1-2. Ginani dzegiso nigu khu ginani hi wu vbwetago?

TEPO Adhamu a nga ghoha a di luza lithomo nyo vbanye kala gu pindruga, ganiolu, khandruye enga a nga li luza, sanana saye satshavbo si li luzide. Esi a nga gira Adhamu si mwalo divalelo. Uye a di hatha gu ghoha, khu kharato, a di yedwa furi khu gufa. Ganiolu, sanana saye kha sa hosisa nigu kha sa mu kutsedzeya gu ghoha. (Rom. 5:12, 14) Adhamu a diri ni fanelo nya gufe khu kotani nya esi a nga gira, ganiolu, ina gyomo egi Jehovha a nga gira gasi gu sanana sa Adhamu si vbanya kala gu pindruga? Ina! Hwane nya ba Adhamu a ghohide, Jehovha phede gu yeyedza edzi a nga hadzi tshudzisa khidzo dzimiliyoni nya sanana sa Adhamu avba nya gighoho ni gufa. (Gen. 3:15) Khu tepo yakona, Jehovha a di hadzi rumeya Gyanana gyaye khu ndzadzini gasi gita “ningela womi [wagyo] gasi gudzegisa va nya gutala.” — Marko 10:45; Joh. 6:51.

² Ginani dzegiso? Omu nya milowo nya Gigreki, dzegiso i tengo owu Jesu a livbidego gasi gu renga esi si luzidwego khu Adhamu. (1 Kor. 15:22) Khu ginani hi vbwetago dzegiso? Khu kotani nya milayo nyo lulame ya Jehovha. Nayo owu Jehovha a ningidego Vaisrayeli wu di gu khuwo womi wu di yede gu livbwa khu womi. (Ekiso. 21:23, 24) Adhamu luzide womi nyo vbeleye. Khu kharato, gasi gu tadzisa milayo nyo lulame ya Nungungulu, Jesu a di ningeya womi waye nyo vbeleye. (Rom. 5:17) Khu kharato, uye khade “Babe nya Gupindruge” ga vatshavbo vale va khodwago avba nya dzegiso. — Isa. 9:6; Rom. 3:23, 24.

3. Guya khu Johane 14:31 ni 15:13, khu ginani Jesu a nga ba a dzi emisede gu ningeya womi waye nyo vbeleye?

 ³ Jesu a ngu haladza ngudzu Papayi waye wa ndzadzini nigu a ngu haladza ngudzu moyo ni moyo wathu, khu kharato, uye a di dzi emisede gu ningeya womi waye nyo vbeleye khu kotani yathu. (Leri Johane 14:31; 15:13.) Khu kotani nya olu Jesu a haladzago ngudzu Jehovha ni ethu, uye a di dzi emisede gu tumbega kala gufa a bwe a gira gu gola ga Papayi waye. Khu kotani nya esi Jesu a giridego, makungo ya Jehovha khu vathu ni mafu ma na tadzisega. Omu nya ndrima yeyi hi na wona gu khethu khu ginani Nungungulu a nga dzumeleya gu Jesu a tshaniswa a bwe a songwa. Khu hwane, hi na bhula gambe khu giyeyedzo gya mulovi moyo nya Bhibhiliya a nga ba a ninga ngudzu lisima dzegiso. Khu gu hegisa, hi na wona edzi hi nga yeyedzago khidzo gu bonga gwathu khu dzegiso hi bwe hi wona edzi hi nga engedzeyago khidzo gu bonga gwathu khu muphaso owu Jehovha ni Jesu va hi ningidego.

4. Tshamuseya edzi Jesu a fudego khidzo.

⁴ Nga dundrugeya khesi si nga girega ga litshigu nyo hegise nya gu vbanya ga Jesu mafuni. Uye adzina na ranide dzingilozi nya dzingi dzi ta mu phasa dzi mu vhikeya, ganiolu, uye kha gira isoso. Wulangani nya isoso, Jesu a di diga masotshwa nya Varoma ma mu kuruviseya ma bwe ma mu kwamuleya. (Mat. 26:52-54; Joh. 18:3; 19:1) Gisephu egi masotshwa ma nga gi thumisa gasi gu veteleya Jesu gi di gu tsunuleya nyama yaye hwamboni. Ambari olu Jesu a nga ba ari ni silondra nya si khongolo hwamboni, masotshwa ma di mu gurumedza gu rwala simbo nyo lemeye. Jesu a di zama gu rwala simbo wule gasi a hongola nawo avba a nga hadzi songedwa avbo. Ganiolu, nya mba hweya masotshwa nya Varoma ma di lomba mumbe muthu gasi gu rwala. (Mat. 27:32) Tepo Jesu a nga vboha avba a nga hadzi songedwa avbo, masotshwa ma di khokhoteya mandza yaye ni migondro yaye avba nya simbo nya tshanisa. Tepo Jesu a nga khokhotedwa avba nya simbo nya tshanisa, silondra sile a nga khokhotedwa khu dzikhogo si di engedzeya khu kotani nya pezu yaye. Dzipari dza Jesu ni mamayi waye va di liya, ganiolu, Vajudha va di mu valeteya. (Luka 23:32-38; Joh. 19:25) Jesu tshanisekide khu dziora nya dzingi. Khu kotani nya edzi givili gya Jesu gi nga ba gi khokhotedwe khidzo, monyo ni mahahu si di garala nigu si di gu mu garadzeya gu dagata. Na gufa, Jesu a di gira nombelo waye nyo hegise. Jesu a di noga a ningeya womi waye. (Marko 15:37; Luka 23:46; Joh. 10:17, 18; 19:30) Khu lisine, Jesu fude vbadugwana-vbadugwana khu ndziya nyo vbise ngudzu yi theyago dzitshoni.

5. Ginani gi nga gira Jesu a garadzega ngudzu?

⁵ Egi gi nga gira Jesu a garadzega, khandri ndziya eyi a nga songwa khiyo, ganiolu, malipha aya va nga mu singedza gasi a feya gu songwa. Avo va di mu singedza khavo muhembululi, a gu muthu a gu mwalo githawo khu Nungungulu ni lina laye. (Mat. 26:64-66) Khu gu ba vathu va singedzide Jesu khavo mwalo githawo khu Nungungulu, si mu giride a garadzega ngudzu nyo bwe a lomba Papayi waye gu khuye a mu duseya gigaradzo gyogyo. (Mat. 26:38, 39, 42) Khu ginani Jehovha a nga dzumeleya gu khuye Gyanana gyaye gi tshaniswa gi bwe gi songwa? Hongoleni hi wona sighelo siraru.

6. Khu ginani si nga lomba gu Jesu a vbayegwa avba nya simbo nya tshanisa?

⁶ Nyo pheye, si lombide gu Jesu afa avba nya simbo nya tshanisa gasi gu tshudzisa Vajudha avba nya givalo. (Gal. 3:10, 13) Vajudha va manide givalo gyogyo kholu va di dzumede gu landrisa nayo wa Nungungulu, ganiolu, kha va tadzisa esi va nga ba va si hungide. Khu kharato, vbavbandze basi nyo ninganedwe khu gufa khu kotani nya gighoho gya Adhamu, Vajudha va diri gambe ni givalo gegi. (Rom. 5:12) Nayo owu Jehovha  a nga ba a ningide Vaisrayeli wu di gu khuwo, muthu a gu gira gighoho nya gu yedwe gu songwa, a na songwe gi bwe girumbi gyaye gi vbayegwa vbasimbotunu. * (Dhet. 21:22, 23; 27:26) Khu kharato, khu gu ba Jesu a khokhothedwe avba nya simbo si kodzegide gu Vajudha va nga ba va mu bombide va phasega navo khu muphaso waye.

7. Khu gevbini gighelo nya wuvili gi giridego gu Nungungulu a dzumeleya gu Gyanana gyaye gi tshaniseka?

⁷ Gighelo nya wuvili gi giridego gu Nungungulu a dzumeleya Gyanana gyaye gi tshaniseka, khu gu Jehovha a di gu trenari Jesu gasi gu khala muphasi wathu nya khongolo nya mhamba. Jesu a si wonide khu abune edzi si garadzago khidzo gu engisa Nungungulu ha gu ba hi tshangana ni silingo nya si khongolo. Guvbisa ogu Jesu a nga ba a gupwa gu diri gu khongolo ngudzu nyo bwe a gombeya a lomba giphaso ga Nungungulu “khu gu garadzega nigu lila.” Khu gu ba Jesu a garadzegide ngudzu monyoni, uye a ngu kodza gu pwisisa esi hi si vbwetago nigu a nga hi “phasedzela” tepo hi “lingwago.” Hi ngu tsaka ngudzu kholu Jehovha a hi ningidego muphasi nya khongolo nya mhamba a si kodzago gu pwisisa gu hegedwa gwathu. — Hebh. 2:17, 18; 4:14-16; 5:7-10.

8. Khu gevbi gighelo nya wuraru gi giridego Nungungulu a dzumeleya gu Jesu a tshangana ni silingo nya sikhongolo?

⁸ Jehovha dzumelede gu khuye Jesu a tshaniseka gasi gu hlamula esi Sathane a ganedego nyo khuye, mwalo muthu a nga simamago gu tumbega ga Nungungulu o ba a tshangana ni sigaradzo nya si khongolo. Uye wari khuye vathu va gu thumeya Nungungulu basi so ba si va gimbileya gwadi. Uye gambe wari khuye gu fana ni papayi wawe Adhamu, vathu kha va haladzi Jehovha. (Joba 1:9-11; 2:4, 5) Ganiolu, Jehovha a di gu tiyisega gu khuye Gyanana gyaye gi di hadzi simama na gi tumbegide. Khu kharato, uye dzumelede gu khuye Jesu a tshangana ni silingo nya sikhongolo. Jesu simamide na tumbegide a bwe a yeyedza gu khuye Sathane muliphi nya khongolo ngudzu.

9. Giyeyedzo muni egi mupostoli Johane a nga hi vegeya?

⁹ Gutala nya Makristo, gukhodwa gwawe gu tiyisidwe khu kotani nya gihevbudzo nya dzegiso. Avo va simamide gu tshumayela ambari na va gu wugedwa nigu va timisede sigaradzo nya singi womini wawe watshavbo. Wona giyeyedzo gya mupostoli Johane. Uye tshumayede lisine khu Kristo ni dzegiso adzina saye gu vbindra 60 myaga. Tepo a nga ba ari ni tanga nya 100 myaga, mufumo wa Roma wu di mu wona kha nga nala, khu kharato, wu di mu rumeya gasi guya khotedwa gidwani gya Patimosi. Gasi ginani a nga ba a ghohide? Khu “kotani nya gu pwadze mahungu ya Nungungulu ni gu fakazela Jesu Kristo.” (Gutu. 1:9) Mupostoli Johane a hi vegede giyeyedzo nya gyadi nyo yeyedze gu khodwa ni gu timiseya.

10. Mabhuku aya mupostoli Johane a lovidego ma gu yeyedza kharini gu khayo uye a di gu ninga lisima dzegiso?

¹⁰ Ga mabhuku nya Bhibhiliya aya Johane a lovidego, a si vegide guagani edzi a nga a haladza khidzo Jesu ni edzi a nga ba a bonga khidzo khu dzegiso. Omu nya mabhuku yaye, mupostoli Johane ganede khu dzegiso ni edzi wu phasago khidzo gu vbindra 100 nya ugo. Khu giyeyedzo, uye lovide khuye: “Aholu muthu a gu ghoha, hi na ni muemeli mbeli ga Babe: Khu Jesu Kristo, a gu mwalo gihoso.” (1 Joh. 2:1, 2) Mabhuku aya Johane a lovidego ma ngu ganeya gambe khu lisima nyo ningeye “wufakazi wa Jesu.” (Gutu. 19:10) Somo guagani gu khiso Johane a di gu ninga lisima dzegiso. Ethu ke, hi nga yeyedza kharini gu khethu hi ngu ninga lisima dzegiso kha nga Johane?

11. Ginani gi nga hi phasago gu mba thega mugighohoni?

¹¹ U nga dzumeyi gu thega mugighohoni. Ha gu yeyedza gu bonga khu dzegiso kha hi na nga pimisa gu khethu: ‘Nyi na dzi garadzeya ginani sangu gu mba thegeya gighohoni. Nya gu ghoha nyi na lomba divalelo.’ Wulangani nyo pimise kharato, ha gu lingwa gasi gu gira gilo nyo vivbe hi yede gu ganeya gu khethu: ‘Ne, nyi nga si kodza kharini gu gira silo nya nga esi hwane nya satshavbo esi Jehovha ni Jesu va nyi giredego?’ Ha gu pimisa khu ndziya yeyi hi nga lomba Jehovha gasi a hi ninga tshivba hi bwe hi gombeya gu khethu: ‘U nga nyi digi nyi thega mu gu sengwani.’ — Mat. 6:13.

12. Hi nga landrisa kharini wusingalagadzi wu gomogo omu ga 1 Johane 3:16-18?

¹² Haladza vandriyago. Ha gu yeyedza lihaladzo khu vandriyathu hi na yeyedza gambe gu khethu hi ngu bonga khu dzegiso. Khu ginani? Kholu Jesu ningede womi waye khu kotani yathu ni vandriyathu. Abari gu uye a di dzi emisede gufa khu kotani yawe so yeyedza gu khiso Jesu a ngu va haladza ngudzu. (Leri 1 Johane 3:16-18.) Hi nga yeyedza lihaladzo ga vandriyathu khu gu va phara gwadi. (Efes. 4:29, 31–5:2) Khu giyeyedzo, hi nga va phasa va gu ba va dwala mwendro va gu ba va tshangana ni sigaradzo nya sikhongolo, nya nga gu thegedwa khu dzi mhango nya tumbunugo. Ganiolu, ginani egi hi yedego gu gira a gu tshuka ndriyathu a hi gandra ginyalana?

13. Khu ginani hi yedego gu divaleya vambe?

¹³ Ina si ngu gu garadzeya gu divaleya a gu tshuka ndriyathu a gu gandra ginyalana? (Levhi 19:18) Abari kharato, wusingalagadzi wowu wu nga gu phasa. Uwo wari khuwo: “Phasedzanani mu tsetselelana khu gyanu, tsetselelanani kha nga Pfhumu a mi tsetseledego.” (Kol. 3:13) Tepo yatshavbo hi divaleyago ndriyathu, ha gu yeyedza Papayi wathu wa ndzadzini gu khethu hi ngu bonga khu dzegiso. Ginani hi nga girago gasi hi engedzeya gu bonga gwathu khu giningwa gegi gitago khiyo ga Nungungulu?

14. Hi nga engedzeya gu bonga gwathu khu dzegiso khu ndziya muni?

¹⁴ Bonga Jehovha khu dzegiso. Ndriyathu moyo nya nyamayi nyo pwani khu Joanna, a gu ni 83 myaga a vbanyago India, wari khuye: “Nyo si wona na siri ni lisima gu pata dzegiso avba nya milombelo yangu tshigu ni tshigu nyi bwe nyi bonga Jehovha khuwo.” Omu nya milombelo yago dundrugeya khu sihoso u giridego litshigu  lolo, khu kharato, u lomba gu khuwe Jehovha a gu divaleya. Ganiolu, wa gu gira gighoho nya gikhongolo, u yede gu lomba giphaso ga madhota. Ayo ma na gu engiseya ma bwe ma gu ninga wusingalagadzi wu seketedwago omu nya Lito la Nungungulu. Ayo ma na gombeya nago ma bwe ma lomba Jehovha gu a gu divaleya khu gu thumisa dzegiso wa Jesu. Khu kharato, u na si kodza gu wusedza gambe wupari wago ni Jehovha.— Jak. 5:14-16.

15. Khu ginani hi yedego gu dzi ninga tepo nyo hevbule khu dzegiso hi bwe hi dundrugeya khuwo?

¹⁵ Dundrugeya khu dzegiso. Ndriyathu moyo nya nyamayi nyo pwani khu Rajamani, a gu ni 73 myaga, wari khuye: “Tepo nyi hevbulago nyi wona edzi Jesu a nga tshaniseka khidzo maho yangu ma gu tala khu marongo.” Anuwe si nga gira u thesa marongo wa gu dundrugeya khedzi Gyanana gya Nungungulu gi nga tshaniseka khidzo. Ganiolu, wa gu dundrugeya khesi Jesu a giridego khu kotani yathu, lihaladzo lago khuye ni Jehovha li na engedzeya. Gasi gu dundrugeya gwadi khu dzegiso, khu ginani u gu mba pata mahungu yaya avba nya gihevbulo gyago?

16. Khu ginani gu hevbudza vambe khu dzegiso si hi phasago? (Wona foto yi gomogo avba nya kapa.)

¹⁶ Hevbudza vambe maningano ni dzegiso. Tepo hi bhulago ni vambe khu dzegiso, gu bonga gwathu khuwo go engedzeya. Ethu hi na ni dzifarameta nya dzadi dzi hi phasago gu hevbudza vambe, gasi va pwisisa gu khavo khu ginani Jesu a nga hi feya. Khu giyeyedzo, hi nga thumisa gihevbulo 4, avba nya broxura Mahungu nya yadi ya Nungungulu. Gihevbulo gegi, gi na ni hungo nya mahungu wu gu khuwo: “Khu mani Jesu Kristo?” Hi nga thumisa gambe gipimo 5 nya libhuku Ginani hi hevbudzwago khu Bhibhiliya? Hungu nya mahungu nya gipimo gegi wari khuwo: “Gu dzegiswa giningwa gya Nungungulu nya gikhongolo ngudzu.” Nigu mwaga ni mwaga hi ngu engedzeya gu bonga gwathu khu dzegiso khu gu manega gidundrugisotunu nya gufa ga Jesu. Nigu hi ngu gira satshavbo hi si kodzago gasi gu konvhidhari vambe vata gidundrugisotunu. Lithomo nya likhongolo eli Jehovha a hi ningidego nya gu hevbudze vambe maningano ni Gyanana gyaye.

17. Khu ginani dzegiso a gu giningwa nyo mbure egi Nungungulu a hi ningidego?

¹⁷ Khu lisine, hi na ni sighelo nya singi nyo bonge khu dzegiso hi bwe hi engedzeya gu bonga gwathu khuwo. Khu kotani nya dzegiso, hi nga si kodza gu manega ni wupari nyo tiye ni Jehovha ambari olu hi nga mba vbeleya. Khu kotani nya dzegiso, mithumo ya Sathane yi na fuviswa. (1 Joh. 3:8) Khu kotani nya dzegiso, makungo ya Jehovha khu mafu ma na tadzisega. Mafu yatshavbo ma na khala paradhesi. Vathu vatshavbo va na haladza ni gu thumeya Jehovha. Khu kharato, litshigu ni litshigu ligyago, gira satshavbo u si kodzago gasi gu yeyedza gu khuwe u ngu bonga khu giningwa nyo mbure egi Nungungulu a hi ningidego a gu dzegiso.