1. Eme Jihova o bi muẹrohọ evaọ oma idibo riẹ?

EBAIBOL na ọ ta nọ: “Ahwo Jihova a rẹ were iẹe.” (Ol. 149:4) Ẹme yena o kiehọ kẹhẹ! Jihova o bi muẹrohọ emamọ iruemu nọ ma wo. Ọ tẹ jẹ riẹ emamọ iruemu nọ ma ti wo nọ oke o be nyaharo na. Yọ ọ gwọlọ nọ ma wo usu okpekpe kugbei. Ma te yoẹme kẹe, usu yena o rẹ jọ bẹdẹ bẹdẹ.​—Jọn 6:44.

2. Fikieme o rẹ rọ jọ bẹbẹ kẹ ahwo jọ re a rọwo nọ Jihova o you rai?

² Ahwo jọ a rẹ sae ta nọ, ‘Mẹ riẹ nọ Jihova o you idibo riẹ kpobi, rekọ ẹvẹ mẹ rọ riẹ nọ Jihova o you omẹ omamẹ?’ Eme ọ rẹ sae lẹliẹ ohwo nọ onọ yena? Oniọvo-ọmọtẹ jọ nọ a re se Oksana * nọ ọ reoja gaga evaọ oke emaha ọ ta nọ: “Nọ mẹ họ-ame no je mu ọkobaro họ, mẹ jẹ gọ Jihova avọ evawere. Rekọ nọ ikpe ikpegbisoi e vrẹ no, me te mu eware nọ mẹ reoja rai evaọ oke emaha na họ ẹkareghẹhọ. O tẹ jọ omẹ oma nọ, Jihova ọ gbẹ be wereva kugbe omẹ hẹ, inọ me te ohwo nọ o re you hu.” Oniọvo-ọmọtẹ ọfa nọ a re se Yua nọ ọ rrọ ọkobaro ọ reoja gaga re evaọ oke emaha. Ọ ta nọ: “Oware nọ o lẹliẹ omẹ roma mudhe kẹ Jihova họ, mẹ gwọlọ ru eva were iẹe. Rekọ mẹ riẹ nọ ọ sai you omẹ vievie he.”

3. Eme ma te ta kpahe evaọ uzoẹme nana?

³ Wọhọ inievo-emetẹ ivẹ nọ ma ta kpahe na, ma riẹ nọ who you Jihova ziezi. Rekọ o sae jọ nọ ẹsejọ whọ rẹ dina wo avro sọ Jihova o you owhẹ. Fikieme o rọ gwọlọ nọ u re mu owhẹ ẹro ziezi inọ Jihova o you owhẹ? Kọ eme ọ rẹ sai fiobọhọ kẹ owhẹ nọ whọ tẹ be jọ udu ra vro sọ Jihova o you owhẹ? Ma te kẹ iyo enọ yena evaọ uzoẹme nana.

4. Fikieme u gbe ro fo ho re ohwo o wo avro sọ Ọghẹnẹ o you rie?

⁴ Uyoyou u wo ẹgba gaga. Ohwo ọ tẹ jọ udu riẹ rọwo nọ Jihova o you rie je bi fiobọhọ kẹe, o rẹ kẹe ẹgba nọ ọ rẹ rọ gọ Jihova no udu riẹ kpobi ze, nọ ọ tẹ maki wo ẹbẹbẹ. Rekọ nọ ohwo ọ tẹ be vro sọ Ọghẹnẹ o you rie, “ẹgba [riẹ] o re gbe tulo ho.” (Itẹ 24:10) Nọ ohwo o te wo avro otiọye na, egagọ Ọghẹnẹ e rẹ sae vẹso ẹe no, yọ Ẹdhọ ọ rẹ sai gele iei kie lọlọhọ.​—Ẹf. 6:16.

5. Ohwo o te wo avro sọ Ọghẹnẹ o you rie, eme ọ rẹ sae via kẹe?

⁵ U wo Ileleikristi jọ evaọ oke mai na nọ ẹrọwọ rai ọ gbẹ ga tere he fikinọ a wo avro sọ Jihova o gine you rai. Ọkpako ukoko jọ nọ a re se James ọ ta nọ: “Dede nọ me je ru iruo evaọ Ebẹtẹle, yọ usi uwoma ota na o jẹ were omẹ gaga evaọ ukoko ẹvẹrẹ ọfa nọ me kuomagbe, me je wo avro sọ Jihova ọ be gine wereva kugbe omẹ. U tube te epanọ mẹ jẹ rọ vro sọ Jihova ọ be tubẹ gaviezọ kẹ elẹ mẹ.” Oniọvo-ọmọtẹ jọ nọ a re se Eva nọ ọ rrọ iruo odibọgba oke-kpobi ọ ta nọ: “Mẹ ruẹ nọ whọ tẹ be vro sọ Jihova o you owhẹ o rẹ sae wha uye ze keme oware ovo o rẹ gbẹ ruọ owhẹ oma ha evaọ egagọ Jihova. Ewuhrẹ hayo usi uwoma o rẹ gbẹ were owhẹ hẹ. Who re gbe wo evawere he evaọ egagọ Jihova.” Oniọvo-ọmọzae nọ a re se Michael nọ ọ rrọ ọkobaro oke-kpobi ọ tẹ jẹ rrọ ọkpako ukoko ọ ta nọ: “Whọ gbẹ rọwo nọ Ọghẹnẹ o you owhẹ hẹ, ẹmẹrera na, who ti kie no egagọ Jihova.”

6. Eme u fo nọ ma re ru ababọ oke oraha nọ ma tẹ jọ udu mai wo avro sọ Ọghẹnẹ o you omai?

⁶ Iku inievo nana i dhesẹ nọ emamọ oware u re noi ze he nọ ma tẹ be jọ udu mai vro sọ Jihova o you omai. Rekọ eme ma re ru nọ avro otiọye na ọ tẹ ruọ omai udu? Ma re si ei no udu vẹrẹ vẹrẹ! Lẹ se Jihova re o fiobọhọ kẹ owhẹ si ‘iroro itieye nọ e be lẹliẹ udu bru owhẹ’ na no eva. Kẹsena ‘udhedhẹ Ọghẹnẹ nọ u vi otoriẹ kpobi o vẹ te sẹro udu ra gbe ogaga iroro ra.’ (Ol. 139:23; ẹme-obotọ; Fil. 4:6, 7) Whọ vẹ jẹ kareghẹhọ nọ whẹ ọvo oware utioye o be kẹ uye he. Inievo efa e riẹ nọ i wo ẹbẹbẹ yena. Makọ idibo  Jihova jọ evaọ oke nọ u kpemu a wo ẹbẹbẹ yena re. Joma ta kpahe oware nọ ma rẹ sai wuhrẹ mi Pọl ukọ na.

7. Ebẹbẹ vẹ Pọl o wo?

⁷ Kọ o rẹ jọ owhẹ oma ẹsejọ nọ owha nọ whọ wọ o gbẹdẹ vi owhẹ oma? O jọ Pọl oma ere re. Ọ jẹ ruawa “kpahe ikoko na kpobi,” orọnikọ ukoko ọvo ho. (2 Kọr. 11:23-28) Kọ ẹyao ọ be lahiẹ owhẹ, je bi ru nọ who gbe bi ro wo evawere he? Pọl ọ ta nọ o wo “unwe evaọ oma” riẹ nọ u je duwu iei ẹsikpobi. O sae jọ nọ onana yọ ẹyao jọ nọ ọ jẹ kẹe uye nọ ọ gwọlọ nọ o kpo vẹrẹ. (2 Kọr. 12:7-10) Kọ iruthọ ra e wha riẹ ze nọ who gbe bi ro wo evawere he? Ere o jọ kẹ Pọl re. Ọ ta nọ o “fioka ohwo ho” keme, dede nọ ọ jẹ daoma ru oreva Ọghẹnẹ, ẹsibuobu eware e jẹ thọe obọ.​—Rom 7:21-24.

8. Eme o fiobọhọ kẹ Pọl ruabọhọ egagọ Jihova?

⁸ Eware buobu e riẹ nọ e hai ti whrehe ẹrọwọ Pọl, rekọ ọ ruabọhọ egagọ Jihova. Eme o fiobọhọ kẹe? Dede nọ eware e jẹ thọe obọ ẹsikpobi, o fi ẹrọwọ họ idhe ẹtanigbo na. Ọ riẹ kpahe eyaa nọ Jesu ọ ya inọ “ohwo kpobi nọ o fi ẹrọwọ họ iẹe [o ti] wo uzuazọ ebẹdẹ bẹdẹ.” (Jọn 3:16; Rom 6:23) Pọl ọ jọ usu ahwo nọ a fi ẹrọwọ họ idhe ẹtanigbo na. Ọ riẹ nọ makọ ahwo nọ a raha uzi ulogbo dede a te kurẹriẹ, Jihova ọ te rọvrẹ rai.​—Ol. 86:5.

9. Eme oware nọ Pọl ọ ta evaọ Ahwo Galesha 2:20 na u wuhrẹ omai?

⁹ Oware ofa nọ o lẹliẹ Pọl riẹ nọ Ọghẹnẹ o you rie họ, o vi Ọmọ riẹ ze ti whu kẹe. (Se Ahwo Galesha 2:20.) Rri emamọ ẹme nọ ọ ta evaọ obọ urere oria yena. Pọl ọ ta nọ: “Ọmọ Ọghẹnẹ . . . o you omẹ, o te siobọno omariẹ fiki mẹ.” Pọl o si omariẹ no usu ahwo nọ Ọghẹnẹ o you hu. O roro ẹdẹvo ho inọ, ‘Jihova ọ sai you idibo riẹ nọ i kiọkọ, rekọ ọ sai you omẹ hẹ.’ Pọl ọ ta kẹ inievo obọ Rom inọ: “Nọ ma gbẹ jọ erahaizi, Kristi o whu kẹ omai.” (Rom 5:8) Oware ovo o rẹ whae ze nọ Ọghẹnẹ ọ rẹ rọ siọ omai ba eyou hu.

10. Eme ma wuhrẹ no obe Ahwo Rom 8:38, 39 ze?

¹⁰ Se Ahwo Rom 8:38, 39. U mu Pọl ẹro nọ Ọghẹnẹ o you omai gaga. O kere nọ oware ovo “o rẹ sae hẹriẹ omai no uyoyou Ọghẹnẹ hẹ.” Pọl ọ riẹ nọ Jihova  o thihakọ kẹ orẹwho Izrẹl oke lelehie. Ọ tẹ jẹ riẹ nọ Jihova ọ re ọyomariẹ ohrọ gaga. Ma rẹ sae ta nọ oware nọ Pọl ọ be ta na họ, ‘Nọ orọnọ Jihova o vi Ọmọ riẹ ze ti whu kẹ omẹ na, kọ oware jọ o riẹ nọ o rẹ lẹliẹ omẹ roro nọ o you omẹ hẹ?’​—Rom 8:32.

11. Dede nọ Pọl o ru eware iyoma nọ a fodẹ evaọ 1 Timoti 1:12-15 na, fikieme u ro mu ei ẹro nọ Ọghẹnẹ o gbe you rie ghele?

¹¹ Se 1 Timoti 1:12-15. Pọl ọ jẹ hae kareghẹhọ eware iyoma nọ o ru evaọ oke nọ u kpemu, u ve mu ei họ ẹda ghegheghe. O se omariẹ ọrahauzi nọ “ọ mai yoma.” Ẹvẹ o gbe gine se omariẹ ere he? Whaọ, taure o te ti zihe ruọ Oleleikristi, ọ jẹ hai no ẹwho ruọ ẹwho nyae gwọlọ Ileleikristi, o ve mu ai. O ve fi ejọ họ uwou-odi, yọ a tẹ jọ okọto bruoziẹ uwhu kpe ọjọ, ọ rẹ whobọhọ iẹe. (Iruẹru 26:10, 11) Dai roro epanọ o te da Pọl te nọ ọ tẹ nyaku Oleleikristi jọ nọ ọ rrọ uzoge nọ ọsẹgboni riẹ a whu no fikinọ Pọl ọ whobọhọ nọ a kpe ai no. Eware nọ Pọl o ru na e jẹ kẹe uye gaga. Rekọ ọ riẹ nọ u wo oware ovo nọ ọ sai gbe ru kpahe eware nọ o ru vrẹ no ho. Ọ rọwo nọ Kristi o whu kẹe. Oye o soriẹ nọ ọ rọ ta ududu nọ: “Fiki uwowou ulogbo Ọghẹnẹ mẹ rọ rrọ ohwo nọ mẹ rrọ na.” (1 Kọr. 15:3, 10) Eme onana u wuhrẹ omai? Rọwo nọ Kristi o whu kẹ owhẹ, u te ru ei lọhọ nọ who ro wo usu okpekpe kugbe Jihova. (Iruẹru 3:19) O sae jọ nọ eware jọ e thọ omai obọ taure ma te ti kurẹriẹ ziọ ukoko na hayo nọ ma kurẹriẹ no. Rekọ orọnọ eware nọ ma ru thọ evaọ oke nọ o vrẹ, eye Ọghẹnẹ o bi rri hi. Oware nọ o riẹe oja họ, eware nọ ma bi ru obọnana, gbe enọ ma ti ru evaọ obaro.​—Aiz. 1:18.

12. Ẹvẹ ẹme nọ ọ rrọ 1 Jọn 3:19, 20 ọ sai ro fiobọhọ kẹ omai nọ ma te bi rri omamai inọ ma fioka ha hayo ma te ohwo nọ a re you hu?

 ¹² Whọ tẹ kareghẹhọ nọ Jesu o whu fiki izieraha ra, ẹsejọhọ whọ te ta nọ, ‘Me te ohwo nọ Jesu o re whu kẹ hẹ.’ Eme ọ rẹ sae lẹliẹ owhẹ roro ere? Fikinọ ma gba ha, udu mai u re brukpe omai ẹsejọ inọ ma fioka ha, hayo ma te ohwo nọ a re you hu. (Se 1 Jọn 3:19, 20.) Iroro itieye e tẹ ruọ omai udu, joma kareghẹhọ nọ “Ọghẹnẹ ọ rro vi udu mai.” Oghẹrẹ kpobi nọ udu mai u bi brukpe omai te kẹhẹ, ma riẹ nọ Ọsẹ obọ odhiwu mai na o you omai gaga, yọ ọ rẹ rọvrẹ omai riẹriẹriẹ. Fikiere, joma daoma rri omamai oghẹrẹ nọ Jihova o bi rri omai. Re ma sai ru onana, o gwọlọ nọ ma rẹ hai se Ebaibol na kẹse kẹse, je roro didi kpahe eware nọ ma se. Ma vẹ jẹ hae lẹ kẹse kẹse je kuomagbe idibo Ọghẹnẹ efa. Eware nana i wuzou gaga. Fikieme?

13. Ẹvẹ Ebaibol na nọ ma re wuhrẹ o sai ro fiobọhọ kẹ omai? (Rri ẹkpẹti na re, “ Epanọ Ẹme Ọghẹnẹ O bi ro Fiobọhọ kẹ Ae.”)

¹³ Hai wuhrẹ Ebaibol na kẹdẹ kẹdẹ, whọ te ruẹ epanọ Jihova o wou te. Whọ te ruẹ nọ o you owhẹ gaga. Ẹme Ọghẹnẹ ọ rẹ “kpọ eware vi.” Whọ tẹ be hai roro didi kpahe oria jọ evaọ Ebaibol na kẹdẹ kẹdẹ, o te kpọ iroro ra vi. Whọ gbẹ te vro ho sọ Ọghẹnẹ o you owhẹ. (2 Tim. 3:16) Ọkpako ukoko nọ a re se Kevin nọ o je rri omariẹ nọ o fioka ha ọ ta nọ: “Olezi avọ 103 nọ me se je roro kpahe u fiobọhọ kẹ omẹ kpọ iroro mẹ vi je bi rri omamẹ oghẹrẹ nọ Jihova o bi rri omẹ.” Oniọvo-ọmọtẹ nọ a re se Eva nọ ma ta ẹme te ẹsiẹ na ọ ta nọ: “Taure me te ti kiẹzẹ kẹdẹ kẹdẹ mẹ rẹ rehọ omoke jọ roro kpahe oghẹrẹ nọ Jihova o re rri eware. Onana o rẹ lẹliẹ udu te omẹ otọ je ru ẹrọwọ mẹ ga.”

14. Ẹvẹ olẹ o sai ro fiobọhọ kẹ omai?

¹⁴ Lẹ kẹse kẹse. (1 Tẹs. 5:17) Egbẹnyusu ivẹ e tẹ be hae ta ẹme kẹse kẹse jẹ ta eva kẹ ohwohwo, usu rai o rẹ kpekpe ziezi. Ere usu mai kugbe Jihova o rrọ re. Ma tẹ be hae lẹ sei kẹse kẹse jẹ ta eva mai kẹe, u re dhesẹ nọ ma fievahọ iẹe, ma tẹ jẹ riẹ nọ o you omai. (Ol. 94:17-19; 1 Jọn 5:14, 15) Oniọvo-ọmọtẹ nọ a re se Yua nọ ma ta ẹme te ẹsejọ na ọ ta nọ: “Nọ mẹ tẹ be lẹ se Jihova, orọnikọ me re kele eware nọ me ru evaọ okpẹdoke na kẹe ọvo ho. Mẹ rẹ ta eva mẹ kpobi kẹe. Ẹmẹrera na, me gbe bi rri Jihova wọhọ ọga iruo ho, rekọ emamọ Ọsẹ nọ o you emọ riẹ.”​—Rri ẹkpẹti na, “ Kọ Who Se Rie No?”

15. Edhere jọ vẹ Jihova o bi ro dhesẹ nọ o you omai?

¹⁵ Hai kuomagbe inievo na. Inievo na yọ  obọdẹ okẹ jọ nọ Jihova ọ kẹ omai. (Jem. 1:17) Edhere jọ nọ Ọsẹ obọ odhiwu mai o bi ro dhesẹ nọ o you omai họ, ọ kẹ omai inievo-emetẹ gbe emezae nọ i re “dhesẹ uyoyou ẹsikpobi.” (Itẹ 17:17) Pọl ọ jọ ileta nọ o kere se inievo obọ Kọlọsi fodẹ inievo jọ nọ i fiobọhọ kẹe. Ọ ta nọ: “A rrọ omosasọ ulogbo kẹ omẹ.” (Kọl. 4:10, 11) Makọ Jesu Kristi dede, eva e were riẹ nọ ilele riẹ gbe ikọ-odhiwu a fiobọhọ kẹe.​—Luk 22:28, 43.

16. Ẹvẹ usu nọ ma rẹ nya kugbe inievo ukoko na o sai ro si omai kẹle Jihova?

¹⁶ Kọ whọ be hae nyabru inievo ukoko na re a fiobọhọ kẹ owhẹ? Nọ ma tẹ ta oware nọ o be kẹ omai uye kẹ oniọvo jọ nọ o kruga ziezi evaọ ukoko na, orọnikọ u dhesẹ nọ ma riẹ oware nọ ma re ru hu hu. Onana o rẹ sai ru udu te omai otọ. James nọ ma ta ẹme te ẹsejọ na ọ ta nọ: “Usu nọ mẹ be nya kugbe inievo nọ i kruga evaọ ukoko na u bi fiobọhọ kẹ omẹ gaga. Nọ iroro mẹ e tẹ tahaku, inievo eghaghae nana a rẹ romatotọ gaviezọ kẹ omẹ jẹ kareghẹhọ omẹ nọ a you omẹ. Oghẹrẹ nọ a bi ro fiobọhọ kẹ omẹ u ru omẹ riẹ nọ Jihova o gine you omẹ jẹ be rẹrote omẹ.” Kọ whọ gbẹ ruẹ epanọ u wuzou te re ma hae kọ họ inievo ukoko na ẹsikpobi?

17-18. Ono ọvo ma rẹ gaviezọ kẹ, kọ fikieme?

¹⁷ Setan ọ gwọlọ nọ oma o lọhọ omai no re ma siọ oware uwoma ba eruo. Ọ gwọlọ nọ ma roro nọ Jihova o you omai hi, inọ ma fo ahwo nọ o re siwi hi. Rekọ ere o rrọ vievie he. Wọhọ epanọ ma ruẹ no evaọ uzoẹme nana, ẹme yena yọ ọrue koikoi.

¹⁸ Jihova o you owhẹ. Whọ rrọ ghaghae kẹe. Who te bi yoẹme kẹe, o ti you owhẹ bẹdẹ bẹdẹ wọhọ epanọ o you Jesu na. (Jọn 15:10) Fikiere, whọ gaviezọ kẹ Setan he, whọ gaviezọ kẹ udu ra nọ u bi brukpe owhẹ gbe he. Ukpoye, gaviezọ kẹ Jihova nọ ọ be ruẹ eware iwoma nọ mai omomọvo o bi ru. Jọ u mu owhẹ ẹro nọ “ahwo Jihova a rẹ were iẹe,” yọ whọ rrọ usu rai re!