1-2. Kodi ciomboli ninji, pontho thangwi yanji ndi cakufunika kuna ife?

PIDADAWA Adhamu, iye aluza mwai wakukhala maso kwenda na kwenda kuphatanizambo ana akhafuna bala iye. Nee pakhali na mathangwi toera kulekerera Adhamu thangwi ya pinthu pidacita iye. Thangwi iye adawa mwakufuna. Mphapo ndiye tani anace? Anace nee acita cinthu cakuipa, pontho nee ndiwo adacitisa Adhamu kudawa. (Aroma 5:12, 14) Adhamu athema kufa thangwi ya madawo adacita iye. Mbwenye Yahova acita pinthu toera ana a Adhamu akhale na umaso wakwenda na kwenda. Pidamala kwene Adhamu kudawa, Yahova atoma kupangiza kuti mbadapulumusa tani pikwi na pikwi pya ana a Adhamu ku madawo na kufa. (Gen. 3:15) Pa ndzidzi wace wakuthema, Yahova atuma Mwanace pa dziko yapantsi “toera kupereka umaso wace ninga ciomboli toera kuombola anthu azinji.”—Marko 10:45; Juwau 6:51.

² Kodi ciomboli ninji? Mwakubverana na Malemba Acigerego Acikristu, ciomboli ndi ntengo udalipa Yezu toera kugula pinthu pidaluza Adhamu. (1 Akor. 15:22) Thangwi yanji ndi cakufunika kuna ife? Thangwi n’dida wakulungama wa Yahova unagumanika mu Mwambo ukhaphemba kuti umaso ulipwe na umaso. (Eks. 21:23, 24) Adhamu aluza umaso wace waungwiro. Toera kupangiza ulungami wa Mulungu, Yezu apereka umaso wace waungwiro. (Aroma 5:17) Na thangwi ineyi, iye adzakhala ‘Baba Wakwenda na Kwenda’ kuna ale onsene anakhulupira ciomboli.—Iza. 9:6; Aroma 3:23, 24.

3. Mwakubverana na Juwau 14:31; 15:13, thangwi yanji Yezu akhali dzololo toera kupereka umaso wace?

³ Yezu akhali dzololo toera kupereka umaso wace thangwi akhafuna kakamwe Babace wakudzulu pabodzi na ife. (Lerini Juwau 14:31; 15:13.) Thangwi ya ufuni unoyu, iye akhali wakutonga toera kupitiriza kukhala wakukhulupirika mpaka kufa mbakwanirisa cifuno ca Babace. Thangwi ya pinthu pyenepi pidacita  Yezu, cifuniro ca Yahova kuna anthu na dziko yapantsi cinadzakwanirisika. Mu nsolo uno, ife tinaona kuti thangwi yanji Mulungu atawirisa kuti Yezu athabuke kakamwe mbadzati kufa. Kusiyapo pyenepi, tinaonambo mwacigwagwa citsandzo ca mpostolo Juwau wakuti apereka takhuta kakamwe thangwi ya ciomboli. Pakumalisa, tinaona kuti tinapangiza tani kupereka takhuta kakamwe thangwi ya ciomboli, pontho tinaona kuti tinapitiriza tani kupereka takhuta kakamwe thangwi ya ntsembe ineyi idatipasa Yahova na Yezu.

4. Fokotozani njira idafa Yezu.

⁴ Nyerezerani pinthu pidacitika pa ntsiku yakumalisa Yezu mbadzati kuphiwa. Iye mbadakwanisa kuphemba ciphedzo ca aanju azinji toera antsidzikize, mbwenye iye nee acita pyenepi. M’mbuto mwace, iye atawirisa kuti anyankhondo Aciroma am’mange mbam’menya. (Mat. 26:52-54; Juwau 18:3; 19:1) Iwo am’menya na ntcamu wakuti ukhapha kakamwe. Buluka penepo anthukulisa muti wakulemera kakamwe. Yezu athukula muti unoyu toera kuenda nawo ku mbuto ikhafuna kuphiwa iye, mbwenye mwakukhonda dembuka anyankhondo Aciroma apanga mamuna unango toera athukule muti unoyu. (Mat. 27:32) Pidafika Yezu pa mbuto ikhafuna kuphiwa iye, anyankhondo akhomera manja ace na miyendo yace pa muti unoyu. Nakuti Yezu akhadakhomerwa manja ace na miyendo yace pa muti unoyu, iye akhabva kupha kakamwe thangwi yakulemera kwa manungo ace. Axamwali ace na mai wace akhalira, mbwenye atongi Aciyuda akhansingirira. (Luka 23:32-38; Juwau 19:25) Yezu athabuka munjira ineyi mu ndzidzi uzinji. Ntima wace na mapapu ace nee pikhaphatabve basa mwamphambvu. Natenepa iye nee akhapumabve mwadidi. Yezu adziwa kuti akhali wakukhulupirika, natenepa mbadzati kufa iye acita phembero yakumalisa kuna Yahova. Buluka penepo iye akotamisa nsolo wace mbafa. (Marko 15:37; Luka 23:46; Juwau 10:17, 18; 19:30) Mwakukhonda penula, Yezu afa munjira yakutsukwalisa na yakupasa manyadzo.

5. Ndi pinthu pipi pidatsukwalisa kakamwe Yezu?

⁵ Cinthu cidatsukwalisa Yezu nee ndi njira idafa iye, mbwenye cidantsukwalisa kakamwe ndi mathangwi adancitisa kuphiwa. Iye apambizirwa kuti akhatikana dzina ya Mulungu, pontho nee akhalemedza dzina ya Mulungu. (Mat. 26:64-66) Kumpambizira kukhacita anthu kwatsukwalisa kakamwe Yezu, pontho iye nee akhadikhira kuti Babace mbadatawirisa kuti anthu ampwaze munjira ineyi. (Mat. 26:38, 39, 42) Thangwi yanji Yahova atawirisa kuti Yezu athabuke mbafa? Tendeni tione mathangwi matatu.

6. Thangwi yanji Yezu akhomerwa pa muti?

⁶ Thangwi yakutoma, Yezu akhomerwa pa muti toera kupulumusa Ayuda akuti akhadapaswa dzedze. (Agal. 3:10, 13) Ayuda akhadatawira kubvera Mwambo wa Mulungu, mbwenye iwo nee acita pyenepi. Natenepa iwo akhadathema kufa thangwi yakukhala ana a Adhamu, pontho thangwi ya dzedze ineyi ikhali na iwo. (Aroma 5:12) Mwambo wa Mulungu kuna Aizraeli ukhalonga kuti munthu angacita madawo akuti athema kuphiwa akhafunika kuphiwa. Buluka penepo manungo ace akhafunika amanikwe pa muti. * (Deut. 21:22, 23; 27:26) Nakuti Yezu akhomerwa pa muti, pyenepi pyacitisa kuti Ayuda akhankhonda aphindulembo na ntsembe yace.

7. Ndi thangwi ipi yaciwiri idacitisa Mulungu kutawirisa kuti Mwanace athabuke?

⁷ Onani thangwi yaciwiri idacitisa Mulungu kutawirisa kuti Mwanace athabuswe. Iye akhakhunganya Yezu thangwi ya basa ikhafuna kucita iye ntsogolo ninga Nyantsembe wathu Wankulu. Yezu asadziwa kuti ndi pyakunentsa  kakamwe kubvera Mulungu tingathimbana na mayesero. Iye athabuka kakamwe mpaka kuphemba ciphedzo kuna Mulungu “mwakugaluza mbagwisa misozi.” Nakuti Yezu athabuka kakamwe, iye asabvesesa pinafuna ife, pontho ‘anakwanisa kutiphedza tingayeserwa.’ Ife tisapereka takhuta kakamwe kuna Yahova thangwi yakutipasa Nyantsembe Wankulu wakuti “anakwanisa kutibvera ntsisi thangwi yakufewa kwathu.”—Aheb. 2:17, 18; 4:14-16; 5:7-10.

8. Ndi thangwi ipi yacitatu idacitisa Mulungu kutawirisa kuti Yezu athabuke kakamwe?

⁸ Thangwi yacitatu, Yahova atawirisa Yezu kuthabuka kakamwe toera kutawira mbvundzo uyu wakufunika kakamwe: Kodi anthu anakwanisa kupitiriza kukhala akukhulupirika kuna Yahova angathimbana na mayesero makulu? Sathani asalonga kuti nkhabe. Iye asalonga kuti anthu asatumikira Mulungu basi ene toera apaswe pinthu. Pontho iye asalonga kuti anthu nee asafuna Yahova ninga Adhamu wakuti nee afuna Yahova. (Yobe 1:9-11; 2:4, 5) Nakuti Yahova akhanyindira kuti Yezu mbadapitiriza kukhala wakukhulupirika, iye atawirisa kuti Yezu athimbane na mayesero makulu kakamwe. Yezu apitiriza kukhala wakukhulupirika mbapangiza kuti Sathani ndi nyauthambi.

9. Tisapfundzanji na citsandzo ca mpostolo Juwau?

⁹ Akristu azinji asawangisa cikhulupiro cawo angapfundza thangwi ya ciomboli. Iwo asapitiriza kumwaza mphangwa mwakukhonda tsalakana kutcingwa, pontho iwo asapitiriza kupirira mayesero onsene anathimbana na iwo mu umaso wawo. Onani citsandzo ca mpostolo Juwau. Pisaoneka kuti mu pyaka pyakupiringana 60, iye amwaza mphangwa mwakukhulupirika za undimomwene unalonga pya Kristu na ciomboli. Pikhali iye cifupi na pyaka 100, Atongi Aciroma aona kuti ndi pyakugoswa kakamwe kuti iye apitirize na basa ineyi, natenepa iwo amuikha nkaidi pa ntsuwa ya Patmo. Thangwi yanji iye aikhwa nkaidi? “Thangwi yakulonga pya Mulungu na kupereka umboni thangwi ya Yezu.” (Apok. 1:9) Mpostolo Juwau apangiza citsandzo cadidi kakamwe ca cikhulupiro na kupirira.

10. Kodi mabukhu adalemba Juwau apangiza tani kuti iye apereka takhuta kakamwe thangwi ya ciomboli?

¹⁰ M’mabukhu a Bhibhlya adalemba Juwau, iye apangiza kuti akhafuna kakamwe Yezu, pontho apereka takhuta kakamwe thangwi ya ciomboli. Iye alonga pya ciomboli peno kufunika kwa ciomboli m’maulendo akupiringana 100. Mwacitsandzo, iye alemba: “Munthu angacita madawo, ife tiri na m’phedzi, Yezu Kristu munthu wakulungama wakuti ali pabodzi na Baba.” (1 Juwau 2:1, 2) Kusiyapo pyenepi, mabukhu adalemba Juwau asagomezerambo kufunika kwa “kupereka umboni unalonga pya Yezu.” (Apok. 19:10) Mwakukhonda penula, mpostolo Juwau apereka takhuta kakamwe thangwi ya ciomboli. Tinapangizambo tani kuti tisapereka takhuta thangwi ya ciomboli?

11. Ninji pinafuna kutiphedza toera tikhonde kucita madawo?

¹¹ Calirani kucita madawo. Mwandimomwene, ife tingapereka takhuta kakamwe thangwi ya ciomboli, ife nee tinakhala na manyerezero awa: ‘Ine nee ndisafunika kuwangisira kakamwe toera kucalira pinthu pyakuti pinandigwisa m’madawo. Ine ndinakwanisa kucita madawo buluka penepo mbandiphemba kulekererwa.’ M’mbuto mwace, ife tingayeserwa toera kucita cinthu cakuipa, tisafunika kulonga: ‘Nyonyo. Thangwi ya pinthu pyonsene pidandicitira Yahova na Yezu ine cipo ndinacita pyenepi.’ Mu ndzidzi ubodzi ene, tisafunika kuphemba ciphedzo ca Yahova mbatilonga kuti: ‘Lekani kutisiya mbatigwa m’mayesero.’—Mat. 6:13.

12. Tinaphatisira tani uphungu unagumanika pa 1 Juwau 3:16-18?

 ¹² Funani abale na alongo anu. Thangwi yanji tisafunika kufuna abale na alongo athu? Tingafuna abale na alongo athu, ife tinapangizambo kuti tisapereka takhuta thangwi ya ciomboli. Kusiyapo pyenepi, Yezu apereka umaso wace kuna ife pabodzi na abale na alongo athu. Khala Yezu afera iwo, pyenepi pisapangiza pakweca kuti iwo ndi akufunika kakamwe kuna iye. (Lerini 1 Juwau 3:16-18.) Ife tinapangiza kuti tisafuna abale na alongo athu kubulukira munjira inaatsalakana ife. (Aef. 4:29, 31–5:2) Mwacitsandzo, ife tisaaphedza mu ndzidzi unaduwala iwo, mu ndzidzi unathimbana iwo na mayesero, kuphatanizambo angagwerwa na pidengwa pyacibaliro. Mphapo tisafunika kucitanji khala m’bale peno mulongo acita pinthu peno alonga mafala akuti atitsukwalisa?

13. Thangwi yanji tisafunika kulekerera anango?

¹³ Kodi midzidzi inango pisakhala pyakunentsa kuna imwe kulekerera m’bale peno mulongo? (Lev. 19:18) Khala ndi tenepo, phatisirani uphungu uyu: “Pitirizani kupirirana unango na ndzace mbamulekererana na ntima onsene, mwakukhonda tsalakana khala munthu ali na thangwi toera kutsukwala na pidacitirwa iye na ndzace. Ninga mudakulekererani Yahova na ntima onsene, imwe musafunikambo kucita pibodzi pyene.” (Akol. 3:13) Ndzidzi onsene unalekerera ife m’bale peno mulongo, tisapangiza pakweca kuna Yahova kuti tisapereka takhuta kakamwe thangwi ya ciomboli. Tinakwanisa tani kupitiriza kupereka takhuta kakamwe thangwi ya muoni unoyu udatipasa Mulungu?

14. Ndi pinthu pipi pinango pisafunika ife kucita toera kupangiza kuti tisapereka takhuta kakamwe thangwi ya ciomboli?

¹⁴ Perekani takhuta kuna Yahova thangwi ya ciomboli. Mulongo m’bodzi wa ku Indiya wa pyaka 83 pyakubalwa anacemerwa Joanna alonga: “Ine ndisaona kuti ndi pyakufunika kakamwe kulonga thangwi ya ciomboli ntsiku zonsene m’maphembero anga na kupereka takhuta kuna Yahova thangwi ya pyenepi.” Ntsiku zonsene mungacita phembero panu mwekha, pangani Yahova pinthu pyakuipa pidacita imwe pa ntsiku ineyi, pontho mphembeni toera akulekerereni. Mbwenye khala mwacita madawo makulu, imwe musafunikambo kusaka ciphedzo kuna akulu a mpingo. Iwo anakubveserani, pontho anakupasani uphungu mwaufuni mukuphatisira Bhibhlya. Iwo anacita phembero  pabodzi pene na imwe, mbaphemba Yahova toera apitirize kuphatisira ntsembe ya Yezu Kristu “toera mukwanise kuwangiswa” mwauzimu.—Tiya. 5:14-16.

15. Thangwi yanji tisafunika kupfundza mabukhu analonga pya ciomboli na kunyerezera mwacidikhodikho pinapfundza ife?

¹⁵ Nyerezerani mwacidikhodikho thangwi ya ciomboli. Mulongo unango wa pyaka 73 pyakubalwa anacemerwa Rajamani alonga: “Ndingaleri mphangwa zinalonga pya kuthabuswa kwa Yezu, maso anga asadzala na misozi.” Panango imwe munakwanisambo kukhala na mabvero mabodzi ene munganyerezera munjira idathabuswa Mwana wa Mulungu. Mbwenye munganyerezera mwacidikhodikho thangwi ya ntsembe ya Yezu, imwe munanfuna kakamwe kuphatanizambo Babace. Natenepa toera mukwanise kunyerezera mwacidikhodikho thangwi ya ciomboli, imwe musafunika kupfundza mabukhu analonga thangwi ya pyenepi.

16. Kodi kupfundzisa anango thangwi ya ciomboli kunatiphedza tani? (Onani foto iri patsamba yakutoma.)

¹⁶ Pfundzisani anango thangwi ya ciomboli. Ndzidzi onsene unapfundzisa ife anango thangwi ya ciomboli, tisapitirizambo kupereka takhuta. Ife tiri na mabukhu na mavidhyu akuti asatiphedza toera kufokotoza kuna anango kuti thangwi yanji Yezu atifera. Mwacitsandzo, ife tinakwanisa kuphatisira nsolo wacinai wa bhruxura Mphangwa Zadidi za Mulungu! unalonga kuti “Yezu Kristu Mbani?” Peno ife tinakwanisa kuphatisira nsolo wacixanu wa bukhu Kodi Bhibhlya Isatipfundzisanji?, unalonga kuti “Ciomboli Ndi Muoni Ukulu Kakamwe Wa Mulungu.” Kusiyapo pyenepi, pyaka pyonsene ife tisapangiza kupereka takhuta kakamwe thangwi ya ciomboli mukugumanika pa Cikumbuso ca kufa kwa Yezu na kucemera anango toera agumanikembo pa cikumbuso ceneci. Yahova atipasa mwai ukulu kakamwe wakupfundzisa anango thangwi ya Mwanace.

17. Thangwi yanji ciomboli ndi muoni ukulu kakamwe udatipasa Mulungu?

¹⁷ Mwakukhonda penula, ife tiri na mathangwi adidi toera kupereka takhuta kakamwe thangwi ya ciomboli. Thangwi ya ico, ife tinakwanisa kukhala na uxamwali wakuwanga na Yahova maseze ndife anthu akusowa ungwiro. Pontho thangwi ya ciomboli mabasa a Dyabo anadzafudzwa kwenda na kwenda. (1 Juwau 3:8) Kusiyapo pyenepi, thangwi ya ciomboli, cifuno ca Yahova na dziko yapantsi cinadzakwanirisika. Dziko yonsene yapantsi inadzakhala paraizu. Mu ndzidzi unoyu, anthu onsene anadzafuna Yahova mbantumikira. Natenepa, ntsiku zonsene tendeni tisake miyai toera kupangiza kupereka takhuta kakamwe thangwi ya ciomboli cakuti ndi muoni ukulu kakamwe udatipasa Mulungu.