1-2. Otyilikutila tyeyovo oityi? Iya omokonda yatyi tuesukisila otyilikutila tyeyovo?

ETYI Andau alinga onkhali, wapumbilwe omuenyo waapeho, mahi hae vala, tupu novana vae ankho mavatyitwa. Andau walingila umwe wiina, oe wakoya okulinga onkhali, mokonda yotyo uhiwa umwe okunkhia. Iya pahe ovana vae? Ovana va Andau ankho kavepo etyi Andau alinga onkhali. (Loma 5:12, 14) Okuti pena tyimwe tyipondola okulingwa-po opo ovana vae vayovoke kononkhia? Yoo! Etyi Andau alinga onkhali, Siovaa ahimbika okuhololola katutu-katutu oñgeni mayovola ovanthu ovanyingi-nyingi vatuka mu Andau. (Gên. 3:15) Etyi pehika omuvo watyo Siovaa atumu omona wae watunda keulu “opo aave omuenyo wae ayovole ovanthu ovanyingi.” — Malu. 10:45; Suau 6:51.

² Otyilikutila tyeyovo oityi? Movihonekwa vyo Vakilisitau mo Geleku, otyilikutila tyeyovo tyilekesa ofeto Sesusi aava opo afete etyi Andau avombesa. (1 Kol. 15:22) Omokonda yatyi tuesukisila otyilikutila tyeyovo? Omokonda youviuki wa Siovaa. Otyitumino Siovaa aavelele ova Isilayeli ankho tyipopia okuti omuenyo ufetwa nomuenyo. (Êx. 21:23, 24) Andau wavombesa omuenyo wehena nkhali. Ngotyo, opo tyifuisepo ouviuki wa Siovaa, Sesusi waava omuenyo wae wehena onkhali. (Loma 5:17) Monkhalelo oyo Sesusi wakala he ya vana vena ekolelo motyilikutila. — Isa. 9:6; Loma 3:23, 24.

3. Ngetyi tyipopia Suau 14:31; 15:13, omokonda yatyi Sesusi ankho afuapo opo aave omuenyo wae wehena onkhali?

³ Sesusi waava omuenyo wae wehena onkhali mokonda uhole unene Tate yae novanthu. (Tanga Suau 14:31; 15:13.) Mokonda yohole, otyo Sesusi atokolele okukala omukuatyili nokulinga ehando lya Tate yae aloo kononkhia. Mokonda yotyo etyi Siovaa ahandelele ovanthu noohi ankho  tyina okufuiswa-po. Monthele ei matutale omokonda yatyi Siovaa ayekela omona wae amone ononkhumbi iya aipawa. Konyima matutale ongeleka yomuhoneki umwe Wombimbiliya ankho uhole unene otyilikutila Tyeyovo. Tupu matutale oñgeni tupondola okulekesa olupandu olunene motyilikutila. Iya okuhulililako matulongesa oñgeni tupondola okuyawisa olupandu motyilikutila Siovaa na Sesusi vetuavela.

4. Popia oñgeni ononkhia mba Sesusi mbaendele.

⁴ Soka onthiki yahulilila-ko ya Sesusi pano pohi. Ankho upondola okuita onoandyu ononyingi-nyingi opo mbumuamene. Mahi hatyo-ko alingile. Mahi wayekele omafualali o Loma emukuate aemuvete tyihena okankhenda. (Mat. 26:52-54; Suau 18:3; 19:1) Omafualali oo ankho ena osikote imwe aveta nayo Sesusi otyo imutandula. Konyima, namphila ankho Sesusi ena ovipute komuongo, mahi no ngotyo omafualali emukuluminya okutyinda omuti walema omo ankho makapapelelwa. Sesusi akoko omuti oo okutuala no oku makapapelelwa. Konyima omafualali atumu omunthu omukuavo opo emutyindile-ko omuti oo. (Mat. 27:32) Etyi Sesusi ehika pomphangu pana maipaelwa, omafualali akuata omankhanya ae nonomphai mbae aemupapela momuti oo. Mokonda yomulemo wolutu lwae, ovipute viae apa apapelwa no nopeleko aviliyawisa vali. Omapanga ae ankho vekahi nokuliyava, iya me yae ukahi nokulila, mahi ova Sundeu ankho vekahi nokumulinga omukwele. (Luka 23:32-38; Suau 19:25) Tyina onoola mbulamba, ankho wihamenwa vali unene iya omutima wae nomapunga ae ahimbika okukala tyihena ononkhono, aloo umwe okufima, ankho ulinga ononkhono. Etyi ehungi pokumanuhula omuenyo, Sesusi alingi elikuambelo liae liahulilila-ko. Moluotyo ayendeleka omutwe iya anyimi. (Malu. 15:37; Luka 23:46; Suau 10:17, 18; 19:30) Tyotyili, ononkhia mba Sesusi mbaendele katutu iya mbeihamene unene nokumumonesa ononkhumbi!

5. Oityi tyaihamene vali Sesusi tyipona onkhalelo aipawa?

⁵ Ku Sesusi, tyemuihamene ha onkhalelo aipawa, mahi ovipuka vemutendeleya opo vetyivile okumuipaa. Watendeleyua okuti wapopia omapita Huku — omunthu wehena onthilo na Huku nenyina liae. (Mat. 26:64-66) Ovipuka Sesusi vemutendeleyile viemuihamene unene, otyo aitila ku Tate ae okuti: “Tate yange inkha tyitavela, yeka olufwo olu lundambe.” (Mat. 26:38, 39, 42) Omokonda yatyi Siovaa ayekela omona wae ehole amoneswe ononkhumbi aipawa? Matutale ovipuka vitatu.

6. Omokonda yatyi Sesusi apapelelelwe momuti wemone?

⁶ Tete, Sesusi ankho una okunkhila momuti wemone opo ayovole ova Sundeu vahinganwa. (Gal. 3:10, 13) Ova Sundeu ankho vahinganwa mokonda valaele okuti mavetavela Ovitumino vya Huku mahi avehetyifuisapo. Tyehe onkhali vala vapiñgana ku Andau na Eva, ova Sundeu ankho vatokala okunkhia mokonda kavetavelele otyitumino tya Siovaa, tupu kavafuisilepo etyi vapopile. (Loma 5:12) Otyitumino Huku aavelele ova Isilayeli tyipopia okuti omunthu walinga onkhali una okuipawa konyima olutu lwae alupapelwa momuti. * (Deut. 21:22, 23; 27:26) Etyi Sesusi apapelwa momuti, tyakuatesako umwe navana vemuanyene.

7. Otyipi otyipuka tyavali Huku ayekela omona wae amone ononkhumbi?

 ⁷ Otyipuka tyavali, Siovaa wayeka omona wae amone ononkhumbi momuti wemone, opo emulongese otyilinga mokapewa komutwe Ngomunene Nakwa. Sesusi wetyimuene umwe nawa oñgeni tyipuilisa okutavela Huku tyina tulambela movitateka. Ononkhumbi Sesusi amuene mbemuihamene unene, aiti ku Tate yae “nokulila, nokutokesa ononkhuka.” Mokonda yovitateka Sesusi alambelele, ngwe utwii umwe nawa iya upondola okutukuatesako tyina tulambela movitateka. Tyihambukiswa unene okutala okuti Siovaa wetuavela omunene nakwa una okankhenda tupu unoñgonoka “oukuankhali wetu.” — Heb. 2:17, 18; 4:14-16; 5:7-10.

8. Oipi onkhalelo ya tatu Huku ayekela Sesusi amone ononkhumbi?

⁸ Tatu, Siovaa wayeka Sesusi amone unene ononkhumbi opo akumbulule epulo eli: Okuti ovanthu vapondola okukala ovakuatyili ku Huku tyina vamoneswa ononkhumbi? Satanasi wapopia okuti omunthu kapondola. Wapopia okuti ovanthu vaumbila vala Huku mokonda yovipuka eveavela. Satanasi tupu wapopia okuti ovanthu kavehole-ale Siovaa nga tate yavo Andau. (Jó 1:9-11; 2:4, 5) Mahi Siovaa ankho uyumba onthumbi Momona wae, otyo ayekela Sesusi amone ononkhumbi. Sesusi watuaileko noukuatyili, alekesa umwe okuti Satanasi onkhembi.

9. Ongeleka patyi apositolu Suau etusila?

⁹ Ovakilisitau ovanyingi vamoneswa ononkhumbi, vamwe aloo umwe vakulupa, mahi mokonda vapameka ekolelo liavo motyilikutila tyeyovo tyina valambela movitateka vatualako okuivisa onondaka onongwa. Tala ongeleka ya apositolu Suau. Waivisile otyili konthele ya Kilisitu notyilikutila tyae omanima alamba po 60. Puetyi ankho ena omanima ehungi po 100, mokonda yokuivisa konthele ya Kilisitu, ovatumini vo Loma avemukuate, avemupake mokaleya pokalongo kakala pokati kelunga katiwa Patamu. (Ehol. 1:9) Ei ongeleka ongwa yekolelo nokukoleleya!

10. Oñgeni omikanda Suau ahoneka vilekesa nawa okuti upanda otyilikutila?

¹⁰ Omikanda Suau ahoneka vilekesa umwe nawa okuti ankho uhole Sesusi notyilikutila tyae. Omikanda ahoneka vipopia unene konthele yotyilikutila nouwa tupondola okupolako. Mongeleka Suau wahoneka okuti: “Inkha umwe ulinga onkhali, onthue tuna omukuatesiko ukahi kumwe na He, Sesusi Kilisitu, omuviuki.” (1 Suau 2:1, 2) Tupu, omikanda Suau ahoneka, vipopia omokonda yatyi onthue tuesukisila okuava “oumbangi konthele ya Sesusi.” (Ehol. 19:10) Tyotyili, Suau ankho uhole unene otyilikutila. Oñgeni onthue tupondola okumuhetekela?

11. Oityi tyipondola okutukuatesako okuhalingi onkhali tyina tulolwa?

¹¹ Lityilika okulinga onkhali. Inkha tyilityili tuapanda otyilikutila tyeyovo, matulityilika okusoka okuti: ‘Ame ndyipondola okulinga onkhali mokonda mandyeevelwa-ale.’ Mokonda tuhole otyilikutila tyeyovo, tyina tuhongiliyua okulinga otyivi matuanye, aloo umwe tupondola okulipula okuti: ‘Omokonda yatyi ndyipondola okulinga otyipuka etyi otyivi ngwe Siovaa na Sesusi vandingila-le ovipuka ovinyingi?’ Inkha tusoka ngotyo, tupondola okuita Siovaa etukuateseko iya atulivondela kwe okuti: Mbambavo “tukuateseko opo tuhalinge onkhali tyina tulolwa” — Mat. 6:13.

12. Oñgeni tupondola okulandula elondolo tuvasa mu 1 Suau 3:16-18?

 ¹² Humba ovakuatate vove nonomphange. Tyina ukala nohole, ulekesa okuti upandula otyilikutila tyeyovo. Omokonda yatyi? Omokonda Sesusi kaavele vala omuenyo wae pala ove, mahi tupu opala ovakuatate vove nonomphange. Sesusi wevenkhila tupu omokonda uvehole. (Tanga 1 Suau 3:16-18) Onkhalelo imwe tulekesa okuti tuhole ovakuatate vetu nonomphange, okuvetekula nawa. (Efe. 4:29, 31–5:2) Mongeleka tupondola okuvekuatesako tyina vavela natyina vatumbukilwa notyiponga ngetyi ovinimawe. Mahi oityi tupondola okulinga inkha omukuatate wapopia ine wetulinga otyipuka tyetuihama?

13. Omokonda yatyi tuesukisila okuevela vakuetu apeho?

¹³ Okuti tyikupuiya unene okuevela omukuatate wekulinga otyipuka tyimwe? (Lev. 19:18) Inkha ongotyo, landula elondolo eli liati: “Tualeiko okukoleleya ovipuka vakuenyi vemulinga nokulievela nomutima auho alo umwe inkha pena ou wemulinga otyipuka tyinumanesa. Ngetyi Siovaa emuevela nomutima auho, no onwe otyo muna okulinga.” (Kolo. 3:13) Apeho tyina wamaevela ovakuatate wove nonomphange, ukahi nokulekesa ku Tate yove wokeulu okuti upandula unene otyilikutila tyeyovo. Oityi tuna okulinga opo tutualeko okulekesa okuti tuapandula unene otyiawa Huku etuavela?

14. Omonkhalelo patyi tupondola okulekesa okuti tuapandula otyilikutila tyeyovo?

¹⁴ Apeho pandula Siovaa mokonda yotyilikutila. Joanna omphange umwe una omanima 83, ukala ko India wati: “Ononthiki ambuho tyina ndyilikuambela, ndyipandula Siovaa mokonda yotyilikutila.” Tyina ulikuambela soka koviponyo walinga mokueenda kuonthiki oyo oiti Siovaa ekuevele. Tyina wamalingi onkhali imwe onene, enda kovakulu vewaneno opo vekukuateseko, ngwe mavekutehelela nawa, avekukuatesako nonondongwa mbatunda Mombimbiliya Ondaka ya Huku. Mavelikuambela noove, avaiti Siovaa ekuevele pokati kotyilikutila tya Sesusi. Tyina ovakulu vewaneno valinga ongotyo, oupanga wove na Siovaa mautualako. — Tia. 5:14-16.

15. Omokonda yatyi tuesukisila okutanga nawa nokusokolola konthele yotyilikutila?

¹⁵ Sokolola kotyilikutila. Rajamani omphange umwe una omanima 73, wati: “Tyina ndyitanga konthele ya Sesusi, andyisokolola onkhalelo amonesilwe unene ononkhumbi, momaiho ange muongela ononkhuka.” Nove tyipondola okukuihana unene okusoka onkhalelo Omona Wa Huku amonesilwa ononkhumbi. Tyina usokolola kotyilikutila Sesusi aava, ohole yove mu Sesusi no mu Siovaa mailiyawisa vali. Opo tyikukuateseko okusokolola kotyilikutila upondola okulilongesa-tyo melilongeso liove lioulike.

16. Omokonda yatyi okulongesa vakuetu konthele yotyilikutila, tyituetela ouwa? (Tala olutalatu lwo kondye.)

 ¹⁶ Longesa vakuenyi konthele yotyilikutila. Tyina tulongesa vakuetu konthele yotyilikutila, tutyipanda vali unene. Onthue tuna oviti vikahi nawa vitukuatesako okulongesa vakuetu omokonda yatyi Sesusi etunkhilila. Mongeleka, tupondola okuundapesa elongeso lya 4 liombulusula Onondaka Onongwa Mba Huku! elongeso olio lina osapi yati: “Sesusi Kilisitu Olie?” Tupu, tupondola okuvekuatesako nomukanda Oityi Ombimbiliya Itulongesa? Mokapitulu 5 kena osapi yati: “Otyilikutila Tyeyovo — Otyali Otyinene Tya Huku.” Kese nima tyina tuenda Kehinangelo lyo nonkhia mba Tatekulu, natyina tukonga vakuetu, tulekesa okuti tuapandula otyilikutila. Siovaa wetuavela elao limwe enene liokulongesa ovanthu konthele yomona wae!

17. Omokonda yatyi otyilikutila tyeyovo otyiawa tyavilapo vali Siovaa aavela ovanthu?

¹⁷ Tupondola okupandula otyilikutila Siovaa etuavela mokonda yovipuka ovinyingi. Mongeleka, mokonda yotyilikutila, tupondola okukala omapanga a Siovaa namphila tuvakuankhali. Mokonda yotyilikutila, ovipuka aviho Eliapu lilinga mavikahanyua-ko. (1 Suau 3:8) Mokonda yotyilikutila, omphango Huku ahandela oohi maikafuiswa-po. Ohi aiho malikakala omphangu yombembwa. Ovanthu aveho mavakahumba Huku avekemufenda. Nthainyo kese nthiki linga ononkhono opo ulekese okuti wapandula otyiawa Huku aavela ovanthu aveho, otyilikutila tyeyovo!