezwa ku Mulimu! Tuto yeo, inani toho ya taba yeli, “Jesu Kreste ki Mañi?” Kamba mwakona kuitusisa kauhanyo 5 ya buka ya Bibele Ilulutañi? Kauhanyo yeo inani toho ya taba yeli, “Tiululo—mpo Yende ka Kufitisisa Yezwa ku Mulimu.” Mi silimo ni silimo, lubonisanga kuli lwaitebuha hahulu tiululo ka kufumaneha kwa Kupuzo ya Lifu la Jesu ni kutukufalelwa kumema babañwi kuli bato swalisana ni luna kuhupula lifu la Jesu. Kaniti luli, Jehova ulufile tohonolo yetuna ya kuluta babañwi ka za Mwanaa hae!

17. Ki kabakalañi tiululo haili yona mpo yende ka kufitisisa yafile batu Mulimu?

¹⁷ Kaniti luli, lunani mabaka amande a kuzwelapili kuitebuha hahulu tiululo. Tiululo ilutusa kuba ni silikani sesinde ni Jehova, kusina taba ni kuli halusika petahala. Bakeñisa tiululo, misebezi ya Diabulosi ikasinyiwa ka kutala. (1 Joa. 3:8) Mi hape tiululo ikatahisa kuli mulelo wa Jehova wa kwa makalelo ka za lifasi utalelezwe. Lifasi kaufela likaba paradaisi. Batu kaufela babaka pila mwa lifasi ka nako yeo bakalata Jehova ni kumusebeleza. Kacwalo, haike zazi ni zazi lufumanange linzila za kubonisa ka zona kuli lwaitebuha tiululo, yona mpo yende ka kufitisisa yafile batu Mulimu!