1, 2. ¿Wiˈix të nyajjuˈuybyëtsëˈëmëm, ets tiko nety tsyokyëty duˈun yajtunët?

KO ADÁN pyokytyuuny, ta dyajtëgooy ja jukyˈäjtënë winë xëëbë ets nenduˈun ja yˈuˈunk yˈënäˈk. Adán kyaj mbäät nyaynikäjpxtutë, pes wäˈätsë nety tnijawë ti tyuumpy. Pat nitëjkëbë nety yˈoogët. ¿Ets ja yˈuˈunk yˈënäˈk? Yëˈëjëty, kyaj nety tjëgyepy tkumëdowdët diˈibë Adán tyuun (Rom. 5:12, 14). Per ¿mbäädëdaa nety ti yajtuny parë yˈawäˈätspëtsëmdët mä ja oˈk tëgoˈoyën? Mbäät. Pes ko waanë yˈijty, ta Jyobaa dyajnigëxëˈky wiˈix dyaˈˈawäˈätspëtsëmäˈäny miyonkˈamë tyëëm yˈäätsë Adán (Gén. 3:15). Ok, kyaxaambyë netyë yˈUˈunk parë tkuˈoogët ja may jyaˈayë pyoky kyaytyey (Mar. 10:45; Fwank 6:51).

² ¿Wiˈixën të nyajjuˈuybyëtsëˈëmëm? Mä Escrituras Griegas Cristianas, jyënaˈany ko Jesus yëˈë kyujuuy diˈibë Adán yajtëgooy (1 Kor. 15:22). ¿Tiko nety tsyokyëty duˈun yajtunët? Mët ko ja Ley diˈibë Jyobaa yajnaxkëdak, duˈunë nety tniˈanaˈamë ets “tˈoˈktëgatsët ja diˈib duˈun të yˈadëˈëtsy” (Éx. 21:23, 24). Adán yajtëgooyë jyukyˈäjtënë wäˈätspë. Pääty, tsojkëbë netyë Jesus dyakët ja jyukyˈäjtënë wäˈätspë parë yajkuytyunët extëm ja Ley jyënaˈany (Rom. 5:17). Duˈun niˈamukë pënaty myëbëjktëp ko Jesus të xyjyuuybyëtsëˈëmëm, tˈixtët extëm ja “Teety diˈib ijtp winë xëë” (Is. 9:6; Rom. 3:23, 24).

3. Extëm jyënaˈanyë Fwank 14:31 etsë 15:13, ¿tiko Jesus tkëyajkyë jyukyˈäjtënë wäˈätspë?

 ³ Jesus kyëyäjkë jyukyˈäjtën mët ko ttsokyë Tyeety ets nenduˈunë naxwinyëdë jäˈäy (käjpxë Fwank 14:31; 15:13). Ets yëˈë pudëjkë parë tmëmëdooyë Tyeety axtë ko yˈoˈky ets ojts ttuunë ja tsyojkën. Mët ko Jesus ojts xykyuˈoˈkëm, ta mbäät yˈadëy diˈibë Jyobaa tyuknibëjtakëp parë Naxwinyëdë ets parë ëtsäjtëm. Mä tyääbë artikulo nˈixäˈänëm tiko Dios tnasˈijxë ets yˈayowëdë Jesus mä nety kyaˈookynyëm. Nenduˈun nnijawëyäˈänëm wiˈixë apostëlë Juan diˈib jyaayë Biiblyë mëjwiin kajaa tmëjjäˈäwë ko ojts nyajjuuybyëtsëˈëmëm. Ets tim ok, ta nˈixäˈänëm wiˈix mbäät nyajnigëxëˈkëm ko nmëjjäˈäwëm ets nyajtsobatëm ko Jyobaa etsë Jesus ojts xyjyuuybyëtsëˈëmëm.

4. Oknimaytyäˈäk wiˈixë Jesus yˈoˈky.

⁴ Nˈokpawinmäˈäyëm ja xëëw mä netyë Jesus yˈooganë. Mbäätxyëbë Tyeety tjaˈˈanmääy parë tkaxët mayë anklës ets kyuwäˈänëdët, per kyaj duˈun ttuuny. Nayäjkë parë yajmatsët ets wyop kyäˈätsëdët ja soldäädëtëjk (Mat. 26:52-54; Fwank 18:3; 19:1). Ta Jesus yajwojpy mët tuˈugë wojp diˈib axtë yajtukjajtutypy ja nyiniˈkx. Ok, ta yajtukpagëëy tuˈugë kepy, oyë nety ja jyëxk të jyantsy tsyayujtäˈäy. Ta netë Jesus tmëtsoˈony ja kepy mä nety yajkëxwopäˈäny. Per ok, ta ja soldäädëtëjk tˈanmääytyë tuˈugë yetyëjk parë tˈakpudëkët (Mat. 27:32). Ko jyajty mä nety yˈooganë, ta ja soldäädëtëjk kyëxwojpëdë kepykyëjxy. Ets kom jeˈemtsy ja nyiniˈkx kyëbäjk, ta niˈigyë ja tsyayut ojts kyajaajë mä nety të yajkuwopë ja klääbës. Mientrës ja myëtnaymyaayëbëty etsë tyääk jyantsy jyëˈëy jyantsy yäˈäxtë, ja judiyëtëjkë wyintsën jeˈeyë tnëxik ttukxiktë Jesus (Luk. 23:32-38; Fwank 19:25). Kanäk oorë Jesus yˈayooy. Kom kudëyë nety yˈity, niˈigyë ojts tsyiptakxëty xyajjët. Nyijäˈäwëbë nety ko të tmëmëdoyë Jyobaa, ta tˈakmënuˈkxtaky ets ojts yˈoˈknë (Mar. 15:37; Luk. 23:46; Fwank 10:17, 18; 19:30). ¡Nimëjääw yˈoˈky tyëgooy, yajnäjxë jäj jëmuˈumën etsë ayoˈon tsoytyuˈun!

5. ¿Ti Jesus axëëk yajnayjyäˈäwë?

⁵ Jesus kyaj yëˈë axëëk yajnayjyäˈäwë wiˈix yˈoˈky tyëgooy, diˈibën axëëk yajnayjyäˈäwë yëˈë ko yajniwäämbejty. ¿Ti yajtukniwäämbäjt? Ko yajtëgoobyë mayˈäjt wintsëˈkën mä Dios (Mat. 26:64-66). Waˈanë Jesus tjatsojky etsë Tyeety dyajnigëxëˈëgët ko kyaj tyëyˈäjtënëty extëmë nety yajniwäämbety, pes axëëgë nety yajnayjyawëty (Mat. 26:38, 39, 42). Per ¿tiko Jyobaa tnasˈijxë ets duˈunë yˈUˈunk yˈayowët ets yˈoogët? Min nˈokˈijxëm tëgëk pëky.

6. ¿Tiko netyë Jesus yajkudëyaˈany kepykyëjxy?

⁶ Myëduk pëky, Jesus tsojkëbë nety yˈoogët kudëy mët ko ja judiyëtëjk yajkäjpxpojktë (Gal. 3:10, 13). ¿Tiko yajkäjpxpojktë? Yëˈko tyukwandaktë Dios ko tmëmëdowäˈändë ja yˈanaˈamën. Nan tsojkëbë nety yajjuuybyëtsëmdët mët ko të netyë Adán tyukninaxëdë ja poky kaytyey (Rom. 5:12). Ja Ley diˈibë Dios myooy ja israelitëty, duˈunë nety tniˈanaˈamë ko pën pokytyuump tuˈugë jäˈäy seguurë ko yˈoogët. Ets näˈäty, jam wyëˈëmët kudëy ja nyiniˈkx kyëbäjk mä të yajkëxwopy * (Deut. 21:22, 23; 27:26). Pääty ko Jesus yajkëxwojpy kepykyëjxy, nan mbäädë nety ttukˈoyˈattë ja judiyëtëjk diˈib kyaj kyupëjkëdë.

7. Oknigäjpx ja tuk pëky tiko Dios tnasˈijxë ets ja yˈUˈunk yˈayowët.

⁷ Myëmajtsk pëky, yëˈë parë tyunët Saserdotë Wintsën. Jesus jyäˈäwë ko tsiptakp nmëmëdoˈowëmë Jyobaa ko nmënäjx nyajnäjxëmë amay jotmayë mëjwiin kajaabë. Pääty,  “tjantsy myëjëëy tjantsy myëyaxy” ja Tyeety parë pyudëkëdët. Ko Jesus ttuknäjxyë amay jotmayë mëjwiin kajaabë, jyaygyujkëp wiˈix nnayjyäˈäwëm, ets mbäädë net xypyudëjkëm ko nbatëmë amay jotmay. Mëjwiin kajaa nmëjjäˈäwëm ko Jyobaa të twinˈixyë Jesus parë tyunët Saserdotë Wintsën, pes “yëˈë mbäät tpudëkë pënaty yajnäjxtëbë jotmay” (Heb. 2:17, 18; 4:14-16; 5:7-10, TNM).

8. ¿Tiko Dios tnasˈijxë etsë Jesus yaˈijxmatsët axtë nuˈun tmëmadaˈaky?

⁸ Myëdëgëk pëky, yëˈë parë yaˈˈatsoowëmbitëdë tyäˈädë yajtëˈëwën: ¿mbäät tuˈugë naxwinyëdë jäˈäy tmëmëdoyë Jyobaa oy nuˈun tpäädëdë amay jotmay? Satanás jyënaˈany ko kyaj, ets ko nmëduˈunëmë Jyobaa mët ko tijaty xymyoˈoyëm. Yëˈë duˈun wyinmay ko ëtsäjtëm duˈun extëmë Adán, kyaj ntsojkëmë Jyobaa (Job 1:9-11; 2:4, 5). Jyobaa nyasˈijxë parë Jesus yaˈijxmatsët axtë nuˈun tmëmadaˈaky, mët ko ijtpë nety seguurë ko xëmë myëmëdowäˈänyëty. Ko Jesus ninäˈä tkamastutyë Teety, duˈun dyajnigëxëˈky ko Satanás andakp.

9. ¿Ti ijxpajtën ojts xymyoˈoyëmë apostëlë Juan?

⁹ Yajkëktëjkëbë mëbëjkën ko të nnijäˈäwëmë Jesus të xyjyuuybyëtsëˈëmëm. Duˈunyëm nˈëwäˈkx ngäjpxwäˈkxëm oyë jäˈäy xytyukmëtsipˈäjtëm ets oy wiˈixëmë amay jotmay nwinguwäˈkëm. Min nˈokˈijxëmë yˈijxpajtënë apostëlë Juan. Yëˈë, naxy 60 jëmëjt ojts tnigajpxy tnimaytyaˈagyë Jesukristë ets wiˈix ojts xyjyuuybyëtsëˈëmëm. Ja nety jyëmëjt naa 100 ko ja anaˈambëtëjk diˈib Roma ojts myënëjkxëdë mä isla diˈib Patmos, mët ko wyinmääytyë ko yˈaxëktuumpy ja nax käjpn. ¿Ti duˈun kyujäjt kyukëbajtë? Yëˈë jyënany: “Mët ko ngäjxwaˈxyëts ja Diosë yˈayuk es nnigajxy nnimaytyaˈagyëts ja Kristë” (Diˈibʉ Jat. 1:9). ¡Jantsy oyë ijxpajtën ojts xymyoˈoyëmë apostëlë Juan parë nmëdäjtëmë mëbëjkën ets nmëmadakëm tijaty!

10. Mä ja liibrë diˈib jyaayë Juan, ¿wiˈix jap dyajnigëxëˈky ko myëjjäˈäwëbë nety ko Jesus ojts xyjuuybyëtsëˈëmëm?

¹⁰ Apostëlë Juan yaˈijxë ko mëkë nety ttsokyë Jesus ets yajnigëxëˈk ko mëjwiin kajaa nety dyajtsobääty ko ojts xyjyuuybyëtsëˈëmëm. Pääty tkujäˈäyë mä Biiblyë, naxy tuk 100 ok jap tmaytyaky wiˈix ojts nyajjuuybyëtsëˈëmëm ets wiˈix ndukˈoyˈäjtëm. Extëm nˈokpëjtakëm, tkujäˈäyë: “Pën jaa pën pyekytyuny, nmëdäjtëm tuˈuk diˈibë xynyikäjxtutëm Dios windum. Yëˈë dëˈën ja Jesukristë diˈibë [tyuumpy] ja tëyˈäjtën” (1 Fwank 2:1, 2). Nan nyigäjpx tiko jyëjpˈamëty “yajnimaytyäˈägëdë Jesus” (Apoc. 19:10, TNM). Tyäˈädë yëˈë xytyukˈijxëm ko Juan mëjwiin kajaa dyajtsobaty ko ojts nyajjuuybyëtsëˈëmëm. ¿Wiˈix mbäät nyajnigëxëˈkëm ko ëtsäjtëm nan nmëjjäˈäwëm?

11. ¿Ti mbäät xypyudëjkëm parë kyaj tijaty xyajtëgoˈoyëm?

¹¹ Nˈokjëjpkudijëm tijaty mbäät xyajtëgoˈoyëm. Pën njantsy myëjjäˈäwëm ko Jesus ojts xyjyuuybyëtsëˈëmëm, kyaj net nwinmäˈäyëm: “Kyaj tikots ndunëdë mëjääw parëts kyaj nbokytyunët. Mbäädëts nbokytyuny, etsëts ok nˈamdowëdë maˈkxën”. En lugäär duˈun njënäˈänëm ko jam ti xyajtëgoyäˈänëm, nik oy ko njënäˈänëm: “¡Kyaj! ¿Wiˈixëts ko duˈun nˈoktimˈadëtsnët ets pën mëjwiin kajaajëts tijatyë Jyobaa mëdë Jesus të xytyukmëdundë”. Nan mbäät nmënuˈkxtakëmë Jyobaa parë nˈamdoˈowëmë jot mëjääw ko nˈanmäˈäyëm: “Këdii xynyasˈixë parëts ti xyajtëgoyët” (Mat. 6:13, TNM).

12. ¿Wiˈix mbäät nbanëjkxëmë käjpxwijën diˈib yajpatp mä 1 Fwank 3:16-18?

 ¹² Nˈoktsojkëm ja nmëguˈukˈäjtëm. Ko duˈun nduˈunëm, ta nyajnigëxëˈkëm ko nyajtsobatëm ko ojts nyajjuuybyëtsëˈëmëm. Pesë Jesus kyaj jeˈeyë ëtsäjtëm ojts xykyuˈoˈkëm, nenduˈun tkuˈoˈkë ja nmëguˈukˈäjtëm, ets duˈun ttuuny mët ko mëk ttsoky (käjpxë 1 Fwank 3:16-18). Ets ëtsäjtëm, ¿wiˈix mbäät nyajnigëxëˈkëm ko ntsojkëm ja nmëguˈukˈäjtëm? Ko oy njäˈäyˈäjtëm mët yëˈëjëty (Éfes. 4:29, 31–5:2). Extëm nˈokpëjtakëm, nbudëjkëm ko yubat pyäˈämbatët o ko tmënax dyajnaxtë ayoˈon jotmay, extëm ko tijaty yˈayoˈonbëjtaˈaky. Per ¿ti mbäät nduˈunëm ko tuˈugë nmëguˈukˈäjtëm axëëk xyajnayjyäˈäwëm o xytyuˈunëm?

13. ¿Tiko mbäät nbokymyaˈkxëm ja nmëguˈukˈäjtëm?

¹³ ¿Xytsyiptakxëm näˈäty nbokymyaˈkxëmë nmëguˈukˈäjtëm? (Lev. 19:18). Pën xytsyiptakxëm, oy ko nbanëjkxëmë tyäˈädë käjpxwijën: “Duˈunyëm mnaymyëmaˈkxtukëdët nixim niyam ets mnaybyokymyaˈkxëdët amumduˈukjot nixim niyam, pën jam pën të tmëdëgoyë myëguˈuk. Duˈun extëmë Jyobaa ojts mbokymyaˈkxëdë amumduˈukjot, nenduˈun miitsëty xytyundët” (Col. 3:13, TNM). Tëgok tëgok nbokymyaˈkxëm ja nmëguˈukˈäjtëm, duˈun ndukˈijxëmë Jyobaa ko nmëjjäˈäwëm mëjwiin kajaa ko të xyjyuuybyëtsëˈëmëm. ¿Wiˈix mbäät niˈigyë nyajtsobatëm ko Jyobaa ojts xyjyuuybyëtsëˈëmëm?

14. ¿Ti xypyudëkëyäˈänëm parë niˈigyë nyajtsobatëm ko ojts nyajjuuybyëtsëˈëmëm?

¹⁴ Nˈokmoˈoyëmë dyoskujuyëmë Jyobaa ko tkejxyë yˈUˈunk parë ojts xyjyuuybyëtsëˈëmëm. Joanna, tuˈugë nmëguˈukˈäjtëm diˈib jyëmëjt 83 ets tsyëënë India, jyënaˈany: “Nwinmayëts ko jëjpˈam nmoˈoyëmë dyoskujuyëmë Jyobaa tuˈuk tuˈugë xëëw ko ojts xyjyuuybyëtsëˈëmëm. Ko nmënuˈkxtakëm, nˈokwinmäˈäyëm mäjaty të ndëgoˈoyëm tuˈuk tuˈugë xëëw ets nˈokˈamdoˈowëmë maˈkxën”. Ets pën të nbokytyuˈunëm mëjwiin kajaa, nan oy ko nˈanmäˈäyëmë mëjjäˈäytyëjk parë yëˈë xypyudëjkëm. Yëˈëjëty, tsuj yajxon xypyudëkëyäˈänëm mëdë Biiblyë. Ets myëdoowˈitandëp wiˈix nˈanmäˈäyëm, nan nuˈkxtäˈägandëp mët ëtsäjtëm parë jatëgok oy nˈijtëm mëdë Jyobaa (Sant. 5:14-16).

15. ¿Tiko mbäät njuˈtëmë tiempë parë ngäjpxëm ets nbawinmäˈäyëm wiˈix ojts nyajjuuybyëtsëˈëmëm?

¹⁵ Nˈokpawinmäˈäyëm wiˈix të nyajjuuybyëtsëˈëmëm. Rajamani tuˈugë nmëguˈukˈäjtëm diˈib jyëmëjt 73, jyënaˈany: “Kots ngajpxy wixatyë Jesus yˈayooy, axtë winëëˈokoˈomëbëts”.  Mbäät nenduˈun nnayjyäˈäwëm ko nwinmäˈäyëm nuˈunënë Jesus yˈayooy. Ko niˈigyë nbawinmäˈäyëm wiˈix ojts xykyuˈoˈk xykyutëgoˈoyëm, ta niˈigyë ntsokäˈänëm ets nenduˈunë Jyobaa. Pääty, oyxyëp ko nenduˈun nˈëxpëjkëm wiˈix ojts nyajjuuybyëtsëˈëmëm.

16. ¿Wiˈix ndukˈoyˈäjtëm ko jäˈäy ndukmëtmaytyakëm ko ojts nyajjuuybyëtsëˈëmëm? (Ixë dibujë diˈib miimp mä rebistë nyiˈak).

¹⁶ Nˈoktukmëtmaytyakëmë jäˈäy wiˈix ojts nyajjuuybyëtsëˈëmëm. Tëgok tëgokë jäˈäy ndukmëtmaytyakëm wiˈix ojts nyajjuuybyëtsëˈëmëm, ta niˈigyë nyajtsobatëm. Nmëdäjtëm kanäk pëkyë tuumbajn diˈib mbäät nyajtuˈunëm parë ndukmëtmaytyakëmë jäˈäy tiko Jesus ojts xykyuˈoˈk xykyutëgoˈoyëm. Extëm nˈokpëjtakëm, mbäät nyajtuˈunëmë foyetë Oybyë ayuk diˈib tsoˈomp mä Dios, ëxpëjkën 4 mä jyënaˈany, “¿Pënën Jesukristë?”. O liibrë ¿Ti xytyukniˈˈijxëmë Biiblyë? kapitulo 5 mä jyënaˈany, “Dios mëjwiin kajaa xytsyojkëm ko ojts xyjyuuybyëtsëˈëmëm”. Jëmëjt jëmëjt nenduˈun nyajnigëxëˈkëm ko nmëjjäˈäwëm ko Jesus ojts xykyuˈoˈk xykyutëgoˈoyëm. ¿Wiˈix? Ko nëjkxëm mä yajjamyetsyë yˈoˈkën xëëw ets ko njantsy wyoˈow njantsy wyijtsëmë jäˈäy parë nenduˈun nyëjkxtët. ¡Jantsy oy ko jäˈäy ndukmëtmaytyakëmë tijatyë Jesus të xytyukmëduˈunëm!

17. Ko ojts nyajjuuybyëtsëˈëmëm, ¿wiˈixë Dios dyajnigëxëˈky ko mëjwiin kajaa ttsokyë naxwinyëdë jäˈäy?

¹⁷ Extëm të nˈijxëm, taaˈäjtp kanäk pëky tiko mbäät nyajtsobatëm ko Jesus të xyjyuuybyëtsëˈëmëm ets nguˈëw ngukäjpxëm tuˈuk tuˈugë xëëw. Pes mbäädë net oy nˈijtëm mëdë Jyobaa oy pokyjyaˈay nyajpatëm. Ets mët ko Jesus ojts xyjyuuybyëtsëˈëmëm, ta jyëjptëgoyaˈanyë tëgokyë diˈibë kaˈoybyë tyuumpy (1 Fwank 3:8). Nenduˈun yˈadëwäˈäny diˈibë Jyobaa ojts ttuknibëjtäägë: jyëmbitëdë tyäˈädë Naxwinyëdë extëm tuˈugë it lugäärë tsujpë ets niˈamukë jäˈäy myëdunëdët ets tsyokëdët. Pääty, tsojkëp tuˈuk tuˈugë xëëw nˈijxëm wiˈix mbäät nyajnigëxëˈkëm ko nyajtsobatëm ko ojts nyajjuuybyëtsëˈëmëm, pes duˈunë Dios dyajnigëxëˈky ko xytsyojkëm mëjwiin kajaa.